რუსეთთან ურთიერთობის საკითხებში საქართველოს პრემიერ-მინისტრის სპეციალური წარმომადგენლის ზურაბ აბაშიძის ინფორმაციით, საქართველოსა და რუსეთის პირველი პირების შეხვედრის საკითხი მხოლოდ იდეის დონეზე არსებობს.ზურაბ აბაშიძის განცხადებით, ასეთი შეხვედრის მზადება არ მიმდინარეობს და მზადებას არც ადრე ჰქონია ადგილი.

„აღნიშნულ საკითხთან დაკავშირებით საუბარი დაიწყო მას შემდეგ, რაც ვლადიმერ პუტინს ჟურნალისტებმა ჰკითხეს, შეხვდებოდა თუ არა საქართველოს პრეზიდენტს, რაზეც მან თქვა - რატომაც არა. შემდეგ საქართველოშიც ითქვა – რატომაც არა. გრიგორი კარასინთან შეხვედრისას ჩვენ ვთქვით, რომ ადრე თუ გვიან, ასეთი შეხვედრა უნდა ჩატარდეს, მაგრამ ფონი უნდა იყოს შესაბამისი. შეხვედრას სერიოზული მომზადება სჭირდება, რათა ის იყოს შედეგიანი. კარგი დაფიქრებაა საჭირო, თუ სად, როდის და რაზე საუბრისთვის გაიმართება საქართველოსა და რუსეთის პირველი პირების შეხვედრა“, - განაცხადა ზურაბ აბაშიძემ პარლამენტში დეპუტატებთან შეხვედრისას.

თუმცა პუტინის ადმინისტრაციის ხელმძღვანელმა, დიმიტრი პესკოვმა „ტელეიმედს“ განუცხადა, რომ „ვითარება უნდა მომწიფდეს, გაჩნდეს პოლიტიკური ნება და შესაბამისი გარემო შეიქმნას. მეტი მოთმინება გვმართებს. ჩვენ ველოდებით კონკრეტულ სიგნალს თბილისისგან. თქვენი მხრიდან უნდა იყოს შესაბამისი პოლიტიკური ნება. პრეზიდენტმა კი თავისი სათქმელი უკვე თქვა. პუტინმა გასაგებად განაცხადა, რომ თუ საქართველოს მხრიდან მიიღებს სიგნალს, შეხვედრა შედგება“.

როდის შეიძლება ასეთი შეხვედრა შედგეს და რა შემთხვევაში იქნება შედეგიანი, ამ თემაზე ექსპერტი, სოსო ცინცაძე გვესაუბრება.

ბატონო სოსო, თქვენი ვარაუდით, როდის მომწიფდება დრო, როდესაც საქართველოსა და რუსეთის პირველი პირების შეხვედრა გარდაუვალი იქნება?

- კი არ მომწიფდა, უკვე გადამწიფების სტადიაში შედის. არაერთხელ მითქვამს, ჯერ კიდევ მიმდინარე წლის დასაწყისში, რომ ამ შეხვედრას ალტერნატივა არ აქვს. რაც არ უნდა თავი ავარიდოთ, ჩვენ ეს შეხვედრა არ აგვცდება. მთავარი ის არის, რომ შეხვედრა იყოს საბოლოო შედეგზე ორიენტირებული და არა სათქმელად, ხომ ხედავთ, შევხვდით, მაგრამ არაფერი გამოვიდა. ამიტომ მთავარია, ვინ ვის შეხვდება. საერთოდ აზრს ვერ ვხედავ ამ შეხვედრაში, თუ მარგველაშვილი იქნება საქართველოს მხარის წარმომადგენელი, მას მხოლოდ პრეზიდენტის ტიტული აქვს და გადაწყვეტილებებს ვერ ღებულობს.

დღეს სიტუაცია იმ დონემდე მივიდა, რომ მახსენდება გასული საუკუნის 70-იანი წლები, როდესაც უკვე აუცილებელი გახდა ისრაელისა და ეგვიპტის პირველი პირების შეხვედრა, როდესაც პირადად დე გოლის ჩარევა გახდა აუცილებელი იმაში, რომ ალჟირთან ურთიერთობა დარეგულირებულიყო და თვითონ დე გოლისა და ადენაუერის შეხვედრა გახდა აუცილებელი - არ იყო უბრალო მოვლენა ისტორიული მტრების - ფრანგებისა და გერმნელების შეხვედრა.

სახელმწიფოთა ურთიერთობებში დგება მომენტი, როდესაც პირადი სიმპათია-ანტიპათიები, ოპოზიციის მხრიდან კრიტიკის საშიშროება, რომელიმე ჩვენი უცხოელი მეგობრის ცხვირაბზუება გვერდზე უნდა გადავდოთ. სახელმწიფო მოღვაწეს სახელმწიფო მოღვაწე იმიტომ ჰქვია, რომ ის ვალდებულია რიგით მოქალაქეზე გაცილებით მეტი პასუხისმგებლობა იკისროს.

დღეს დადგა ასეთი მომენტი. რუსეთის მხრიდან ერთიმეორეზე მოყოლებით ვღებულობთ ასეთ გზავნილებს, რუსული დიპლომატიის სტილში - უხეშს, ძალისმიერს, როგორიც იყო ჩემი ვარაუდით, მავთულხლართების გადმოწევა და როგორიც არის აფხაზეთთან ხელშეკრულების პროექტი.

მავთულხლართების შეჩერება რომ გვდომოდა უნდა წავსულიყავით კონტაქტზე. დღეს თუ გვინდა, რომ ეს ხელშეკრულება რეალობად არ იქცეს, კონტაქტი უნდა დავამყაროთ. სესიაშვილი ამბობდა ყველაფერს გავაკთებთ, რომ ეს არ მოხდესო - ყველაფერი არ არის საჭირო. მხოლოდ ერთი რამაა საჭირო - შეხვედრა უმაღლეს დონეზე - სხვა ყველაფერი არაეფექტური იქნება.

მაგრამ, როგორც ჩანს, ამ შეხვედრას მთავრობაში, შიგნით ჰყავს მოწინააღმდეგები. მაგალითად თავდაცვის მინისტრის განცხადება, რომ უმოკლეს ვადაში დავიწყებთ დეოკუპაციის პროცესს ჩვენს მოკავშირეებთან ერთად - მსგავს განცხადებებს შეუძლია ასეთი შეხვედრის პერსპექტივა საფუძველშივე ჩაკლას.

თუმცა ზურაბ აბაიშიძეც აღნიშნავს, რომ ადრე თუ გვიან, ასეთი შეხვედრა აუცილებელია, მაგრამ ამას სათანადო და სერიოზული მომზადება სჭირდება...

- რა თქმა უნდა, სერიოზული მომზადებაა საჭირო, ამას თვეები სჭირდება, მაგრამ თუ როდისმე არ დაიწყო მომზადება, შეხვედრა ვერასოდეს შედგება. მომზადების პროცესის დაწყება ნიშნავს იმას, რომ მოლაპარაკებები უკვე დაწყებულია და მიდის თავის ლოგიკურ დასასრულამდე - უმაღლეს დონეზე შეხვედრამდე. თუმცა დაწყებასაც არ უჩანს პირი და ისიც არ ვიცი, ვინ უნდა დაიწყოს. იმდენად არაპროფესიონალები არიან, ჩვენს საგარეო საქმეთა სამინისტროს რომ დაავალო, ეს ნიშნავს, რომ ეს შეხვედრა ვერ შედგება.

ეს ყველაფერი უნდა გაითვალისწინოს ღარიბაშვილმა - ჯოჯოხეთური შრომა და უამრავი წინააღმდეგობის დაძლევა იქნება საჭირო იმისთვის, რომ ეს შეხვედრა მომზადდეს და შედგეს. მაგრამ ასეთი შეხვედრა აუცილებელია, რადგან იმდენად ღრმა ჩიხში შევიყვანეთ ჩვენი ურთიერთობა ყველზე პრობლემურ მეზობელთან, რომ ამ ჩიხიდან გმოსვლა იოლი საქმე არ არის, მაგრამ ამ მდგომარეობაში დატოვებაც არ შეიძლება.

როგორ ფიქრობთ, ქართული მხარე რატომ აჭიანურებს ამ შეხვედრას, იმიტომ ხომ არა, რომ არის საფრთხე რომ რუსეთმა წამოგვიყენოს ისეთი პირობები, რომელსაც საქართველო ვერ და არ შეასრულებს?

- ვფიქრობ, მთავრობა დღეს ერიდება ოპოზიციას, ერიდება „ნაციონალური მოძრაობის“ მხრიდან ისტერიულ წივილ-კივილს, ერიდება „რუსთავი2“-ის ეთერს, ერიდება ჩვენი დასავლელი კეთილისმსურველების მხრიდან გაუგებარ რეპლიკებს. ისინი მოკავშირეებიც არ არიან, ქართული დიპლომატიის არქივში ერთი სამოკავშირეო დოკუმენტიც კი არ არის გაფორმებული რომელიმე ქვეყანასთან. ამიტომ, ნუ ვიტრაბახებთ, რომ ჩვენ მოკავშირეები გვყავს. საუკეთესო შემთხვევაში კეთილისმსურველები არიან. დასავლეთთან პოლიტიკური ურთიერთობა, ძალიან დიდი აბლაბუდის ქსელშია მოქცეული - უსისტემოდ და უწესრიგოდ არის დახვავებული ქარტიები, მემორანდუმები, განცხადებები, კიდევ ერთი მარგალიტია ის ხელშეკრულება, რომელიც მსოფლიოს ნებისმიერ ქვეყანას, ბურკინა ფასოდან და განადან დაწყებული, ავალდებულებს დაეხმაროს საქართველოს აგრესიის შემთხვევაში.

განა დასავლეთი არ ითხოვდა დაჟინებით ჯერ კიდევ წინა ხელისუფლების დროს, რუსეთთან ურთიერთობის დალაგება-მოწესრიგებას? რატომ უნდა ერიდებოდეს დღევანდელი ხელისუფლება დასავლეთის განაწყენებას?

- დიახ ყოველთვის გვთხოვენ, მითუმეტეს პრივატულ საუბრებში, რომ ჩვენს იმედზე ნუ იქნებით, რუსეთთან ომში არ ჩავერთვებით და თქვენ თვითონ დაარეგულირეთო. მაგრამ როგორც ივანიშვილმა გადადგა პირველი ნაბიჯი, როდესაც თქვა ის, რასაც იტყოდა ნებისმიერი პოლიტიკოსი, რომ თუ იგივე ევრაზიის კავშირი უცებ აღმოჩნდება, რომ რაღაც პარამეტრებით სასარგებლოა საქართველოსთვის, საქართველომ რატომ არ უნდა განიხილოს ეს წინადადება? აქ რა ვაიუშველებელი ატეხეს ნაციონალებმა ხომ ვნახეთ - ბზერჟინსკიმაც კი მეორე დღესვე განაცხადა, რომ საქართველომ შეცვალა საგარეო პოლიტიკური ვექტორი. ეს არის რეალობა, თორემ კი გვირჩევენ, რომ რუსეთთან ურთიერთობა დავალაგოთ, მაგრამ ისე, რომ ხმა არ ამოვიღოთ ნატო-ზე. რუსეთი კი ამაზე არ წამოვა.

რუსებს ყველაფერი შეიძლება დავაბრალოთ, შეიძლება ლოთები არიან, სიტყვის გამტეხები და აგრესორები, მაგრამ რუსული დიპლომატიური სკოლა ათი თავით მაღლა დგას ქართულ დიპლომატიურ სკოლაზე. იმ უბრალო მიზეზით, რომ ქართული დიპლომატიური სკოლა არ არსებობს.

ძალიან ძნელია წინასწარ თქმა, რას შეიძლება ველოდეთ რუსეთისგან, მაგრამ თქვენი აზრით, თეორიულად რა პროგნოზის გაკეთება შეიძლება, რა შედეგი შეიძლება მოგვიტანოს საქართველოსა და რუსეთის პირველი პირების შეხვედრამ?

- ასე ვიტყოდი - საქართველოსთვის მისაღებია ნებისმიერი კომპრომისი, რომელიც გზას გახსნის ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენისკენ. ჩემთვის, მაგალითად, ტერიტორიული მთლიანობა უფრო ფასეული და ღირებულია, ვიდრე ნატო. მე ვიცი ერთი რამ და ისტორიაც ამას გვიჩვენებს, სამხედრო ალიანსებში შესვლა-გასვლა დროებითია, მაგრამ ტერიტორიებდაკარგული ქვეყანა საბოლოოდ არის კასტრირებული სახელმწიფო. ამაზე საშინელი სახელმწიფოსთვის არაფერი არსებობს.

საქართველოზე ბევრად ძლიერი საფრანგეთიც კი თავს არ თვლიდა სახელმწიფოდ, ვიდრე ელზას-ლოტარინგია არ დაიბრუნა. ჩვენ რა, ნატოს უნდა შევწიროთ აფხაზეთი და სამხრეთ ოსეთი და დავუშვათ, რომ რუსეთი საბოლოოდ იქცეს ჩვენს მტრად, რომელიც გორიდან 20 კილომეტრში იქნება განლაგებული? ამიტომ, პირადად, ჩემთვის, პირველ ადგილზეა ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენა, შემდეგ ნატო - ნებისმიერი კომპრომისია მისაღები, რაც ხელს შეუწყობს ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენას.

საქართველოს ჯვარი არ დაუწერია არც ერთ ქვეყანასთან კავშირზე და არც ერთ სამხედრო ალიანსზე. მითუმეტეს, არჩევანი არ გვაქვს- ნატოში არ გვღებულობენ. ნატოში არავინ არ მიგვიღებს სანამ რუსეთი რუსეთია. ხოლო თუ რუსეთი დაიშლება, მაშინ ნატო რაღად გვინდა? - აფხაზები თვითონვე სიხარულით მოვლენ ჩვენთან - ეს არის რეალობა.

თუმცა პოლიტიკოსები იმასაც ამბობენ, რომ ამ გზას შეიძლება მოჰყვეს საქართველოს რუსეთის გუბერნიად ქცევა...

- ეს მხოლოდ ცხელ თავში გაჩენილი ფანტაზიაა, საქართველო რუსეთის გუბერნიად აღარასოდეს აღარ იქცევა, რადგან რუსეთს დიდი ისტორიული გამოცდილება აქვს იმისი, თუ რა მოუტანა მას ამ ეროვნულ უმცირესობათა ყლაპვამ - ამას გადაჰყვა საბჭოთა კავშირი.

ერთი წუთით ხომ შეიძლება თავი დავანებოთ პოლიტიკოსებს, ოცნებისასაც და ნაციონალებისასაც და იმ ადამიანებსაც ვკითხოთ აზრი, ვინც მარტო რუკაზე კი არ იცის რუსეთი, არამედ ერთი წიგნი მაინც აქვს დაწერილი ამ თემაზე?..

არ გეკამათებით რომ საქათველოში პოლიტიკოსებისა და დიპლომატიის დონე სახარბიელო არ არის, მაგრამ იგივე შეიძლება ითქვას უკრაინაზე, მოლდოვაზე და სხვა პოსტსაბჭოთა ქვეყნებზე, რომლებსაც პრობლემები აქვს რუსეთთან?

- პოტოშენკო ევროპის ჩარევითა და ზეწოლით პუტინს უთანხმდება იმაზე, რაც მას უნდოდა. რაც შეეხება ასოცირების ხელშკრულებას, ის არ ყოფილა მაიდნის მთავარი მიზეზი. ეს იყო უკრაინელი ხალხის სისულელე, როდესაც პრეზიდენტად აირჩიეს იანუკოვიჩი, რომელმაც, როგორც ახლა ირკვევა, თურმე 40 მილიარდი დოლარი წაიღო უკრაინიდან.

თორემ უკრაინა მოაწერს ხელს ასოცირების ხელშკრულებას და რუსეთთანაც გამოძებნის საერთო ენას. ამიტომ გადადო პოროშენკომ ხელმოწერა ერთი წლით. მოლდოვაც იძულებული იქნება, იგივე გააკეთოს. უბრალოდ, ჩვენს მიმართ არის რუსეთი შედარებით ლოიალური. თითქოს ასოცირების ხელშეკრულების ხელმოწერაზეც არ რეაგირებს, თითქოს არც ბაზარს არ გვიკეტავს - ეს უკვე დიპლომატიური ნაბიჯებია, გზავნილებია. ნახეთ, რა დღეში ჩააგდო რუსეთმა მოლდოვა, რომელიც დსთ-დანაც არ გამოსულა. საქართველოს მიმართ ვხედავთ მხოლოდ ძალიან მკვახე გზავნილებს, რომ აი, რა გელით - ასეთი ხელშეკრულება აფხაზეთთან, რომ რუსი გენერალი იქნება აფხაზეთის არმიის მთავარსარდალი, საბოლოოდ გამოემშვიდობებით აფხაზეთს.

სწორია ზურაბ აბაშიზე, როდესაც ამბობს, რომ ამ შეხვედრას სერიოზული მომზადება სჭირდება. მაგრამ ამ სერიოზულ მომზადებაშიც პროფესიონალები უნდა ჩაერთონ და არა მხოლოდ პოლიტიკოსები. „ნაციონალური მოძრაობიდან“ რომ ჩაერთოს ვინმე ეს ხომ ნიშნავს, რომ დასაწყისშივე ბომბი ჩაიდოს იმისათვის, რომ ეს შეხვედრა არ შედგეს? თუ შედეგზე ორიენტირებული საგარეო პოლიტიკა გვინდა, მაშინ თავი დავანებოთ ამ ზღაპრებს, რომ აგრესიული საგარეო პოლიტიკა გვინდა. აგრესიულ საგარეო პოლიტიკას იცით რა სჭირდება? - ძლიერი ეკონომიკა და ძალიან ძლიერი არმია - გვაქვს ეს ყველაფერი?

ანუ თქვენ ამბობთ, რომ უკვე დღეს, გარკვეული კომპრომისების სანაცვლოდ შესაძლებელი იქნება ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენაზე რეალური საუბრის დაწყება?

- როგორც ამერიკელები ამბობენ, შეუძლებელი არაფერია, მთავარია, რა ეღირება, რუსეთი რა ფასს მოგვთხოვს ჩვენ და ჩვენ თუ შევძლებთ ამ ფასის გადახდას, ისე, რომ ქვეყნის ეროვნული ინტერესები არ დაზარალდეს. ეს უკვე დიპლომატიური ვაჭრობის და დიპლომატიური გარიგების ხელოვნებაა - ერთადერი ნორმალური დიპლომატი გვყავს ზურაბ აბაშიძე და იმასაც კომოვოიაჟერის ფუნქცია დავაკისრეთ - ღვინის, ქინძის და „პეტრუშკის“ გაყიდვაზე ვალაპარაკებთ. არ ვიცი ამ ფორმატისგან რა ეფექტს ველით როდესაც თვითონ ფორმატია უცნაური.