დღეს კვირაა და მორიგი სახალისო „ისტორიები“ უნდა შემოგთავაზოთ. „ხაშის მირთმევა“ ტყუილად არ მიხსენებია. დღევანდელი მოგონებების პირველი სტუმარი, თელაველი კოლორიტი, მსახიობი გეგე სულხანიშვილი იქნება.

„ერთხელ, ხუთი მეგობარი მეწვია თბილისიდან, მაგრად ვიქეიფეთ, ღამე გავათენეთ. დილის 11 საათზე გაიღვიძეს ჩემმა სტუმრებმა და მითხრეს: ხაშზე წაგვიყვანეო. ხაში ხინკალი ხომ არ არი, მიხვიდე და შეგიხვიონ, ხაში ღამით უნდა მოიხარშოს. თუ გათავდა, გათავდა! ეს ახლაა, ღამის 12 საათზე რომ შეხვიდე რესტორანში, ხაშს მაშინაც გაჭმევენ, ადრე არ იყო ასე.

დილის 8 საათზე ან მიუსწრებდი ხაშს სადმე, ან – არა. გადამეკიდნენ ჩემი სტუმრები და წავედით. მოვიარეთ მთელი თელავი, არსად ხაში არაა, უკვე დავიღალე ხაშის ძებნით.

ბოლოს, მივედით ერთ ადგილას, მაგიდაზე ჯერ კიდევ თეფშები ეწყო, არც კი აელაგებინათ. ისე, ცალყბად ვუთხარი – ხაში ხომ არ გაქვთ-მეთქი? დარწმუნებული ვარ, უარს მეტყვის და ცალი ფეხი უკვე კარისკენ მაქვს. რამდენი ხართო? - მკითხა „ბუფეტჩიკმა“. ხუთნი-მეთქი, ვუპასუხე. “ვა, – თან ვფიქრობ, – რა ხდება? „ბუფეტჩიკმა“ მზარეულს გასძახა: ვანო, აბა ერთი ნახე, ხუთი ხაში გამოვაო? ველოდებით იქიდან პასუხს, ყურები გვაქვს დაგრძელებული. პაუზა ცოტა ხანს გაგრძელდა და ვანომ უპასუხა - გამოვაო. დავჯექით მაგიდასთან გახარებულები, მოგვიტანეს არაყი, ისეთი ბედნიერები ვართ, სიზმარში გვგონია თავი.

გაიღო კარი, შემოვიდა ექვსი-შვიდი კაცი, წინ თელაველი მასპინძელი მოუძღვის. იმანაც ჩუმად ჩაიდუდუნა, ხაშიო. მე ჩემს ხაშს ვჭამ, ბოროტი კაცი არ ვარ და მეცოდებიან ის უბედურები, ხომ ვიცი, რომ მეტი ხაში აღარაა. „ბუფეტჩიკმა“ ისევ დაიძახა: ვანო, ექვსი ხაში გამოვაო? ვფიქრობ, ვარიანტი არაა, ხუთი ძლივს გამოიყვანა ვანომ, კიდევ ექვსს გამოიყვანს-მეთქი? ვანომ პაუზა გააკეთა და იქიდან გამოსძახა, გამოვა, გამოვაო. გაუხარდა იმ კაცს, დასხდნენ მისი სტუმრები მაგიდასთან. მე გაკვირვებული დავრჩი, ჩემთვის ვამბობ: ვა, კაცო, ნეტა, რა ხდება-მეთქი. ცოტა ხანში კიდევ შემოვიდა ერთი ათი კაცი, ვანომ კიდევ რომ გამოსძახა გამოვაო. ვეღარ მოვითმინე, წამოვხტი და პირდაპირ „კუხნაში“ შევედი. რასა ხედავს ჩემი თვალები: „კუხნაში“ ხაშით სავსე სამი დიდი ქვაბი დგას, რვაას კაცს მაინც ეყოფა, მაგრამ, საქმე რაშია, იცი?! „ბუფეტჩიკსა“ და ვანოს უნდათ, რომ გაახარონ სტუმრები და იმიტომაც ამბობენ – გამოვაო. აი, ეს არის დალოცვილი კახეთი“.

„პურის ჭამაზე“ საუბარი გავაგრძელოთ და სიტყვას მარჯანიშვილის თეატრის მსახიობს, ბატონ გურამ ჯაშს გადავცემ.

„სუფრაზე მთავარია კარგი ლექსი, სიმღერა და იუმორი. თან, ხომ იცით, ქართველი კაცი როგორი ტრადიციის მოყვარულია და, ღვინოს, დუდუკისა და ქალების გარეშე პეწი ეკარგება ყველაფერს. ესაა ლამაზი ტრადიცია, თორემ, ეს რომ ასე არ ყოფილიყო, ლამპის შუშითა და კრამიტით კი არ დავლევდი ღვინოს! თუმცა, სუფრასთან მსხდომმა ადამიანებმა უნდა გაითვალისწინონ, რომ ეს დრო ლამაზად გაიყვანონ და მალე არ მოეკიდოთ სასმელი.

ერთხელ კაი სუფრაზე ვარ მეგობრებთან ერთად, ხალხი კი მიირთმევს საჭმელს, მაგრამ მაინც ინაზებიან და, რომ იტყვიან, კულტურულად მიირთმევენ სხვადასხვა კერძს. ლხინში რომ ზიხარ, იქ ქვეყანა შენ გიყურებს, აბა, გამობუშტული ლოყებით ვერც იმღერებ, ვერც იხუმრებ და ვერიდებოდით. რომ იტყვიან, ყველანი ჩიტებივით ვიკენკებოდით. მერე, როგორც იქნა, ძლივს მადა გამეხსნა და ხაჭაპურისკენ წავიღე ხელი, ბედი არ გინდა? ზუსტად იმ დროს შუქი ჩაქრა. ვაი, დედა-მეთქი, რომ ამომხდა პირიდან კვნესა, იქ მჯდომს, ყველას, ტანში გასცრა ჩემს ამოგმინვაზე.

როცა აინთო შუქი, რას ხედავენ?! ხელში ჩანგალი მაქვს ჩარჭობილი. როგორც ჩანს, ჩემსავით, შუქის წასვლისას კიდევ ბევრს გაეხსნა მადა და ერთ-ერთმა, მადამორეულმა, ისე გემოზე ჩამარჭო ჩანგალი ხელში, ეგონა, ხაჭაპურს ჩააგემრიელებდა და მე არ შევრჩი ხელში?! ახლა კი მეცინება, მაგრამ მაშინ ისე გავმწარდი, რომ მას მერე ერთი კვირა ვკვნესოდი. ისეთი სიმწარე არავის გენახოთ. იმ დღიდან ხაჭაპური შემძულდა“.

ჩვენი მომდევნო სტუმარი ანსამბლი „მეტეხის“ ხელმძღვანელი გელოდი ფოცხიშვილი იქნება.

„ახლობელს ბიძა გარდაეცვალა. დაიწყო სამზადისი, გაიმართა მსჯელობა – სად გადაეხადათ ქელეხი, ვინ იქნებოდა თამადა, ვინ შეარჩევდა სუფრისთვის ღვინოს და ასე შემდეგ. მოკლედ, დიდი სჯა-ბაასის შემდეგ, გაარკვიეს, ვის დანიშნავდნენ თამადად და ის ადგილიც შეარჩიეს, საიდანაც ღვინოს ჩამოიტანდნენ. შეიქმნა ოთხკაციანი ბრიგადა ღვინის ჩამოსატანად და ჭირისუფალმა აიჩემა, გინდა თუ არა, თამადა ჩაუდგეს სათავეში ამ საქმეს, წაჰყვეს მათ და, თავად გასინჯოს ღვინო, არ შევრცხვეთ, თავი არ მოგვეჭრას დაპატიჟებულ სტუმრებთანო.

რაღას იზამდა თამადა, უარი ვეღარ თქვა და გაჰყვა მათ. იფიქრა, სადაც ამდენ პატივს ვცემ ცხონებულს, ბოლოს მაინც ვიტყვი, ჩემი ხელმძღვანელობით შეირჩა ღვინო და მოება თავი ამ საქმეს ბოლომდეო. გავიდა სამი-ოთხი საათი, არ ჩანან. აფორიაქდნენ ჭირისუფლები, სად წავიდნენ აქამდეო.

გავიხედეთ, გაჩერდა დიდი „გრუზავიკი“. საბარგულზე შემოდებულია ღვინის ბოცები, მაგრამ ბრიგადის წევრები და თამადა არ ჩანან. ვკითხეთ მძღოლს: ის პატიოსანი ხალხი სად არიანო? გაეცინა: ეგე, ზემოთ ღვინის ბოცები დევს, ჩამოიღეთ და მანდვე წვანან ისინიც, თან გადმოაყოლეთო. თურმე, ღვინის ასარჩევად რომ მისულან, ამდენ რჩევა-რჩევაში ისე დამთვრალან, ფეხზე ვეღარ იდგნენ. რას ვიზამდით? გადმოვიღეთ ბოცები და ისინიც გადმოვასვენეთ მკვდრებივით.

შეუცვლელი ვინ არის? ჰოდა, სასწრაფოდ შეიკრიბა ისევ ჭირისუფალი, იფიქრეს, ერთის ნაცვლად ექვსი არ გაგვიხდეს დასასაფლავებელიო, გადააყენეს თამადა და ახალი დანიშნეს. ერთი სიტყვით, თამადა არც დასაფლავებას დასწრებია, არც ქელეხს და ყველაფერი რომ ჩამთავრდა, მერე გამოფხიზლდა და გამოჩნდა. რომ გაიგო, მკვდარი დაასაფლავესო, სინანულით გამოთქვა საყვედური: კაცო, უჩემოდ როგორ დაასაფლავეთ ის პატიოსანი კაცი, მაგის გამო კინაღამ მეც წერილი წავიღე. ისეთი „რეჩი“ მქონდა მომზადებული, ისე უნდა მეთამადა, საცოდავს რომ მოესმინა, უკან მობრუნდებოდაო. ჭირისუფალი გადაირია: რას ამბობ კაცო, შენს გამოფხიზლებას რომ დავლოდებოდით, ხომ დავიხოცებოდით ნამტირალევი, ის მკვდარი აქეთ შეგვეხვეწებოდა, მომასვენეთ ახლა, ხალხნი არ ხართო?! ჰოდა, რაც შეეხება შენს მომზადებულ „რეჩს“ და მის მობრუნებას იმქვეყნიდან, თუ კაცი ხარ თავი გაგვანებე. კიდევ კარგი, გადაგაყენეთ თამადობიდან, თორემ ხარჯი გაგვიღია, ძლივს დაგვისაფლავებია და ახლა იქ განისვენოს მშვიდად, შეირგოს და შეგვარგოს რაც დავხარჯეთო“.

მომღერალი და ფიზიკოსი გია ღარიშვილი საქართველოში დიდი პოპულარობით სარგებლობს. ბატონ გიას გასახსენებელი არაერთი „ორიგინალური ისტორია“ მუდამ გააჩნია და ორ მათგანს ამჟამად მოგვიყვება.

„ერთხელ, ორი მანქანით მივდიოდით საძმაკაცო. „გაიშნიკებმა” გააჩერეს წინ მიმავალი ჩვენი მეგობრის მანქანა. ჩვენც, რასაკვირველია, უკან მივადექით და გავჩერდით. მაშინ ის დრო იყო მანეთი რომ მანეთობდა. წინა მანქანაში ადმინისტრატორი იჯდა და მას ჰქონდა ფული. იფიქრა, ამათ ფული რომ არ მივცეთ, ისე არ გაგვიშვებენო, გაიკრა ჯიბეზე ხელი და ამოიღო 500 მანეთი – სულ მანეთიანები და სამმანეთიანები. ამ დროს მძღოლმა საბუთები გადააწოდა „გაიშნიკს”, ადმინისტრატორმა კი ფულის გადათვლა დაიწყო მისაცემად, მაგრამ, უცბად, ჩაიქროლა დიდმა ტრაილერმა.

ისეთი ჰაერის ტალღა წამოვიდა, ეს ხუთასი მანეთი ჰაერში აფრინდა. დააჭყიტეს თვალები „გაიშნიკებმა”, გაეკიდნენ ამ ფულს და დაიწყეს შეგროვება. რამდენი მანქანა გაივლიდა, აფრიალდებოდა მანეთიან-სამმანეთიანები ჰაერში და ისინიც დაიწყებდნენ ხტუნვასა და ხელების ფოთიალს ჰაერში. ისე დაიღალნენ, ქანცი გაუწყდათ. მოკლედ, იმდენი ქნეს საცოდავებმა, ერთ საათში ძლივს შეაგროვეს ის ფული. მერე ამბობდნენ, რა ღმერთი გაგვიწყრა და რაღა მაინცდამაინც თქვენ გაგაჩერეთო. რაც მთავარია, მანქანიდან გადმოსული რომ დაგვინახეს, წვალებით შეგროვებული თანხა მძღოლს უკან დაუბრუნეს“.

დღევანდელი მოგონებების დასასრულს სიტყვას კვლავ გია ღარიშვილს გადავცემ.

„ერთხელ, მეგობრებთან ერთად მანქანით მივდივართ. ყოფილ ლენინის მოედანზე მილიციელმა გაგვაჩერა – მძღოლს საბუთები გამოართვა და ჯარიმას უწერს. ვიფიქრე, იქნებ ჩემმა ცნობადობამ გაჭრას-მეთქი. შემომხედა – ვერ მიცნო. გულზე ეწერა სახელი და გვარი. ამოვიკითხე და მივხვდი, როგორ უნდა მემოქმედა. ვუთხარი: რას შვრები, შე კაი კაცო, ჯარიმას როგორ გვიწერ, არ გახსოვარ, შენთან სახლში ვარ ნამყოფი-მეთქი?

დაკვირვებით ამხედ-ჩამხედა. სახეზე ეწერა, რასაც ფიქრობდა: ორი ვარიანტია – ბოლოს და ბოლოს, ქართველები ვართ. თუ ეს კაცი ჩემს სახლშია ნამყოფი და არ მახსოვს – ეს ჩემი შეურაცხყოფაა. თუ მე არ ვიყავი სახლში და ეს იქ იყო, მაშინ, რა უნდოდა ჩემს სახლშიო. ვერ გასცა პასუხი თავის ნაფიქრალს. საბუთები დაკეცა, გაუწოდა მძღოლს და მე დამიწყო დაჟინებით ყურება. მეც არ ვახსენებ თავს. ვხედავ, „იზმენაში” ჩავარდა. ბოლოს ვუთხარი: კარგი, ჰო, ნუ გაიჭყლიტე ტვინი ამდენი ფიქრით, სახლში ტელევიზორი არ გაქვს-მეთქი? მაქვს, მაგრამ, შენთან რა კავშირშია ჩემი ტელევიზორიო.

გამეცინა: რა კავშირში და, „ოთხი გია” რომ მღერის, ერთხელ მაინც არ მოგისმენია, შე კაი კაცო-მეთქი? შემოირტყა თავში ხელი, გადამეხვია – როგორ არ მომისმენია, მეც არ ვთქვი, საიდან ვიცნობ ამ კაცს-მეთქი? თან გცნობდი, თან – ვერა, რა აღარ ვიფიქრე, თუ გინდა, ჩემს მანქანაზე „კანარეიკას” ჩავრთავ და ისე მიგაცილებთ, სადაც მიდიხართო, – აი, ეს იყო თბილისელობა, გაგება და ურთიერთობა, რაც იმდროინდელ ჩვენს ქალაქს ახასიათებდა და ჩვეულებრივი მომენტი იყო“.