ქართველები უცხოეთში

ქართველები უცხოეთში

ქართველები თავისებური წეს-ჩვეულებების მატარებელი ხალხი ვართ და უცხოეთში ყოფნისას, სხვადასხვა თავშესაქცევ ისტორიებშიც ხშირად ვვარდებით. გამონაკლისს არც მსახიობები წარმოადგენენ. ამ პროფესიის ხალხს საზღვარგარეთული თავგადასავლების შესახებ მრავალი გასახსენებელი გააჩნია. 

 მომღერალი მერაბ სეფაშვილი იგონებდა:

“1979 წელს, სრულიად ახალგაზრდა ანსამბლ “რეროში” ჩამრიცხეს და მალე კონცერტებით, აფრიკულ სახელმწიფო უგანდას ვეწვიეთ. ერთ დღეს მასპინძლებმა სასეირნოდ დაგვპატიჟეს. მივედით ტყეში. ატყდა ტამტამების რაკარუკი. კაციჭამიები ცეკვავდნენ ნახევრადშიშვლები. ერთმა მათგანმა გვანიშნა, პიჯაკები გაიხადეთ და ისე იცეკვეთო. ვცეკვავთ, კარგია. მოვიხედე და სადღაა ჩვენი ავტობუსი? 

დავრჩით მარტო. რა გვეცეკვებოდა. ვხედავთ, ერთი შავ დანას ლესავს. დამასხა სიმწრის ოფლმა. ერთი შავი გამოეყო სხვა შავებს, მოგვიახლოვდა და:

 - ია დუბადო, ბაო, ბაო – მეუბნება.

 - ერთი შენი ოხერი ბაბოც! – შევაგინე გაუბედავად.

 - ბაბო, ბაბო, - გაუხარდა ზანგს და მხარზე მომითათუნა ხელი.

 - ხელი აიღე, ტო! - მაინც თბილისელი ვარ. 

მოკლედ ჩაფსმამდე ცოტა გვაკლდა, როცა გაირკვა, რომ ის “ზანგები” რუსული ანსამბლის ბიჭები ყოფილან გადაცმულები და მსგავსი ოინი ჩვენს გარდა ბევრისთვის გაუკეთებიათ. ჩვენ კი ჩვენი დაგვემართა, სამი დღე ხმის დაბრუნებას ვუცადე” 

ისრაელთან ცუდი მოგონებები აკავშირებს, ანსამბლ “ივერიის” სოლისტს თემურ წიკლაურს. ამ ქვეყანაში ერთხელ ბატონი თემური პალესტინელ ჯაშუშად მიიჩნიეს და კინაღამ ციხეშიც უკრეს თავი.  უმჯობესი იქნება თუ ნუგზარ კვაშალს მოვუსმენთ: 

 “თემო წიკლაური ძალიან დისციპლინიანი და მოწესრიგებული ადამიანია. ისრაელიდან ვბრუნდებოდით. აეროპორტში ვართ, ჩანთებს გვიმოწმებენ. თემური ჯენტლმენია და ყველა წინ გაგვატარა. გავიარეთ შემოწმება. გავიდა ხუთი წუთი, შემდეგ ათი, არ ჩანს წიკლაური არსად. ბევრი ვეძებეთ და ვერსად აღმოვაჩინეთ. მოგვიანებით გაირკვა, რომ აეროპორტის იქაური უშიშროების თანამშრომლებს გაუქაჩავთ, რატომ, ბატონო და წვერმოშვებული და შლიაპიანი თემურა წიკლაური პალესტინელი ჯაშუშისთვის მიუმსგავსებიათ, თუმცა მერე ბოდიშიც მოუხადეს და გამოუშვეს. რას გაამტყუნებ ისრაელელ წესრიგის დამცველებს, როდესაც რუსეთის ერთ-ერთ ქალაქში ჩვენი თემურა ერთხელ მილიციელებს ფიდელ კასტრო ეგონათ?” 

მსახიობი რეზო ჩხიკვიშვილი რამდენიმე წელია რაც გერმანიაში ცხოვრობს და მუშაობს. იქაურ პუნქტუალურობასთან შეგუება თავდაპირველად ცოტა არ იყოს გაუჭირდა. ერთ დილას ბატონი რეზო საკუთარი ველოსიპედით სუფთა ჰაერზე სეირნობდა. უცებ ერთმა ადგილობრივმა ახალბედა მძღოლმა თავისი “ფოლკსვაგენის” წინა ფრთა მისი ველოსიპედის უკანა ბორბალს დააჯახა. ჩხიკვიშვილი ველოსიპედიანად გადაბრუნდა, მანქანა კი ხეს შეასკდა. ამის შემდეგ მოვლენები შემდეგნაირად განვითარდა: 

“აკანკალებული გერმანელი მანქანიდან გადმოვიდა, ამაყენა და მომასულიერა. მე გული მისკდება, ახლა მიჩივლებს და ორ დღეში დამატოვებინებენ ქვეყანას-მეთქი. პირიქით კი მოხდა, წამომაყენა და თან დამტვრეულ-დამსხვრეული რუსულით მებოდიშება. შემკეცა თავის დამტვრეულ მანქანაში, ჩემი ველოსიპედი საბარგულში ჩადო და გამაქანა უახლოეს საავადმყოფოში. რამდენიმე საათის შემდეგ კი საღსალამათი მიმიყვანა ჩემს ცოლ-შვილთან. 

მეორე დღეს ოდნავ დაკოჭლებული მივედი თეატრში, კიბეებზე სპეცტანსაცმელში გამოწყობილი კაცი მხვდება და ჩემს სურათს მაჩვენებს, რეზო თქვენ ხართო? დამცეცხლა თავში, დავიღუპე-მეთქი და თავი დავუქნიე. ეს თქვენო, გადმომცა, სულ ახალთახალი უმაღლესი კლასის ველოსიპედი და წავიდა. ასე მაჩუქა უცნობმა გერმანელმა ველოსიპედი. წესიერი ხალხია, ძმაო. ის ველოსიპედი ახლაც სახლში მაქვს”. 

 წინა საუკუნის 80-იან წლებში გერმანიაში გახლდათ ბატონი კახი კავსაძე. ერთ-ერთი ბანკეტის შემდეგ მასთან გასაუბრება ერთმა იქაურმა ჟურნალისტმა მოინდომა. ამ “საუბარს” საბჭოთა “კაგებეს” წარმომადგენელიც ესწრებოდა, რადგან ბატონ კახის სსრკ-ზე ცუდი რამ არ წამოცდენოდა. კახი კავსაძე ამ დიალოგს მისთვის ჩვეული იუმორით იხსენებდა: 

“- ჯამაგირი რამდენი გაქვსო? – მეკითხება. ( 200 მანეთი მქონდა )

 - 450 მეთქი, - გავიჯგიმე.

 - ასე ცოტა? – გადამასხა ცივი წყალი.

 - კინოში მიღებენ, ჩემო ბატონო, 5000 მანეთს მიხდიან-მეთქი. ( 2000 ძლივს მიხდიდნენ )

 - ეგაა სულო? – კვლავ გაიკვირვა ჟურნალისტმა.

 - კიდევ, კიდევ, “სადადგმოს” მაძლევენ 200 მანეთს, ჩემო ბატონო-მეთქი. ( 200 კი არა, 40 მანეთს ძლივს იმეტებდნენ )

 - სულ ესაა და ამით ცხოვრობ ამ სიმაღლე კაციო? – ამხედ-დამხედა.

 - კიდევ, ავხედე ჭერს, - კიდევ, მეტი არაფერი, ბატონო, ესაა სულ რაც გითხარით-მეთქი. ჩემი ბედი რა ვთქვი, მეტი ხეირიანი ტყუილი რომ არ მომაგონდა.

 - ვაი, შენს პატრონს, - მითხრა კორესპონდენტმა და გამეცალა. “კაგებეშნიკი” კმაყოფილი მითათუნებს მხარზე ხელს, “მალადეც კახი, მალადეც პარენო”.

 ის კი მაქებს, მაგრამ მე ამიჩუყდა გული ჩემს უსუსურობაზე. მერე ასეთი რამ წარმოვიდგინე: “ვითომ, მე ვარ საბჭოთა ჟურნალისტი და ველაპარაკები ვიღაც ნიკარაგუელ მსახიობს:

 - რას გიხდიან?

 - ერთ თეფშს ბრინჯს მაძლევენ ერთ კინოფილმში.

- მეტი არაფერი? – გამიკვირდება მე.

 - ცოტა წვენსაც მაძლევენ ფილმის ბოლოს, ნახევარ ჭიქას, - უკანკალებს ხმა ნიკარაგუელ მსახიობს.

 - ეგაა სულ? – არ ვეშვები მე.

 - კიდევ ნახევარ ქათამს და 100 გრამ ხორცს, მომეშვი ერთი! – ტირის საწყალი.

  წარმოვიდგინე ეს და შევადარე ჩემი მდგომარეობა. მაშინვე დავმშვიდდი. შედარებითია ყველაფერი”. 

სადაურსა სად წაიყვანო და ქართველი ჟურნალისტი მამუკა არეშიძე შორეულ კამბოჯაში ერთ თანამემამულეს გადააწყდა.

 “1990 წელს გადაცემა “საღამო მშვიდობისა” რომ დაიხურა, “ოსტანკინოს” კორესპონდენტი გავხდი და კამბოჯაში მომიწია წასვლა. სამი ძალა ომობდა ერთმანეთში - მონარქისტები, წითელი კხმერები და სამთავრობო ჯარი. მე სამთავრობო ჯარს დავყვებოდი. ერთხელაც შუა ჯუნგლებში ვართ, გახურებული ომი მიდის. ახალი ნაწილი მოიყვანეს. დაბალი ოფიცერი  მოჰყვათ. კამერა ავიღე, მძაფრ ეპიზოდებს ვიღებ და შევნიშნე რომ ჩემი ოპერატორი იმ ოფიცერს რაღაცას ელაპარაკება. მივუშვირე კამერა, უცებ ოფიცერმა ჩემკენ გამოიხედა და ძარღვიანი ქართულით მეკითხება:

 - შენ რა გქვია, ჩემი ძმა?

 კამერა ლამის ხელიდან გამივარდა, მოსასულიერებელი გავხდი.

 - ქართველი ხარ? – ძლივს ამოვიღე ხმა.

 - კი, თბილისელი. ქვეყანაში დარჩენა აღარ მინდოდა. თუ სროლაა, ისევ სჯობია კამბოჯელს ვესროლო, ვიდრე ქართველს.”