ბიზნესმენ ცეზარ ჩოჩელთან ინტერვიუში, ჯერ კიდევ წელიწადნახევრის წინ ვსაუბრობდით „ზედაზენის“ ახალ პროექტებზე და მოსალოდნელ მრავალმილიონიან ინვესტიციებზე. იყო პრობლემებიც - დაყადაღებული ბიზნესები, სასამართლო დავები, გაურკვევლობა, წარსულში ქექვა, ბრალდებები და მუქარები, მაგრამ იყო იმედებიც. მას შემდეგ, ბევრმა წყალმა ჩაიარა და თან გაიყოლა ლარის სტაბილურობა და როგორც აღმოჩნდა, ახალი ინვესტიციების მოლოდინებიც.

ქვეყნის მმართველობაში ახალი ხელისუფლება დევიზით -„ბიზნესი ხელშეუხებელია“ - მოვიდა. „ზედაზენი“-ს ისტორია ერთ-ერთია იმ მრავალთაგანიდან, რომლის ბოლო ნათელი პასუხი იქნება იმისა, რამდენად შეესაბამება ხელისუფლების დაპირება რეალობას და აქვს თუ არა უნარი ხელისუფლებას დაიცვას ქვეყნაში ბიზნესი და ინვესტიციები.

ეს მორიგი ინტერვიუა ცეზარ ჩოჩელთან, სადაც საუბარი ამჯერადაც, ახალ პროექტებზე, ოღონ შეჩერებულზე და კვლავ, დაყადაღებულ ქონებებზე იქნება. არავინ იცის მომავალში როგორ განვითარდება მოვლენები, მაგრამ იმედია, წელიწადნახევრის თავზე, კვლავ იგივე პრობლემებზე არ მოუწევს ბიზნესმენს საუბარი, რადგან ეს მხოლოდ ჩოჩელის და მისი ბიზნესების პრობლემა აღარ იქნება...

თუ იმ პერიოდს გავითვალისწინებთ, როცა ახალი პროექტების წამოწყება დააანონსეთ, წესით, ახლა, „ზედაზენი“ რამდენიმე ახალი საწარმოთი უნდა გაზრდილიყო, თუმცა, როგორც ჩანს, პრობლემები არ გელევათ. ამჯერად რა მოხდა?

- ხელისშემშლელ ფაქტორებად ისევ რჩება დაყადაღებული „ბარამბო“, რომელსაც ახლა დაყადაღებული „ზედაზენის“ მიწა დაემატა. საერთაშორისო ფინანსური ინსტიტუტები ამ პროცესების დასრულებას ითხოვენ, რომ გაიხსნას საკრედიტო ხაზები. ეს არის ძირითადი მიზეზი, რის გამოც, დღემდე ვერ ხერხდება ახალი პროექტების დაწყება.

„ბარამბო“ დაყადაღებულია საშემოსავლო სამსახურის მოთხოვნის საფუძველზე, ხოლო „ზედაზენის“ მიწა დაყადაღებულია გარკვეული არამზადების ჯგუფის მიერ, რომლებმაც წლების განმავლობაში ყვლიფეს და ძარცვეს ცეკავშირი. იმის მაგივრად, რომ ამ ხალხის წინააღმდეგ სისხლის სამართლის საქმეები იყოს აღძრული - რა ფორმით, როგორ მოხდა, რომ ძალიან მდიდარი ორგანიზაცია, ცეკავშირი გაძარცვეს, მათი აბსოლუტურად აბსურდული მოთხოვნის საფუძველზე დაყადაღებულია „ზედაზენის“ მიწა.

ვინ არის ეს ხალხი და ცეკავშირთან რა კავშირი ქონდათ?

- ეს ის ხალხია, ვისაც ცეკავშირში თავისი ინტერესები ქონდა.

ანუ, ცეკავშირის ხელმძღვანელი პირები?

- ნაწილი ხელმძღვანელი, ნაწილი უკან დგას და დღეს საერთოდ არ ჩანს. ეს არის ის ჯგუფი, რომელსაც საკმაოდ სერიოზული ინტერესი ქონდა ცეკავშირში - ანიავებდა და აბსოლუტურად უკანონოდ ითვისებდა ცეკავშირის ქონებას.

თქვენთან რა კავშირი აქვს ცეკავშირს და ამ ხალხს?

- ისტორია 2006 წელს იღებს სათვეს, როცა ცეკავშირსა და კონკრეტულ პიროვნებებს (საუბარია იმ ხალხზე, ვინც ამჟამად ჩვენ გვედავება) შორის, გაფორმდა ხელშეკრულება საგურამოს ექსპერიმენტალური მეურნეობის 223 720 ლარად ყიდვის თაობაზე. ამის შემდეგ მიდიან რეესტრში, თუმცა რეესტრი ქონების რეგისტრაციაზე მათ უარს ეუბნება. ერთი წლის შემდეგ, 2007 წელს, ეს ხალხი ისევ მიდიას საჯარო რეესტრში და საგურამოს ექსპერიმენტალური მეურნეობის ქონებას ვინმე ლევან მაყაშვილზე არეგისტრირებს, ოღონდ, უკვე, მიწის გარეშე. (საუბარია მიწაზე, სადაც დღეს ზედაზნის ქარხანა დგას). ჩვენ ამ დროს, საერთოდ, არც ინტერესი და მით უმეტეს, არც შეხება არ გვაქვს ამ ქონებასთან (ჯერ „ზედაზენი“ არ არსებობს და ისევ „ნატახტარი“ გვაქვს). რაც შეეხება მიწას, ამ პერიოდში იგი სახელმწიფო საკუთრებაა. არაფერს ვამბობ იმაზე, რომ 223 720 ლარი ძალიან მცირე თანხაა მათ მიერ შეძენილი ქონებისთვის, მთავარი ისაა, რომ ეს თანხა დღემდე არ არის ცეკავშირისთვის გადახდილი.

2008 წელს, ლევან მაყაშვილი იგივე თანხად, 223 720 ლარად ყიდის აღნიშნულ ქონებას ვინმე ნინო ყიფშიძეზე, თუმცა 2014 წელს, ეს ქალბატონი უკან, ლევან მაყაშვილს ჩუქნის ამ ქონებას, ხოლო მაყაშვილი იწყებს ჩივილს ეკონომიკის სამინისტროს და „ზედაზენის“ წინააღმდეგ, თითქოს, თავის დროზე, ეს მიწა მათი საკუთრება ყოფილა. კიდევ ერთხელ ვიმეორებ, მაყაშვილმა ცეკავშირთან 2006 წელს გააფორმა ხელშეკრულება, ხოლო 2007 წელს დარეგისტრირდა საჯარო რეესტრში როგორც საგურამოს ექსპერიმენტალური მეურნეობის მესაკუთრე, თუმცა, ვინაიდან ამ დროისთვის მიწა იყო სახელმწიფოს საკუთრება, ქონების ჩამონათვალში არ ფიგურირებდა. 2008 წელსაც, მაყაშვილს ქონება ამ მიწის გარეშე აქვს გასხვისებული და 2014 წელსაც, როდესაც უკან იბრუნებს ქონებას, არც იქ ფიგურირებს აღნიშნული მიწა.

ამ ყველაფერში ყველაზე საინტერესო მომენტი ის არის, რომ მაყაშვილს ყოფილი გენერალური პროკურორი კბილაშვილი უწევს ადვოკატირებას.

რატომ არის კბილაშვილის ადვოკატირება ასეთი მნიშვნელოვანი, იგი ყოველთვის ეწეოდა საადვოკატო საქმიანობას?

- მნიშვნელოვანი იმიტომაა, რომ ცეკავშირთან ჩვენი დავა ერთი შემთხვევა არ არის, ძალიან ბევრი ასეთი შემთხვევაა და ყველა საქმეში ადვოკატირებას ეწევა კბილაშვილი.

ანუ?...

- დარწმუნებით რამის თქმა არ შემიძლია, მაგრამ ერთი რამე ზუსტად ვიცი - აქ საქმე პირიქით უნდა იყოს, ამ ხალხის წინააღმდეგ, ვინ ჩვენ გვედავება და ვინც მათ უკან დგას, ყველას საქმე არის გამოსაძიებელი.

ვინ გედავებათ გასაგებია, მაგრამ მათ უკან მდგომებსაც ექნებათ სახელები და გვარები...

- ეს არის ყოფილი ცეკავშირის ხელმძღვანელობა.

თქვენ ამბობთ, რომ იმ მიწაზეა საუბარი, რაზეც ქარხანა დგას და, რომ ამ ხალხმა ქონება მიწის გარეშე იყიდა. თუ ამ მიწაზე რაიმე შენობები იდგა, მიწის გარეშე როგორ გაიყიდა? ხოლო თუ არაფერი იდგა, მაშინ რა იყიდეს? საერთოდ, რა ქონებაზეა საუბარი?

- მარტო ეს მიწა კი არ იყო, საგურამოს ექსპერიმენტალურ მეურნეობას ქონდა სხვა მიწებიც და საერთოდ, დიდძალი ქონება ქონდა, მარტო სასოფლო სამეურნეო ტექნიკა იყო ძალიან დიდი რაოდენობის. გარდა ამისა, ქონდა სასათბურე მეურნეობა, რომელიც დაახლოებით, 8 ჰექტარზე იყო მოწყობილი. წარმოიდგინეთ, 80 000 კვ/მ-ზე გამართული უჟანგავი ლითონისგან მოწყობილი სასათბურე მეურნეობა, რომლის ნაწილი, როგორც თვითონ ამბობენ, თითქოს ჯართად გაიყიდა. რეალურად კი, იმ კონსტრუქციას ჯართად არავინ გაყიდდა და ჩვენ გვაქვს ინფორმაცია, რომ იმ სათბურების ნაწილი საქართველოს და სომხეთის სხვადასხვა ადგილებში დგას და, ალბათ, ათჯერ მეტად გაყიდეს, ვიდრე თავად იყიდეს. თუმცა, როგორც უკვე გითხარით, რეალურად, ის თანხაც არც აქვთ გადახდილი.

ჩვენ კი ეს მიწა სახელმწიფოსგან ვიყიდეთ და პლუს, ვალდებულება გვქონდა აღებული, რომ ოცი მილიონი ინვესტიცია უნდა გაგვეხოეციელებინა. რეალურად, ოთხმოცმილიონიანი ინვესტიცია განვახორციელეთ. ამ ტერიტორიაზე მარტო კომუნიკაციების მოყვანა დაჯდა დაახლოებით, ორ მილიონამდე და დღეს, ინვესტიციები გაჩერებულია იმ უბრალო მიზეზით, რომ მიწა, რომელზეც ამხელა საწარმო დგას, არის დაყადაღებული.

მომჩივანები ამ მიწის უკან დაბრუნებას ითხოვენ?

- ითხოვენ სამართლიანობის აღდგენას, რომ თითქოს, ეს მიწა იყო მათი საკუთრება.

ეტყობა, კბილაშვილისთვის ადვოკატის როლში უფრო მარტივია სამართლიანობის აღდგენა, მაგრამ თავად მომჩივან მაყაშვილზე რა ინფორმაცია გაქვთ?

- მაყაშვილი არაფერს არ წარმოადგენს, ეგ არის ბუტაფორია. ძირითადი მანდ არის აბესაძე, ცეკავშირის მაშინდელი მმართველი და მის უკან დგას რამდენიმე ადამიანი - მაშინდელი მაღალჩინოსნები, ვინც დღეს ამ ყველაფერს ხლართავენ და უნდათ სამართლიანობის საფარქვეშ ვიღაცას რაღაცას გამორჩნენ. ეს არის შანტაჟი, არამარტო ჩემს წინააღმდეგ - სახელმწიფოს წინააღმდეგ, რომელსაც თუ სახელმწიფო არ გასცემს ადეკვატურ პასუხს, მიიღებს უარეს შედეგს.

სასამართლოს მიღმა, თქვენთან კონტაქტზე არავინ გამოსულა?

- გამოვიდნენ მაგათი ადვოკატები, იქნებ, რაღაცაზე დავილაპარაკოთო. რაზე უნდა დავილაპარაკო ვიღაც არამზადებთან, რომელთაც ამ ქვეყნისთვის არაფერი გაუკეთებიათ, გარდა მავნებლობისა. მიტაცებული აქვთ უამრავი ქონება. ის, რაც ეკუთვნოდა ხალხს, რამდენიმე ადამიანის ხელში მოექცა. დღეს ამ ადამიანებთან გარიგებაში წავიდე?! არ მოხდება ასე!

სასამართლო ჯერ არ გამართულა?

- არა, წინასასამართლო განხილვაც არ დაწყებულა. ჯერ, მიწას ყადაღა დაედო, რომ არ გავასხვისოთ, ბანკში არ ჩაიდოს, კრედიტი არ ავიღოთ და ა.შ.

ძალიან ცუდი ფაქტია, ძალიან ბევრი საქმე ფუჭდება და კიდევ ვიმეორებ, მარტო ჩემი საქმე არ ფუჭდება. პირველ რიგში, ქვეყნის საქმე ფუჭდება. ახალი პროექტები, სადაც უნდა დასაქმებულიყო ათასობით ადამიანი, სადაც ათეულობით მილიონი ლარის ინვესტიცია უნდა მოზიდულიყო, ნაწილი ქართული ბანკებიდან, ნაწილი უცხოეთიდან, ვერ შემოდის. დოვლათი, რომელიც უნდა შექმნილიყო, ვერ იქმნება და ეს ყველაფერი დროში, ეკონომიკაზე აისახება.

როგორც უკვე ვთქვი, პრობლემა მარტო ჩვენთან მიმართებაში არ არსებობს. მე ძალიან კარგად ვიცი, რომ ანალოგიური პრობლემები აქვს ძალიან ბევრ კომპანიას, სადაც ძირითად ნაწილში, ყველგან არის კბილაშვილის საადვოკატო ბიურო.

როგორ ფიქრობთ, სახელმწიფო უწყებებიდან ხომ არ ხდება ამ საქმეების ლობირება. თუ გავიხსნებეთ კბილაშვილის გენპროკურორობის პერიოდს, შეიძლება ეჭვის საფუძველიც გაჩნდეს, ვინაიდან რამდენიმე საქმეზე ითქვა, რომ ხელოვნურად ხდებოდა გამოძიების გაჭიანურება და ამაში დიდი ფული იყო გადახდილი დაინტერესებული მხარის მიერ. კბილაშვილი, ალბათ, მარტო ვერ გაბედავდა ამდენს, რომ არა ძლიერი ზურგი.

- ეს, ალბათ, უფრო ძიების საქმეა. ასეა თუ ისე, რეალურად, ეს ხალხი ანგრევს ეკონომიკას. აქ არ არის ლაპარაკი ჩვენს კონკრეტულ საწარმოზე. მე კიდე ვიმეორებ, ჩვენ თუ ვზარალდებით, ბიუჯეტი უფრო ზარალდება. მაგალითს მოგიყვანთ - სამი წელია კომპანია „ზედაზენი“ არსებობს და ბიუჯეტში უკვე, სამოცდათორმეტ მილიონ ლარზე მეტი აქვს შეტანილი, როცა დივიდენდის სახით, სულ (ყველაზე დიდ ციფრს ვამბობ), მილიონნახევარი იქნება გაცემული. დავუშვათ, ეს პროცესი გაგრძელდა, ანალიზი თქვენ თვითონ გააკეთეთ, რამხელა სხვაობაა იმ ზარალებს შორის, რასაც ჩვენ მივიღებთ და რასაც სახემწიფო. ბიუჯეტის შემოსავალი ხომ მცირდება და ამას გარდა, ვერ კეთდება ახალი პროექტები, ვერ იქმნება ახალი სამუშაო ადგილები, ვერ იქმნება პროდუქცია და ეს ვის არტყამს? - რა თქმა უნდა, პირველ რიგში - სახელმწიფოს.

„ზედაზენს“ ცოტა ხნის წინ სტუმრობდა ეკონომიკის მინისტრი, მასთან თუ გქონდათ ამ თემებზე საუბარი?

- რა თქმა უნდა გვქონდა. ფაქტობრივად, ჩვენ მესამე მხარედ ვართ ჩართული ამ საქმეში, თორემ ძირითადად, საქმე მიდის ეკონომიკის სამინისტროს წინააღმდეგ. ამიტომ, აბსოლუტურად გაუგებარია ჩემთვის, რომ ამ ფორმით ხდება თვთონ სახელმწიფოს დაშანტაჟება. თუ ასე გაგრძელდა და დღეს ერთ კომპანიას შევუქმენით პრობლემა, ხვალ მეორეს და ზეგ მესამეს, ვინ უნდა განავითაროს ეკონომიკა?!

ეკონომიკის სამინისტროსა და კბილაშვილის დავა გვერდზე გადავდოთ და თქვენზე ვილაპარაკოთ - თეორიულად, დავუშვათ ის ხალხი სახელმწიფოსთან მართალია და პროცესი მოიგო, თქვენ ჯგუფთან დაკავშირებით მოვლენები როგორ შეიძლება განვითარდეს?

- ჯერ ერთი, ამ ხალხს გასაჩივრებისთვის ყველანაირი ვადა აქვს გასული. წინა ხელისუფლების დროს თუ ვერ მოახერხეს გასაჩივრება, 2013-2014 წლებში, ახალი ხელისუფლების დროს ხომ შეეძლოთ გასაჩივრება? მაგრამ, ეტყობა ჯერ სქემა დაალაგეს და ვიღაცის თავში იხარშებოდა საიდან და როგორ გამორჩენილიყვნენ მოგებას. თეორიულად დავუშვათ, რომ ეს ხალხი მართლაც დაზარალებულია, მაშინ, რა გამოდის? ჩვენ, ვინც სახელმწიფოსგან ქონება შევიძინეთ გარკვეული პირობით - ერთი მხრივ, ქონების ღირებულება გადავიხადეთ და მეორე მხრივ, ინვესტიცია გავწიეთ, ჩვენს წინაშე ვინ არის პასუხისმგელი?

სახელმწიფო თუ ვიღაცა არამზადას უჭერს მხარს, რომ არარსებული მიწის გამო აჩერებს ბიზნესს, მაშინ იმ ხალხის ინტერესები სად არის, ვინც ოთხმოცმილიონიანი ინვესტიცია განახორციელა, ვისაც სამოცდათორმეტი მილიონი უკვე შეტანილი აქვს ბიუჯეტში, დასაქმებული ყავს ათასზე მეტი ადამიანი და ამჟამად გაჩერებული აქვს რამდენიმე მილიონის ინვესტიცია? ვინც ეს ინვესტიცია გააკეთა, ხვალ და ზეგ, ის ხალხი რომ დაიწყებს დავას სახელმწიფოსთან, მაშინ რას იზამს სახელმწიფო?

დღეს ჩვენ ინვესტორებს ვეძახით უცხოეთიდან და ვეუბნებით - თქვენ გადმოგეცემათ ერთ ლარად ქონება, ოღონდ განახორციელეთ ინვესტიცია. ამ დროს, მე ვსვამ კითხვას - ვთქვათ გამიჩნდა სურვილი, მივდივარ და სახელმწიფოსგან ვყიდულობ ქონებას, როგორ გავარკვიო ეს ქონება ხომ არავის ეკუთვნოდა და ვინმეს დავა ხომ არ აქვს? თუ სახელმწიფო არსებობს, სახელმწიფო უნდა იყოს პასუხისმგებელი ბიზნესთან. თუ სახელმწიფომ რამე დააშავა რომელიმე ბიზნესმენთან, მეორე ბიზნესმენი რა შუაშია?

როგორ ფიქრობთ, ამ შეთხვევაში კბილაშვილს რა ინტერესები აქვს?

- მე ვფიქრობ ორ ვარიანტს - პირველი: მას კონტაქტები გააჩნია და ამ კონტაქტების საფუძველზე და გავლენით ცდილობს რაღაც დივიდენდების მიღებას ფინანსური თვალსაზრისით. მეორე: იგი განაწყენებულია ხელისუფლებაზე და ყველაფერს აკეთებს საიმისოდ, რომ ხელისუფლებას შეუქმნას პრობლემები.

და მესამე, როგორც ჩანს, ყველაფერი მხოლოდ ლაშა ნაცვლიშვილს არ უნდა დავაბრალოთ...

- რეალურად, თუ ასე გაგრძელდა, ჩვენ კარგს ვერაფერს მივიღებთ. ამ პროცესებს უნდა ქონდეს დასასრული. დღეს ეკონომიკის გაჩერების ერთ-ერთი მიზეზი არის ანალოგიურ სიტუაციაში მყოფი ძალიან ბევრი ადამიანი.

ამ დავის გამო რომელი პროექტები გაქვთ შეჩერებული და რა რაოდენობის ინვისტიციაზეა საუბარი?

- კონკრეტულად, ამ ქარხანაში, ეს არის ადგილობრივი ნედლეულით ნატურალური წვენების წარმოება. ფაქტობრივად, ყველაფერი შეთანხმებულია და ხელშეკრულება ხელმოწერილია, რომელიც ახლა შეფერხდა. „ბარამბოს“ მიმართულებით კი, იგივე, ყადაღის გამო გაჩერებულია ჩიფსების და ყავის წარმოება. დაწყებული გვაქვს, მაგრამ არ ვიცი ამ პრობლემების გამო მივაღწევთ თუ არა მოლაპარაკებას კერამიკული ფილების წარმოებაზე. სამშენებლო მასალის წარმოებას ვიწყებთ და იქაც ანალოგიური პრობლემებია.

ჯამში რამდენი ადამიანის დასაქმება უნდა მოხდეს ამ პროექტებით?

- ყოველ შემთხვევაში, რამდენიმე ათასის დასაქმება უნდა მოხდეს. ყველაზე საინტერესო ის არის, რომ ყველა ის წარმოება რომლის დაწყებასაც დღეს ახლიდან ვაპირებთ, ერთი პროექტის - ყავის გარდა, ყველა ადგილობრივ ნედლეულზეა გათვლილი და ეს ეკონომიკაზე ორმაგად აისახება. ნედლეულის ფულიც კი არ გადის ქვეყნიდან, პირიქით, იქმნება საექსპორტო პოტენციალი.

რამდენჯერმე გააკეთეთ კომენტარი, მაგრამ მაინც უნდა გკითხოთ - „ნაციონალური მოძრაობიდან“ წამოსულ ხალხთან რამე კავშირი გაქვთ?

- არ ვიცი რატომ აკავშირებენ ჩემს სახელს ისეთ საქმეებთან, რომელთანაც რეალურად შეხება არ მაქვს. კვლავ ვიმეორებ, ჩემი მიზანი ახალი პროექტების დაწყებაა.ზოგადად, პოლიტიკაში ყოფნის მსურველთა რაოდენობა არის ძალიან დიდი, მაგრამ მე ჩემს თავს ვხედავ ბიზნესში. მე მირჩევნია ვიყო იქ, სადაც გაცილებით კომპეტენტური ვარ და გაცილებით კომფორტულად ვგრძნობ თავს.

თქვენ პოლიტიკოსობაზე არავინ საუბრობს, აქ საუბარია დაფინანსებაზე. ბიზნესი ყოველთვის აფინანსებს პოლიტიკას და აქ არც გასაკვირია რამე და მით უმეტეს - არც დანაშაული.

- მე გეუბნებით, ამ ეტაპზე არანაირი საშუალება და სურვილი არ მაქვს არანაირი პოლიტიკური ჯგუფის დაფინანსების.

თავის დროზე, თქვენს სახელს აბამდნენ ვანო მერაბიშვილთან. ეს ხალხიც, რომლებიც ნაცმოძრაობიდან წამოვიდნენ ასევე, ვანო მერაბიშვილის ჯგუფად მოიაზრება. მეორე მხრივ, არის ეჭვები, რომ ამ ხმებს კოდუები ავრცელებენ, თუნდაც იმ დაპირისპირების გამო, რომელიც მერაბიშვილის, კოდუებისა და ახალაიების დაჯგუფებებს შორის არსებობდა და ახლაც არსებობს.

- სიმართლე გითხრათ, იმ დროსაც კი, როცა ხელისუფლებაში ვიყავი, არც მაშინ ვყოფილვარ ჩართული ამ პოლიტიკურ ინტრიგებში და არ მაინტერესებდა. მაშინაც მქონდა ჩემი კონკრეტული საქმე და მებარა საკმაოდ რთული რეგიონი, სადაც ძალიან ბევრი საქმე იყო გასაკეთებელი. მით უმეტეს დღეს, აბსოლუტურად მოწყვეტილი ვარ ყველაფერს და დაკავებული ვარ მხოლოდ და მხოლოდ ბიზნესის, ადგილობრივი წარმოების განვითარებით, ახალი სამუშაო ადგილების შექმნით და ქვეყნის ეკონომიკაში ჩვენი წვლილის გაზრდით.