ეკა ბესელია იხსენებს, აღიარებს, განიცდის... და საჯაროდ საუბრობს ყველა ძირითად ლიდერზე, თარიღსა და გადაწყვეტილებაზე, რასთანაც და ვისთანაც ბოლო თვეების მანძილზე ჰქონდა შეხება. ეს ან მორიგი პოლიტიკური პერფორმანსია მოვლენების ეპიცენტრში დაბრუნების წინ, ან მინიშნება, რომ მოსაყოლი კიდევ ბევრია. შესაძლოა, პოლიტპატიმრების დამცველადქცეულმა პოლიტიკურმა ლიდერმა, უბრალოდ, გულწრფელად საუბარი გადაწყვიტა. ნებისმიერ შემთხვევაში, ეკა ბესელია იმ საინტერესო ფაქტების შესახებ ყვება, რომელიც სახალხო კრებაში მისი ყოფნისას და წამოსვლის შემდეგაც მოხდა:

- შეიძლება, ცოტა ამბიციური პოზიცია მაქვს, მაგრამ ის, რაც მე გადავიტანე,  ბოლო სამი წლის მანძილზე, საკმაოდ მძიმე გზა, იმიტომ არ გამივლია, ვინმემ თავს უფლება მისცეს, მიმითითოს, სად უნდა ვიდგე და მწვავე განცხადებები ვაკეთო თუ - ნაკლებადმწვავე. მორალთან კომპრომისზე საკუთარი შვილის გამოც არ წავედი, ორი წელი ოჯახის წევრების მძევლად ყოფნის ფონზე, წამით არ შემიწყვეტია უკომპრომისო ბრძოლა ამ რეჟიმის წინააღმდეგ და მაქვს უფლება, ყველასა და ყველაფერს თვალი გავუსწორო. თუ დელიკატურ თემებზე ხშირად არ ვსაუბრობ, ამას იმიტომ ვაკეთებ, რომ საზოგადოების განწყობას ვუფრთხილდები, რადგან, როგორც პოლიტიკოსს, ბევრი თმენისა და შენახვის ვალდებულება მაქვს. უფლებადაცვითი სფეროდან პოლიტიკაში, მოვლენების ცენტრში, სრულიად მოუმზადებელი, შეუიარაღებელი აღმოვჩნდი. ირგვლივ კი უმრავლესობა ტყუოდა და რაღაცას თამაშობდა.

არ ყოფილა ეტაპი, როცა თქვენც თამაშობდით? თქვენც იყავით ამ ამორალური პოლიტიკის საკმაოდ აქტიური ნაწილი და კიდევ მალე გახდებით.

- არ მითამაშია და ამას, ალბათ, არასაკმარის პოლიტიკურ სიმწიფეში ჩამითვლიან. არ ვთვლი, რომ ამორალურ პროცესში ვიყავი, რადგან თავისთავად

პროცესი, რომელიც მიზნად ამ რეჟიმის შეცლას ისახავდა, ჯანსაღი იყო. უბრალოდ, იქ იყვნენ ადამიანები, რომლებიც თამაშობდნენ. ამ დროს პოლიტიკოსი ინტუიციით უნდა გრძნობდეს, როდის გააკეთოს პაუზა და ,,როდის წავიდეს ერთი წუთით იმაზე ადრე, ვიდრე ზედმეტი გახდება”. თუ ეს ერთი წუთი ვერ იგრძენი, მერე უკვე მართლა ზედმეტი ელემენტივით ხდები.

და თქვენ როდის იგრძენით ეგ ერთი წუთი?
- 26 ნოემბერს. როცა სახეზე გაწერია, ვინ გიყვარს, ვინ - არა და საერთოდ, ვიზე რას ფიქრობ, ლავირება ცოტა რთულია. ჩემს სახეზე 25 ნოემბერს, რუსთაველზე, კარავში გამართულ თათბირზე ემოციას აუცილებლად ამოიკითხავდით.

ემოციები თქვენი და ნინო ბურჯანაძის ხმებშიც ამოვიკითხე. მაშინ თქვენი საკმაოდ ხმამაღალი დიალოგის მომსწრე პირადად გავხდი. თქვენ მოქმედებას ითხოვდით, ბურჯანაძე კი ამბობდა, 15 000 კაცით მაინც ვერაფერს ვიზამთო. რისი გაკეთება იყო ჩაფიქრებული 25 ნოემბერს და აზრთა სხვადასხვაობისას, ვის რა პოზიცია ჰქონდა?

- ჰოი, საოცრებავ, კრებაშიც უმცირესობაში აღმოვჩნდი. სულ მიკვირდა, როგორ გამოვიდა ისე, რომ კრების რადიკალურ ორბიტაზეც რადიკალურ უმცირესობაში ვიყავი. ველოდი, ჩემს პოზიციას ორი მთავარი პოლიტიკური სუბიექტის, ბურჯანაძისა და სანიკიძის, ან შარტავას მხარდაჭერა ექნებოდა. საზოგადოებრივი ლიდერები კი, თავის მხრივ, ჩვენს გადაწყვეტილებას ელოდნენ. ორივეს თუ არა, ერთ-ერთს მაინც რომ მიეღო ეს გადაწყვეტილება, საქმე სხვანაირად წავიდოდა. იქ არ იყვნენ შაშიაშვილი და ძიძიგური, ამიტომ მათ ნაცვლად ვერ ვისაუბრებ. ყველა დანარჩენი ჩუმად იყო. მოქმედებას მხოლოდ ლელიკო ჯაფარიძე, სოსო ჯაჭვლიანი და რეზო ესაძე ითხოვდნენ. უმოქმედობა მაშინ ხალხის არასაკმარისი რაოდენობითა და არასაკმარისი მზაობით ამიხსნეს. ამას არგუმენტად დღესაც არ ვიღებ. მათგან განსხვავებით, იქ შეკრებილი 15 000 კაცი პროცესის გასაგრძელებლად სრულიად საკმარის რაოდენობად მიმაჩნდა და ვფიქრობდი, ყველა გადაწყვეტილება აზრს კარგავდა, თუ კრება მათ აღსრულებას მომავალი წლის გაურკვეველ თარიღამდე გადადებდა. დღეს, რატომღაც, ამაზე არ ლაპარაკობენ, არადა, 25 ნოემბრის მთელი დღის წესრიგი ჩემი შედგენილი იყო. ამის გამო, ფინალთან დაკავშირებით ნაკლები კითხვა დავსვი, თუმცა, შემიძლია დაზუსტებით ვთქვა, ჩვენს შორის წინასწარი შეთანხმება არსებოდა, რომ პროცესი მომავალ წელს არ უნდა გადადებულიყო. 

დღის წესრიგი ახსენეთ და მახსოვს, მაშინ თქვენს წარდგენას კრება სპიკერის პოსტზე აპირებდა, ბურჯანაძემ კი ეს გადაწყვეტილება დაბლოკა. ასე იყო?

- ეს მე არ ვიცი. სპიკერი არის ადამიანი, რომელიც საბჭოს გადაწყვეტილებებს ახმოვანებს, უფრო მეტად ჩანს და უფრო აქტიურია. თუ ვინმეს იმის განცდა ჰქონდა, რომ ჩემი სპიკერობით ან “სახალხო ქომაგობით” პრობლემას შევქმნიდი, ესეც მხოლოდ მისი პრობლემაა. ვინც ეს სტრატეგია აირჩია, რა მოიგო?! ეს ერთხელ ოქრუაშვილს დაემართა, როცა ჩემში ლიდერის, კონკურენტის საფრთხე დაინახა. მისთვის ისიც გამაღიზიანებელი ფაქტორი იყო, როცა ბესელიას პრესა ხანდახან პარტიის ლიდერად მოიხსენიებდა. იცით, ასეთ სიტუაციაში რას ვაკეთებ? არაფერს ვამტკიცებ, ვდგები და მივდივარ.

ამჯერად ბურჯანაძისგან წახვედით?

- მე ნინო ბურჯანაძესთან არც ვყოფილვარ. სახალხო კრების იდეას ვემხრობოდი და დღესაც მისი დამცველი ვარ. იცით, მე შემიძლია ვებრძოლო რეჟიმს, გავუძლო ზეწოლას, მაგრამ არასდროს გავალ იმ რინგზე, სადაც ჩემი თავმოყვარეობა ზღვის დონეზე დაბლა დაეშვება. ასეთი ბრძოლა ღირსების შელახვად არ მიღირს. 25 ნოემბერს გაოცებული, გულნატკენი ვიყავი, თავმოყვარეობა კი 26-ში შემელახა. ეს დღე, მოგვიანებით, ჩემთვის ყველა კითხვაზე პასუხი იყო.

სამაგიეროდ, მე მაქვს უამრავი უპასუხო კითხვა. 26 ნოემბერს ხალხის ტელევიზიისკენ დაძვრის გადაწყვეტილება მიიღეთ, რასაც ლიდერების მხოლოდ მცირე ნაწილი შეუერთდა. დანარჩენებმა კრების ლარსის ქუჩაზე განთავსებული ოფისიდან თქვენი ნაბიჯი შეუთანხმებელ პროვოკაციად შეაფასეს. გოგი ქავთარაძეს ამავე ოფისიდან დაურეკეს კიდეც და ხალხის გაჩერება მოსთხოვეს. ჩემთვის ისიც ცნობილია, რომ იმავე საღამოს თქვენსა და გუბაზ სანიკიძეს შორის დაპირისპირება მოხდა და მან შეურაცხმყოფელი გამოთქმებით მოგმართათ, რასაც მოგვიანებით, ლელიკო ჯაფარიძის კრებიდან წასვლა მოჰყვა. რა მოხდა ლარსის ოფისში დეტალურად და მოვლენები ასე რატომ განვითარდა?

- ჯერ ერთი, 26-ში აქციის დანიშვნა სპონტანურად მოხდა. მე რომ თავი ,,ჭირისუფლად” არ მეგრძნო, მოვლენების ესკალაციას თვალს შორიდან მივადევნებდი, მაგრამ იმ დღისა და პროცესის კიდევ უფრო დისკრედიტება არ მინდოდა. როცა ვითარება დაიძაბა, გადავწყვიტე, ტელევიიზისკენ მსვლელობა მოგვეწყო და პირდაპირი ეთერი მოგვეთხოვა. ადგილზე ყველა ლიდერს მოველაპარაკე. მაშინვე ყველამ თანხმობა გამომიცხადა, მათ შორის, შარტავამაც. დრო და სწრაფი გადაწყვეტილება არ ითმენდა საბჭოს სხდომის მოწვევასა და იქ დისკუსიების გამართვას. ყველა ლიდერი ამ დროს ისედაც ხალხთან უნდა ყოფილიყო. პირველი მოულოდნელობა კი იმ დღეს პარლამენტთან “ფორუმის” დარჩენა იყო. მართალია, შარტავამ ყველაფერი მოგვიანებით ამიხსნა, მაგრამ იმ მომენტში, ეს ჩემთვის რთული გასაგები იყო. დიახ, გზადაგზა იმასაც ვუყურებდი, როგორ ურეკავდნენ ბურჯანაძის პარტიის წევრებს და უკან აბრუნებდნენ. ხალხი გზაში საკმაოდ შეთხელდა, ამ დროს ოფისში ცნობილი განცხადებებიც გაკეთდა, მე კი ვიგრძენი, რას ნიშნავს, როცა თანამებრძოლები შუა გზაზე გტოვებენ. მცდარი ნაბიჯიც რომ გადამედგა, მაშინაც კი ჩემს გვერდით უნდა ყოფილიყვნენ და ბოლო-ბოლო, ,,დავეწყნარებინე” თუ ასეთი დასაწყნარებელი ვიყავი. ვერც ის გავიგე, რატომ წავიდა ბათიაშვილი კრების ოფისში მაშინ, როცა მისი მეუღლე ბოლომდე მომყვებოდა. მიკვირს, თუ პროვოკაცია მოვაწყვე, რევოლუციაზე წამსვლელ ხალხს ამ პროვოკაციის რატომ შეეშინდა?! ისე, იმ დღეს მე, ბატონი ელიზბარ ჯაველიძე და გოგი ქავთარაძე შედეგით დავბრუნდით, რადგან პირდაპირი ეთერი მივიღეთ.

მაინც არ მიპასუხეთ, თქვენსა და სანიკიძეს შორის კრების ოფისში რა მოხდა?

- როცა ოფისში მივედი, ყველას მძიმე სახე ჰქონდა, მაგრამ შეურაცხყოფა არავის მოუყენებია. გუბაზ სანიკიძემ ცოტა ხმამაღლა თქვა შენ ჟანა დ’არკი ხარო? ამას ლელიკო ჯაფარიძის მყისიერი რეაქცია მოჰყა, ხმას დაუწიეო და გუბაზი ოთახიდან გავიდა. შემდეგ შეხვედრაზე გუბაზმა ბოდიში მომიხადა, ცოტა აღელვებული ვიყავიო. 26 ნოემბრის მერე, ვფიქრობ, ჩემი პოზიციის სისწორე გამოჩნდა.

და ეს რაში გამოიხატა? როგორც მახსოვს, ამის მერეც რადიკალურ უმცირესობაში დარჩით, სანიკიძე და ბურჯანაძე კი ერთ ფლანგზე აღმოჩნდნენ.

- კრებამ რამდენიმე ისეთი გადაწყვეტილება მიიღო, სადაც ჩემი პოზიცია გავიდა და სხვათა შორის, ქ-ნი ნონა გაფრინდაშვილიც მხარს მიჭერდა.

დამისახელეთ თუნდაც ერთი მაგალითი?

- როცა აღმასრულებელი საბჭოს დებულება მოიტანეს, იქ ეწერა, რომ თუ განსხვავებული მოსაზრება გქონდა, ეს საჯაროდ არ უნდა გამოგეთქვა. თუ არ მიიღებდი მონაწილეობას ისეთ ღონისძიებაში, რასაც არ ეთანხმებოდი, შესაძლოა, საბჭოდან გარიცხულიყავი. ასეთი დათქმები შორსაა დემოკრატიისა და გამოხატვის თავისუფლებისგან, ამიტომაც ვთქვი, რომ ასეთ პირობებს არ მივიღებდი და ჩემს პოზიციას საბჭოს უმრავლესობამ მხარი დაუჭირა.

დებულებაში ამ მუხლის შეტანის ინიციატორი ვინ იყო?

- ვერ გეტყვით, მაგრამ ქალბატონი ნინო მხარს ამ პუნქტების მიღებას უჭერდა, რაც ძალიან გამიკვირდა.

მომიტევეთ, მაგრამ კრება იდეა და გადარჩენის გზა იყო თუ ორი ქალის, ბესელია-ბურჯანაძის პოლიგონი?!

- კრების იდეა ხალხის საკუთრებაა და ამას სწორი დამოკიდებულება სჭირდება. არავის და არც ნინო ბურჯანაძეს კონკურენტად არ განვიხილავდი.  მასთან ყველა საკითზე ღიად ვსაუბრობდი, მათ შორის, ერთი ერთზეც. არც დღეს მაქვს მისდამი პირადი წყენა. უბრალოდ, აღმოჩნდა, რომ ბევრ საკითხზე განსხვავებული ხედვა გვქონია, ამიტომ არ მინდა, ვინმეს ხელი შევუშალო. აუცილებლად დაწერეთ - დღესაც კრების იდეის გულშემატკივარი ვარ და ვისურვებდი, დაწყებული საქმე 2 მაისს მაინც იქნას ბოლომდე მიყვანილი.

ჩემთვის ცნობილია ისიც, რომ კრებაში წინასწარშეთანხმებული რამდენიმე თარიღის გამოცხადებაც დაიბლოკა. ამ გადავადებების ავტორი ვინღა იყო?

- იყო ერთი თარიღი, რომელიც საბჭომ ნოემბერშივე დათქვა. ეს პირველი თებერვალი იყო და საკითხი კვლავ ჩემი მოთხოვნით დაისვა, რათა გეგმებში მეტი სიცხადე შეგვეტანა. თავიდან განსხვავებული პოზიციებიც იყო, მაგრამ ეს თარიღი საბჭომ ერთხმად მიიღო. ვერ გეტყვით, მოვლენებმა 2 მაისამდე რატომ ან როგორ გადაიწია. ჩემთვის და უამრავი ადამიანისთვის ეს სეზონური გადავადებები სრულიად გაუგებარია. ეს დროის მარადიულად გაყვანის პოლიტიკას ჰგავს და იმის ეჭვიც ჩნდება, აქ ხალხის მზაობის პრობლემაა, თუ - ლიდერის! არც ის მესმის, როცა ორი რევოლუციურად განწყობილი ძალა ერთმანეთს უწყობს რევოლუციას, ამით რას მიაღწევს? ამას წინათ, ბატონმა სოსო ცისკარიშვილმა იხუმრა, ნახევარფინალები ჩავატაროთ და გამარჯვებული ასე გამოვავლინოთო. არ მესმის, რატომ გავჩერდით, შევყოვნდით. არ მინდა, ცუდი წინასწარმეტყველის როლში გამოვიდე, მაგრამ ამ ყველაფრის მერე, დიდად იმედს არც 2 მაისზე ვამყარებ, თუმცა, პროცესს როგორც შევძლებ, ისე მივეხმარები.

ეგ პოზიცია უკვე გაუგებარია - მიეხმარებით, მაგრამ შორიდან?

- ჩემთვის არც არავის უთხოვია დაგვეხმარეო. ჩემს მოვალეობად ვთვლი, იმ ხალხთან ერთად ვიდგე, ვინც ხმა მომცა, რათა კრების გადაწყვეტილებები აღსრულებულიყო.

ურთიერთობები პიროვნულ დონეზეც აღარავისთან გაქვთ? 

- ერთადერთი, რასაც ვერ ვივიწყებ, რეზო ესაძის თხოვნაა. როცა საბჭოს ბოლო სხდომიდან გამოვედი, უკან გამომყვა და ეს ბუმბერაზი ადამიანი პატარა ბავშვივით მთხოვდა, დარჩიო. მე კი ამის გაკეთება ვერ შევძელი. გული მეტკინა, როცა ერთ-ერთ პროვოკაციულ კითხვაზე ქალბატონმა ნონამ, რომელიც ძალიან მიყვარს, განაცხადა, ბესელიას ეს აზრი არ მაინტერესებსო. გავიგე ისიც, რომ როცა კალათბურთის დარბაზში კრების შეხვედრა დაინიშნა, რამდენიმე ადამიანს საკითხი დაუყენებია, ბესელიასაც ვთხოვოთ მოსვლაო, ბურჯანაძეს კი საოცარი პოზიცია ჰქონია და ასეთი ფრაზა უთქვამს - ბესელია რომ დაბრუნდეს, მე წავალ საბჭოდანო.

იმის თქმა გინდათ, რომ ბურჯანაძე კრებაში საკითხს დღემდე ასე აყენებს – ან მე, ან ბესელიაო?

- არ ვიცი, ასე ითქვა და არ ვთვლი, რომ ვინმეს დისკომფორტი უნდა შევუქმნა, მით უმეტეს, ბევრი სხვა სივრცეა, სადაც ბრძოლა შეიძლება. საბჭოს ბოლო სხდომაზე, ბურჯანაძე-გაჩეჩილაძის სკანდალის შემდეგ პოლიტიკოსების დისტანცირების საკითხიც დავაყენე. უკეთესი იქნებოდა, კრებაში საზოგადოებრივი ლიდერები დარჩენილიყვნენ, პოლიტიკოსებს კი დამოუკიდებელ ორგანოდ კრების პოლიტიკური საბჭო ჩამოეყალიბებინათ.

ამით კი ბურჯანაძეს “იშორებდით” და საზოგადოებრივ საბჭოში უპირობო ლიდერი ხდებოდით. მზად იყავით, ბურჯანაძე-სანიკიძეს დისტანცირება რომ  მოეხდინათ, ამის ხარჯზე თქვენც განზე გამდგარიყავით?
- დიახ, მეც აუცილებლად წამოვიდოდი, მაგრამ იდეას მხარი მხოლოდ შარტავამ დაუჭირა, შესაბამისად, გადაწყვეტილებაც არ იქნა მიღებული. მაგრამ დარჩენა არ არის გამარჯვება, ხშირად პირიქით ხდება და გამარჯვება წასვლაა. საერთოდ, ღირსების ხარჯზე დიდი საქმეები არ კეთდება. არც ახლა მჭირდება ვინმეს ნებართვა, რომ კრებაში დავბრუნდე. ხალხის მანდატი ისედაც მაქვს, უბრალოდ, ამის აუცილებლობას ვერ ვხედავ.

სადაც უნდა დაბრუნდეთ და ვისთან რა კოორდინაციაც უნდა გააფორმოთ, მაინც ერთ დიდი ოპოზიციურ ერთობაში აღმოჩნდებით ყველა ძველ პარტნიორთან ერთად, განსაკუთრებით მას შემდეგ, რაც კრებამ, “რვიანმა” და ქართულმა პარტიამ ერთმანეთს “ხელი გაუწოდეს”. ასე რომ, იდეალისტურ განცხადებებს შევეშვათ და ის ძალები დამისახელეთ, ვისთან ერთადაც მომავალ ერთობას ხედავთ.

- ნაბიჯი გაერთიანებისკენ აბსოლუტურად სწორი პოზიციაა. აუცილებლობამ ყველას დაანახა, რომ გადამწყვეტ ეტაპზე გაერთიანების გარეშე ხელისუფლების ცვლილების პროცესს მარტო ვერ გადალახავენ. მიუხედავად იმისა, რომ ეს ერთობა დროებითია პირველ ეტაპზე, მას აუცილებად მეორე ეტაპი მოჰყვება. ეს არჩევნებია, სადაც უკვე პასუხისმგებლობას კონკრეტული პარტნიორების არჩევაზე ვიღებთ. დარწმუნებული ვარ, მაისის პროცესები პოლიტიკური ფილტრის როლს შეასრულებს და ლიდერებს, ვინც საუკუთარი რესურსი უკვე ამოწურა, ჩრდილში გადაიყვანს. ამის შემდეგ არჩევანის გაკეთება მეც უფრო გამიადვილდება. ამ ეტაპზე კი, პიროვნულად ყველასთან ძალიან კარგი ურთიერთობა მაქვს. საერთოდ, სუსტები ერთიანებიან და არა - ძლიერები. ამ ეტაპზე მხოლოდ იმის თქმა შემიძლია, რომ პიროვნულად გამყრელიძესთან, უსუფაშვილთან, ხიდაშელთან, შარტავასთან და კუკავასთან კარგი ურთიერთობები მაქვს.  

გამოდის, ბესელია პარტიულ პოლიტიკაში ბრუნდება, ახალ პარტიას აკეთებს და საარჩევნო ბლოკის კონტურებიც მოხაზა?

- დიახ, აქტიურ პარტიულ პოლიტიკაში დავბრუნდები და იმის თქმაც დანამდვილებით შემიძლია, რომ უკვე არსებულ ვერცერთ პარტიაში ვერ მიხილავთ. პარტიული ფორმა აუცილებელი საშუალებაა, ამიტომ თავად ვეცდები, ახალი ძალა თანამოაზრეებთან შევქმნა. ეს ამბიცია არ არის, ლიდერის პოზიციაა. სხვათა შორის, მომავალი პარტნიორების თვალიერების გარდა, ახლა კიდევ ერთი საინტერესო საქმით ვარ დაკავებული, სადოქტოროს ვასრულებ, რომელიც წლებია, გადადებული მაქვს, თემა კი ძალადობის მსხვერპლთა უფლებების დაცვის კრიმინოლოგიური და სისხლის სამართლებრივი ასპექტები იქნება.

არ მითხრათ, რომ სადოქტოროში ოქრუაშვილს არ შეიყვანთ?
- როგორ არა, მაგალითებში ოქრუაშვილიც იქნება და სხვებიც. ამის პარალელურად, პარტიის ირგვლივ ყველა დეტალზე ვფიქრობ. ვეძებ განსხვავებულ სახელს და მინდა, სტილიც განსხვავებული გვქონდეს.