სომხეთში დააკავეს მღვდელი, რომელიც ეჭვმიტანილია ხელისუფლების გადატრიალების დაგეგმვაში. სომხური სამოციქულო ეკლესიის მთავარეპისკოპოსი ბაგრატ გალსტიანი ეწინააღმდეგება სომხეთსა და აზერბაიჯანს შორის საზღვრის დელიმიტაციას, ასევე თურქეთთან ურთიერთობების ნორმალიზებას.

ახალი პოლიტიკური კრიზისი

ერევანი ახალი პოლიტიკური კრიზისის ეპიცენტრში აღმოჩნდა. სომხეთის სამართალდამცავმა ორგანოებმა „კრიმინალური ოლიგარქიული სასულიერო პირების“, კერძოდ, „წმინდა ბრძოლის“ მოძრაობის მიერ გადატრიალების მცდელობა აღკვეთეს. „ქვეყნის საგამოძიებო კომიტეტის ცნობით, ის ტერორისტულ თავდასხმებს და ქმედებებს გეგმავდა, რომლებიც სომხეთში ხელისუფლების ხელში ჩაგდებისკენ იყო მიმართული,“- განაცხადა ქვეყნის პრემიერ-მინისტრმა ნიკოლ ფაშინიანმა.

ხელისუფლებამ დააკავა „წმინდა ბრძოლის“ მოძრაობის ლიდერი, სომხური სამოციქულო ეკლესიის (AAC) მთავარეპისკოპოსი ბაგრატ გალსტანიანი. მის გარდა, კიდევ 16 ადამიანი დაიჭირეს, მათ შორის სასულიერო პირებიც.

ბაგრატ გალსტანიანი, როგორც სომხური სამოციქულო ეკლესიის ეპარქიის ხელმძღვანელია, ხელმძღვანელობდა „ტავუშის სამშობლოსთვის“ მოძრაობის საპროტესტო აქციებს, რომლებიც 2024 წლის გაზაფხულზე გაიმართა სომხეთსა და აზერბაიჯანს შორის საზღვრის დელიმიტაციისა და დემარკაციის წინააღმდეგ, რამაც გამოიწვია ოთხი სასაზღვრო სოფლის ბაქოსთვის დაბრუნება. გარდა ამისა, ის ეწინააღმდეგება ერევანსა და ანკარას შორის ურთიერთობების ნორმალიზებას.

გალსტანიანმა ერთი წლის წინ სასაზღვრო სოფლებიდან დედაქალაქამდე მსვლელობა მოაწყო, შემდეგ კი ერევანში ნიკოლ ფაშინიანის გადადგომის მოთხოვნით მრავალათასიანი მიტინგების სერია გამართა. მას შემდეგ ის ოპოზიციური მოძრაობის სასულიერო პირებთან შერწყმის სიმბოლოდ იქცა. ხელისუფლებამ ის სიტუაციის დესტაბილიზაციისა და ძალადობის პროვოცირების მცდელობაში დაადანაშაულა.

გადატრიალებისთვის მზადება

გამომძიებლების თქმით, გალსტანიანის ხელმძღვანელობით „წმინდა ბრძოლის“ მოძრაობა ყოფილი სამხედროებისა და პოლიციელებისგან შემდგარი სადარტყმო ჯგუფების ფორმირებას ახდენდა მოქმედი მთავრობის დამხობის მიზნით. ქვეყნის საგამოძიებო კომიტეტი იუწყება, რომ „წმინდა ბრძოლის“ მხარდამჭერები გეგმავდნენ 200-250 კაციანი დანაყოფების შექმნას, რომლებიც 25 მებრძოლისგან შემდგარ ჯგუფებად დაიყოფოდნენ და თითოეულ მათგანს კონკრეტული დავალება ექნებოდა. ასევე აღნიშნულია, რომ მოძრაობამ თავისი გეგმების განსახორციელებლად საჭირო თანხები მოიპოვა.

უსაფრთხოების წარმომადგენლების თქმით, მიმდინარე წლის ზაფხულისთვის შეთქმულებმა დაახლოებით 1000 ადამიანის გადაბირება მოახერხეს - დანიშნულ დღეს, ხელისუფლების ყურადღების გადასატანად, სომხეთის მთავრობის შენობასთან მიტინგი უნდა დაწყებულიყო. ამასობაში, გეგმა ითვალისწინებდა ქვეყნის სხვადასხვა ნაწილში განლაგებული დამრტყმელი ჯარების „აქტიურ მოქმედებებში“ ჩართვას, მათ შორის, ხელისუფლების თქმით, ხანძრის წაკიდებას, შენობების დაბომბვას, სროლას და გზების გადაკეტვას, რაც, სავარაუდოდ, პანიკას გამოიწვევდა და მთავრობის საქმიანობას შეაფერხებდა. საგამოძიებო კომიტეტმა მტკიცებულებად გამოაქვეყნა სავარაუდო შეთქმულებს შორის საუბრების ჩანაწერები. მათში ისმის, თუ როგორ სთავაზობს უცნობი მამაკაცი ერთდროულად ათ ადგილას არეულობის დაწყებას, რათა პოლიციის ძალები გაფანტულიყო.

ეკლესია სახელმწიფოს წინააღმდეგ

ამ მოვლენებმა ნიკოლ ფაშინიანის მთავრობასა და სომხურ სამოციქულო ეკლესიას შორის დაძაბულობის ახალი რაუნდი დაიწყო. გალსტანიანის დაპატიმრება რამდენიმე დღეში მოხდა მას შემდეგ, რაც სომხეთის პრემიერ-მინისტრმა, ონლაინ რესურს civic.am-ზე გამოქვეყნებულ პუბლიკაციებზე დაყრდნობით, გაავრცელა ინფორმაცია ოპოზიციის მიერ სახელმწიფო გადატრიალების ორგანიზების გეგმის გამოაშკარავების შესახებ. ოპოზიციამ უარყო აღნიშნული ბრალდებები და ხელისუფლება პოლიტიკურ დევნაში დაადანაშაულა.

სომხეთის ხელისუფლებასა და ეკლესიას შორის უთანხმოება კიდევ უფრო გაღრმავდება, რადგან დიალოგის დამყარების წინაპირობები არ არსებობს. ამ ესკალაციამდე ცოტა ხნით ადრე კიდევ ერთი დაპატიმრება მოხდა - სომხური წარმოშობის რუსი ბიზნესმენის, „ტაშირის“ კომპანიების ჯგუფის ხელმძღვანელის, სამველ კარაპეტიანის. 18 ივნისს მას ბრალი წაუყენეს ხელისუფლების ხელში ჩაგდებისკენ საჯაროდ მოწოდებაში. სასამართლომ ბიზნესმენი ორთვიანი პატიმრობით დააკავა. თავად კარაპეტიანი დანაშაულს არ აღიარებს. ბიზნესმენს მხარი დაუჭირეს სასულიერო პირების წარმომადგენლებმა, იმის გათვალისწინებით, რომ სამველ კარაპეტიანი სომხური სამოციქულო ეკლესიის ერთ-ერთი უდიდესი მფარველია.

პრემიერ-მინისტრსა და სომხური სამოციქულო ეკლესიის წარმომადგენლებს შორის კონფლიქტი რამდენიმე წელია მიმდინარეობს. ზოგადად, სომხეთში სასულიერო პირების გავლენა საზოგადოებრივ ცხოვრებაზე საკმაოდ დიდია.

თუმცა, ნიკოლ ფაშინიანის ხელისუფლებაში მოსვლის შემდეგ, მთავრობისა და ეკლესიის ურთიერთობები სერიოზულად გაცივდა. სომხეთის სამოციქულო ეკლესიამ მთავრობის პოლიტიკის მკაცრი კრიტიკა დაიწყო, განსაკუთრებით საგარეო პოლიტიკის საკითხებში, მათ შორის თურქეთთან და აზერბაიჯანთან ურთიერთობების ნორმალიზების საკითხში.

მიმდინარე წლის მაისის ბოლოს, სომხეთის პრემიერ-მინისტრმა განაცხადა, რომ სომხური ეკლესიები „ნაგვით სავსე კარადებს“ ჰგავდა. ამის შემდეგ მან სოციალურ ქსელში გამოაქვეყნა პოსტი, რომელშიც იტყობინება, რომ კათოლიკოსმა - გარეგინ II-მ დაარღვია უქორწინებლობის აღთქმა და სასულიერო პირს შვილი ჰყავს. ნიკოლ ფაშინიანის თქმით, მას მტკიცებულებები აქვს. სომხეთის სამოციქულო ეკლესიის კანონიკური სამართლის თანახმად, გარეგინ II-ს არ შეეძლო ყოფილიყო ეპისკოპოსი, მთავარეპისკოპოსი ან კათოლიკოსი, თუ ის დაარღვევდა ცელიბატის ფიცს. მთავრობის მეთაურის მეუღლემ, ანა ჰაკობიანმა, გარეგინ II-ს ქვეყნის „მთავარი მაფიოზი“ უწოდა, ხოლო მის მხარდამჭერებს - სომხეთის „მთავარი პედოფილები“.

წყარო: https://trt.global/russian/article/5e7a6b8bd3ea