პოლონეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროდან ყველა დიპლომატი გაათავისუფლეს, ვისაც მოსკოვის საერთაშორისო ურთიერთობების ინსტიტუტი МГИМО ჰქონდა დამთავრებული. პოლონეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის ზბიგნევ რაუმის განცხადებით, გადაწყვეტილება რამდენიმე თვის წინ იქნა მიღებული და დაკავშირებულია იმასთან, რომ МГИМО-ს მუშაობა იყო ინვესტიცია რუსული იმპერიალიზმის მუშაობაში და საბჭოთა რბილი ძალის ნაწილი, ხოლო აღნიშნული დაწესებულების კურსდამთავრებულები იძულებული იყვნენ რუსეთის იმპერიის საქმისთვის ემსახურათ.
ექსპერტი უსაფრთხოების საკითხებში, ვახტანგ მაისაია აცხადებს, რომ ეს პრობლემა დგას საქართველოშიც, თუმცა არ არის დარწმუნებული, რომ პოლონეთის მსგავსად საქართველოს ხელისუფლება МГИМО-ს კურსდამთავრებულებს აუკრძალავს პოლიტიკური საქმიანობას.
for.ge ვახტანგ მაისიას ესაუბრა.
როგორ ფიქრობთ, მოსკოვის საერთაშორისო ურთიერთობების ინსტიტუტი МГИМО-ს დამთავრება ავტომატურად ნიშნავს, რომ რუსეთის სადაზვერვო სამსახურთან ხარ კავშირში?
ვახტანგ მაისაია: არა, რა თქმა უნდა. МГИМО-ს საკმად მაღალი რეპუტაცია აქვს. ეს არ არის ნაკლიანი სასწავლო დაწესებულება. პირიქით, საკმაოდ მაღალი რენომე აქვს, საერთაშორისო სტანდარტების მიხედვით მაღალი დონის სპეციალისტებს ამზადებენ. მაგრამ აქ არის მეორე მნიშვნელოვანი საკითხი - ისე ასწავლიან, რომ იდეოლოგიურად საკმაოდ სერიზოულად გამოზრდილი კადრები გამოჰყავთ და ბუნებრივია, ისინი ხდებიან გავლენის აგენტები.
ანუ, ერთგვარი რბილი ძალა იქმნება ამ ჯგუფისგან?
- რა თქმა უნდა. ბევრი МГИМО-დან მოხვდნენ პირდაპირ სპეცსამსახურებში. ბუნებრივია, რომ ერთი მეორეს არ გამორიცხავს, მაგრამ ეს ყველაფაერი ერთად ქმნის იმას, რომ ეს არის იდეოლოგიზრებული საკამაოდ გამოკვეთილი გაერთიანება, რომელიც ქმნის პრეცედენტს, რომ ესენი იყვნენ როგორც გავლენის აგენტები.
პოლონეთმა ეს გადაწყვეტილება ახსნა იმით, რომ МГИМО-ს კურსდამთავრებულები იძულებული იყვნენ რუსული იმპერიის საქმისთვის ემსახურათ. ერთი შეხედვით სწორია პოლონეთის ხელისუფლების გადაწყვეტილება, ერთგვარი თავის დაზღვევა არის, მაგრამ მოტივი, რატომაც აეკრძალათ პოლიტიკური საქმიანობა, რამდენად სწორი არგუმენტია და ამავე დროს თუ არის მტკიცებულებებით გამყარებული?
- ბევრი ვიცი, რომლებიც მართლა საკუთარი ქვეყნის პატრიოტები არიან. უცხოელები, რომლებმაც დაამთავრეს МГИМО საკმაოდ ძლიერი სპეციალისტები არიან და ემსახურებიან თავის ქვეყანას. რაც შეეხება პოლონეთის ხელისუფების გადაწყვეტილებას, ეს, ალბათ, არის პოლიტიკური პოზიცია და პოლიტიკურ კონტექსშია აყვანილი. შეიძლება ადამიანს არავინ ერჩის, მაგრამ ეს არის პოლონეთის ხელისუფლების პოლიტიკური კურსი, რომ არც ერთი МГИМО-ს კურსდამთავრებული არ გაიკარონ სახელმწიფო და თანამდებობის ნუსხაში, იმიტომ, რომ მათზე ზემოქმედება შეიძლება იყოს მაღალი და ა.შ. კი, შეიძლება დისკრიმინაციაც არის, მაგრამ ეს არის კონკრეტული ქვეყნის პოლიტიკური გადაწყვეტილება.
პოლონეთის ამ გადაწყვეტილებას შესაძლოა ავტომატურად მოჰყვეს სხვა ქვეყნების მხრიდანაც ანალოგიური გადაწყვეტილება და რამდენად სწორი იქნება უკრაინის ომის ფონზე МГИМО კუსდამთავრებულების ამ ფორმით დევნა?
- ეს წესი პოლონეთში მოქმედებდა, მაგრამ უკრაინის ომის შემდეგ აიყვანეს პოლიტიკურ დონეზე. შესაბამისად, ბუნებრივია, რომ შეიძლება მას მიბაძონ სხვა სახელმწიფოებმაც. მაგალითად, ჩეხეთმა, სლოვაკეთემა, უნგრეთი, ალბათ, ნაკლებად, მაგრამ სხვა სახელმწიფოები, ალბათ, განახორციელებენ ამას, რადგან დღეს, გარკვეულწილად, ამ ქვეყნების წინაშე დგას რუსული რბილი ძალის პრობლემა და იგივე МГИМО-ების მხრიდან.
ეს პრობლემა დგას საქართველოს შემთხვევაში და აღმოჩნდა, რომ ძალიან ბევრი გვყოლია ასეთი - სია დიდია. ჩვენ ვართ ოკუპირებული სახელმწიფო, ყველაზე მოწყვლადი ქვეყანა ვართ სპეცსამსახურების მუშაობის თავლსაზრისით, ჩვენს შემთხვევაში რამდენად პრობლემაა რბილი ძალის მოქმედება და მით უმეტეს, რომ ჩვენ გვაყვს ოპოზიცია, რომელიც МГИМО-ებით არიან დაკომპლექტებული და რომლებიც ორიენტირებული არიან ქუჩის პროცესებზე, ანუ დესტაბილიზაციაზე, რაც რუსული რბილი ძალის ერთ-ერთი ხელწერაა?
- გეთანხმებით, ბუნებრივია, საქართველოში უფრო მწავავედ არის დასმული ეს საკითხი, ვიდრე ეს აღმოსავლეთ ცენტარლურ ქვეყნებშია. ჩვენ უფრო მეტი გავლენის ქვეშ ვართ და ბუნებრივია, უფრო დიდია ჩვენზე ზეწოლა. იმიტომ, რომ ისინი იყვნენ საბჭოთა გავლენის ქვეშ, ჩვენ ვიყავით საბჭოთა კავშირის უშუალო ჭანჭიკი, განსხვავება დიდია. სამწუხაროდ, ჩვენთან მოსახლეობის გარკვეულ ფენაში ჯერ კიდევ რჩება ეს ცნობიერება. აქედან გამოდინარე, თავისთავად ცხადია, რომ ჩვენ უფრო მოწყვლადი ვართ და ეს ჩანს ღიად.
МГИМО-ს კადრია იგივე გრიგოლ ვაშაძე, რომელიც რუსეთის მოქალაქეა და მოღვაწეობდა რუსეთში და იყო საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრი. ავიღოთ ვანო მერაბიშვილი, მართალია, იგი МГИМО-ს კურსდამთავრებული არ არის, მაგრამ მან გაიარა საკმაოდ სერიოზული საბჭოთა კაგებეს სკოლა, ხოშტარია და ა.შ. ყველანი იყვნენ პრორუსული ფლანგი წინა ხელისუფლებაში მიხეილ სააკაშვილის ხელმძღვანელობით, რომელიც ასევე МГИМО-ს კადრია. მან, მართალია, კიევში დაამთავრა, მაგრამ რა მნიშვნელობა აქვს. მოსკოვში МГИМО-ში არ შეუშვეს და კიევში ჩააბარებინეს. ისიც МГИМО-ს ფილიალი იყო. კიევს და ბელარუსს ფორმალურად გაეროში ჰყავდათ თავისი წარმომადგენელი, ანუ დიპლომატიური კორპუსი ჰყავდათ არაფორმალურად.
ამიტომ, ჩვენს შემთხვევაში ლუსტრაციის ნაწილში გადასახედი არის ეს საკითხი. ჩვენ ვხედავთ, რომ МГИМО-ს კურსდამთავრებულები გამოირჩევიან აგრესიულობით, ატარებენ პრორუსულ გავლენებს, რაც აშკარად შეიმჩნევა. მაგრამ ეჭვი მეპარება, რომ ამ მხრივ ნაბიჯი გადაიდგას, თუმცა კიდევ ერთხელ ვიმეორებ, რომ ეს პრობლემა არანაკლებ სერიოზულად დგას საქართველოს შეთხვევაში.
დავანებოთ თავი МГИМО-ს, ვნახოთ როგორ იმართება ტელევიზიები. როცა მათ ვუყურებ, საბჭოთა კავშირი მახსენდება. ოპოზიციური არხები ეს არის კლასიკური საბჭოთა ტელევიზიის ანარეკლი. ნახეთ როგორ პროპაგანდისტული საინფორმაციო გამაოშვებებო აქვთ - საბჭოთა „ვრემიას“ იდენტურია. ესეც ხომ ადასტურებს, რომ ეს ადამიანები საბჭოთა სენით - ბელადომანიით არიან დაავადებული. საბჭოური მანია რა იყო - ეს იყო საბჭოთა ლიდერების, ხელისუფლებების ბელადომანია. ჯერ იყო ლენინი, მერე ტროცკი, სტალინი, ხრუშოვი, ბრეჟნევი, ანდროპოვი და გორბაჩოვი. რა განსხვავებაა დღევანდელ „ნაცმოძრაობასა“ და მათ სატელევიზიო პროპაგანდისტულ არხებს შორის? ბელადომანია სენია, ეს არის საბჭოთა მანია და მეტი არაფერი.
სამწუხაროდ, ორივე ფლანგზე სერიოზული პრობლემაა და ეს ძალიან ცუდია, მაგრამ ასეა. ვანო მერაბიშვილის და მისი ამფსონების მოსვლა ოპოზიციაში არის კლასიკური რუსული ვარიანტი, რომელსაც სწორედ რუსები უკეთებენ „პრომოუშენს“. შეგახსენებთ, რომ როცა მერაბიშვილმა დაპატიმრების სუნი შეიგრძნო, ყალბი პასპორტით გარბოდა რუსეთის მოკავშირე სომხეთში, ანუ რუსეთში გარბოდა. უამრავი მტკიცებულებაა, რაც ადასტურებს მერაბიშვილის კავშირს რუსეთთან. რუსებიც, ბუნებრივია, რომ კარგ მასკიროვკას აკეთებენ.
ამაზე მეტი მაგალითი ვერ მოუძებნია?
თავად რა აქვს მაისაიას დამთავრებული?
"დაამთავრა საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის სამთო გეოლოგიის ფაკულტეტი, საქართველოს ჰუმანიტარული-ტექნიკური ინსტიტუტი და სახელმწიფო მართვის მოხელეთა ქართულ-ამერიკული ინსტიტუტი."
რომელია აქედან ღირებული, რომ ამას ვინმე აზრს ეკითხება?
ეს თავად არ არის გავლენის აგენტი?
თუ განათლების შესაბამისად საერთოდ არავითარი აგენტი ამისგან არ გამოვა?
მე დადებითი მაგალითი მაქვს.
მთელი სსრკ არმია მეფის ოფიცრების და რუსეთის არმიის სამეფო ტრადიციებზეა შექმნილი.
სსრკ-ს ყველა მარშალი და გენერალი (ვატუტინის გარდა), რომლებმაც სამამულო ომი მოიგეს, მეფის ოფიცერი იყო, მაგრამ არავის არ დაუწუნებია ამისთვის.
არავის არ დაუბრალებია მათთვის გავლენის აგენტობა.
პირიქით.
ხელის გულზე ატარებდნენ და ძნელი წარმოსადგენი არ არის რა მოხდებოდა, ისინი ისევე ჩაერეცხათ, როგორც დაობლიანმა ქართველი ოფიცრები ჩარეცხა, მერე თავის სერტიფიცირებულებს ჩააბარა ჯარი და რაც მოხდა 2008-ში კი ვნახეთ.