უკრაინის პრეზიდენტმა, ვოლოდიმერ ზელენსკიმ ბრიტანელ ჟურნალისტ პიერ მორგანს განუცხადა, რომ მზადაა დაჯდეს მოლაპარაკების მაგიდასთან რუსეთის ლიდერთან, ვლადიმირ პუტინთან, თუ ეს არის მშვიდობიანი მოგვარების ერთადერთი ვარიანტი. ზელენსკის სამშვიდობო მოლაპარაებს თემას ორი მიზეზი აქვს - გამოავლინოს მაქსიმალური მზადყოფნა ასეთი მოლაპარაკებებისთვის და გამოაცხადოს მათი პოზიციის მოქნილობა.
პიერ მორგანი, აღნიშნავს, რომ უკრაინის პრეზიდენტის ამჟამინდელი სიტყვები ეწინააღმდეგება კიევის ოფიციალურ პოზიციას, რომელიც თავად ზელენსკიმ არაერთხელ გააჟღერა ომის დაწყებიდან მოყოლებული. „მე მზად ვარ გავაკეთო აბსოლუტურად ყველაფერი, მხოლოდ იმისთვის, რომ ომი შევაჩერო და არ განმეორდეს. და თუ ეს მოითხოვს ჩემს სიტყვებს, რაც ადრე ვთქვი, მე მზად ვარ უკან წავიღო“, - თქვა ზელენსკიმ.
ჯერ კიდევ 2022 წლის შემოდგომაზე, ზელენსკიმ გამოსცა განკარგულება, რომელშიც ნათქვამია, რომ შეუძლებელია ვლადიმერ პუტინთან მოლაპარაკებების წარმოება.
პუტინმა გაიხსენა ზელენსკის ეს განკარგულება: „მე არ ვარ წინააღმდეგი უკრაინასთან მოლაპარაკებების, მაგრამ მათ თავად აკრძალეს“.
პრეზიდენტის მიერ მიღებული განკარგულება, შეუძლია თავად პრეზიდენტმა გააუქმოს. ზელენსკი მორგანთან ინტერვიუში ამბობს: „თუ ეს არის ერთადერთი კონფიგურაცია, რომლითაც ჩვენ შეგვიძლია მშვიდობა მოვუტანოთ უკრაინის მოქალაქეებს და არ დავკარგოთ ხალხი, აუცილებლად გადავალთ შეხვედრის კონფიგურაციაზე [პუტინთან ედ.]“.
ანუ, ზელენსკი ამბობს, რომ მის მხრივ არანაირი პრობლემა არ არის. მოვაწყოთ შეხვედრა უკრაინის, რუსეთის, აშშ-სა და ევროკავშირის წარმომადგენლებთან და ვისაუბროთ ვის უნდა მშვიდობა და ვის უნდა ომი.
თავად პუტინმა გასულ კვირას თქვა, რომ ის პირდაპირ არ ისაუბრებდა ზელენსკისთან, მაგრამ მზად იყო „აერჩია ადამიანები, რომლებიც ამ მოლაპარაკებებს წარმართავდნენ“ და ეს არის ცალკე სცენარი ამ ისტორიაში. რუსეთის პრეზიდენტი ზელენსკის არალეგიტიმურ, „ვადაგასულ“ პრეზიდენტად მიიჩნევს, რომელსაც არ აქვს უფლება მოაწეროს რაიმე სამშვიდობო ხელშეკრულებას ხელი.
ამის შესახებ კითხვა გუშინდელ ინტერვიუშიც გაჩნდა. საპასუხოდ, ზელენსკის შეეძლო ეთქვა, რომ უკრაინა ფორმალურად არ ცნობს ვლადიმერ პუტინს რუსეთის ლეგიტიმურ პრეზიდენტად, მაგრამ მან ეს არ გააკეთა.
მაგრამ - ისევ თავშეკავებისა და კომპრომისზე წასვლის მზაობის დემონსტრირება მოახდინა - მან გაიხსენა, რომ რუსეთის ლიდერი ომის დაწყებამდეც ერიდებოდა მასთან შეხვედრას, როდესაც ზელენსკის ლეგიტიმაცია მოსკოვის თვალშიც კი უდავო იყო.
გარდა ამისა, მან კიდევ ერთხელ განაცხადა, რომ მზად არის არჩევნები ჩაატაროს უკრაინაში, როგორც კი უკრაინელი ჯარისკაცები დაბრუნდებიან სახლში და ხმის მიცემის საშუალება ექნებათ.
როგორ ცვლის უკრაინა თავის პოზიციას
2022-23 წლებში ზელენსკიმ განაცხადა, რომ რუსეთთან რაიმე მოლაპარაკებაზე საუბარი არ შეიძლებოდა, სანამ უკანასკნელი რუსი ჯარისკაცის ჩექმა არ დატოვებს უკრაინის ტერიტორიას მის საერთაშორისოდ აღიარებულ საზღვრებში. ბევრმა დასავლელმა (და არა მარტო დასავლელმა) ექსპერტმა მაშინ უწოდა მოლაპარაკებების დაწყების ამ პირობას მაქსიმალისტური. ახლა კი, პიერს მორგანთან ინტერვიუში, ვოლოდიმირ ზელენსკი აფიქსირებს განსხვავებულ პოზიციას: „დღეს ჩვენ ვერ დავაბრუნებთ ჩვენს ყველა ტერიტორიას. რა თქმა უნდა, ჩვენ ადეკვატური ხალხი ვართ. არ შეგვიძლია გავწიროთ მილიონობით ჩვენი ხალხი იმ შედეგისთვის, რომელიც უკვე გაურკვეველია“.
ამავდროულად, ზელენსკი, რომელიც საუბრობს სამხედრო თვალსაზრისით, უკან იხევს. მისი თქმით, უკრაინა თანახმაა მიიღოს მხოლოდ მისი ტერიტორიის ნაწილის დროებითი ოკუპაცია, მაგრამ არასოდეს აღიარებს რუსეთის მიერ დატყვევებული მიწების კანონიერ საკუთრებას. „ჩვენ საბოლოოდ დავიბრუნებთ ჩვენს მიწას“, - ამბობს ზელენსკი.
ბირთვული იარაღი და ნატოს წევრობა
კიევის რიტორიკაში ცვლილებების კიდევ ერთი ნიშანია უკრაინის საგარეო საქმეთა მინისტრის, ანდრეი სიბიჰას მიერ გასული წლის დეკემბერში გამოცხადებული მკაცრი მოლაპარაკებების პოზიციის შერბილება. შემდეგ მან განაცხადა, რომ კიევი წინასწარ უარს ამბობს უსაფრთხოების გარანტიების ნებისმიერ ფორმატზე, რომელიც იქნებოდა უკრაინის ნატოში შესვლის ალტერნატივა.
ახლა ზელენსკი ასახელებს იმ პირობების ჩამონათვალს, რომელთა შესრულებამ შესაძლოა შეცვალოს უკრაინის სრულუფლებიანი გაწევრიანება ნატოში - ყოველ შემთხვევაში, ჯერჯერობით. უკრაინაში უცხოური ჯარების შეყვანასთან და სერიოზული თავდაცვითი დახმარების მიწოდებასთან ერთად, ზელენსკი საუბრობს უკრაინაში ბირთვული იარაღის დაბრუნებაზე.
სავარაუდოდ, კიევი მზად არის მიატოვოს ნატო, რადგან ის ვლადიმერ პუტინისთვის წითელი ტილოა, მაგრამ სანაცვლოდ ის მოითხოვს უსაფრთხოების ჭეშმარიტად „ბირთვულ“ გარანტიებს, რაც მას დააზღვევს ახალი დიდი ომისგან.
მთავარი ადრესატი ტრამპია?
კიევში ზოგადად მიღებულია, რომ ზელენსკის ყველა ინგლისურენოვანი ინტერვიუს მთავარი ადრესატი არის აშშ-ს ახალი პრეზიდენტი დონალდ ტრამპი და მისი გუნდი. ტრამპის გარემოცვის ხედვით, უკრაინაში ომი შეიძლება დასრულდეს მხოლოდ ერთი გზით: ორივე მხარე უნდა წავიდეს დათმობებზე და თუ რომელიმე მათგანი თავს იკავებს, ისინი გამოიყენებენ არც თუ ისე მკაფიო, მაგრამ საშინლად დასახელებულ დოქტრინას -„მშვიდობა ძალის მეშვეობით“.
ახლა ზელენსკი დგამს თავის ნაბიჯს იმ მოლოდინით, რომ კომპრომისზე წასვლის ეს მზაობა ვაშინგტონში დაფასდება და ამერიკა ნამდვილად არ გამოიყენებს ძალას კიევის წინააღმდეგ. და ის არ გამართავს მოლაპარაკებას „უკრაინის საკითხზე“ რუსეთთან ვოლოდიმერ ზელენსკის ზურგს უკან - და ეს არის კიდევ ერთი დიდი შიში არა მხოლოდ კიევის, არამედ მთელი ევროპის მიმართ.
მომავალ კვირას, BBC-ის ცნობით, აშშ-ის სპეციალური წარმომადგენელი უკრაინასა და რუსეთში კეიტ კელოგი პირველ ოფიციალურ შეხვედრას გამართავს უკრაინის წარმომადგენლებთან. ვაშინგტონის გეგმები შემდეგ მიუნხენის უსაფრთხოების კონფერენციაზე იქნება წარმოდგენილი, რომელიც 14-16 თებერვალს გაიმართება.
წყარო: https://www.bbc.com/russian/articles/cj48014n009o