„საქართველოსთვის უბლოკო სტატუსი, მხოლოდ დანაკარგის მომტანი ნაბიჯია. დაკარგავს ევროპასთან მიღწეულ ურთიერთობას და იმას, რომ ევროპისთვის საქართველო მეტ-ნაკლებად მნიშვლენოვანი გახდა, განსაკუთრებით უკარაინის ამბების შედეგ“, - აცხადებს for.ge-სთან საუბრისას ექსპერტი რამაზ საყვარელიძე.

for.ge რამაზ საყვარელიძეს ესაუბრა.

უბლოკო სტატუსი, რომელსაც ბურჯანაძე ითხოვს, ფაქტობრივად, ოკუპაციის აღიარებას და სამხრეთ კავკასიაში რუსეთის ინტერესების გატარებას ნიშნავს, რაც ეწინააღმდეგება ჩვენს სუვერენიტეტს და დამოუკიდებლობას. მეტიც, უკრაინას და მისი უსაფრთხოების გარანტი იყო აშშ, დიდი ბრიტანეთი, საფრანგეთი და რუსეთი, მაგრამ ვხედავთ, რომ ქვეყანა რუსეთის მიერ ოკუპირებულია. როდესაც ასეთი მეზობელი გყავს, აზრი აქვს უბლოკზე სტატუსზე დისკუსიის დაწყებას?

რამაზ საყვარელიძე: ნაწილობრივ თქვენ გაეცით პასუხი კითხვას, მაგრამ დამატების სახით შეიძლება ითქვას, რომ უბლოკო სტატუსი ახალი ამბავი არ არის. იგი ძალზედ პოპულარული გახდა ცივი ომის პერიოდში, როდესაც მსოფლიო გაიყო ნატოსა და ვარშავის ბლოკებად. სახელმწიფოების ერთმა ნაწილმა გამოაცხადა, რომ ჩვენ არც ერთ სამხედრო ბლოკში არ შევდივართო. წარმოიშვა ბლოკში შეუსველთა კავშირი და დღეს ამგავრი 120 ქვეყანაა, მათ შორის არის აზერბაიჯანი და სირია.

ორივეს აქვს ტერიტორიული პრობლემა და ორივეში შემთხევაში პრობლემის არსი არის რუსეთი...

- სირიას თავისი სპეციფიკა აქვს, ყოველი შემთხვევაში იმ სპეციფიკას უბლოკო სტატუსმა ვერ უშველა. შესაბამისად, იმის იმედი, რომ თუ უბლოკო სტატუსი გვექნება, ყველაფერი იქნება კარგად, თან იმ ფონზე, რომ რუსეთი გასუსულია და ხმას არ იღებს, რბილად, რომ ვთქვათ, რეალისტური არ მეჩვენება. უბლოკო სტატუსი არც ისე მოწყვეტილია, ნეიტრალური ქვეყნის სტატუსს. ნეიტრალური ქვეყანა ნიშნავს, რომ ქვეყანა არ მონაწილეობს ამა თუ იმ ომში. შეიძლება ნეიტრალიტეტი ერთ კონკრეტულ საომარ სიტუაციასთან კავშირში იყოს და ამავე დროს იგი არ მონაწილეობდეს ბლოკებში.

პატარა ქვეყნებს აწყობთ ნეიტრალიტეტი...

- რა თქმა უნდა, რადგან როცა დიდი ქვეყნები ერთმანეთს ეჭიდავებიან, არავის არ უნდა მოყვეს შუაში. ამ პირობებში ნეიტრალიტეტის დაძახება სავსებით ბუნებრივია და უამრავმა ქვეყანამ გამოაცხადა ნეიტრალიტეტი, ოღონოდ აბოსოლუტურად უაზროა. იმიტომ, რომ თუკი შენი ნეიტრალიტეტი არ მიიღო იმ ქვეყნებმა, რომლებსაც აქვთ კონფლიქტი, გადმოლახავენ საზღვარს და ეს ნეიტრალიტეტი შეგრჩება ცარიელ სიტყვებად. ნეიტრალიტეტი ითხოვს მხარეთა შენთანხმებას, როგორც ეს მოხდა შვეიცარიასთან დაკავშირებით, როცა მხარეები შეთანხმდნენ, რომ მათი ფინანსური ინტერესებიდან გამომდინარე, შვეიცარია უნდა ყოფილიყო ნეიტრალური ქვეყანა.

რაც შეეხება საქართველოს, როდესაც რუსეთს ოკუპირებული აქვს აფხაზეთი და სამხრეთ ოსეთი, პლუს, აღიარებული აქვს მისი დამოუკიდებლობა, არ აპირებს ბაზების გაყვანას და მით უმეტეს მათ დამოუკიდებლობაზე უარის თქმას, ასეთ შემთხვევაში უბლოკო სტატუსი რას გვაძლევს?

- რუსეთი, უბრალოდ, გეტყვის, რომ მე არ ვიმყოფები საქართველოს ტერიტორიაზე, არამედ ვიმყოფები ორი დამოუკიდებელი სახელმწიფოს ტერიტორიაზე და რა გინდათ ჩემგანო. შენ არ აღიარებ, ის აღიარებს. ასე რომ, მაგ მხრივაც პერსპექტივა პრაქტიკულად, ნულის ტოლია. ვიმეორებ, დღეს რუსეთი არაფერს არ ამბობს. რაიმე ნიშანი რომ ჰქონდეს მოცემული, რაღაცა ტიპის მოლაპარაკება მაინც იყოს დაწყებული, კიდევ რაღაცა რეალობის გრძნობა იქნებოდა ამ იდეასთან დაკავშირებით.

იქნებ, რუსეთი ბურჯანაძის ენით საუბრობს?

- რუსეთი იმ ხელშეკრულებას არღვევს, რომელსაც თავად აწერს ხელს. თქვენ უკრანია ახსენეთ, მართლაც უკრაინის ტერიტორიული მთლიანობის გარანტი უნდა ყოფილიყო და რაც მივიღეთ ვნახეთ. იმის ვარაუდი, რომ რუსეთის პირით ვიღაცა სხვა ლაპარაკობს და მერე ამას რუსეთი შეასრულებს, ის რუსეთი, რომელიც თავისი მიერ ნათქვამს არ ასრულებს, ეს კიდევ ცალკე თემაა. ასეთი გულუბრყვილობა არა მგონია, რომ ვინმეს გამოადგეს რუსეთთან ურთიერთობაში, მათ შორის საქართველოს, რომლის ტერიტორიაზე რუსული ტანკები დგას.

მას მერე, რაც საქართველომ შევარდნაძის დროს გამოაცხადა ნატოზე ორიენტაცია, რუსეთმა დაიწყო ლაპარაკი იმაზე, რომ რად გინდათ ნატო, თქვენ პატარა ქვეყანა ხართ და იყავით ნეიტრალურიო. მაგრამ, როდესაც რუსეთი გთავაზობს ამას, ადამიანს გიჩნდება შიში, რომ რუსეთი მართლაც თავისი დიდი ძალის იმედით ეცდება, ჩვენი ნეიტრალიტეტი გამოიყენოს იმისათვის, რომ შენ გამყოფოს თავისი პოლიტიკის ერთ-ერთ გამტარებლად რეგიონში, ან იგივე საერთაშორისო ორგანიზაციებში.

თქვენ შევარდნაძე ახსენეთ, რომელმაც თქვა, რომ საქართველო ნეიტრალური ქვეყანა უნდა გახდესო, რასაც მოჰყვა რუსული აგრესია აფხაზეთში. როცა ასეთი მაგალითი გაქვს, რა „სარგებელი“ შეიძლება მოუტანოს ქვეყანას ე.წ. უბლოკო სტატუსმა, გარდა ოკუპაციის დაკანონებისა?

- საქართველოსთვის უბლოკო სტატუსი, მხოლოდ დანაკარგის მომტანი ნაბიჯია. დაკარგავს ევროპასთან მიღწეულ ურთიერთობას და იმას, რომ ევროპისთვის საქართველო მეტ-ნაკლებად მნიშვლენოვანი გახდა, განსაკუთრებით უკარაინის ამბების შედეგ. ამიტომ, ლაპარაკი უბლოკო სტატუსზე ამ მხრივ ჩვენთვის ხიფათის შემცველია.

რაც შეეხება ნეიტრალიტეტს, ნაწილობრივ ნეიტრალიტეტი ჰქონდა გამოცხადებული ფინეთს, არც ბლოკში შევიდა და არც კონფლიქტებში მონაწილეობდა, მაგრამ მეორე მხრივ, ცხადი იყო ფინეთი ძალიან ხშირად ანგარიშსს უწევდა რუსეთის ფაქტორს და იღებდა იმ გადაწყვეტილებას, რაც არ ეწინააღმდეგებოდა რუსეთის ინტერესს. როდესაც ნეიტრალური, მაგრამ შეშინებული ქვეყანა ცდილობს, რომ არ გააბრაზოს რუსული დათვი, ამ ტიპის ნეიტრალიტეტი, რა თქმა უნდა, რომ ხელს აძლევს რუსეთს.

ბატონო რამაზ, იმ რუსეთს, რომელიც თითქმის ყველა კონფლიქტშია ჩართული, რამდენად საინტერესოა კავკასიური ხაზი? მით უმეტეს ვიცით, მისი ინტერესი კავკასიის მიმართ?

-კავკასიაში რუსეთის ინტერესები, დიდად არ განსხვავდება სხვა ზესახელმწიფოების ინტერესებისაგან. კავკასია არის ევროპა-აზიის გადასასვლელი ხიდი. შესაბამისად, რუსეთს, ისევე როგორც ამერიკას, ევროპას და ჩინეთს, ხიდი აინტერესებს. ჯერჯერობით კავკასიური ხიდი რუსეთს დიდ პრობლემებს არ უქმნის. მით უმეტეს, არ დაგვავიწდეს, რომ რუსეთს კავკასიის საკონტროლო პაკეტი უკავია. ვგულისხმობ, ყარაბახს, აფხაზეთს და სამაჩაბლოს.

მართალია ვიძახით, რომ მეტი რაღა უნდა მოხდესო, მაგრამ თავისთავად ის, რომ ამ ზონებს რუსეთი აკონტროლებს, ეს უკვე მოხდენაა, ეს უკვე ნიშნავს, რომ თუკი ძალიან მძაფრი იქნები რუსეთის ინტერესების უგულებელყოფაში, მთელი რიგი პრობლემები შეგექმნება. ამიტომ, არა მგონია, რომ დღეს რუსეთისთვის კავკასია იყოს ნომერ პირველი მნიშვნელობის. არც ის მგონია, რომ ვინც დღეს რუსეთისთვის ანგარიშის გაწევას სთავაზობს ქართულ საზოგადოებას, ამ წინადადების უკან რუსეთი იდგეს.