ქუჩის ბრძოლებში დიდი გამოცდილება აქვს. 80-ანი წლების ბოლოდან სულ ქუჩაში იდგა, ზოგჯერ - დამარცხებული, ზოგჯერ - გამარჯვებული. 2010 წლის 6 მაისს პოლიციის დღის ზეიმი ვერ აპატია თბილისელებს. ემოცია იმდენად ძლიერი იყო, რომ სიტყვების ძებნა არ დაუწყია და რაც იმ წუთს გაიფიქრა, ხმამაღლა თქვა. შემდეგ, თბილისელებზე განაწყენებულმა ცოტა ხნით ქვეყანაც დატოვა.
უკვე საქართველოშია, ისევ იბრძვის, მაგრამ იბრძვის იმ ხერხით, რომელიც ყველაზე უკეთ გამოსდის.
ხელისუფლების მიერ 2004 წლის შემდეგ ჩადენილი ყველა დანაშაული კადრებად აკინძა და ერთ ფილმად შეკრა. თვლის, რომ ამით გასცემს პასუხს შინაურსაც და გარეულსაც.
ფილმი მალე დასრულდება და მას მალე იხილავს მაყურებელი.
ვინ იცის, იქნებ ეს ფილმი ერთგვარი სარკეც აღმოჩნდეს, სადაც თითოეული ჩვენთაგანი, ხელისუფლების სახის გარდა, საკუთარ სიმახინჯეებსაც მრავლად იპოვის.
Presage.tv-მ ამ ფილმზე საუბრით დაიწყო ინტერვიუ მის შემოქმედთან, კინორეჟისორთან გოგა ხაინდრავასთან, თუმცა ჩვენი მკითხველი, ვფიქრობთ, კიდევ ბევრ საინტერესო და აქტუალურ კითხვაზე მიიღებს პასუხს, რომელიც შესაძლოა, ნაწილისთვის მისაღები იყოს, ნაწილისთვის - მიუღებელი. ყოველ შემთხვევაში, ჩვენ შევეცადეთ, რომ ინტერვიუ საინტერესო გამოსულიყო.
რა ერქმევა ფილმს და ვის ან რას ეძღვნება იგი?
- ფილმის სახელწოდება, ამ ეტაპზე, არის „დემოკრატიის შუქურა“, რომელსაც საფუძვლად გაეროს მიერ1987 წელს მიღებული დეკლარაცია დაედო. ამ დეკლარაციაში განსაზღვრულია, რა არის ტერორიზმი და ერთ-ერთი პარაგრაფი ეხება, სახელმწიფოს მიერ საკუთარი მოქალაქეების წინააღმდეგ განხორციელებულ ტერორიზმს. სულ თერთმეტი პუნქტია და საქართველოს ხელისუფლებას, სააკაშვილის მეთაურობით, თერთმეტივე პუნქტი აქვს დარღვეული.
რითი იწყება ფილმი?
- ფილმი იწყება თბილისში ბუშის გამოსვლით, სადაც ის დემოკრატიის შუქურად აცხადებს სააკაშვილს. სხვათა შორის, ბუშს ძალიან კარგი გამოსვლა ჰქონდა, მაგრამ იმ გამოსვლასა და ჩვენს რეალობას შორის არაფერი საერთო არ ყოფილა არასოდეს. ამ სურათს ვაჩვენებთ ევროპას და მსოფლიოს, რათა ნახონ თავისი თვალით, რას უჭერდნენ მხარს და ვის აცხადებდნენ დემოკრატიის შუქურად.
ამ ფილმის შესახებ უკვე ძალიან ბევრ ქვეყანაში იციან და ელოდებიან.
ყველა ის კადრი, რომელსაც ვიყენებ, საქართველოში უკვე ნანახი გვაქვს, მაგრამ - ნაწყვეტ-ნაწყვეტ, კონტექსტიდან ამოგლეჯილად. ეს ფილმი იქნება მთლიანობაში გააზრებული და ზედმიწევნით დაკონკრეტებული სანახაობა, თუ რას წარმოადგენს ეს ხელისუფლება, რამდენად აქვს დაკარგული ადამიანური სახე. მაყურებელი ნახავს ყველაფერს, რაც გაეროს დეკლარაციით არის სახელმწიფოს ტერორიზმად აღიარებული.
კონკრეტულად რა პერიოდს მოიცავს ფილმი? ანუ, საიდან დაიწყეთ სააკაშვილის მთავრობის დანაშაულებების აკინძვა?
- ეს იწყება 2004 წლიდან, როცა „ვარდების რევოლუციის“ წლისთავზე მოკლეს ბუტა რობაქიძე. ეს იყო განზრახ მკვლელობა, პოლიციელმა ორჯერ ესროლა ადამიანს, რომელსაც ხელები ჰქონდა აწეული. ამას ადასტურებს ის ორი ტყვია, რომელიც ბუტა რობაქიძეს იღლიაში ჰქონდა მოხვედრილი.
თქვენ ტერორიზმის კვალიფიკაციას აძლევთ ამ დანაშაულებებს, რითაც გამორიცხავთ პოლიციელების გაუფრთხილებლობას...
- მე კი არ ვაძლევ კვალიფიკაციას, გაეროს დეკლარაცია აძლევს. მე რა შუაში ვარ? ფილმში ჩემს პოზიციას ვერ ნახავთ. თქვენ ნახავთ ჩემს მიერ აწყობილ სურათს, სადაც ნაჩვენები იქნება ის, რაც არის სახელმწიფო ტერორიზმი. გაუფრთხილებლობასა და განზრახ მკვლელობას შორის უფსკრული დევს.
თავადაც ახსენეთ, რომ ყველა ეს კადრი ნაწილ-ნაწილ ნანახი აქვს ქართულ საზოგადოებას. უფრო მეტიც – ზოგიერთი კადრი უცხოელი ჟურნალისტების მიერაც იყო გადაღებული, რაც იმას ნიშნავს, რომ ამ კადრებს საერთაშორისო თანამეგობრობაც იცნობს. აქედან გამომდინარე, რამდენად მოახდენს ფილმი ეფექტს?
- მარტო გაეროში ორასამდე ქვეყანაა გაერთიანებული. მსოფლიოს აქვს უამრავი თავის ტკივილი. ეს ჩვენ ვფიქრობთ, რომ მსოფლიოს ჭიპი ვართ და მარტო ჩვენი პრობლემებით უნდა იყვნენ ყველანი დაკავებულები. აფრიკაში იმპერატორი ბოკასა საკუთარ მტრებს ჭამდა, ეს ყველამ იცოდა, მაგრამ იმ რეჟიმს დემოკრატიის პრეტენზია არ ჰქონდა და თვალს ხუჭავდნენ; კადაფი ყაჩაღი და ბანდიტი იყო, შოტლანდიაში მისი მონაწილეობით თვითმფრინავი ჩამოაგდეს, სადაც 350 კაცი დაიღუპა და, მაშინაც, მთელი მსოფლიოსთვის იყო ცნობილი, რომ ეს ტერორისტული აქტი კადაფიმ დააფინანსა, მაგრამ ევროპას ლიბიის ნავთობი სჭირდებოდა. მსოფლიო პოლიტიკური კონიუქტურა ცნობს ფარისევლობას!
მე ძალიან დიდ პატივს ვცემ ყველა ქვეყანას და მათ მეთაურებს, მაგრამ მე ნუ მეუბნებიან, რომ საქართველოში დემოკრატიული რეფორმებია, კორუფცია დაძლეულია და წარმატებულია პოლიციის რეფორმა. ეს ჩვენი მასხარად აგდებაა!
მე მათ ვაჩვენებ, თბილისის რეფორმირებული პატრულის უფროსი გეგეჭკორი, საკუთარი მოქალაქეების სისხლში გასვრილი, როგორ აყვირებს რ(დ)ეფორმირებულ პოლიციელებს: ბადრის რააააააა? და ისინი ერთ ხმაში... თავადაც იცით, რასაც პასუხობდნენ.
როგორ ფიქრობთ ეს კადრები საერთაშორისო თანამეგობრობას არ აქვს ნანახი?
- არ ვიცი, წესით – უნდა ჰქონდეთ. ერთ-ერთი ყველაზე დიდი სადაზვერვო სამსახური ამ რეგიონში ამერიკის შეერთებულ შტატებს აქვს. როდესაც ჩვენ, უბრალო მოკვდავებმა, ვიცით რას სჩადის საქართველოს ხელისუფლება, ჯონდიმ იცის – ბაღათურიამ და რა – ამერიკის დაზვერვამ არ იცის? გამორიცხულია არ იცოდნენ, მაგრამ რახან ჩუმად არიან, ესე იგი, აქ არის ინტერესი. ეს ინტერესი, ამერიკისათვის ლეგიტიმურია, საპრეტენზიო არაფერი მაქვს. ოღონდ, როდესაც შიზოფრენიკის ლობირებას დაიწყებ, რომელიც საკუთარი ხალხის წინაშე ყველა შესაძლებელ დანაშაულში არის მხილებული, ქართველი ხალხის ნდობის და მხარდაჭერის იმედი აღარ უნდა გქონდეს.
პირველ რიგში, საკუთარ თავს ვუსაყვედუროთ - როდესაც მზად ვართ, ყველაფერი მოვითმინოთ, დასავლეთის დადანაშაულება სხვა თუ არაფერი, უხერხული ხომ არ არის?
- მე დასავლეთს არ ვადანაშაულებ. მაგრამ 2008 წელს, არც ამერიკის პრეზიდენტ ბუშს, 5 იანვარს პირწმინდად წაგებული არჩევნები, 6-ში არ უნდა მიელოცა სააკაშვილისთვის. დაყაჩაღებულ, მოპარულ არჩევნებს ვის ულოცავ, ეს რას ნიშნავს? რას ულოცავ - ერთ-ერთ საარჩევნო უბანზე, ევროკავშირის სპეციალურ წარმომადგენელ პიტერ სემნების ცხვირ-პირი რომ დაამტვრიეს? თუ, თბილისში ბრაიზას სახელობის მუზეუმი რომ გავხსენით, სადაც 900 გაყალბებული ოქმი გამოვფინეთ? მაშინ ამერიკის საელჩო და სხვა საელჩოები დავპატიჟეთ, ეს ყველაფერი ღიად ხდებოდა, მაგრამ ამის მიუხედავად, არაფერი შეცვლილა. ზუსტად ეს არის ფარისევლობა, სხვა არაფერი! თეთრი – თეთრია და შავი – შავი. ხან - ისე და ხან - ასე, არ გამოვა.
კარგად მესმის, რომ აქ გეოპოლიტიკური ინტერესებია, მაგრამ ჩვენთვის ეს იმ სისხლის ფასია, რომელსაც ქართველი ჯარისკაცები ავღანეთში ღვრიან. ნუთუ ვინმე დაიჯერებს, რომ ამერიკელებს არ ესმით აბსურდულობა ვითარების, როდესაც ავღანეთში ქართული კონტიგენტი რაოდენობით ნატოს კოალიციაში მეორე ადგილზეა? ესმით, მაგრამ თვალს ხუჭავენ, ისევე როგორც სააკაშვილის უკანონობებზე და გარყვნილებაზე. არც ერთი ჭკუათმყოფელი მმართველი, თუ მას ქვეყანა უყვარს, ამას არ გააკეთებს! ამას მხოლოდ შიზოიდები აკეთებენ და, ამერიკელების გაგებით, ასეთი ადამიანი უნდა ყოფილიყო ჩვენი ქვეყნის სათავეში. არ გამოვა ეს ამბავი! ახლა თვითონაც მიხვდნენ, მადლობა ღმერთს!
ჩემთვის სიტყვა დემოკრატია დამთავრდა, ასეთი მცნება მსოფლიოში არ არსებობს!
ანუ, ეს ფილმი იქნება ერთგვარი პროტესტი დასავლეთის მიმართ?
- არა დასავლეთის, არამედ სიცრუის და ფარისევლობის. მე მათ ვაჩვენებ, რას ეძახიან წარმატებულ რეფორმებს და დემოკრატიის შუქურას. ფილმს, პირველ რიგში, ბალტიისპირეთში და აღმოსავლეთ ევროპაში წავიღებ. მე მესმის მათი უარყოფითი განწყობა რუსეთისადმი. ქართველებზე უკეთ არავინ იცის, რა არის რუსული ოკუპაცია, დაპყრობა. რუსეთმა 1801 წელს საქართველოს სამეფო ორ გუბერნიად დაჰყო და იმის მერე აღარ მოგვეშვა დღემდე. პოლონეთს რუსეთი 300 წელიწადი იქით ყავდა დაპყრობილი. მე ნუ მიყვებიან, რა არის ოკუპაცია. სააკაშვილი რომ რუსეთს უყეფს, ამიტომ თვალი კი არ უნდა დახუჭო კრიმინალზე, კორუფციაზე და უკანონობაზე, რასაც საკუთარ ქვეყანაში სჩადის.
ქვეყანას რომ კულტურის მინისტრი მკვლელი, ქილერი ეყოლება, ის მთავრობა ოშკზე და ხახულზე არ უნდა გველაპარაკებოდეს. მაგათ ადამიანის სიცოცხლე არ ეძვირფასებათ და ძეგლები ადარდებთ?
თქვენ ისეთ რამეებზე საუბრობთ, ამაზე ნორმალურ ქვეყანაში პასუხს ან ხელისუფლება აგებდა, ან თქვენ, მაგრამ ეს ცალკე თემაა. ამ შემთხვევაში მაინტერესებს, როგორ ურთიერთობდით მთავრობაში ყოფნის დროს იმ ხალხთან, ვისაც ახლა ქილერს ეძახით?
- ნორმალურ ქვეყანაში და თავმოყვარე საზოგადოებაში, და არა ათ ოქროდ გაყიდულ კიკუეთში, სადაც ცილისწამება და სიცრუე ცხოვრების წესად იქცევა, იქ კარგს არაფერს უნდა ელოდო. აგერ ამ დღეებში ერთ-ერთს უთქვამს - „ნაციონალურმა მოძრაობამ“ დაშლა მაშინ დაიწყო, როცა მას გამოაკლდნენ, ჯერ, ნოღაიდელი, ბურჯანაძე, მერე მინისტრები ოქრუაშვილი, ხაინდრავა და ზურაბიშვილიო. ხაინდრავა და ზურაბიშვილი „ნაციონალური მოძრაობის“ წევრები რომ არ ყოფილან არასოდეს, ეს იმ კიკუმ კარგად იცის, მაგრამ განზრახ ცილს გვწამებს. მე ვიყავი საქართველოს მთავრობის წევრი, შევარდნაძის დროსაც ვიყავი, სწორედ მაგაშია ჩვენს შორის განსხვავება, ვინ რას ემსახურება, ზოგი - გუნდს, თუნდაც კიკუების, ზოგი - ქვეყანას და ხალხს.
შესაძლოა, ამაში არის ლოგიკა, მაგრამ ამ ხალხთან ურთიერთობა ხომ გქონდათ?
- ბუნებრივია, მინისტრი ვიყავი ორი წელიწადზე მეტი. მაგრამ არცერთი საქმიანი შეხვედრა არც ოქრუაშვილთან, არც მერაბიშვილთან და არც ადეიშვილთან არ მქონია. ათასში ერთხელ მთავრობის სხდომაზე თუ მოვიდოდნენ და შორიდან თავს დავუკრავდით ერთმანეთს. რაც შეეხება სააკაშვილს, მასთან სულ ხუთჯერ, ექვსჯერ ვიქნები შენახვედრი პირისპირ, გარდა უშიშროების საბჭოს სხდომებისა. იქაც - დასაწყისში, მერე, რამდენჯერმე მაგათ იდიოტიზმს რომ არ დავეთანხმე აღარც მეძახდნენ.
მთავრობაში მე ზურაბ ჟვანიამ დამპატიჟა, მაშინ სააკაშვილს საერთოდ არც ვიცნობდი ხეირიანად. ზურასაც იმიტომ დავთანხმდი, რომ თემა იყო ჩემთვის ძალიან მნიშვნელოვანი.
რას გულისხმობთ?
- კონფლიქტების მოგვარებას. ჩემს ფილმს „ოცნებების სასაფლაო“ ჰქვია თუ გახსოვთ. როცა მეკითხებიან რატომ დაარქვი ეს სახელი, ვპასუხობდი - იმიტომ, რომ ადამიანი შეიძლება მოკვდეს, მაგრამ მისი ოცნება ცოცხლობს. და ჩვენ სანამ აქით ვართ, ერთადერთი, რაც შეგვიძლია ჩვენს დაღუპულ მშობლებს, დებს, ძმებს, მეგობრებს გავუკეთოთ - მათი ოცნებების ასრულებაა. მათი ოცნება კი მშვიდობა, სიყვარული, აფხაზეთი, ჩვენი ერთიანობა იყო.
ჩვენ უამრავი მეგობრები დავტოვეთ იმ სასაფლაოზე აუხდენელი ოცნებებით. როდესაც ზურამ დამიძახა მითხრა - როდის თუ არა დღეს? ჩავთვალე, რომ სწორედ ის დრო იყო, როცა მათი ოცნებების ასრულების შესაძლებლობა გაგვიჩნდა. მთელი მსოფლიო ტაშს გვიკრავდა და გვეხმარებოდა. სოხუმში და ცხინვალში მშვიდობის და შერიგების იმედი გაუჩნდათ. ზურამ მითხრა, შენი აფხაზებს და ოსებს სჯერათ, მოდი, დავიწყოთო. ეს ჩემთვის იმდენად დიდი მოტივაცია იყო, რომ დაწყებული ფილმი შევაჩერე. კინო არის ჩემი ცხოვრება და მასზე ვთქვი უარი. მივედი და დავიწყეთ...
ყველაფერი დავტოვე - ოჯახიც, პროფესიაც. შედეგად, დღე და ღამე ქუჩაში ვდგევარ იმიტომ, რომ ვალში ვარ ჩვენი ქვეყნის, საზოგადოების წინაშე ამ ჯოჯოებს ხელი რომ შევუწყე ხელისუფლებაში მოსვლაში. რას წარმოვიდგენდი, ვინ იყვნენ!
ცოტა ხნის წინ საქართველო დატოვეთ, რადგან მიგაჩნდათ, რომ ბრძოლის ყველა ხერხი ამოწურული იყო... რისთვის დაბრუნდით?
- მე არ ვთვლი, რომ ბრძოლის ყველა ხერხი ამოწურულია. ბრძოლის ხერხები არ იწურება არასოდეს, თუ ბრძოლის თავი გაქვს და გული. მე ვამბობდი, რომ „ნაცებს“ კომბლების მეტი არაფერი არ უშველით-თქო და ამაში ვიყავი დარწმუნებული. საქართველო, სამწუხაროდ თუ საბედნიეროდ, არის ქვეყანა, რომელიც მითებით ცხოვრობს. ამას პრესაც უჭერს მხარს, ხშირად – საქმისათვის საზიანოდ. ჩვენი უახლოესი წარსული და აწმყოც მითოლოგიზირებულია, ჩვენ არ გვინდა სიმართლეს გავუსწოროთ თვალი. ჩვენი უნიათობა, სიმხდალე, უპრინციპობა სულ ვიღაცის ბრალია – ვიღაცის, ვისაც ავირჩევთ საამისოდ. რამდენად სამართლიანია ეს გადაწყვეტილება, შემდგომში აღარავის აინტერესებს. მთავარია, რომ დამნაშავე ნაპოვნია. „ის“ არის ყველაფერში დამნაშავე და ჩვენ, დანარჩენები, კარგები ვართ. ასე არ არის! ჩვენ თვითონ ვართ ზუსტად ისეთები, როგორებადაც იმ მითიურ დამნაშავეს ვრაცხთ!
წარსულს თავი დავანებოთ, რადგან მას შემდეგაც გაიჩინეთ მტრები - ვგულისხმობ 6 მაისს, როცა საზოგადოებას უცენზუროდ მიმართეთ.
- იცით, ის საზოგადოება, რომელსაც იქ მივმართე, დამეთანხმა. ზუსტად ის საზოგადოება აღშფოთდა, ვინც საკუთარ მანკიერებაში დამნაშავეს გარე-გარე ეძებს. წმინდა გიორგის ბრწყინვალე დღესასწაულს საქართველოში გარეწარების (ვგულისხმობ ვანო, მიშა და იმ კაციჭამიებს საკუთარ ოჯახის წევრებს რომ ახრჩობენ სისხლში) „პარადად“ ვინც გადააქცევს და იზეიმებს, ყველას ეხებოდა.
დღესაც იმავე აზრზე ხართ, რომ კომბლებია საჭირო?
- მაშინ სხვა გამოსავალს ვერ ვხედავდი. ვერც პოლიტიკურ ძალას, ვერც პოლიტიკურ შემადგენელს და, რაც მთავარია, პოლიტიკურ ფიგურებს, ვისაც ამ ბოროტების არჩევნებით დამარცხების მინიმალური შანსი ჰქონდა. მაშინ ერთადერთი გამოსავალი გაეროს ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დეკლარაციაში შავით თეთრზე გაკეთებული ჩანაწერი - სახალხო აჯანყება – მეგულებოდა... ჩვენებურად – კომბლები.
მერე, ჩემთვის აბსოლუტურად მოულოდნელად, პოლიტიკურ ასპარეზზე ბიძინა ივანიშვილი გამოვიდა. ძალიან ძლიერი ფალავანი. ვითარება კარდინალურად შეიცვალა. გამოჩნდა რეალური შესაძლებლობა, რომ ეს უბედურება და ჭირი, სააკაშვილის სახით, ქართულმა საზოგადოებამ არჩევნებით მოიშოროს თავიდან.
ბიძინა ივანიშვილის გადაწყვეტილება ამ ბრძოლაში ჩაბმის, მე, საკუთრი თავის და ოჯახის საქართველოს სამსხვერპლოზე მიტანის ტოლფას ნაბიჯად მიმაჩნია. მან ამ ნაბიჯით ჩვენ შვილებს, რომლებიც აბსოლუტურად დაუცველები არიან დღეს ამ ჯოჯოხეთში, საკუთარი შვილები გვერდი-გვერდ დაუყენა. საკუთარი მეუღლე დასვა ჩვენს მეუღლეებთან ერთად, ქმრებზე და შვილებზე დარდით რომ უღამდებათ და უთენდებათ, სახლიდან გასულები უკან დაუბრუნდებიან თუ არა. ეს ძალიან დიდი მაგალითია. ბიძინამ ხომ მშვენივრად იცის, რა უქნეს ამ ბოროტმოქმედებმა ბადრის. როდესაც ძალაუფლების დაკარგვის საფრთხე იგრძნეს! ბიძინა მათთვის გაათმაგებული და გაასმაგებული საფრთხეა. გამოდის, რომ თავის თავსაც და ოჯახსაც შესაბამის გარემოებაში აყენებს. რისთვის? მიპასუხებს ამაზე რომელიმე მოქირქილე თუ „კრიტიკოსი“, აგრერიგად რომ მომრავლდნენ დღეს და ერთმანეთს ეჯიბრებიან, საკუთარი აზროვნებისა და ფანტაზიის მიერ წარმოსახული, ბინძური საცვლების გამოფენაში?!
ის, რაც დღეს ჩვენს ე.წ. საჯარო პოლიტიკაში ხდება, ღიმილის მომგვრელი იქნებოდა, სასაცილოდ რომ გვქონდეს საქმე. დენთით სავსე გემზე შიზოფრენიკი დარბის ანთებული ასანთით, მისი მომხრეები გემზე ატანილ ქონებას დარაჯობენ და თან ტაშს უკრავენ ავადმყოფს, ხოლო პოლიტიკური მოწინააღმდეგეები გემზე დარჩენილი ადგილების დაკავებას ცდილობენ. მეტი აბსურდი რა გინდა?! თან, საკუთარი პერსონების მნიშვნელობის განდიდებით არიან დაკავებულები.
ბურჯანაძეს გულისხმოთ?
- რატომ მაინცა და მაინც ბურჯანაძეს? ყველას, ვინც დაბრმავდა და დაყრუვდა საკუთარი დიდების თაღებქვეშ, ან მის ძიებაში. ვის ვეპაექრებით - ბიძინა ივანიშვილს? მის საპირწონედ რა გაგვაჩნია? იმის მემილიონედი რა გვაქვს გაკეთებული ამ ქვეყნისთვის, შეცდომების გარდა?
მე არ ვლაპარაკობ იმ თავდადებაზე და თავგანწირვაზე, რაც ცალკეულმა ადამიანებმა გამოიჩინეს. არ არის ღირსეული საქციელი მათ ამოვეფაროთ და საკუთარ პოლიტიკურ მომავალზე ვიზრუნოთ. ეს იმათი თავგანწირვა იყო და არა ჩვენი. ისინი დასახიჩრდნენ და სხედან მიშას ჯურღმულებში. მათ ეს სამშობლოს და შვილების საკეთილდღეოდ გააკეთეს და არა ჩვენი ხათრით.
დღეს ჩემი თაობის და ქვეყნის, ჩემი შვილების გადარჩენის ერთადერთი შანსი არის ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური პოტენციალი. ყველა დანარჩენი პოლიტიკური მოღვაწე ერთად რომ შევიკრიბოთ, როგორც წლებმა გვაჩვენა, არ გაგვაჩნია ამ პოტენციალის მეასედი. ჰოდა, გამოვიყენოთ, რასაც განგება გვთავაზობს. რას ვკორტნით და ვღრღნით საკუთარი გადარჩენის შესაძლებლობას?!
სამასი ათასი კაციც გამოვიყვანეთ, სტადიონიც გავავსეთ, იპოდრომოც, „ბასეინიც“, თუთის ხეც, მაგრამ ვერ განვახორციელეთ ის, რაც სასიცოცხლო მნიშვნელობისაა ჩვენთვის. ამ კაცის უნარები აღმოჩდა ფასეული არა მარტო ქვეყნის მასშტაბით, არამედ საერთაშორისო ასპარეზზეც. ვითარება ლაგდება და რას ვეჩხირებით ფეხებში? რა გვინდა? რას ვუმტკიცებთ და ვის ვუმტკიცებთ? დღეს ბიძინა ივანიშვილის საპირწონე პოლიტიკური ფიგურები ვართ? არა ვართ, არა!
ვართ ქართულ პოლიტიკაში და ქართულ ბრძოლაში? კი ბატონო, ვიყოთ ჩვენი თავისთვის, ჩვენი შვილებისთვის, სამშობლოსთვის, ბიძინას გულის მოსაგებად ხომ არ ვართ? თუ გვინდა მონაწილეობა მივიღოთ - მივიღოთ! თუ არა და, ბრმა და ყრუ არავინ არის, ყველაფერს კარგად ვხედავთ და ყველაფერი კარგად გვესმის. ჯერ მტერი დავამარცხოთ და მერე დავიწყოთ ჩვენი ადგილის ძებნა სადღესასწაულო სუფრაზე. და არა - პირიქით.
ის, რასაც და ვისაც გულისხმობთ, დღეს ერთგვარ პრობლემად იქცა - ნინო ბურჯანაძეს და „სახალხო კრებას“ ვგულისხმობ. დანარჩენს თავადაც ხვდებით...
- „სახალხო კრება“ ჩემთვის ძალიან პატივსაცემი თავყრილობაა. ღირსეული, დამსახურებული ადამიანები, პოლიტიკური ელფერის გარეშე. მე ამ ადამიანებს ვცემ პატივს, როგორც ამ საზოგადოების სასახელო წარმომადგენლებს, და არა როგორც პოლიტიკური მოღვაწეებს.
ნონა გაფრინდაშვილი ჩემთვის არის საქართველოს დედოფალი და ყოველთვის ასეთად დარჩება. მე ქედს ვიხრი იმ ადამიანების წინაშე, ვინც არ გაექცა საფრთხეს, ბრძოლის ველი არ მიატოვა. მაგრამ არსებობს პოლიტიკური ბრძოლის სტრატეგია და ტაქტიკა, პოლიტიკური პასუხისმგებლობა. მით უმეტეს, როდესაც ქუჩას იყენებ ასპარეზად. მე გაცილებით მეტი გამოცდილება და ცოდნა მაქვს ამგვარი ბრძოლის, ვიდრე ნინოს და შეუდარებლად მეტი, ვიდრე იმ პატივცემულ ადამიანებს, ვინც არის სახალხო კრებაში გაერთიანებული, ირაკლი ბათიაშვილის გამოკლებით. ნინოს საპარლამენტო ბრძოლის გამოცდილება კი ჩემსას ჯაბნის.
ჩვენ ქუჩის გამოყენება პოლიტიკურ ბრძოლაში 1986 წლიდან დავიწყეთ, ხოლო ნინო ბურჯანაძემ - 2010-დან. 2003 წლის მოვლენებს ნინო პარლამეტის თავჯდომარის კაბინეტიდან ადევნებდა თვალ-ყურს და არა ქუჩიდან. ის, რისი გაკეთებაც პოლიტიკოსებმა – შაშიაშვილმა, ბათიაშვილმა და ბურჯანაძემ ქუჩის აქციით მოინდომეს, იმ ვითარებაში და იმ ძალებით მიუღწევადი იყო. თანაც – განვლილი ეტაპი. მგონია ისიც მესმის კარგად, რისთვის იყო ეს აქცია მოწოდებული და რა მიზნებს ისახავდა რეალურად.
რაც შეეხაბა ჩემთვის უაღრესად პატივცემულ ადამიანებს, კრების საბჭო წევრებს, იმ წუთიდან, რა დროსაც ხალხს ქუჩაში გამოსვლისკენ და ბრძოლისკენ მოუწოდებ, აყენებ პოლიტიკურ მოთხოვნებს, ქმნი სხვადასხვა სტრუქტურებს, ერთიანდები მინიმუმ ორ პოლიტიკურ სუბიექტთან, პოლიტიკური პროცესის აქტიური მონაწილე ხდები, მოგეკითხება არა მხოლოდ შენი პირადი პატიოსნება, თავდადება თუ ქვეყნის წინაშე დამსახურება, არამედ პოლიტიკური ბრძოლის ტაქტიკისა და სტრატეგიის ცოდნა.
ამ თვალსაზრისით, მე მგონია, რომ იმ აქციის დაგეგმვაში ძალიან სერიოზული ხარვეზები იყო, რამაც შედეგზეც იმოქმედა. ასეთ დროს პასუხისგებლობა, პირველ რიგში, პროფესიით პოლიტიკოსებს მოეთხოვებათ და სათანადო განმარტებები საზოგადოების და კოლეგების კითხვებზე მათ უდა გასცენ და არა ნონა გაფრინდაშვილმა, რეზო ესაძემ თუ ლუკა კურტანიძემ.
მაგრამ, „სახალხო კრება“ არ აპირებს ბურჯანაძისგან გამოყოფას.
- ეს მათი არჩევანია. კიდევ ერთხელ ვიტყვი: „სახალხო კრების“ წევრების მიმართ ჩემი დიდი პატივისცემის მიუხედავად, სიმართლე ისაა, რომ „სახალხო კრება“ პოლიტიკური ბრძოლის მონაწილე გახდა. სოსო ჯაჭვლიანს და ლუკა კურტანიძეს შუა რუსთაველზე სახალხოდ ფეხებს დავბან, მაგრამ არის პიროვნული პატივისცემა, პიროვნული თავდადება და არის პოლიტიკური ბრძოლა, სტრატეგია და ტაქტიკა და ამას ყველაფერს ერთმანეთში ნუ ავურევთ.
მე არასოდეს არ შევეჯიბრები ქალბატონ ნონა გაფრინდაშვილს ჭადრაკის თამაშში და ბატონ რეზო ესაძეს კინოს ცოდნაში, მაგრამ პოლიტიკური ბრძოლის, მათ შორის – ქუჩის სტრატეგია და ტაქტიკა, როგორი უნდა იყოს, ამაში რაღაც გამეგება.
როგორც ვხვდები, მინიშნებას აკეთებთ, რომ „სახალხო კრება“ ბურჯანაძის გავლენის ქვეშ არის.
- ამას რა მინიშნება უნდა? იქ სულ სამი პოლიტიკური ფიგურაა. ახლა ნინოს პოლიტიკური გავლენის და ავტორიტეტის დანახვა ვინმეს თუ არ უნდა, ეს მისი ნებაა. მე მჯერა ნონა გაფრინდაშვილის ყველა სიტყვის, მაგრამ მეუხერხულება, როდესაც ნონა გაფრინდაშვილს დღე და ღამე, ტელევიზორში, რადიოში თუ გაზეთში უწევს სირბილი და განმარტება, რომ: „მე გადავწყვიტე, ნინო ბურჯანაძე არაფერ შუაში არ არის“. ბურჯანაძე თუ არ არის შუაში და შაშიაშვილი, აბა მე ვარ შუაში?!
ბურჯანაძეს და ირაკლი ბათიაშვილს საღამოს რვა საათზე დავურეკე რიგიდან და ვუთხარი, უსასტიკესად დაგარბევენ, იცოდეთ, საშინელებას გიმზადებენ-თქო. შინაგან საქმეთა სამინისტროში და უშიშროების სამსახურში ბევრი ნამდვილი ადამიანი მუშაობს ჯერ კიდევ. გვაფრთხილებდნენ!
რა გიპასუხეს?
- ვიცითო და... ყურმილი დამიკიდეს.
ანუ, შეგნებულად წავიდნენ პროვოკაციაზე? რაზე ჰქონდათ გათვლა?
- პროვოკაციაზე სააკაშვილი წავიდა და არა ბურჯანაძე და ბათიაშვილი. მან მოაწყო საკუთარი ხალხის სასაკლაო. რაც იმ დღეს მერაბიშვილმა ჩაიდინა, ამას ჭკუათმყოფელი როგორ წარმოიდგენდა?! აქცია აბსოლუტურად მშვიდობიანი იყო. ღამე იქიდან წამსვლელი აღარავინ იყო. წამსვლელი წავიდა. აქციას უშედეგოდ რომ შლი, როგორც პოლიტიკოსი კვდები, უგუნური ხალხის თვალში, ხოლო თუ არ შლი – ხალხი კვდება. ძნელი არჩევანია. ეს პირველი შემთხვევა არ იყო. 9 აპრილსაც, იქ მყოფმა პოლიტიკოსებმა არ დაშალეს აქცია. ზოგს დღესაც ეამეყება ეს საქციელი. ჩვენ საკუთარ შეცდომებზეც არ ვსწავლობთ ჭკუას. შედეგიც სახეზეა – 20 წელია საკუთარი ხალხის სისხლით გაჟღენთილ მიწას ვტკეპნით.
ბურჯანაძემ რა ვერ გადაიტანა?
- თუნდაც, ნოემბრები...
ნოემბერში თავად იყო ხელისუფლებაში.
- მაგაშია საქმე. რატომღაც ქართველი პოლიტიკოსები აუცილებლობად თვლიან, ქუჩაში დაამტკიცონ საკუთარი უკომპრომისობა.
იქნებ, თქვენი ბრალიცაა, ვისაც მაშინ ბურჯანაძე „რუსეთის აგენტებს“ გეძახდათ, რომ ყველაფერი აქამდე მივიდა. თქვენ რომ მაშინ მიგეცათ შეფასება მისი საქციელისთვის და არა მხოლოდ რუსეთთან კავშირში დადანაშაულების გამო, იქნებ 26 მაისი არ მომხდარიყო?
- სროლას ვერ დავიწყებდი, თორემ შეფასება არასოდეს და არავისთვის დამიკლია.
ლევან გაჩეჩილაძე არ იყო, ბურჯანაძეს სცენაზე რომ გადაეხვია?
- ლევანი მივიდა არა ბურჯანაძესთან, არამედ თავის ხალხთან, ვინც იქ იდგა. იმის მიუხედავად, რომ იცოდა, რაც ელოდებოდა მასაც და მის შვილებსაც. მხოლოდ მდაბიო საზოგადოებას შეუძლია უღირსი დამოკიდებულება ჰქონდეს ძმებ გაჩეჩილაძეებისადმი.
ახლა რა განწყობით ხართ?
- ბიძინა ივანიშვილს ქართველი ხალხის მხარდაჭერის შემთხვევაში აქვს ყველანაირი შანსი, დაანგრიოს მიხეილ სააკაშვილის დანაშაულებრივი რეჟიმი. სამწუხაროდ, ბევრი, ვინც დღეს ქართულ პოლიტიკაში და მის ორბიტაზეა, საქართველოს ხელისუფლებაში საკუთარი თავის წარმოდგენით არიან უფრო დაკავებულები, ვიდრე საქართველოს ძებნით საკუთარ გულში. ეს ეხება გარკვეულწილად იმათც, ვინც კოალიციაშია. გარეთ დარჩენილებს ხომ ეხებათ და ეხებათ! ყველა ცდილობს საკუთარი ინტერესის გამორჩენას, დგას ეს კაცი შუაში და მიდის გაწიე-გამატარე..
ასე იოლად გასაწევი გეჩვენებათ?
- ნურას უკაცრავად! ასე ჩანს, თორემ ვერაფერსაც ვერ გასწევენ. ერთ ჯიბეში ოპოზიციას ჩაისვამს, მეორეში – ხელისუფლებას და ისე მიაღწევს გამარჯვებას საკუთარ ხალხთან ერთად..
ფიქრობთ, სააკაშვილია მარტივად დასამარცხებელი?
- ეგ საგიჟეთში დაამთავრებს პრეზიდენტობას, მერწმუნეთ, თანაც – მალე. აი, სხვა საქმეა მისი გარემოცვა, რომელსაც სასამართლო ელოდება. ვინც არ უნდა დაიწყოს ჭიკჭიკი – იმას ვიზამთ და ამას ვიზამთ – მაგათ არაფერი ეშველებათ. საქართველოში ნიურნბერგის პროცესი უნდა შედგეს. ბოროტება და სახელმწიფო დანაშაული სამსჯავროზე უნდა წარსდგეს.
„აზიზიეს მეჩეთთან“ დაკავშირებით რას ფიქრობთ?
- ძალიან სერიოზული თემაა. რელიგია აქ არაფერ შუაშია. მე ვიყავი რეპატრიაციის საკითხებში სახელმწიფო კომისიის თავმჯდომარე და კარგად ვიცი მაჰმადიანი მესხების თემა და აჭარლების დამოკიდებულებაც ვიცი დედა სამშობლოს მიმართ. აქ ანგარებასთან გვაქვს საქმე. იქ, სადაც სააკაშვილი და რურუა არიან ჩარეული უფულოდ არაფერი გაიჭაჭანებს. ერდოღანის სურვილს ახმოვანებენ.
მაინც რას ელოდებიან ერდოღანისგან?
- პოლიტიკურ და ფინანსურ მხარდაჭერას. მე ვფიქრობ, გარკვეულწილად – გავლენების ამოქმედებას. თუ გავიხსენებთ, ვისი ხმებით მანიპულირებდა სააკაშვილი საპრეზიდენტო არჩევნებში, შეიძლება პარადოქსად მოგვეჩვენოთ, მაგრამ პოლიტიკაც ვაჭრობის სფერო იყო მუდამ. თურქეთი 72–მილიონიანი ქვეყანაა. ბოლოს და ბოლოს, გასაქცევი მაინც ექნებათ და ციხის ნაცვლად მფარველების ფრთებს შეაფარებენ თავს.
„აზიზიეს მეჩეთი“ წმინდა წყლის პოლიტიკური საკითხია და ეს არის დაპირისპირების მცდელობა საქართველოში. სააკაშვილი ცდილობს, ხალხი როგორმე ქუჩაში გამოიყვანოს, რადგან ერთადერთი, რაც სააკაშვილს ჰგონია რომ გადაარჩენს - არეულობაა. მოუმზადებელი ქუჩა კი, ამ წუთში სააკაშვილის მინდორია. ივანიშვილი სააკაშვილს იმითაც უგებს, რომ ქუჩაში არ გამოდის. სააკაშვილმა რელიგიური საკითხებით თამაში დიდი ხანია დაიწყო, მაგრამ არ გამოუვა. აჭარელ მუსულმანებს მილიონჯერ მეტად უყვართ საქართველო, ვიდრე სააკაშვილს და მის გარემოცვას.
მეორე - „აზიზიეს მეჩეთი“ ეს არის ოტომანთა იმპერიის დამპყრობლური პოლიტიკის სიმბოლო საქართველოში. აჭარელს ვერ ნახავთ, დამპყრობელს რომ მისტიროდეს. აგერ, ხომ თავაზობს ხაბაზი თავის საკარმიდამოს? ჰოდა, იქ ჩადგან პატარა მაკეტი და იზეიმონ ერთად, წიკლაურთან და რურუასთან. ეს იგივეა, ლენინის ძეგლი რომ აღვადგინოთ თბილისში, ან შაჰ-აბასის აბანო სადმე კახეთში. ის ირანის ერთ-ერთი ყველაზე ძლევამოსილი მმართველი იყო, ირანელთა ისტორიული მემკვიდრეობა არაფრით ნაკლებია თურქულზე.
ისტორიული მემკვიდრეობა არის ის, რაც დარჩა და რაც აღიგავა პირისაგან მიწისა, ის აღარ არის მემკვიდრეობა, ის არის ისტორიული მეხსიერება. თორემ მაშინ, გავმართოთ მოლაპარაკებები პონტოს სამეფოს აღდგენაზე, თამარ მეფის ხანის ფარგლებში. ასე რომ, ერთ სიბრტყეში, დღევანდელი თურქეთის ტერიტორიაზე არსებული ქრისტიანული ძეგლების და აზიზიეს არარსებული მეჩეთის დაყენება, ეს არის სპეკულაცია, რომელსაც სააკაშვილის მონები საკუთარი კეთილდღეობისთვის ეწევიან. ეს საკითხები იუნესკოსთან ერთად უნდა გადაწყვეტილიყო და გადაწყდება კიდეც! თუ ასე დარდობდნენ ჩვენს ძეგლებს, მე-9 წელია ხელისუფლაბაში არიან, ახლა გაახსენდათ?!
ბოლო პერიოდში სააკაშვილმა საინტერესო რაკურსით წამოწია რუსეთის თემატიკა, ამ მიმართულებით რაიმე ცვლილებას ხომ არ ელოდებით?
- სააკაშვილი რასაც გინდა, იმას წამოწევს ოღონდ თავის თავი გადაირჩინოს. სააკაშვილი და რუსეთი საინტერესო აღარ არის. სააკაშვილმა და ბენდუქიძემ რაც შეეძლოთ ყველაფერი გადასცეს რუსეთს. არ დამავიწყდება, ერთხელ, ჟვანიას პრემიერობის დროს ბენდუქიძე აღტკინებული მოვიდა მთავრობის სხდომაზე და გამოაცხადა - „გუშინ ინტერვიუში ვთქვი: საქართველოში ყველაფერს გავყიდი სინდიდის გარდაო. მე ვუთხარი, ჩემო კარგო ზუსტად ის ყველაფერი არის სინდისი, რის გაყიდვასაც აპირებ-მეთქი.
ამიტომაც, ბევრი მიიჩნევს სააკაშვილს რუსულ პროექტად.
- სააკაშვილი რუსეთმა მოიყვანა საქართველოს ხელისუფლების სათავეში. ივანოვმა აიძულა შევარდნაძე რომ წასულიყო ისევე, როგორც აიძულეს წასულიყო აბაშიძე და ამით გაამყარეს სააკაშვილი. პროდასავლური იმიჯიც რუსეთმა შეუქმნა სააკაშვილს, მაგრამ, მერე, სააკაშვილმა, როგორც ფარჩაკებს ჩვევიათ, იმაზე მაღლა ახტომა მოინდომა, ვიდრე შეეძლო და ყველა ვხედავთ სად დახტა....
მაგრამ, სააკაშვილს დასავლეთშიც გაუფუჭდა იმიჯი და არ ფიქრობთ, რომ სხვა გზა არ აქვს, გარდა იმისა, რომ დასაყრდენი სხვაგან ეძებოს?
- რა თქმა უნდა, გზა არ აქვს, მაგრამ რუსეთშიც არ აქვს. უშიშროება ისეთი ორგანიზაციაა, რომელიც მოღალეტეებს არ პატიობს და ეს არაერთხელ დაადასტურა. სააკაშვილს რუსეთის უშიშროებისთვის ფიცი საჯაროდ აქვს მიცემული და მე ნანახი მაქვს – როგორ. სამწუხაროდ - გვიან. ეს მასალა დოკუმენტურად არსებობს. ბიძამისი კი დღემდე რუსეთის უშიშროების თანამშრომელია. სხვათა შორის, ომის დროსაც აქ იყო. სხდომებს ესწრებოდა. როგორ ფიქრობთ, რატომ არის, რომ ქართველი ჯარისკაცები და ოფიცრები ავღანეთში და ერაყში კარგად იბრძვიან, ხოლო აქ ერთ დღეში წავაგეთ ომი? თუ, იქ სათამაშო ყუმბარები ფეთქდება და აქ ნამდვილი იყო?!
რაც შეეხება რუსეთს, რუსეთი მეცხრე საუკუნიდან მოყოლებული იმპერიაა და დღესაც არ იშლის. ირანი როგორი ქვეყანა იყო? თურქეთი? გერმანია? ამერიკა როგორია დღეს? დიდი ბრიტანეთი? ყველა თავის ინტერესებს ემსახურება, ჩვენს გარდა. ჩვენ კი – სხვისას, ანაც, საკუთარი ხალხის სისხლის ფასად - პირადს! გონიერი ხელისუფლება გამოდის მოცემულობიდან. დღეს რუსეთის მმართველი არის პუტინი.
ახლა იმის თქმა, რომ გამოსვლები, რომელსაც რუსეთში, ძირითადად, კომუნისტები და ჟირინოვსკი აწყობს, თურმე, რუსეთის დემოკრატიული მოძრაობაა, ეს არის მაკკეინის და დარჩიაშვილის პოლიტიკური აზროვნების ნაყოფი. მეორე ადგილზე გავიდა ზიუგანოვი, რომლის კომუნისტური პარტიის დოქტრინაში არათუ ცხინვალის რეგიონი და აფხაზეთი, საქართველო, როგორც სახელმწიფო, საერთოდ არ არსებობს. იქით – შავრაზმელები, კიდევ უარესი და შემდეგ – პროხოროვი, რომელიც პუტინმა პირადი ზარით გამოიყვანა ჟენევის ციხიდან. ხომ გესმით, როგორი დამოუკიდებელი კანდიდატია?!
ბოლოს, დავასრულოთ იმით, რითაც დავიწყეთ, როდის დასრულდება ფილმი?
მე ვფიქრობ - სააღდგომოდ, შეიძლება ცოტა გაგრძელდეს კიდეც, რადგან ზღვა მასალაა.
როგორ ფიქრობთ, ამ ფილმით მიზანს მიაღწევთ?
- იმედია. ისე, მთავარია, ქართველმა ხალხმა მიაღწიოს მიზანს. ამ დიდ ქართულ ბრძოლაში მე ერთი რიგითი ვარ და ვიბრძვი ისე, როგორც შემიძლია - ჩემი შეცდომებით, ცოდვებით, წარმატებებით და წარუმატებლობებით, მაგრამ დიდი სიყვარულით. მთავარი, რაც ღმერთმა გვიბოძა და ჩემმა მშობლებმა ჩამინერგეს გულში, ეს არის სიყვარული. სააკაშვილს და მის გარემოცვას კი სიყვარული, ეტყობა, არ ერგოთ. ამიტომაც დაამარცხებს სააკაშვილს ბიძინა ივანიშვილი, რომ მას ამ ქვეყნის და ხალხის ძალიან დიდი სიყვარული აქვს. ივანიშვილმა ეს მთელი თავისი ცხოვრებით დაამტკიცა.
