2024 წელი ევროპული პოლიტიკისთვის გარდამტეხი აღმოჩნდა. ულტრამემარჯვენე ძალები არა მხოლოდ იძენენ პოპულარობას, არამედ ისინი აცხადებენ პრეტენზიას რეალურ ძალაუფლებაზე. ავსტრიაში თავისუფლების პარტიამ (FPÖ) შესაძლოა პირველად მიიღოს კანცლერის პოსტი, ნიდერლანდებში გერტ ვილდერსმა აჩვენა უპრეცედენტო წარმატება არჩევნებში, ხოლო საფრანგეთში მარინ ლე პენის ნაციონალურმა მიტინგმა მიიღო 33%-ზე მეტი მხარდაჭერა.

ავსტრიაში დაიწყო თავისუფლების პარტიის გაძლიერება, რომელსაც თანამედროვე ევროპული მემარჯვენეების „ბაბუას“ უწოდებენ, იგი 1956 წელს ყოფილი SS ოფიცრის მიერ დაარსდა. დღეს, მისი ლიდერი ჰერბერტ კიკლი, რომელიც ისწრაფვის კანცლერის პოსტზე, ემხრობა „დაუპატიჟებელი უცხოელების ხელახალ ემიგრაციას“ და ეწინააღმდეგება რუსეთის წინააღმდეგ სანქციებს და უკრაინის დახმარებას. პარტია თავის გადაცემაში „ციხე ავსტრია“ ითხოვს თავშესაფრის უფლებების შეჩერებას და უფრო „ერთგვაროვანი“ საზოგადოების შექმნას.

გერმანიაში კი ალტერნატივა გერმანიისთვის (AfD), რომელიც მხოლოდ 2013 წელს გამოჩნდა, უკვე გახდა მეორე ყველაზე პოპულარული პარტია ქვეყანაში. მას ხელმძღვანელობს ალისა ვაიდელი, რომელსაც საჯაროდ უჭერს მხარს ულტრამემარჯვენე, მილიარდერი ილონ მასკი. სექტემბერში AfD-მ მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ პირველად მოიგო არჩევნები აღმოსავლეთ გერმანიის შტატ ტურინგიაში.

თუმცა, ყველა უკიდურესი მემარჯვენე არ არის თანაბრად რადიკალური. იტალიის პრემიერ-მინისტრი ჯორჯია მელონი, მიუხედავად მისი ნეოფაშისტური წარსულისა, ავლენს პრაგმატიზმს საშინაო პოლიტიკაში და პროევროპულ კურსს საგარეო პოლიტიკაში. მისი ზომიერი სტრატეგია იმდენად წარმატებული იყო, რომ მარინ ლე პენიც კი ცდილობს მის კოპირებას.

სპექტრის მეორე ბოლოში არის ჰოლანდიელი პოლიტიკოსი გერტ ვილდერსი, რომელიც ღიად ეწინააღმდეგება ისლამს. „პირველ რიგში საკუთარ ხალხზე უნდა ვიფიქროთ. საზღვრები დაკეტილია. ნულოვანი თავშესაფრის მაძიებელი“, - თქვა მან გასულ წელს. არჩევნებში გაიმარჯვა მისმა თავისუფლების პარტიამ, თუმცა სხვა პარტიების მხარდაჭერის გამო მთავრობის ჩამოყალიბება ვერ შეძლო.

ეს ტენდენცია თითქმის ოცი წელია ვითარდება და, როგორც ვარაუდობენ, მისი ფესვები ორ მთავარ მოვლენაშია: 2007-2008 წლების გლობალური ფინანსური კრიზისი და 2015 წლის ლტოლვილთა კრიზისი. ეკონომიკურმა ვარდნამ ევროპელებს განადგურებული ინფრასტრუქტურა და საჯარო სერვისების გაუარესება დაუტოვა. მიგრაციულმა კრიზისმა ამას დაუმატა ხალხის სწრაფი შემოდინება, რომელთაგან ბევრი ახლო აღმოსავლეთის ქვეყნებიდან იყო.

ბოლო ათწლეულების განმავლობაში, მიგრაციის ზრდამ ეკონომიკური ვარდნის დროს ამომრჩევლებს უბიძგა მემარჯვენეების ყველაზე ექსტრემალური ნაბიჯისკენ და მიგრანტებს უმუშევრობაშიც კი ადანაშაულებენ.

დღეს ზომიერი პარტიებიც კი იწყებენ ულტრამემარჯვენეების პოლიტიკის მიღებას, განსაკუთრებით მიგრაციის საკითხებში. ევროკავშირირმაც კი გეზი მარჯვნივ აიღო და 2024 წლის აპრილში მკაცრი სასაზღვრო კონტროლი შემოიღო და ამავდროულად თავშესაფრის მაძიეელთა დეპორტაციაც დაიწყო.

ომი უკრაინაში, ქაოსი ახლო აღმოსავლეთში და ტრამპის დაბრუნება თეთრ სახლში გლობალური არასტაბილურობის განცდას მატებს. ამ ტექტონიკური ცვლილებების ფონზე, ევროპელი ამომრჩევლები სულ უფრო ხშირად სვამენ კითხვას: „ჩვენ მართლა ისტორიის სწორ მხარეს ვართ, როგორც გვითხრეს? ჩვენ არ მოგვატყუეს მთელი ამ წლების განმავლობაში?“

ევროპული კორდონი ულტრამემარჯვენეების წინააღმდეგ იშლება. ევროკავშირის ექვს ქვეყანას - იტალიას, ფინეთს, სლოვაკეთს, უნგრეთს, ხორვატიას და ჩეხეთს - უკვე ჰყავს რადიკალური მემარჯვენე პარტიები მთავრობაში. შვედეთში მთავრობა ეყრდნობა ნაციონალისტური შვედეთის დემოკრატების მხარდაჭერას.

რუმინეთში საპრეზიდენტო არჩევნების პირველმა ტურმა მოულოდნელი გამარჯვება მოუტანა ულტრამემარჯვენე კანდიდატს კალინ ჯორჯესკუს, რომელმაც ხმების 22,95% მიიღო. ულტრამემარჯვენე რუმინელთა ერთიანობის ალიანსის ყოფილმა წევრმა, რომელიც რუმინეთისა და მოლდოვის გაერთიანების მომხრეა, ამომრჩევლები ნატოს კრიტიკითა და უკრაინის სამხედრო დახმარებით მიიპყრო. თუმცა, 6 დეკემბერს რუმინეთის საკონსტიტუციო სასამართლომ კენჭისყრის შედეგები გააუქმა და მაისში ახალი არჩევნები დანიშნა.

ნიდერლანდებმა კინაღამ დანიშნა პრემიერ-მინისტრი უკიდურესი მემარჯვენეებიდან: არჩევნებში თავისუფლების პარტიის (PVV) სენსაციური გამარჯვების შემდეგ, მის ლიდერ გეერტ ვილდერსს ერთი ნაბიჯი აშორებდა მთავრობის მეთაურობას.