საქართველოს მიერ სოხუმის გავლით სარკინიგზო ხაზის აღდგენის შემთხვევაში, აზერბაიჯანმა, შესაძლოა, საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის საკითხს გადახედოს. ამის შესახებ აზერბაიჯანელი პოლიტოლოგები და, ასევე, აზერბაიჯანის მილი-მეჯლისის დეპუტატი აცხადებენ. უკვე ცნობილია, რომ აფხაზეთის დეიზოლაციის სტრატეგიის ფარგლებში საქართველოს ახალი ხელისუფლება საქართველოსა და რუსეთს შორის სარკინიგზო მიმოსვლის აღდგენას არ გამორიცხავს, რომელიც უკვე 20 წელია, არ მოქმედებს. საუბარია თბილისი-სოხუმი-მოსკოვის რკინიგზის ხაზის აღდგენაზე.
ამის გამო, აზერბაიჯანელი პოლიტოლოგი მუბარიზ აჰმედოღლუ საქართველოში აზერბაიჯანის მიმართ განწყობის საბოლოოდ გაფუჭებაზე საუბრობს.
„ანტიაზერბაიჯანული განწყობა საქართველოში სააკაშვილის პარტიის მმართველობის პერიოდშიც სუფევდა, თუმცა ის, რაც ივანიშვილის პარტიის გამარჯვების შემდეგ თბილისიდან გვესმის, ყოველგვარ ზღვარს სცილდება“, - აცხადებს პოლიტიკური ინოვაციებისა და ტექნოლოგიების აზერბაიჯანული ცენტრის დირექტორი მუბარიზ აჰმედოღლუ.
მისი თქმით, საქართველოს ახალი ადმინისტრაციის წარმომადგენლები აზერბაიჯანის მიმართ განუხორციელებელ მოთხოვნებს აყენებენ და აშკარა შეურაცხყოფას აყენებენ.
საუბარია თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის პროფესორის ემზარ ჯგერენაიას მიერ საქართველო-რუსეთის რკინიგზის აფხაზური მონაკვეთის გახსნის პერსპექტივებზე საუბრისას გაკეთებულ განცხადებაზე. კერძოდ, მუბარიზ აჰმედოღლუს თქმით, სარკინიგზო ხაზის აფხაზური მონაკვეთის გახსნით თბილისი ვალდებული იქნება, აფხაზეთის სახელმწიფოებრიობა, აფხაზური პასპორტები და აფხაზეთის სასაზღვრო და გამშვები სამსახურები სცნოს.
რაც შეეხება აზერბაიჯანისთვის მიყენებულ უშუალო ზიანს, აჰმედოღლუ მიიჩნევს, რომ, თუკი საქართველოში საგარეო პოლიტიკის გადახედვა მოხდება და აფხაზური გზის პროექტი განხორციელდება, ამ პროექტში მნიშვნელოვან ადგილს დაიკავებენ სომხები, რომელთაც სომხეთში სამხედრო და სხვა ტვირთების ტრანსპორტირება სჭირდებათ. ამდენად, აჰმედოღლუს თქმით, ამ გზას გეოპოლიტიკური მნიშვნელობა უფრო აქვს, ვიდრე ეკონომიკური.
უფრო მეტიც, აზერბაიჯანელი პოლიტოლოგი აცხადებს, რომ, თუ საქართველოში ანტიაზერბაიჯანული პოლიტიკა გაგრძელდება, ბაქო საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობისადმი საკუთარ პოზიციას გადახედავს.
მოგვიანებით, აზერბაიჯანულ მხარესთან არსებული გაუგებრობის განმუხტვა სცადა რეინტეგრაციის საკითხებში სახელმწიფო მინისტრმა პაატა ზაქარეიშვილმა: „აღნიშნული მხოლოდ იდეის დონეზეა, მაგრამ გამორიცხულია, რომ საქართველომ აზერბაიჯანის ინტერესების წინააღმდეგ რაიმე ნაბიჯები გადადგას“, - აღნიშნა ზაქარეიშვილმა.
For.ge ექსპერტს ეკონომიკის საკითხებში ემზარ ჯგერენაიას ესაუბრა.
აზერბაიჯანელი პოლიტოლოგი საქართველოში აზერბაიჯანის მიმართ განწყობის საბოლოოდ გაფუჭებაზე საუბრობს, რაც საქართველო-რუსეთის რკინიგზის აფხაზური მონაკვეთის გახსნის შემთხვევაში მოხდება.
- საქართველო-აზერბაიჯანს შორის ურთიერთობებს არაფერი ემუქრება. პირიქით, ჩვენი ურთიერთობა ორივე მხრიდან მყარი და ლუკრატიულია. აზერბაიჯანს ჰყავს საკმაოდ სერიოზული პარტნიორი საქართველოს სახით. იქნება ეს ბიზნესში თუ სხვა სფეროში. აზერბაიჯანის სახელმწიფო კომპანია „სოკარი“ არის ერთადერთი გაზის მომწოდებელი კომპანია, მრავალი დიდი თუ პატარა ინვესტიცია ხორციელდება საქართველოში და აზერბაიჯანლები ძალიან კომფორტულად გრძნობენ თავს საქართველოში. ამდენად, საქართველო და აზერბაიჯანი იყვნენ და არიან საკმაოდ სერიოზული პარტნიორები ორმხრივ მომგებიანობის პრინციპით და არა მგონია, რამემ ამას ხელი შეუშალოს. რაც შეეხება რკინიგზის შესახებ მოლაპარაკების დაწყებას, ეს შორეული პერსპექტივაა. ძალიან ფაქიზი თემაა რკინიგზის გახსნა. ერთი რამ გვჭირდება, რომ როგორმე აფხაზებს დავუახლოვდეთ, ვიქონიოთ მათთან რაიმე ეკონომიკური კავშირი. ეს არ ნიშნავს, რომ ჩვენ ვინმესთან კომპრომისებზე მივალთ, რომ აფხაზურ პასპორტებს და აფხაზეთის სახელმწიფოებრიობას ვაღიარებთ. ასეთი რამ არავის უთქვამს. მე თვითონ აფხაზეთიდან, გალიდან ვარ. ამიტომ, ჩემთვის ეს ძალიან მნიშვნელოვანი საკითხია. იქ არის ჩემი სახლი, ჩემი მიწა, ეს არის საქართველოსთვის უმტკივნეულესი საკითხი. უბრალოდ, მე ვთქვი - იმისთვის, რომ რაიმე ეკონომიკური კავშირი გამოვნახოთ, უნდა დავიწყოთ აფხაზებთან მოლაპარაკება, რომელიც საკმაოდ ხანგრძლივი და ფაქიზი პროცესია. ეს არავის საქმე არ არის, მათ შორის, არც აზერბაიჯანლების. ვერავინ საქართველოს პოლიტიკაში ვერ ჩაყოფს ცხვირს, სიტყვა-სიტყვით ეს ვთქვი. უფრო მეტიც, აზერბაიჯანმა ძალიან კარგად იცის, როგორი რთული, ფაქიზი და მტკივნეულია ქვეყნის ერთიანობის საკითხი. ამიტომ ის, რაც ქვეყნის ერთიანობის თემის ირგვლივ იქნება, მათ შორის, მოლაპარაკებები, მე ვთვლი, რომ არავის საქმე არ არის.
როგორ გგონიათ, თქვენი განცხადება არასწორად გაიგო აზერბაიჯანული ცენტრის დირექტორმა - მუბარიზ აჰმედოღლუმ?
- დიახ, ძალიან არასწორად გაიგო. ჩემი ინტერვიუ შედგა სომხეთის კორესპონდენტთან, „რეგნუმის“ ჟურნალისტთან. შეუძლიათ, ნახონ ეს ინტერვიუ და გაიგებენ სიმართლეს. ბოლო ათეული წლის განმავლობაში ჩვენ ყოველთვის ოქროს შუალედს ვიცავდით ერევანსა და ბაქოს შორის. ბაქოსთან აღებული არცერთი ხელშეკრულება, თუნდაც ტრანზიტული ტვირთების ერევანში არგაშვებასთან დაკავშირებით და სხვა ხელშეკრულებები (რომლებიც ბაქოსთან შეთანხმების სახით ზეპირი ან წერილობითია), ჩვენ არასდროს დაგვირღვევია. ის, რომ ლარსის საბაჟო პუნქტი გავხსნათ, შემდეგ იქიდან სომხეთის მანქანებმა იმოძრაონ; ის, რომ შეიძლება რამდენიმე ხნის მერე გაიხსნას აფხაზეთზე გამავალი რკინიგზა, ჯერ მხოლოდ ტრანზიტის გზით, აბსოლუტურად არა მგონია, ბაქოს ინტერესებს ლახავდეს. მე ის ვთქვი, რომ დღეს ჩვენ გვაქვს საკმაოდ მყარი, კეთილმეზობლური ურთიერთობა, პრემიერ-მინისტრ ბიძინა ივანიშვილის მიერ „სოკარში“ ვიზიტიც ამას ნიშნავდა, ერთი ფაქტი არ მოიძებნება, რომ ჩვენ ვინმეს უფლება შეგველახა. პირიქით, გარეჯის საკითხთან დაკავშირებით ქართველმა ერმა საკმაოდ დიდი სიბრძნე გამოიჩინა. რაც შეეხება ეკონომიკას, ჩვენ საკმაოდ სერიოზული პარტნიორები ვართ, რადგან ყველაფერი „სოკარის“ არის - ბენზინი, ნავთობი, გაზი, აზერბაიჯანული კომპანიები კარგად გრძნობენ საქართველოში თავს და აზერბაიჯანელი ბიზნესმენებიც კარგად არიან, მიუხედავად იმისა, რომ იქაც არის გარკვეული შენიშვნები.
საქართველო-რუსეთის რკინიგზის აფხაზური მონაკვეთის გახსნის პერსპექტივა, როგორც ჩანს, ჯერ მხოლოდ იდეის დონეზეა, მაგრამ აზერბაიჯანლები შიშობენ, რომ მომავალში ეს მათ დარტყმას მიაყენებს.
- აზერბაიჯანს არანაირ დარტყმას არ მიაყენებს. ეს გამორიცხულია. ვერ ვხვდები, ამას რა კავშირი აქვს. იგივე შეიძლება, გემი შემოვიდეს რუსეთიდან, ნოვოროსიისკიდან ან უკრაინიდან ბორანით. ბორანი ხომ დადის ფოთსა და უკრაინას, ბათუმსა და უკრაინას შორის?! მას შეუძლია, უკრაინის გავლით ნებისმიერი რკინიგზის რონოდა (ვაგონი) შემოიყვანოს და ბარგი გაიტანოს ერევანში. ასე რომ, თვისობრივად არაფერი იცვლება მათთვის და არც არავისთვის. ჩვენ გვინდა, ვილაპარაკოთ რაიმე სახის ეკონომიკურ ურთიერთობებზე აფხაზებთან, რათა არ გავწყვიტოთ კავშირი და ის კედელი, რომელიც რუსეთმა აღმართა ჩვენსა და აფხაზეთს შორის, როგორმე დავანგრიოთ. გვინდა, აფხაზებს ვანახოთ, რომ ჩვენ არ ვართ თავდამსხმელები, მილიტარისტები, მაგრამ ცალსახად და ერთმნიშვნელოვნად, ჩვენ არასდროს შევურიგდებით ჩვენი ქვეყნის ნაწილის დაკარგვას. პირადად მე ჩემი ბაბუისა და ბებიის საფლავის დაკარგვას არასდროს შევურიგდები და, თუ არ იქნება მოლაპარაკების სურვილი და კონფრონტაცია გაგრძელდება, ვერავის შევპირდები, რა ხასიათზე ვიქნები და რას მოვიმოქმედებ, ეს არავინ იცის. მე ჩემი ქვეყანა მინდა, მე ისეთივე უფლება მაქვს აფხაზეთში ცხოვრების, ჩემი მიწის მოვლის, როგორიც აქვს ეთნიკურ აფხაზს. თუმცა მეც ვთვლი, რომ მეც ტომით ეთნიკური აფხაზი ვარ.
ხომ არ გაეჭვებთ ის ფაქტი, რომ აზერბაიჯანელი პოლიტოლოგის კომენტარი თქვენს ნათქვამთან დაკავშირებით „პანარმენია. რუ“-ზე გამოქვეყნდა. სხვათა შორის, აჰმედოღლუ აცხადებს, თუ აფხაზური გზის პროექტი ამუშავდება, მაშინ მნიშვნელოვან ადგილს დაიკავებენ სომხები.
- დიახ, სომეხ ჟურნალისტს მუდმივად უნდოდა სიტუაციის გამწვავება. ასეთი აბსურდული ფრაზაც თქვა, რომ ტრაპიზონის პორტი ისე ძლიერად ამოქმედდება, რომ ფოთს წაართმევს ფუნქციასო. ანუ, - რაღაც სისულელე. ისინი ცდილობენ, დაძაბონ ჩვენსა და აზერბაიჯანს შორის სიტუაცია. მე ამ ჟურნალისტს ვუთხარი, ჩვენ ყველა მეზობელთან ჩვენს საერთაშორისო ვალდებულებებს მუდმივად ვიცავდით და დავიცავთ, მაგრამ ის, რაც ჩვენია, იმ საქმეში ვერავინ ჩაერევა. ეს არის საქართველოს ტერიტორიალური მთლიანობა. რაც შეეხება ჩვენს პარტნიორობას აზერბაიჯანთან, ერთ მაგალითსაც ვერ მოიყვანს რომელიმე სომეხი, ან აზერბაიჯანელი ექსპერტი, რაც დაადასტურებდა, რომ საქართველოსა და აზერბაიჯანს შორის რაიმე სახის ურთიერთობა დაძაბულია. არის ურთიერთობა მეზობლებთან, არის საერთაშორისო ვალდებულებები და არსებობს საქართველოს სერიოზული პრობლემა, რაც ტერიტორიულ მთლიანობას შეეხება. გარდა იმისა, თუ რას ვფიქრობთ მე და პაატა ზაქარეიშვილი, აქ ლოგიკაზეა საუბარი. ლოგიკურად კი, ეს ვერანაირ ზიანს ვერ მიაყენებს აზერბაიჯანს, რადგან ნებისმიერი ნებადართული ტვირთის ტრანზიტი თუ უნდათ სომხებს, მოსკოვი-უკრაინის ბორანით მოვა ბათუმამდე, ფოთამდე და რკინიგზის ვაგონით წავა ერევანში. ანუ, ის შეიძლება უფრო იაფი დაჯდეს, ეს კი - ოდნავ ძვირი, მაგრამ როგორც ასეთი, თვისობრივად, ეს ხაზი არსებობს. რაც შეეხება აფხაზეთს, მე აფხაზებს პირში ვეუბნები ამას, რომ არასდროს არ დავთმობ და ვერასდროს შევპირდები, როგორ ხასიათზე ვიქნები ხვალ ან ზეგ. სხვათა შორის, აფხაზების მხრიდან ბატონმა ბუთბამ, ცნობილმა პოლიტიკოსმა, პრეზიდენტობის ყოფილმა კანდიდატმა აღნიშნა, ჩეხოვი ამბობს, პიესის პირველ ნაწილში თოფი თუ ჰკიდია კედელზე, მეორე ნაწილში აუცილებლად უნდა გავარდესო. მე ვუთხარი, დიახ, მე ქვეყანას არ დავთმობ, ვარიანტი არ არის, რა დრო და რა ვადაც არ უნდა გავიდეს. ეს გამორიცხულია, აფხაზეთი არის საქართველოს ტერიტორია და გამორიცხულია, ვინმე რაიმე კომპრომისზე წავიდეს.