წინა კვირის ქართულმა პოლიტიკურმა ცხოვრებამ მოდუნების საშუალება არ მოგვცა. ჯერ იყო და ახლადდაარსებული „თავისუფალი თაობის“ აქტივისტები „თავისუფალი ზონის“ წევრებს, მათსავე ოფისში „ესტუმრნენ“ და „ნაციონალური მოძრაობის“ ახალგაზრდა მხარდამჭერების მიმართ პროტესტი აქტიურად გამოხატეს. მოგვიანებით  „თაობელები“ ბაჩო ახალაის სასამართლო პროცესზეც შეიჭრნენ და ბატონი ბაჩოს მიმართ არაერთი მრისხანე რეპლიკა ისროლეს. ღარიბაშვილი-მარგველაშვილის ურთიერთდაპირისპირება დროებით ჩიხში მოექცა, თუმცა ერთ-ერთ ტელეგადაცემაში საქართველოს პრეზიდენტი თანამემამულეებს პარლამენტის „დათხოვნას“ დაპირდა.

დღეს კვირა დღეა და ტრადიციის მიხედვით მორიგ „აპოლიტიკურ“ მოგონებებს შემოგთავაზებთ. იმედი მაქვს ქვემოთ მოყვანილი ისტორიები ადგილობრივი პოლიტიკის შუქ-ჩრდილებს დროებით დაგავიწყებთ და ორშაბათის სამუშაო დღეს ხალისიანი განწყობით შეხვდებით.

ჩვენი პირველი სტუმარი მუსიკოსი გია ნიკოლაძე იქნება, რომელიც წინა საუკუნის 70-იან წლებში დაგვაბრუნებს.

„ერთ ჩემს ნაცნობ კომკავშირის ცეკას მდივანს ხშირად აკითხავდნენ სამსახურში მეგობრები. ერთ დღესაც მიაკითხა ძმაკაცმა. ცეკას მდივანმა მოუბოდიშა და უთხრა: ცოტა ხნით დაჯექი და დამელოდე, უცხოეთიდან სტუმრები მყავს, დაველაპარაკები და მერე ერთად წავიდეთ საქეიფოდო. მეგობარი კაბინეტში იქვე, კუთხეში დაჯდა, მაგიდისგან მოშორებით. სტუმრები შემოლაგდნენ, მიუსხდნენ მაგიდას და დაიწყეს საუბარი. გავიდა დრო, აღარა და აღარ დამთავრდა უცხოელი სტუმრების და კომკავშირის ცეკას მდივნის შეხვედრა-საუბარი. სტუმრად მისული მეგობარი დაიტანჯა, დაიღალა და იფიქრა, ახლა რამე თუ არ მოვიმოქმედე, ესენი დღეს არ დაიშლებიანო. ადგა, ამოიღო ჯიბიდან სიგარეტი, მიუახლოვდა ცეკას მდივანს და მოუბოდიშა, ასანთი მინდა და მომეციო. მას არ ჰქონდა ასანთი.

უცხოელმა სტუმრებმა ვერ გაიგეს, რა უნდოდა ამ კაცს და რას ეჩურჩულებოდა მათ მასპინძელს. უცებ, მასპინძლის ძმაკაცი მივიდა კედელთან, სადაც დიდ ჩარჩოში ჩასმული, ბრეჟნევის სურათი ეკიდა. ფოტოზე ბრეჟნევს ხელში მოკიდებული სიგარეტი ეჭირა. მიუახლოვდა ეს კაცი და ხმამაღლა უთხრა: თუ შეიძლება გადავუკიდებ სიგარეტსო. შეუმჩნევლად ამოიღო ჯიბიდან სანთებელა, მიადო სურათზე ბრეჟნევის სიგარეტს თავისი და ვითომ იქიდან გადაუკიდა. მაგარი ნაფაზი დაარტყა, გააბოლა და ხმამაღლა მადლობა გადაუხადა ლეონიდ ილიჩს დახმარებისთვის.

უცხოელი სტუმრები გაოგნდნენ, ვერ მიხვდნენ, რა მოხდა და როგორ გადაუკიდა სიგარეტს ამ კაცმა სურათიდან. გაშტერებულები უყურებდნენ ხან სურათს, ხან ამ კაცს. ყველაზე მეტად კი კომკავშირის ცეკას მდივანი გაოგნდა. ენა ისე ჩაუვარდა, შეხვედრა ვეღარ გააგრძელა და ოფიციალურ სტუმრებს მალევე დაემშვიდობა“.

შემდეგი მოგონებები კარგ თბილისელ კაცს, ქალაქის ერთ-ერთ კოლორიტს, ბატონ დათო აბესაძეს ეკუთვნის. ადრე, რუსთაველის გამზირზე მდებარე ლაღიძის წყლებთან ცნობილი „ბირჟა“ გახლდათ  და ბატონი დათოს პირველი ისტორია ამ ღირთშესანიშნავ ადგილთან არის დაკავშირებული.

„ადრე, თბილისში განსხვავებული ურთიერთობები იცოდნენ. უცნობი უცნობს უანგაროდაც ეხმარებოდა და ზედმეტს არავინ გაკადრებდა. თუ ვინმეს დახმარება დასჭირდებოდა, ისე დაეხმარებოდნენ, სახელსაც კი არ ჰკითხავდნენ. მოკლედ, თბილისს ეროვნება არ ჰქონდა, ის ყველასთვის ქართველი იყო, ქართული სულისა და გაგების.

რუსთაველზე, ლაღიძის წყლებთან, ერთ-ერთი ცნობილი ბირჟა იყო. გვიან საღამოს უამრავი წარმოსადეგი ახალგაზრდა იდგა იქ. ერთხელაც მიუახლოვდა მათ ულამაზესი, მოდურად ჩაცმული გოგონა და ბიჭებს უთხრა: სვანეთის უბანში მინდა წავიდე და გამაცილებთო?

ბიჭებმა თვალები ჭყიტეს, უთხრეს, რასაკვირველია გაგაცილებთო. ტაქსი გააჩერეს, ჩასვეს გოგონა, თავადაც ჩასხდნენ და წავიდნენ. მიიყვანეს ის უცნობი გოგონა სახლამდე, თავად უკან დაბრუნდნენ და ისევ ბირჟაზე დადგნენ.

გავიდა ორი დღე, საღამოა, ისევ ლაღიძის წყლებთან „ბირჟაობენ“, გაიხედეს, ეს გოგონა მოდის და თან გვერდით მოჰყვება სიმპათიური ბიჭი. მიუახლოვდნენ. ბიჭმა ჰკითხა გოგოს: ესენი იყვნენო? იმანაც უპასუხა, კი ესენი იყვნენო. ბირჟაზე მდგომი ბიჭები აიფოფრნენ, იფიქრეს შარზეა ეს ტიპი, ჩვენ ამ გოგოს პატივი ვეცით, გვიან ტაქსით სახლამდე მივაცილეთ და ეს საქმის გასარჩევად თუ მოვიდა, თავ-ყბას გავუერთიანებთო.

მოკლედ, მიუახლოვდა ეს უცხო ტიპი „ბირჟავიკებს“, ხელი ჩამოართვა და უთხრა: მე და ეს გოგონა ერთად ვიყავით რესტორანში, არასასიამოვნო ამბავში გავეხვიე, იარაღი მქონდა და ამაზე რომ არ მოედოთ შარი, ამ გოგოს ჩავუდე ჩანთაში და ვთხოვე, ლაღიძის წყლების წინ რომ ბირჟაა, იქ მიდი, ბიჭებს სთხოვე, სახლამდე გაცილება, ვიცი, უარს არ გეტყვიან და მეც წყნარად ვიქნები-მეთქი.

რა თქმა უნდა, ბიჭებმა ძმად მიიღეს ეს ტიპი, რესტორანშიც დაპატიჟეს და ახალი მეგობრის შეძენაც აღნიშნეს. თითქოს არაფერი, მაგრამ აბა, დაფიქრდით, რამხელა კაცობა და ქალაქელობაა ჩადებული, ისეთი, რასაც სხვაგან ვერ შეხვდებით და ვერ ეზიარებით. მაშინ უცხოსაც კი თვალდახუჭული ენდობოდნენ. ეს რომ შეგეძლოს, ნამდვილი თბილისელი უნდა იყო, სულით თბილისელი. აი, ასეთი ურთიერთობები იყო ადრე და თუ მსგავს ძველ ისტორიებს შეკრიბავს ვინმე ღვთისნიერი და ფილმსაც გადაიღებს, მერწმუნეთ, იქ ბევრი ჩემი ასაკის ადამიანი საკუთარ თბილისელობას და კაცურ საქციელს ამოიცნობს“.

ბატონი დათო აბესაძე ნოდარ დუმბაძესაც გაიხსენებს.

„ერთ ცნობილ თბილისურ ოჯახში სუფრა გაიშალა. ნოდარ დუმბაძეც იყო მიპატიჟებული. დიასახლისი ფაციფუცობს, თან უნდა ისიც მოისმინოს, რას ამბობენ სუფრასთან, თან რაღაცეები უნდა შემოამატოს სუფრას. ერთი სიტყვით, ადგა გავიდა, უნდა შემოიტანოს რაღაც, სუფრასთან. ვიღაცამ საინტერესო ამბის მოყოლა დაიწყო და დიასახლისი კარებში შეჩერდა მოსასმენად.

ადრე, ბატი-ბუტი რომ ეყიდათ ბავშვებს, ცარიელ ბოთლებს აბარებდნენ, მერე ელოდებოდნენ როდის ჩამოივლიდა ბატი-ბუტის გამყიდველი, ზურგზე მოგდებული ტომრით და ამ აღებული ფულით ყიდულობდნენ მას. ნოდარმა გადახედა სუფრას. ბევრი ცარიელი ბოთლი იდგა. მიუბრუნდა დიასახლისს და უთხრა: ახლა სანამ ბატი-ბუტის გამყიდველი არ ჩამოივლის, ამ ბოთლებს არ გაიტანთ აქედანო“.

თბილისურ თემას მომღერალი ზურა დოიჯაშვილი გააგრძელებს.

„ძველ უბანში, კერძოდ, ვერცხლის ქუჩაზე გავიზარდე. ახლაც მახსოვს ის ურთიერთობები, რომელიც ნაღდ თბილისურ, ეგრეთ წოდებულ „იტალიურ ეზოებს“ ახასიათებდა.

ტრადიციას არავინ არღვევდა, ჩვეული იუმორითა და კოლორიტულობით გამოირჩეოდა უფროსი თაობა. მაშინაც დარბოდა ქუჩაში მილიცია, იცავდა წესრიგს. ახალგაზრდები კი, ხომ იცით, რასაც უშლიან, იმას აკეთებენ და, იყო ერთი გაწევ-გამოწევა.

ერთხელ, ბიჭები ცოტა ნასვამები ვიყავით. ერთ თათარს საზამთრო მოვპარეთ ქუჩაში. დაგვინახა მილიციელმა და გამოგვეკიდა. არადა, ფორმა არ ეცვა. რომ დაგვეწია გინებ-გინებით, მივუბრუნდით და მაგრად ვცემეთ. დაგვიჭირეს, სახეზე „პროწივოგაზები“ ჩამოგვაცვეს, ფეხებში გვირტყამდნენ და თან გვეუბნებოდნენ, ქურდებს შეაგინეთო. რატომ შევაგინებდით? ჩვენ ჩვენი თავმოყვარეობაც გვქონდა – თუ არაფერს დაგიშავებს კაცი, რატომ უნდა აგინო?! „შევჯექით ჯორზე“ და არ შევაგინეთ.

მაშინ თბილისში მართლაც იყვნენ ავტორიტეტული ქურდები, მათ სიტყვას და ქცევას პატივს სცემდნენ. გვირტყეს და გვირტყეს, მაგრამ, არ შევაგინეთ. გავიდა დრო, ის ნაცემი მილიციელი მერე სუფრასთან გავიცანი. ერთად დავლიეთ, დავმეგობრდით და ის ცემაც ასე ხახვივით შეგვრჩა ბიჭებს. გავიდა წლები და გავიგე, საწყალი, აფხაზეთის ომში დაღუპულა. დამწყდა გული, მაგრამ ჩემს საქციელს უკან ვეღარ წავიღებდი“.

ჩვენი მომდევნო სტუმარი ბატონი დათო როსტომაშვილი იქნება.

„მამუკა მესხს, ქართველ ლუჩანოს ეძახიან თბილისში. კარგადაც მღერის და თან მაგარი მსმელი კაცია. ახალი გაცნობილი მეგობარი ახლდა თან. დალიეს და საჭესთან ის დასვა, სახლამდე მიმიყვანე, პრობლემები არ მინდა პოლიციასთანო.

მამუკა კანდელაკის ქუჩაზე ცხოვრობს და სახლის ფანჯრები ქუჩისკენაა. რომ მიუახლოვდნენ, გაიხედა და სახლზე, გარედან, დიდი პლაკატია გამოკრული, ზედ ულამაზესი, ქერა, ნახევრადშიშველი, დაცემა „ნაშოჩკაა“ გამოსახული და სუნამო უჭირავს ხელში. მოკლედ, ახალ სუნამოს უკეთებს რეკლამას. მამუკამ გააჩერებინა მანქანა მეგობარს და უთხრა, ნახე, გუშინ ჩემი ცოლის დაბადების დღე იყო, სიურპრიზი გავუკეთე და მისი სურათი გამოვფინე, ხომ ლამაზია, ეს სუნამო წინასწარ ვუყიდე და დიდი, ლამაზი თაიგულიც მივართვიო. ისე დამაჯერებლად საუბრობდა, იმანაც დაიჯერა.

მეორე დღეს, დამირეკა და მითხრა, ბიჭო, რამხელას ნიშნავს კაცს სიმღერა რომ გეხერხება. ეტყობა, მამუკა კარგად რომ მღერის, იმიტომ გამოყვა ის ქალი, თორემ მაგის გვერდით იცხოვრებდაო“.

დღევანდელ მოგონებს მსახიობი მამუკა ლორია დაასრულებს.

„ერთ დღეს, ერთ „გაიშნიკს“ სახლში დაურეკეს, ავლაბარში ავარია მოხდა, „ჩეპეა“ და სასწრაფოდ გამოცხადდითო. ადგა, ჩაიცვა და მივიდა ავარიის ადგილას. გაიხედა, ვიღაც რაჭველი დგას და თავიდან სისხლი სდის. „გაიშნიკმა“ იკითხა, ვინ არის დაზარალებულიო. გასისხლიანებულმა კაცმა უთხრა: მე ვარ დაზარალებული, ავარიაში მოვყევიო. „გაიშნიკი“ ჩაეძია, მომიყევით ავარიის დეტალებიო და რაჭველმაც დაიწყო:

„პარადზე“ გამოსასვლელად ტანკების კოლონა მიდიოდა, დამაინტერესა, ქვე შენი ჭირიმე და რომ გაიარა ერთმა ტანკმა, კარგად რომ დამენახა, თავი წინ გავწიე, თურმე უკანა ტანკს ლულა არ ჰქონია წინ! ჰოდა, ის მომხვდა თავში, ავარია იყო, მა რა იყო, თავი გამიტყდა და დაზარალებული ვარო.

გადაირია „გაიშნიკი“ და უყვირა: დაზარალებული კი არა დებილი ხარ, ამხელა ტანკს რომ ლულა ექნებოდა წინ, ის ვერ დაინახე? სად ჰყოფდი მაგ გასიებულ თავს, „ხამივით“ რომ იქცევი, რა ტანკი არ გინახავსო?!“