გეგუთის კოლონიაში პატიმრება შიმშილობა შეწყვიტეს, თუმცა კვლავ ითხოვენ კოლონიის ხელმძღვანელის და მისი მოადგილის გადადგომას, მანამ, სანამ არ დასრულდება მოკვლევა რამდენიმე დღის წინ ორი პატიმრის სხეულის დაზიანების ფაქტზე, რაც მასიური შიმშილობის მიზეზი გახდა. პარალელურად, სასჯელის გადახედვისა და მართლმსაჯულების ხარვეზების დამდგენი კომისიის შექმნის მოთხოვნით, შიმშილობა დაიწყო ქალთა კოლონიაშიც. თუმცა, გეგუთის კოლონიის მსგავსად, შიმშილობა შეწყდა ქალთა კოლონიაში. 

სახლახო დამცველი ამბობს, რომ გარკვეული ძალები დაძაბულობის კერის შექმნას ცდილობენ. პატიმართა ნაწილის მხრიდან ხელისუფლების მისამართით გამოხატულ უმადურობასა და უსამართლობაზე საუბრობს პრემიერ-მინისტრი. ირაკლი ღარიბაშვილის განცხადებით, უპრეცედენტო ამნისტიის შედეგად, გასულ წელს ხელისუფლებამ 15 000-ზე მეტი პატიმარი გაათავისუფლა.

„ვინც დარჩა საპატიმროებში, ამ ადამიანებმა სასჯელი უნდა მოიხადონ და მათ უნდა ახსოვდეთ ყველაზე მთავარი, რომ ჩვენი მთავრობის, ჩვენი გუნდის ხელისუფლებაში მოსვლისთანავე დამთავრდა და წერტილი დაესვა საბოლოოდ ადამიანების და პატიმრების არაადამიანურ მოპყრობას და წამებას. არც ერთი ფაქტი არაადამიანური მოპყრობის და წამების ფაქტი არ დაფიქსირებულა საპატიმროებში.

თუ რაღაც გარკვეულ ცემას ან ძალის გადამეტებას ჰქონდა ადგილი, ეს ფაქტი იყო დაუყოვნებლივ გამოძიებული. აქედან გამომდინარე, მე ვფიქრობ, როგორც მინიმუმ ეს არის ძალიან დიდი უმადურობა და უსამართლობა ამ პატიმრების მხრიდან გამოხატული ხელისუფლების მისამართით და ის ადამიანები, რომლებიც ხელს უწყობენ მსგავსი ტიპის პროვოკაციების მოწყობას საპატიმროებში, არიან ძალიან უსამართლო ადამიანები. ძალიან მსუბუქი შეფასებაა, ეს უსამართლობა არ არის მხოლოდ, ეს არის ძალიან ცუდი საქციელი და ამას სჭირდება სამართლებრივი შეფასება“, - აღნიშნა ირაკლი ღარიბაშვილმა.

მისივე თქმით, შს მინისტრისგან მიიღო ინფორმაცია, რომ ხშირ შემთხვევაში მსგავსი პროვოკაციები გარედანაც არის მხარდაჭერილი სხვადასხვა ინდივიდების, სხვადასხვა ოდიოზური პიროვნებების მიერ.

 „ბუნებრივია ეს უნდა იყოს გამოძიებული და ყველა პიროვნება, რომელიც მსგავსი ტიპის პროვოკაციებს ხელოვნურად აწყობს, პასუხისგებაში  უნდა იყოს მიცემული“, - აღნიშნა ირაკლი ღარიბაშვილმა.

პარალამენტის ადამაინის უფლებათა დაცვის კომიტეტის თავმჯდომარის მოადგილე, გედევან ფოფხაძე თვლის, რომ თუ პროცესი მართვადია, რაღაცა ეტაპზე, ეს მაინც გამომჟღავნდება და კვალის გარეშე ეს პროცესი არ ჩაივლის. მისივე თქმით, თუ პროცესი მართულია, ძალიან ცუდ შედეგს გამოიღებს იმ ადამიანებისთვის, ვინც ამ პროცესშია ჩართული მხოლოდ იმისათვის, რომ თავისი პირადი ინტერესები დაიკმაყოფილოს.

For.ge. გედევან ფოფხაძეს ესაუბრა.

თქვენ შეხვდით პატიმრებს, რა მოთხოვნებს აყენებენ ისინი და საუბრობენ თუ არა კოლონიის ხელმძღვანელობის მიერ ძალის გადამეტების ფაქტებზე?

- მოთხონები ჩემთვის ცნობილია. პატიმრებს უკმაყოფილების გრძნობა აქვთ იმის გამო, რა სიტუაციაც არის ციხეში. ძალიან ფაქიზი შესაფსაბელია ეს თემა. თუ პატიმრები შიმშილობენ იმის გამო, რომ მოპყრობის პირობები არ მოსწონთ, ეს არის ერთი საკითხი, მაგრამ თუ შიმშილობენ იმის გამო, რომ მათი საქმეები ვერ გადაიხედა, ეს ძალიან რთული თემაა. იმიტომ, რომ რაზეც არის საუბარი, კანონით ეს არის პარალელური სასამართლო სისტემა, არსებული განაჩენის გადახედვა. წესით ასეთი რაღაცა ცივილიზებულ ქვეყანაში არ უნდა ხდებოდეს.

ჩვენ გვქონდა ცხრაწლიანი სამართლებლივი განუკითხაობა, ამან გააჩინა ეს იდეა, მაგრამ იდეაც არ უნდა ღებულობდეს ისეთ ფორმას, რომელიც რეალიზაციის პროცესში ისეთ სახეს მიიღებს, რაც გამორიცხავს, მის წარმატებულ განხორციელებას. ამიტომ, მე დღესაც იგივე აზრზე ვარ, რომ არა თუ ხარვეზების კომისია, არამედ უნდა იყოს ჯგუფი, რომელიც იმუშავებს საქმის არსებით შესწავლაზე, თუ დაინახავს ხარვეზებს, გადაუგზავნის შეწყალების კომისიას, ეტყვის, რომ პრეზიდენტმა გაითვალისწინოს ეს გარემოება, დავადგინეთ ძალიან ბევრი ხარვეზი ამ საქმეში და შეიწყალოს ეს ადამიანი. ხარვეზების კომისიის დადგენა და იმის თქმა, რომ ეს განაჩენი ხარვეზით არის მიღებული, ეს არის სასამართლო განჩენების რევიზია. კონსტიტუციურად ასეთი სტუქტურის შექმნა გამორიცხულია.

როგორც სახლახო დამცველის წარმომადგენელი ამბობს, შიმშილობის მიზეზი გახდა არადამიანური მოპყრობა. პატიმრები საუბრობენ კოლონიის დირექტორის კახა ბებიას მხრიდან უფლებამოსილების გადამეტებაზე. რამდენად სანდოა ის განცხადება, რომელსაც აკეთებენ პატიმრები, ვინაიდან ხშირია შემთხვევა, როდესაც ერთს ამბობს პატიმარი, მაგრამ როდესაც შედის სახალხო დამცველის წარმომადგენელი, სხვა რეალობა ხვდება. თუ კოლონიის ხელმძღვანელობის მხრიდან ჩადენილია დანაშაული, ეს არ უნდა იყოს გამოძიებული?

- თუ ჩადენილია დანაშაული, ეს უნდა შეისწვალოს პროკურატურამ, მაგრამ თუ არის გადაცდომა, მაშინ გერენალურმა ინსცექციამ უნდა შეისწავლოს. აქ არის ორი მხარე - ადმინისტრაცია ამბობს, რომ მე არ ვიყენებ ძალადობას, ხოლო პატიმარი ამბობს, რომ კი ბატონო, იყენებს ძალადობას და გვაჩვენებს იარებს, რომელიც აქვს სხეულზე. ეს უნდა შეაფასოს გამომძიებელმა, რომელიც შეისწავლის ამ ფაქტს.

თუ არის ძალადობა, მაშინ პასუხი უნდა მოსთხოვო მოძალადეს, მაგრამ თუ არაა ძალადობა, მაშინ ადგილი აქვს პროვოკაციას და ამაზე შესაბამისი რეაგირება უნდა მოხდეს. ვისაც აწყობს სიტუაციის არევა, იმას უნდა მოეთხოვოს პასუხი.

მომდინარე პროცესები ხომ არ იძლევა იმის თქმის საფუძველს, რომ ეს პროცესი შესაძლოა გარედან იყოს მართული?

- ამაზე მე კომენტარს ვერ გავაკეთებ. მე თუ ამას ვიტყვი, ე.ი. რაღაცა დასკვნას ვაკეთებ. შეიძლება რაღაცა ვივარაუდო, მაგრამ ახლა ჩვენი ამოცანაა ამ პროცესის შეწყვეტა და მისი სულ სხვა მიმართულებაში გადაყვანა, რათა ჩვენ ისევ განვაახლოთ ინდივიდუალური მუშაობა კონკრეტულ საქმეებზე. თუ ციხის ადმინისტრაცია ვინმეს უფლებას არღვევს, ამ უფლების დაცვაზეც უნდა ვიზრუნვოთ, მაგრამ არავითარ შემთხვევაში არ დავიკავოთ ვინმეს მხარე ამ პროცესში.

ჩვენი მოთხოვნაა, პატიმრებმა შეწყვიტონ შიმშილობა. თუ ეს მართვადია, არავინ არ გაითვალისწინებს ჩვენს აზრს და რაღაცა ეტაპზე, ეს მაინც გამომჟღავნდება. თუ ვინმეს მიაჩნია, რომ ეს ისე ჩაივლის, უშედეგოდ, ყოველგვარი კვალის დატოვების გარეშე, ძალიან ცდება, კვალის გარეშე ეს პროცესი არ ჩაივლის. თუ პროცესი მართულია, ძალიან ცუდ შედეგს გამოიღებს იმ ადამიანებისთვის, ვინც ამ პროცესშია ჩართული მხოლოდ იმისათვის, რომ თავისი პირადი ინტერესები დაიკმაყოფილოს. თუ ადმინისტრაციის მხრიდან არის დარღვევა, ესეც გამომჟღავნდება.

როგორც ვიცი თქვენ შეხვდით ამ პატიმრებს. მათ ძალადობის კვალი აღენიშნებოდათ?

- მე შევხვდი პატიმრებს, ერთ-ერთმა პატიმარმა გაიხადა ტანზე და გვანახა ძალადობის კვალი - მართლაც მის სხეულზე იყო ცემის კვალი, ეს არის ფაქტი. ამის მეტს ვერაფერს ვერ დავადასტურებ და ვერც ვერაფერს ვერ უარვყოფ. ეს არაა საფუძველი გავაკეთო დასკვნა, რომ პატიმარი ადამინსტარციამ გალახა. თუმცა, ეს იარები საიდან წარმოიშვა, ეს უკვე დამოუკიდებელმა სტრქტურამ უნდა შეისწავლოს და დაადგინოს ობიექტური ჭეშმარიტება.

ნანა კაკაბაძე ამბობს, რომ გეგუთის კოლონიაში 10 წლის გოგო რომელიც მამასთან შედიოდა პაემანზე, გააშიშვლეს, შიშვლელ მდგომარეობაში ბუქნები გააკეთებინეს იმ მიზეზით, ხომ არ შეჰქონდა კანონსაწინააღმდეგო ნივთი მამასთან. რას იტყვით ამასთან დაკავშირებით?

- თუ ადამიანი შედის ციხეში და ნახულობს ვინმეს, იქ მსგავს შემოწმებას არავინ ატარებს. მაგრამ, როდესაც საუბარია ხანგრძლივ პაემანზე, იცით, რომ ხანგრძლივი პაემანის დროს ხდება ოჯახის წევრებთან განმარტოვება. აქიდან გამომდინარე, საფუძვლიანი შემოწმება უნდა მოხდეს.

მაგრამ, თქვენ ეს ფორმა მოგწონთ?

- ნამდვილად ვერ გეტყვით, რომ ეს ფორმა მომწონს, მაგრამ თუ ეს არის ერთადერთი საშუალება, რომ ავიცილოთ კანონით აკრძალული ნივთების შეტანა... შეიძლება ციხეში ძალიან წესიერი ადამიანია, მაგრამ შეიძლება ძალიან უწესო ადამიანია და იკადრებს შვილის მეშვეობით ეს გააკეთოს. ციხის ადმინისტრაციას თუ რამე სხვა ალტერნატივას არ შესთავაზებ, ამ პროცერდურების ამოღებას მე ვერ შევთვაზებ. მაშინ უნდა იყოს შესაძლებლობა, ისეთი რენტგენით გადიოდეს ეს ყველაფერი, რომ ბუქნები და გაშიშვლება საჭირო არ იყოს. ადამინისტრაცია გვეუბნება - ჩვენი ამოცანაა, რომ უკანონო ნივთები არ შევიდეს საპატიმროში. სხვა ქვეყნებშიც არის ასეთი პრაქტიკა - აშიშვლებენ ადამიანებს, როცა ეჭვები არსებობს რაღაცა ფორმით უკანონო ნივთის შეტანაზე.