„თავად მე ვიყავი პროპორციული არჩევნების მომხრე, მაგრამ ახლა უკვე კითხვის ნიშნები გამიჩნდა, განა ღირს ასეთ პარტიებს საშუალება მივცეთ უაპელაციოდ, როგორც თვითონ მოეწონებათ და გაუხარდებათ, პარლამენტი დავაკომპლექტებინოთ?!“ -აცხადებს ანალიტიკოსი დავით ზარდიაშვილი.

2019 წელს „ქართული ოცნების“ მარცხისა და მიღწევების შესახებ For.ge დავით ზარდიაშვილს ესაუბრა.

2019 წელი ხომ არ იყო სისტემური მარცხი „ქართული ოცნებისთვის“?

- რასაკვირველია, ეს იყო სისტემური მარცხი, მაგრამ „ქართული ოცნების“ კი არა, არამედ მთლიანად პარტიულ-პოლიტიკური სისტემის მარცხი. რა თქმა უნდა, მთავარი პასუხისმგებლობა მაინც ხელისუფლებაზეა, რადგან გაჟღერდა, რომ ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი პროცესი იქნებოდა პროპორციული არჩევნები, მაგრამ ვერ მოხდა ასე. ვერ მოხდა ბევრი მიზეზის გამო, საუბედუროდ, ეს აღარ არის მთავარი, მთავარია ის, რომ დღევანდელი მდგომარეობა რეალურად ჰგავს ჰიბრიდულ ომს. ჩვენ ვიცით რუსეთიდან წარმომავალი ჰიბრიდული ომის შესახებ, რაზეც ჯერ კიდევ 2013 წელს რუსეთის გენშტაბის უფროსი გერასიმოვი აცხადებდა. ზუსტად ეს მდგომარეობაა ახლაც საქართველოში, ანუ, ფაქტობრივად, ხდება არალეგიტიმური მიზნების მიღწევა ვითომდა ნახევრად ლეგალური და ნახევრად კანონიერი საშუალებებით. ტექნიკურად შეიძლება ასე გამოიყურება, რომ ოპოზიციის მიზანი პროპორციული არჩევნებია, მაგრამ მთავარი მიზანია კანონგარეშე საშუალებებით, რევოლუცია იქნება ეს, სახელმწიფო გადატრიალება, თუ ნებისმიერი ძალმომრეობა, მიაღწიონ ხელისუფლებაში მოსვლას. ეს არის სწორედ ის, რასაც 1990 წლიდან რუსეთი ახორციელებს ჩვენს წინააღმდეგ, ანუ თავის მტრულ მიზნებს აღწევს ნახევრად ლეგალური, ხანაც ლეგალური საშუალებებით. როცა ეს არ გამოდის, რუსეთი პირდაპირ სამხედრო შეტევაზე, აგრესიაზე გადადის ხოლმე. რაღაც ასეთ მდგომარეობას ჰგავს დღევანდელი ვითარება. რაც თბილისის ქუჩებში ხდება, ამით უკვე ჩვენს იდენტობას ემუქრება საფრთხე. ჩვენი იდენტობა ეროვნული იდენტობაა - მამული, ენა, სარწმუნოება. ამის სანაცვლოდ ვითომც ახალი იდენტობის შემოტანა უნდათ - მაჟორიტარული იდენტობა და პროპორციული იდენტობა. ეს კი აბსურდია. ხალხი ამას არ გაჰყვება. პოლიტიკოსები ამის გამო ერთმანეთს ხოცავენ, მაგრამ არ არის ასე, გინდა თუ არა, პროპორციული არჩევნების მომხრე ვარ, ან მაჟორიტარული არჩევნების მომხრე ვარ და ამის გამო მზად ვართ ერთმანეთს დავერიოთ. ასეთი რამ ხალხში არ არის.

ერთმანეთს რომ დავერიოთ, ხალხში ამის სურვილი არ არის, მაგრამ ამომრჩეველი მზად არის, არჩევნებზე გამოხატოს თავისი დამოკიდებულება მმართველი გუნდის მიმართ იმედგაცრუების გამო.

- ეს სხვა ამბავია. მე იმას ვამბობ, რომ ხალხი იმას ხედავს, რომ ამით იდენტობა ინგრევა და მთავარი ღირებულებები უკან გადადის. მზად ვართ ერთმანეთი დავხოცოთ პროპორციულის თუ მაჟორიტარულის გამო. ხალხი ამას ვერ მიიღებს. ამიტომაც არ არის მასობრიობა ამ საკითხთან დაკავშირებით და სოლიდურ აქციებში ეს არ გადავა. ეროვნული იდენტობა ოჯახში გაზრდილ ყველა ქართველს აქვს, მაგრამ რასაც ჰქვია სახელმწიფოებრივი იდენტობა, ეს არ გვაქვს, ეს ახლა ყალიბდება. სახელმწიფოებრივი იდენტობა, პირველ რიგში, არის კონსტიტუციურობა და სამართალი, სახელმწიფო სხვა არაფერია, თუ არა სამართლის აღსრულება. ამ სახელმწიფოებრივ იდენტობას ანგრევს ქუჩის აქციები, რადგან ყოვლად შეუძლებელია, გადაწყვეტილება მიიღო სახელმწიფო ინსტიტუციებისა და კონსტიტუციის გარეშე.

ქუჩის აქციებს ხომ არ „კვებავს“ თავად „ქართული ოცნება“, მის მიერ დაშვებული შეცდომები - საეჭვო რეპუტაციის მქონე მოსამართლეების დამტკიცება, პროპორციული სისტემის უკან წაღება, არასწორი გადაწყვეტილებები?

- რა თქმა უნდა, ეს ასეა. თუმცა პროპორციულის უკან წაღებასაც ობიექტურად შევხედოთ. იმისთვის, რომ ამგვარი კონსენსუსი შედგეს, პასუხისმგებლიანი პარტიებია საჭირო. ახლა ყველა საკუთარ უფლებებზე ლაპარაკობს, ყველა თავის უფლებას ითხოვს და ამ უფლებებს რომ ვალდებულებები ახლავს თან, ეს არავის ახსოვს. საკითხი ასე დგას, განა ღირს ასეთ პარტიებს საშუალება მივცეთ უაპელაციოდ, როგორც თვითონ მოეწონებათ და გაუხარდებათ, პარლამენტი დავაკომპლექტებინოთ? აქ უკვე მე კითხვის ნიშანი მაქვს. თავად მე ვიყავი პროპორციული არჩევნების მომხრე, მაგრამ ახლა უკვე კითხვის ნიშნები გამიჩნდა, მით უმეტეს, გერმანული მოდელი რომ შემოაგდეს, რაც თავიდან ბოლომდე აბსურდია, გარდა იმისა, რომ არაკონსტიტუციურია, საღ აზრთან წინააღმდეგობაშია, რადგან არჩევნების შედეგები, მანდატების რაოდენობა აღარ იქნება დამოკიდებული მოპოვებულ მხარდაჭერაზე. სისულელეა იმაზე ლაპარაკი, რომ პროპორციული სისტემა სამართლიანია, ხოლო მაჟორიტარული უსამართლო. დიდი ხანია, ყველაფერი გარკვეულია, რომ მაჟორიტარული და პროპორციული მოდელიც დემოკრატიულია და ეს არის მხოლოდ ინსტრუმენტები.

აქ მთავარია, საქართველოში როგორ იყენებენ მაჟორიტარულ სისტემას, რადგან ჩვენი მაჟორიტარები, როგორც წესი, ხელისუფლების ნების შემსრულებელნი არიან.

- ჩვენთვის მთავარია, ჩვენი ეროვნული იდენტობა და სახელმწიფოებრივი იდენტობა არ გადავაყოლოთ პოლიტიკურ ბატალიებსა და ძალაუფლებისთვის ბრძოლას. ამ ყველაფერს ანგრევენ და სწორედ ამით ჰგავს ეს ვითარება ჰიბრიდულ ომს. ისე იქცევიან, როგორც რუსები ექცევიან ჩვენს სახელმწიფოებრიობას.

2019 წელს „ოცნებისთვის“ ყველაზე მძიმე დღე, უფრო სწორად, ყველაზე მძიმე ღამე რომელი იყო? ხშირად იხსენებენ ე.წ. გავრილოვის ღამეს.

- ყველაზე მძიმე, რეზონანსული მოვლენა მთელი წლის განმავლობაში იყო 20-21 ივნისის ღამე, რადგან ღია შტურმი დაიწყო. ჰიბრიდულ ომზე როცა ვლაპარაკობ, ეს გადავიდა უკვე ცხელ ფაზაში, პროპორციული არჩევნები და შემდეგ ყველაფერი ამის გამოძახილი იყო. ეს იყო დაახლოებით ის, რაც განხორციელდა 2014 წელს, მეიდანი რომ მოაწყეს უკრაინაში, რაც მერე სერიოზულ უბედურებაში გადაიზარდა. ამის შედეგი იყო, რომ უკრაინამ დაკარგა ყირიმი და მოხდა დონბასის სეპარაცია. ისევე, როგორც ვარდების რევოლუციის უშუალო შედეგი იყო ის, რაც მოხდა აგვისტოს ომში. კიდევ უფრო ადრე, 1991-92 წლებში თბილისის ომი რომ მიმდინარეობდა, იმის პირდაპირი შედეგი იყო, რაც აფხაზეთსა და ცხინვალის რეგიონში მოხდა.

ანუ მსგავსი მიზანი ჰქონდა ოპოზიციას გავრილოვის ღამესაც და ესეც რუსეთის ხელწერა იყო?

 - რუსეთის მიზანი რა არის? სწორედ ჩვენი იდენტობა დაანგრიოს. როცა ადგილი მოსუფთავდება, მაშინ შემოდის რუსეთი და ტერიტორიას მოგვტაცებს ხოლმე.

რომ დაგვიკონკრეტოთ, ახლაც ოპოზიცია რუსეთის დავალებით მოქმედებს, როგორც 90-იან წლებში?

- ბუნებრივად ემთხვევა მათი ინტერესები. მე ამას როგორ ვიტყვი, რომ ისინი რუსეთის აგენტები არიან, მაგრამ იმდენად არიან შეპყრობილნი ძალაუფლების ვნებით, არაფრად დაგიდევენ, რომ ქართველები არიან.

მაშინ ჩნდება კითხვა, რატომ არ არიან დაჭერილი ოპოზიციის ლიდერები და რატომ რჩებიან პატიმრობაში ახალგაზრდა ბიჭები-თამლიანი და სხვები, რომლებიც, როგორც თავად ამბობენ, გარშემომყოფებს იცავდნენ რეზინის ტყვიებისგან? ახლა ნიკა მელიას რომ სამაჯური შეაბეს, ეს არაფერს ნიშნავს.

- ეს არ ვიცი. რაც შეეხება ნიკა მელიას, ის პოლიტიკური ფიგურაა და დაცულობის მეტი ხარისხი აქვს, რა თქმა უნდა, ეს ცუდია, არასამართლიანია, მაგრამ ჩვენი კანონმდელობით ასეა.

ისიც ცინიზმია, რომ ბოლო დროს ნიკა მელია, ეს „ნაცებისდროინდელი“ აღსრულების ბიუროს ხელმძღვანელი, წარმოჩნდა გმირად.

- მელიასთან დაკავშირებით ეს ფაქტი თვითონ სასაცილოა, სწორედ ეს არის ჰიბრიდული ომის ნიშანი, რომ მტერი მოყვარედ გაჩვენონ, მოყვარე მტრად, გამარჯვება დამარცხებად, ეს მეთოდი აქვთ, ყველაფერი შენიღბულია.

2019-ში ყველაზე წარმატებული დღე რომელი იყო „ოცნებისთვის“ და მთლიანად საქართველოსთვის?

- „ოცნებისთვის“ წარმატებული დღე იყო, როცა შუალედური არჩევნები მოიგეს. ეს მთლიანი ეროვნული მასშტაბის საოცრება არ ყოფილა, მაგრამ ბევრი რამ იყო კიდევ მნიშვნელოვანი. თუნდაც რამდენიმე სერიოზული პროექტის დაწყება, გავიხსენოთ, რაც ხდება წყალტუბოსთან, აბასთუმანთან დაკავშირებით. 2019 წელს იყო სახელმწიფოებრიობის განმტკიცებისთვის მნიშვნელოვანი ურთიერთობები ნატოსთან, ევროკავშირთან. მთლიანობაში, წინსვლა იყო, მაგრამ დიდი გარღვევა არ ყოფილა 2019-ში.

თუმცა იყო ანაკლიის პროექტისთვის შექმნილი პრობლემებიც.

- ეგეც არის, მაგრამ ეს წარუმატებლობა მათ სინდისზეა, ვინც ეს საქმე ითავა და ვერ გააკეთა. შეიქმნა კორპორაცია და შემდეგ აღმოჩნდა, რომ მთლად პატიოსანი თამაშის წესები არ იყო, რადგან გარანტორი სახელმწიფო უნდა ყოფილიყო და ინტერესები კი კერძო უნდა ყოფილიყო. ცხადია, ასე არ გამოდის.

ანალიტიკოსების ნაწილი თვლის, რომ წინა რეჟიმის სამართალმემკვიდრედ გამოაცხადა „ოცნებამ“ თავი, თუნდაც მოსამართლეების დამტკიცების კონტექსტში.

- ამ მხრივ რთული ვითარებაა. ხალხს ვერ წარმოუდგენია, როგორი დილემა გვაქვს ჩვენ, რადგან სასამართლო კორპუსი რაც გვყავს, ეს გვყავს. ჩვენ რომ დავიწყოთ სასამართლოს სხვაგვარად ფორმირება, არ გამოვა. იუსტიციის საბჭო ვინ არის? ესენი არიან ადამიანები, რომელთა გადაწყვეტილების მიმღებ უმრავლესობასაც ირჩევენ თავად მოსამართლეები. როგორ წარმოგიდგენიათ, მოსამართლეები უკან გავწიოთ და ვიღაცები შემოვიყვანოთ წინა პლანზე? მაშინ პოლიტიკურმა ხელისუფლებამ უნდა მოახდინოს ქირურგიული ჩარევა, რაც თავის დროზე გააკეთა სააკაშვილმა და, რომლის შედეგიც ცნობილია, ანუ ეს მოსამართლეები გავუშვათ და მოვიყვანოთ ახლები. ვინც მოიყვანს ახლებს, ის ახლები მასზე იქნებიან დამოკიდებულნი. ანა დოლიძეს რომ მივცეთ მოსამართლეების მოყვანის უფლება, ის მოსამართლეები მერე ანა დოლიძეზე იქნებიან დამოკიდებულნი. არც მე არ მომწონს ეს მოსამართლეები, მაგრამ საიდან მოვიყვანოთ უკეთესები?

თუნდაც ერთი უსამართლო განაჩენი რომ დადგეს, ესეც არ ღირს მთელ სასამართლო სისტემად. ცხადია, სოფლის უხუცესებს ვერ მოვიყვანთ სამართლიანობის განსასჯელად, მაგრამ ნუთუ არ არის ქვეყანაში პატიოსანი მოსამართლეები?

- ქუჩიდან ასეთ ადამიანს ვერ ავიყვანთ, გინდაც ძალიან მაგარი იურისტი იყოს და გინდაც აკადემიური სექტორიდან გვევლინებოდეს. ვისაც სერიოზული იურიდიული გამოცდილება არ აქვს, ვინც სასამართლო სისტემა, საპროცესო კანონმდებლობა ზედმიწევნით არ იცის, მას მოსამართლედ ვერ დავნიშნავთ.