„ხელისუფლებას ნება რომ ჰქონდეს ის გაათავისუფლებდა უვარგის პროკურორებს, ახალს დანიშნავდა და გამოძიებაც იქნებოდა, მაგრამ ეს არ ხდება. გამუდმებით დავდივართ ამ მოჯადოებულ წრეზე“, - აცხადებს იურისტი ლია მუხაშვრია, რომლიც ამტკიცებს, რომ სწორედ ხელისუფლების დავალებით ხდება ის, რომ პროკურატურა ასე უსუსურად, არაკვალიფიციურად მუშაობს.

For.ge. ლია მიხაშავრიას ესაუბრა.

დავით კოდუაზე განხორციელებული თავდასხმა, არის შედეგი პროკურატურის არეფექტურობის? პროკურატურის პოზიციაა, რომ უამრავი საჩივარია შესული და ყველა ერთდროულად ვერ გაიხსნება. იზიარებთ ამ პოზიციას?

ლია მუხაშავრია: სამწუხაროდ, მოხდა ის, რასაც ვამბობდი. ეს პროცესები დაიწყებოდა და ახლა ამისი მოწმეები გავხდით. მაშინაც პროკურატურის ბრალი იყო, რომ ეს უმსგავსობა ხდებოდა, ადამიანებს კანონის სახელით ასე რომ ექცეოდნენ და დღესაც პროკურატურის ბრალია. ეს საქმეები თაროზე ჩამოდებული მწნილდება. სახელმწიფო დანაშაულის ფაქტებზე არ რეაგირებს ისე, როგორც საერთაშორისო და ქვეყნის კანომდებლობით განსაზღვრული ვალდებულებები აკისრებს.

დღეს ორი ფრონტი გაეხსნა პროკურატურას, ერთი მხრივ, თუ გაამართლებენ ნამორაძეს, ეს იქნება სიგნალი ყველასთვის, ვინც თავს უკანონობის მსხვერპლად მიიჩნევს, ასეთივე ქმედება ჩაიდინოს. თუ გაამტყუნებს ნამორაძეს, ამას შეიძლება მოჰყვეს ძალიან სერიოზული საპროტესტო მოვლენები საზოგადოების მხრიდან, თანაც, წინასაარჩევნო პერიოდში სახელმწიფოსთვის ეს მომაკვდინებელია. ამიტომ, პროკურატურას ამაზე ადრე უნდა ეფიქრა. რაც უფრო გააჭიანურებდა ამ საქმეთა გახსნა-გამოძიებას, მით უფრო დიდი ესკალაციის გამოწვევა შეიძლებოდა მომხადრიყო და მოხდა კიდევაც. ამიტომ, კეთელი ინებონ და ახლა მაინც შეისმინონ ჩვენი ღაღადი, ნუ დავრჩებით უდაბნოში.

ფაქტია, რომ მართლაც ძალიან ბევრი საჩივარია პროკურატურაში შესული, მაგრამ არ ჩანს შედეგები იმისა, რომ მუშაობენ. გვყავს მხლოდ რამდენიმე ბრალდებული, ახალაია, მერაბიშვილი, კეზერაშვილი, კოდუა და ქარდავა. ამის იქით ვერ წავიდა პროკურატურა. მითუმეტეს, რომ ძალიან ბევრი ბიზნესმენი ღიად ადებს ხელს ამ ადამიანებს, რომლებმაც მათ ქონება ჩამოართვეს, მაგრამ ქონებრივ დავაზე ბრალი არც ერთს არ აქვს ბრალი წაყენებული...

- პროკურატურას აქვს შესაძლებლობა, რომ გადაარჩიოს ეს საქმეები, რამე სტრატეგია აირჩიოს ასეთი მასობრივი საქმეთა გამოძიების დროს. ანუ, ჩვენს საზოგადოებას არ აქვს პრეტენზია, რომ ვინც განკარგულებას, ბრძანებას და დავალებას ასრულებდა, ყველა ისინი მიეცენ პასუხისმგებლობაში. ჩვენს საზოგადოებას პრეტენზია აქვს, რომ ის, ვინც შექმნა ეს დანაშაულებრივი სისტემა, ვინც იყო ამ სისტემის სათავეში, ვისი განკარგულებითაც ხდებოდა ეს დანაშაულებები, ისინი მიეცნენ პასუხისგებაში.

ისინი რომ მიეცნენ პასუხისგებაში, მაშინ, გამოდის, პასუხსიმგებაში უნდა მიეცნენ მინისტრები, მათი მოადგილეები, დეპარტამენტის უფროსები. მაგალითისთვის, დღეს შაშკინი დადის და აქეთ გვასწავლის ჭკუას, აქეთ გვიკითხავს მორალს. კალმახელიძისთვის არავის არაფერი მოუკითხავს, ხოლო იმდროინდელი პროკურატურის ხელმძღვანელობიდან ვინ მეცა პასუხისმგებლობაში? - პარაქტიკულად - არავინ.

იმდროინდელი პროკურატურის მაღალჩინოსნებისთვის, მათ შორის იმ პროკურორებისთვს, რომლებიც უშალოდ მონაწილეობდნენ უკანონო გადაწყვეტილების მიღებაში, კითხვებიც არ დაუსვამთ...

- რა თქმა უნდა. ჩვენ ვამბობთ, რომ პროკურატურის მუშაობა ამ მიმართულებით სარწმუნო იქნებოდა, თუკი ასეთი მაღალი რანგის ადამიანების მიმართ დაიწყებოდა გამოძიება და არა ისე, როგორც ეს მერაბიშვილის და ახალაიას შემთხვევაში მოხდა - ნაბიჯ-ნაბიჯ რაღაცაში რომ გაამართლებდა სასამართლო, მერე ახალ ბრალდებას წაუყენებდნენ. უკვე საკამრისზე მეტი დრო გავიდა იმისთვის, რომ ყველა ეს საქმე ყოფილიყო ერთად თავმოყრილი, რომელიც განმტკიცებული იქნებოდა მტკიცებულებებით.

გვესმის, რომ დიდი დროა გასული, ყველაფრის დამტკიცებას ვერ მოახერხებს პროკურატურა, მაგრამ ძირითადი საქმეები და დანაშაულები უნდა გამოიძიოს. აქამდე მსგავსი არაფერი არ გაკეთებულა. წინასაარჩევნოდ გაკეთებული მსგავსი განცხადება და მომავალ დროში საუბრი, რომლითაც სულ საუბრობდა კბილაშვილი, სრულიად მიუღებელია საზოგადოებისთვის. ამას საზოგადოება აღარ მიიღებს როგორც სარწმუნო ინფორმაციას.

რაც ყველაზე საინტერესოა, პროკურატურამ  წელიწადნახევრის განმავლობაში ვერ შეძლო ერთი კონკრეტული საქმის გამოძიება, რომელიც ბიზნეს წილების წართმევას ეხებოდა. ერთ-ერთი ვერსიით, სააკაშვილის კარის ბიზნესმენები, რომლებიც უკანონოდ დაეუფლნენ სხვის ქონებას, დაუახლოვდნენ ხელისუფლების გავლენიან პირებს და ამ გზით მათ შეძლეს პრობლემის მოგვარება. თქვენ ამბობთ, რომ გარკევულ საქმეებთან დაკავშირებით მოხდა გარიგება ყოფილ და მოქმედ ხელისუფლებას შორის, რაც ხელს უშლის გამოძიების დაწყებას. რის საფუძველზე ამბობთ ამას?

- თუ ამ საკითხს გამოიკვლევთ თქვენ როგორც ჟურნალისტი, მით მეტი მტკიცებულება გამოჩნდება, მაგრამ ვინაიდან არავინ ამ მიმართულებით არ მუშაობს, ამის დადასტურება ვერ ხერხდება. ამიტომ ჩვენ ვლაპარაკობთ მხოლოდ ვარაუდებზე. ეს არაა მარტო ჩემი საქმე, ეს არის იმ კერძო ბიზნესმენების საქმე, ვისაც ბიზნესი და ქონება წაგლიჯეს. ეს არის საერთო საზოგადოებრივი ინტერესის საგანი. ამაზე არსებობს მთელი საზოგადოების მოთხოვნა, რომ მთელი საქმეები გასაჯაროვდეს. როდესაც არის ასეთი მაღალია საზოგადოებრივი ინტერესი, როდესაც 100 ათასობით ადამიანის ინტერესია ამაში ჩართული, კეთილი ინებოს პროკურატურამ და მეტი საჯაროობა შეიტანოს თავის საქმიანობაში, მეტი ინფორმაცია მიაწოდოს საზოგადოებას.

ნუ დაავიწყდება პროკურატურას, რომ ისინი ჩვენ გვემსახურებიან, იმისთვის დავიქირავეთ, რომ გამოავლინონ დამნაშავეები და დასაჯონ. ჩვენ უნდა ვიცოდეთ ყოველი კონკრეტული ფაქტის შესახებ, რომელზედაც გამოძიება მიმდინარეობს, რა ეტაპზეა ეს გამოძიება და სავარაუდოდ, როდის წარიმართება ეს საქმეები სასამართლოში, როდის მოხდება დარღვეული უფლებების რეალური აღდგენა. არ ვამბობ, რომ კონკრეტული დღე დაასახელოს, არა ბატონო, უნდა თქვას, რომ ამ თვის ბოლოს, ან ამ წლის ბოლოს, მაგრამ ჩვენ დარწუმებული ვართ, რომ არაფერი არ კეთდება. რამეს რომ აკეთებდნენ აქამდე იტყოდნენ.

პროკურატურის ქმედება არაპროფესიონალიზმის დასტურია, თუ გარიგების შედეგი? ვინ არის პასუხისმგებელი, რომდესაც პროკურატურამ ვერ შეძლო კონკრეტული პირების ქვეყანაში ექსტრადირება?

- პასუხისმგებელია ხელისუფლებაში მყოფი პოლიტიკური ძალა, იმიტომ, რომ პირველ რიგში, ეს არის პოლიტიკური ნების საკითხი. მე ვამტკიცებ, რომ ხელისუფლების დავალებით ხდება ის, რომ პროკურატურა ასე უსუსურად გამოიყურება და ასე არაკვალიფიციურად მუშაობს. თუ პროკურატურა არ ვარგა, მაშინ პასუხისმგებლობას ნუ დააკისრებ იმას, ვისი ბრალითაც საქმე ფუჭდება, მაგრამ ხელისუფლებას ნება რომ ჰქონდეს ის გაანთავისუფლებდა უვარგის პროკურორებს, ახალს დანიშნავდა და გამოძიებაც იქნებოდა, მაგრამ ეს არ ხდება. გამუდმებით დავდივართ ამ მოჯადოებულ წრეზე.

რამდენად საგანგაშოა ვითარება, როდესაც სახელმწიფო ადამიანს აიძულებს სამართალი თვითონ გააჩინოს ამ ქვეყანაში, ეს არის მაგალითი იმ პირებისთვის, რომლებიც ღიად ამბობენ, რომ სამართალს თავად აღვასრულებო?

- ეს გაცილებით საშიშია იმ თვალსაზრისით, რომ იწვევს სახელმწიფოს ნგრევას. უფრო სწორედ ცალსახად ადასტურებს, რომ სახელმწიფო ვერ ფუნქციობს. თუ რამე არ ფუნქციობს, ის ინგრევა და კვდება. სახელმწიფოს ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი ფუნქცია არის მართლმსაჯულების განხორციელება, კანონიერების დაცვა. თუ ამას ვერ ახერხებს სახელმწიფო, მაშინ ჩვენ შეიძლება ვთქვათ, რომ 21-ე საუკუნეში საქართველო როგორც სახელმწიფო ვერ შედგა.

ვიღაცა შემომედავა - ასეთ საშინელ პროგნოზსს ნუ აკეთებთო. იცით რა, ჯობია რეალობას გავუსწოროთ თვალი, დავინახოთ რა უბედურება გვჭირს და ვიზრუნოთ მის გამოსწორებაზე და არა ის, რომ ვიძახოთ ჩვენ ისეთი პროგრესული სახელმწიფო ვართ, რომ ახლა ნატოში მიგვიღებენ, მერე ევროკავშირში და ამასობაში უარესი დაგვემართება.

კარგია ევროკავშირში გაწევრიანების მცდელობა რომ გვაქვს. იქნებ საერთაშორისო ზეწოლით შევძლოთ გამოვასწოროთ ის ხარვეზები, რის გამოც ასეთ ძალიან ცუდ და მძიმე დასკვნებს ვაკეთებ. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ეს სახელმწიფო ძალიან ცუდ ეტაპზეა მისული. თავის ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს ფუნქციას, მართლმსაჯულების განხორციელებას არ და ვერ ახერხებს.

იმისათვის, რომ გამოირიცხოს ქუჩური ანგარიშსწორება, რაც შესაძლოა უმართავ პროცესებში გადაიზარდოს, ამ ვითარებაში ადეკვატური არ იქნება შეიქმნას ხარვეზების დამდგენი კომისია?

- მოსახლეობა არ ითხოვს ვინმეს უკანონოდ და უსაფუძვლოდ დასჯას. საზოგადოება ითხოვს დარღვეული უფლებები აღუდგეს დაზარალებულებს და დამნაშვეებმა აგონ პასუხი. როდესაც ვსაუბრობთ იმაზე, რომ სახელმწიფო თავის ძირითად ფუნქციას ვერ ასრულებს, თუ მოვლენები ამ ლოგიკით და ამ სცენარით განვითარდა, ეს უკვე მიგვიყვანს ქაოსამდე, როდესაც პოლიცია ვერ შეძლებს წესრიგის დამყარებას.

საზოგადოებაში დაიწყება ისეთი ანგარიშსწორება, როდესაც უკვე მართლა დაზარალებული კი არ მოსთხოვს პასუხს მართლა დამნაშავეს, არამედ ამით ისარგებლებს ბევრი ადამიანი და დაიწყება განუკითხაობა.

ეს განუკითხაობა საშიშია ყველასთვის. ჩვენ ხომ გვახსოვს რა განუკითხაობა იყო ე.წ. მხედრიონის თარეშის პერიოდში. თუ ვინმეს ეს გვახსოვს და ვფიქრობ, რომ ბევრს გვახსოვს, ძალიან სერიოზულად უნდა დავფიქრდეთ და მოვთხოვოთ პასუხი ხელისუფლებას. სულ არ მაინტერესებს რას ფიქრობს ევროპა და ამერიკა. მე მინდა, რომ ჩემს სამშობლოში იყოს წესრიგი და კანონიერება.

როგორც იურისტი ვამბობ და ვამტკიცებ, რომ ვერავინ ვერავის ვერ ეტყვის, რომ დამნაშავე არ დასაჯო, დამნაშავეს არ მოსთოხოვო პასუხი, ასეთი რამ არსად არ ხდება. ის, რაც ახლა ხდება, ეს არის თვალებში ნაცრის შეყრა და ვერ გამოვა ეგ ამბავი. ჩვენ ხომ ვიცით და ვხედავთ რაც მოხდა ახალაიას და მერაბიშვილის საქმეში. გამოკვეთილია პოლიტიკური დევნა, ამ ადამიანებს არ ედავებიან ჩადენილ დანაშაულებს, არამედ ედავებიან წვრილმანებს.

რატომ, ამის პოლიტიკური ნება არ არსებობს?

- ან არ არის პოლიტიკური ნება, ან არ ჰყვათ საკმარისად კვალიფიციური ადამიანები, როლებიც დაუმტკიცებდნენ მათ ბრალს და ჩადენილი დანაშაულისთვის პასუხისგებაში მისცემდნენ. არა იმ იწილო-ბიწილოსთვის, რომელიც ჩვენთვის არის სასაცილო და ახლა წარმოიდგინეთ დემოკრატიული ქვეყნის პოლიტიკოსისთვის რამდენად სასაცილო და მიუღებელია. ამიტომ, ეს გადაფარვა და თვალში ნაცრის შეყრის პოლიტიკა უნდა დასრულდეს.