უკანასკნელი წლებია "საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია" სხვადასხვა პოლიტიკური თუ საზოგადოებრივი მოვლენების შეფასებაში აქტიურ როლს თამაშობს. მათი რეკომენდაციები მუდამ საერთაშორისო ორგანიზაციების ყურადღების არეალში ექცეოდა. შეიძლება ითქვას, განვლილი დღეების ყველაზე მნიშვნელოვანი მოვლენა შსს-ს მინისტრის მოადგილის გელა ხვედელიძის დაპატიმრება იყო. ამ საქმეში გელა ხვედელიძის გარდა პროკურატურის მაღალჩინოსნის ლაშა ნაცვლიშვილის გვარიც ფიგურირებდა. სწორედ ამ თემაზე დავიწყეთ საუბარი საიას თავმჯდომარე კახა კოჟორიძესთან.

- ხელისუფლების მხრიდან გელა ხვედელიძის დაპატიმრება სწორი ნაბიჯი იყო. მაგრამ, გვაფიქრებს ის, რომ მთავარმა პროკურატურამ მედიის საშუალებებით გაავრცელა ინფორმაცია, რომ გამოძიების კურირებას მოახდენს მთავარი პროკურორის მოადგილე ლაშა ნაცვლიშვილი. ჩემი აზრით, ნაცვლიშვილისთვის ამ გამოძიების მინდობა არასწორია. რა თქმა უნდა, შესაძლოა ის აბსოლუტურად უდანაშაულოა, თუმცა იმ შემთხვევაში თუ მას ბრალი მიუძღვის, ბუნებრივია, რომ საკუთარი თავის წინააღმდეგ არ წავა. როცა ნაცვლიშვილის წინააღმდეგ არსებობს კითხვის ნიშნები, მისთვის ამ საქმის ჩაბარება არათუ გაფანტავს არსებულ კითხვებს, არამედ უფრო გაამძაფრებს.

- 17 მაისს ჰომოფობიის დღესთან დაკავშირებით "იდენტობა" აწყობს აქციას, სადაც სექსუალური უმცირესობის წარმომადგენლებიც გამოვლენ. თუ აპირებთ აქციის მონიტორინგს?

- კი, ვაპირებთ, რომ დავაკვირდეთ და გავაკეთებთ განცხადებას ჩვენს პარტნიორებთან ერთად. ჩვენი განცხადების ადრესატი იქნება პოლიცია, რათა მათ გამოიყენონ ყველა კანონიერი ბერკეტი, ამ აქციამ მშვიდობიანად რომ ჩაიაროს და დაპირისპირებაში არ გადაიზარდოს, რადგან დაპირისპირების საშიშროება არსებობს.

- რიგი უფლებადამცველი ორგანიზაციებისა ამავე დღეს აპირებს ამ აქციის საწინააღმდეგო მსვლელობის მოწყობას. ეს ხომ არ ზრდის პროვოკაციის საფრთხეს?

- ზოგადად არ ვიცი, ეს ორგანიზაციები რას აპირებენ, თუმცა ესეც გამოხატვის თავისუფლებაა და მათაც აქვთ უფლება, ნებისმიერი საკითხი გააპროტესტონ, მაგრამ აქ არის ერთი რამ: აზრის გამოხატვას აქვს თავისი ფორმა და ზღვარი. თუ ეს უფლებადამცველები "იდენტობის" აქციის მონაწილეების მიმართ გამოავლენენ ძალადობას, აგრესიას, შეურაცხყოფას (თუნდაც სიტყვიერს), ეს ცხადია დაუშვებელია, მაგრამ ის, რომ მათაც გამოხატონ პროტესტი, მიუღებელი ნამდვილად არ არის.

- კახა, რა შეფასებას გააკეთებდი "ლა ტრუფფე"-ში მომხდარ ინციდენტზე?

- არ ვიცი, ამ ეტაპზე როგორ მიმდინარეობს გამოძიება. ერთი, რისი თქმაც შემიძლია, არის ის, რომ ძალადობა დაუშვებელია. ჩვენ არ გვაქვს კონკრეტული ფაქტები, რომ ვთქვათ - ვინ არღვევდა კანონს და ვინ არა. ამიტომ ველოდებით, როგორ წარიმართება გამოძიება და მხოლოდ ამის შემდეგ გავაკეთებთ განცხადებას.

- როგორც ვიცი, მოითხოვეთ, ლაფანყურის ოპერაციის გამოძიებაში ჩართულიყავით, რაზეც უარი მიიღეთ.

- ბუნებრივია, ჩვენ იურისტები ვართ და ექსპერტიზას ვერ ჩავატარებთ. უბრალოდ ვითხოვდით, რომ მოეცათ უფლება, შეგვეთავაზებინა დამოუკიდებელი ექსპერტი. მაგრამ ეს ვერ მოხერხდა. ვერ ვიტყვით, რომ კანონი დაირღვა, რადგან კანონი საგამოძიებო ორგანოს ამის გაკეთებას არ ავალდებულებს, უბრალოდ, პროკურატურას შეეძლო, კეთილი ნება გამოეჩინა და ჩვენი მოთხოვნა გაეთვალისწინებინა. ახლა მივმართეთ სახალხო დამცველს, ჩართოს თავის ექსპერტები. ზოგადად, ჩვენი შეფასებით გამოძიება არ მიდის იმ მიმართულებით, რა მიმართულებითაც წესით უნდა წავიდეს. ამიტომ ჩვენ ამ თემას მივყვებით და თუ გამოძიება სწორად არ წარიმართება, არ გამოვრიცხავთ, რომ მივმართოთ ევროპის ადამიანთა უფლებების დაცვის სასამართლოს, თუმცა მანამდე ვეცდებით, შიდა ბერკეტები მაქსიმალურად გამოვიყენოთ.

- თქვენ გაავრცელეთ ინფორმაცია, რომ სოფლის მეურნეობის სამინისტროს დაკავებულ მაღალჩინოსნებზე მიმდინარეობს ზეწოლა.

- როდესაც ჩვენი წარმომადგენელი შეხვდა დაკავებულებს, მათ უამბეს, რომ დაკითხვის დროს ადგილი ჰქონდა ფსიქოლოგიურ ზეწოლას (ფიზიკური ზეწოლა არ უხსენებიათ) და სიტყვიერ შეურაცხყოფას, ისიც თქვეს - ისეთ მდგომარეობამდე მივედით, ვუთხარით, რას გვთხოვთ, გვითხარით და ვაღიარებთო. კანონმდებლობით ცხადია, აკრძალულია შეურაცხყოფის მიყენება დაკითხვის პროცესში, სწორედ აქედან გამომდინარე გავაკეთეთ ეს შეფასებაც.

- კახა, ყველას გვახსოვს ბათუმში მომხდარი ინციდენტი, რომელშიც შსს-ს აჭარის მთავარი სამმართველოს უფროსი ვალერი თელია იყო გარეული. ეს ფაქტი ერთგვარად მიჩუმდა და როგორ მიმდინარეობს პროცესები?

- ჩვენ შეფასება გავაკეთეთ არა უშუალოდ ინციდენტზე, არამედ მის განვითარებაზე. გარდა იმისა, რომ ადგილი ჰქონდა სამხილების განადგურებას, ასევე მნიშვნელოვანია საბინ ნურიევის ფაქტიც. ამ კონკრეტულმა პიროვნებამ, რომელიც ფლობდა "ბათუმის სახლს" (ადგილს, სადაც დამონტაჟებულმა სათვალთვალო კამერამ აღბეჭდა მომხდარი ფაქტი), ჩვენთან საუბარში განაცხადა, რომ ოჯახის უსაფრთხოების გამო ვერ მოგვცემდა ჩანაწერს და საერთოდ, საქართველოს დატოვებას აპირებდა. ჩვენ ვითხოვეთ, შეესწავლათ, ჰქონდა თუ არა მასზე ზეწოლას ადგილი და როგორ მოხდა მტკიცებულების განადგურება. შსს-ს განცხადებით განადგურება მოხდა არა განზრახ, არამედ შემთხვევით, რაც კითხვებს ბადებს, რადგან როცა ჩანაწერი ნადგურდება, საჭიროა რამდენიმე მოქმედების განხორციელება, ანუ შემთხვევითობა ძალიან მცირეა და თუ მაინც მოხდა მისი წაშლა, ტექნიკურად წაშლილი ფაილის აღდგენა ადვილად შეიძლება.

- ბიძინა ივანიშვილმა ჟურნალისტებთან გამართულ ბრიფინგზე განცხადა, რომ "საიამ" ზოგ შემთხვევებში თავის უფლებამოსილებას გადაამეტა.

- ვერ გეტყვით, კონკრეტულად რა იგულისხმა პრემიერმა. ვისურვებდი, რომ როცა ასეთი განცხადება გაკეთდება, არა მხოლოდ საიას არამედ ნებისმიერი ორგანიზაციის მისამართით, მეტი კონკრეტიკა იყოს. საინტერესოა, რომელი ჩვენი ქმედება, განცხადება ან შეფასება იყო უფლებამოსილების გადაჭარბება. სავარაუდოდ, პრემიერმა იგულისხმა "თელიას ინციდენტი". რა გავაკეთეთ მაშინ? - საჯარო განცხადებები, აქცია და შეფასებები. არასამთავრობო ორგანიზაციისთვის კი არც ერთი არ არის უფლებამოსილების გადაჭარბება, პირიქით, არასამთავრობოს მთავარი დანიშნულება სწორედ აქტიურობა და მოვლენათა შეფასებაა. ჩვენ კვლავ გავაგრძელებთ აქტიურობას, ბუნებრივია, კანონის ფარგლებში.