[როზი ჯღამაია]

სამშაბათს, სასტუმრო „მეტეხი პალასში“ „ქართული აკადემია“ და რამდენიმე არასამთავრობო ორგანიზაცია საქართველოში აკრედიტირებული დიპლომატიური კოპრუსისთვის საგანგებო კონფერენციას გამართავს. კონფერენციის მიზანი, საარჩევნო გარემოს ცვლილების მიმართ ქართული საზოგადოების განწყობის დემონსტრირება იქნება. უახლოეს მომავალში კი ქუჩის აქციაც იგეგმება, რომელმაც ხელისუფლებას უნდა დაანახოს, რომ ამ პროცესში „რვიანი“ მარტო არ არის.

თუმცა, ყველა იმ დეტალზე, რომელზეც საარჩევნო გარემოს მხარდამჭერი არასამთავრობოები მუშაობენ „ქართულ აკადემიის“ წევრი, პროფესორი თემურ ნანეიშვილი თავად ისაუბრებს.

–კონფერენციის მიზანია ქართულმა საზოგადოებამ მოახდინოს დემონსტრირება, რომ საარჩევნო გარემოს ცვლილება არ არის „რვიანის“ ან, რომელიმე პარტიული ჯგუფის ახირება. არა მხოლოდ „ქართული აკადემია“, არამედ საზოგადების სხვდასხვა ფენები დიდი ხანია ამაზე ვლაპარაკობთ, თუმცა ბევრი არ უჭერს ამ პროცესს მხარს, რადგან იმედი არ აქვთ, რომ ხელისუფლება რაიმეს დათმობს. ჩვენი მხრიდან კი, აუცილებელია დემონსტრირება გაკეთდეს, რომ „რვიანი“ მარტო არ არის და ისინი ხალხის დაკვეთას ასრულებენ.

სხვათა შორის, „ქართულ აკადემიას“ განსაკუთრებული პასუხისმგებლობა აქვს ამ პროცესთან დაკავშირებით, რადგან როდესაც ადგილობრივი არჩევნები დამთავრდა, ჩვენ ორგანიზება გავუკეთეთ, რომ ეს 8 პარტია დამჯდარიყო და საარჩევნო გარემოზე ესაუბრათ. თავდაპირველად, შეხვედრაზე უფრო მეტი პოლიტიკური ძალა მოვიდა, მაგრამ შემდეგ, ზოგმა დატოვა პროცესი და ბოლოს რვა პარტია დარჩა.

ვინ დატოვა პროცესი?

–ზუსტად არ მახსოვს, მაგრამ მახსოვს, რომ თავიდან ქალბატონი ნინო ბურჯანაძის პარტიიდან იყო წარმომადგენელი, ბატონი გია კობახიძე. თუმცა, შემდეგ მათ არ ისურვეს ამ ფერხულში ჩაბმა. მოკლედ, მაშინ ყველა პარტიას ვუთხარით, რომ თუ ამაზე ვთანხმდებით, მაშინ, თქვენ თვითონ გაარძელეთ ამ პოზიციაზე მუშაობა–თქო და მადლობა ღმერთს, რომ ჩვენმა მცდელობამ შედეგი გამოიღო. ამ პარტიებმა საერთო ენა მონახეს და დღესაც მტკიცედ დგანან, ყოველ შემთხვევაში, ჩვენ ასე გვეჩვენება. მე წყალქვეშა დინებების შესახებ არაფერი ვიცი და არც მაინტერესებს, მაგრამ საზოგადოებისთვის წარმოსაჩენი რაცაა, არც–ერთს ამ მიმართულებისთვის ჯერ არ უღალატია.

თუმცა, ჯერ შედეგისთვისაც არ მიუღწევიათ და არავნ იცის რა მოხდება მომავალში.

–შედეგი თავისთავად უკვე არის, რადგან უარყოფითი შედეგიც შედეგია. საზოგადოება დარწმუნდა, რომ ეს ხელისუფლება ჯერჯერობით, არჩევნებით შეცვლის შესაძლებლობასაც კი არ უშვებს და ამწიფებს ისეთ გზას და შედეგს, რომელიც ქვეყნისთვის დამღუპველი იქნება. ამაზეა ნათქვამი – „თაგვმა თხარა თხარა და კატა გამოთხარაო“. მაგრამ, თუ არჩევნებით მოხდება ხელისუფლების ცვლილება, ეს იქნება ახალი ერის დასაწყისი, რადგან სულ ერთ წრეზე ვტრიალებთ.

გარდა ამისა, არჩევნების გზა „ნაციონალურ მოძრაობასაც“ აძლევს შესაძებლობას, რომ პოლიტიკაში დარჩნენ. ის აქტიური ხალხი, რომელიც მათ ყავთ, მეტ–ნაკლებად იქნებიან პარლამენტში წარმოდგენილი, რადგან 25–30%–ს „ნაციონალური მოძრაობა“ ყოველთვის მოაგროვებს.

ეს კონფერენცია კი არის პირდაპირი დემონსტრირება იმისა, რომ „რვიანი“ თავის ხუშტურებს კი არ გამოხატავს, არამედ ემსახურება ხალხს. ჩვენ ამ ეტაპზე, არც ერთ პარტიას არ ვუჭერთ მხარს. ჩვენ ვუჭერთ მხარს მხოლოდ და მხოლოდ, ამ მიმართულებას და ამ პროცესში „რვიანის“ პოზიციას.

თუმცა, ადგილობრივი არჩევნების წინ, გვახსოვს როგორ გადასცა „ქართულმა აკადემიამ“ ლელოს გასატანად ბურთი ირაკლი ალასანიას...

–„ქართული აკადემია“ ამას არ ნანობს და პირდაპირ გეტყვით, ჩვენ მაშინ, აბსოლუტურად სწორად მოვიქეცით. ოპოზიციური სპექტრიდან ავარჩიეთ ის კანდიდატი, რომელმაც ყველაზე მეტი ხმა მიიღო. თუმცა ოპოზიციის ნაწილი (ეს თვითონ განსაჯონ ვინ არიან), რომელიც მოუწოდებდა ხალხს, რომ არჩევნებზე არ მისულიყო, გადაწყვიტეს იმ არჩევნების ბედი. შესაძლოა, ალასანია არ იყო ისეთი აქტიური, ისეთი გამოცდილი, მაგრამ ეს იმას არ ნიშნავდა, რომ არჩევნებს აუცილებლად წააგებდა.

გარდა ამისა, ხელისუფლება არჩევნებს მაინც ჩაატარებდა. გაიხსენეთ დიპლომატიური კორპუსი, რომელიც მხოლოდ იმ სატელიტ პარტიებს ხვდებოდა, რომლებიც მიშა სააკაშვილს უდგანან გვერდზე, მაგრამ ოპოზიცია ქვიათ. რატომ ვერ იტყოდნენ მაშინ – მაინც და მაინც ალასანიამ და ძიძგურმა უნდა მიიღონ არჩევნებში მონაწილეობა, რომ არჩევნები დემოკრატიული გახდესო?

ახლა კი კონიუნქტურა შეიცვალა და იგივე დიპლომატიური კორპუსი დღეს სწორედ „რვიანს“ ხვდება, რომელიც კონსტიტუციურ და ევოლუციური გზით ხედავს ქვეყნის მომავალს.

რაც შეეხება ალასანიას მხარდაჭერას, ამას ცოტა სხვანაირად უნდა შეხედვა, „ქართულ აკადემიაში“ არ არის ის ხალხი, რომელიც ვინმეზე რამით არის დამოკიდებული. დიდი შეურაცხყოფად ღებულობს ყველა თუ ვინმე იფიქრებს, რომ „ქართული აკადემიის“ ჭკუის ან გონების მართვა შეიძლება. ბოდიში მოიხადოს ყველამ, ეს ჩვენი საქმე სულ არ იყო, მაგრამ ქვეყნის უბედურებამ გვაიძულა გავერთიანებულიყავით და პოლიტიკური განცხადებები გაგვეკეთებინა. ჩვენ თავიდან პოლიტიკური განცხადებებით არ დაგვიწყია, პირველად განათლებაზე, ეროვნულ თვითმყოფადობაზე და მეცნიერებაზე ვლაპარაკობდით, მაგრამ არავინ ამას ყურადღება რომ არ მიაქცია, მერე დავიწყეთ პოლიტიკური განცხადებების კეთება.

არჩევნების შემდეგ, ჩვენ ალასანია მოვიწვიეთ და ვუთხარით, ჩემო ირაკლი, დამთავრდა არჩევნები, ჩვენ გიჭერდით მხარს, მაგრამ ახლა ვდგებით ნულოვან პოზიციაზე, ვნახოთ მომავალ არჩევნებამდე რომელი პარტია როგორ მივა, როგორი პროგრამა ექნება და ამის მიხედვით გავაკეთებთ არჩევანს. შეიძლება ეს ალასანია იყოს, შეიძლება „ახალი მემარჯვენეები“ და შეიძლება სხვა.

თქვენ ამბობთ, რომ საზოგადოების განწყობის დემონსტრირება გინდათ, მარამ რამდენად ფართოა საზოგადოების ეს სპექტრი, რომ მისმა განწყობამ გავლენა მოახდინოს მომავალ პროცესებზე?

–სხვათა შორის, ჩვენ თავიდან სხვა ფორმით გვინდოდა პროცესისადმი დამოკიდებულების დემონსტრირება, მაგრამ შემდეგ გადავწყვიტეთ, რომ ძალიან მნიშვნელოვანია დიპლომატიური კორპუსის წინაშე კამერულ სიტუაციაში მომხდარიყო აზრის დაფიქსირება. არ დაგიმალავთ და მომავლისთვის ვგეგმავთ, რომ სამართლიანი არჩევნების მოთხოვნის ლოზუნგებით ქუჩაში გამოვიდეთ. სამწუხაროდ, უნდა ვთქვათ, რომ ბევრი არ უჭერს ამას მხარს, რადგან ამ ხელისუფლებამ იმდენად გააღიზიანა, რომ უფრო მწვავე გზა ურჩევნიათ და ეს მწვავე გზა რამდენად რეალისტურია ამას დრო აჩვენებს. ჩვენ არც ამ გზის წინააღმდეგი ვართ, თუ სხვა გზა არ დაგვიტოვეს. სხვათა შორის, ჩვენ ჩვენი სიმპათია გამოვხატეთ იმ პოლიტიკური ჯგუფების  მიმართ, ვინც ქუჩის აქციებს გეგმავს და ამით დავაფიქსირეთ, რომ შავ–თეთრი აზროვნება – თუ ჩემს გზას არ დაადექი მაშინ ჩემი მტერი ხარ, ამის კატეგორიული წინააღმდეგები ვართ.

იგივე „რვიანში“ შემავალი პარტიების მხრიდან არაერთხელ ითქვა, რომ თუ პროცესები რევოლუციური სცენარით განვითარდა, შესაძლოა, ამას რუსეთის გააქტიურება და საქართველოს შიდა საქმეებში ჩარევა მოყვეს. რამდენად რეალურად მიგაჩნიათ ეს მოსაზრება და კრიტიკულ სიტუაციაში შეძლებს თუ არა პოლიტიკური სპექტრი ამ საფრთხის თავიდან აცილებას?

–თუ ხელისუფლებამ ჩიხში შეიყვანა პროცესი ამას ვერ წაუვალთ. ხელისუფლების გეგმაში აუცილებლად იქნება, რომ რუსეთის ფაქტორზე ითამაშონ და ამას ვერავინ შეცვლის. ამის ბერკეტი ხელისუფლების ხელშია, ბოლოს და ბოლოს, აიღებენ, მიუტანენ რომელიმე პოლტიკურ ჯგუფს ავტომატების გროვას და ვინც მიუტანა, იმას მოწმედ გამოიყენებენ. ამას თავიდან ვერ აიცილებს ოპოზიცია. მაგრამ ამ ეტაპზე, იმ ხალხმა, რომელიც ევოლუციური განვითარების გზას ადგას, ასეთი განაცხადი არ უნდა გააკეთოს, რადგან ულტიმატუმად ჩაეთვლებათ.

მაისის ბოლოს კი, როდესაც ისინი დარწმუნდებიან, რომ ხელისუფლებას რევოლუციისკენ თავად მიჰყავს პროცესები, მათ ექნებათ ახალი გადაწყვეტილების მიღების უფლებები და მაშინ უნდა მიიღონ გადაწყვეტილება. მე კი პოლიტიკურ პარტიას ვერ ვუკარნახებ. პოლიტიკური პარტია იმისია, რომ თავისი იდეოლოგია და გეგმები აქვს და, არც ის მიმაჩნია სწორად, რომ ყველა ოპოზიციას აგინებს – თუ ასეთი მაგარი ხარ, ადექი და გააკეთე პოლიტიკური პარტია.

ერთია როცა „რვიანი“ მოლოდინს ქმნის და მეორეა რამდეად რეალურია ეს მოლოდინი. პირადად თქვენ რა მოლოდინი გაქვთ – დათმობს თუ არა საარჩევნო გარემოს სააკაშვილი?

–მოლა მეჩეთში არ შედიოდა და ცემა–ტყეპით შეიყვანესო. პირადად მე თუ მკითხავთ, გიპასუხებთ – ხელისუფლება იცით რა პრინციპზე დგას? ბანქოს სახლს ერთი ბანქო რომ გამოაცალო ჩამოიშლება. ამიტომაც არ თმობენ მედიას და ამიტომაცაა ამხელა განსხვავება თბილისის და რეგიონების ელქტორატს შორის. ამიტომაც ცდილობს ხელისუფლება საზოგადოება დაარწმუნოს, რომ „რვიანი“ ტოვებს მოლაპარაკებების მაგიდას.

მიშა რეგიონებში სპეციალურად მაგისთვის წავიდა, რომ საზოგადოება დაებნია და იქ ელაპარაკა, რომ „რვიანს“ მაჟორიტარები არ უნდაო. ახლა ხომ გამოჩნდა, რომ უნდათ და უფრო მეტიც. რა თქმა უნდა, ხელისუფლება არაფრის დამთმობი არ არის, მაგრამ ერთადერთი მაიმედებელი არის სახელმწიფო დეპარტამენტის განცხადება. ეს არ არის ვიეტნამის და კორეის განცხადება. ეს არის ჰეგემონი სახელმწიფოს განცხადება და ესენი, რომ პირდაპირ აყენებენ საკითხს საარჩევნო გარემოს გაუმჯობესებაზე ეს უკვე რაღაცას ნიშნავს.  პარტნიორობაზე  და ქარტიაზე ამ განცხადებაში ლაპარაკი და ეს ძალიან საშიში ხდება ამ ხელისუფლებისთვის.

თუ ხელისფლება პროცესს არ დათმობს, დაუმორჩილებლობაზე უნდა წავიდნენ და დასავლეთის კონტროლიდან უნდა გამოვიდნენ. მათი კონტროლიდან გამოსვლით კი ამხელა საგარეო ვალის პატრონი ქვეყანა, მაინტერესებს როგორ შეძლებს არსებობას?

ამ ყველაფერს რამდენად კარგად იყენებს „რვიანი“?

–ჯერჯერობით, სწორად მიდიან, რა თქმა უნდა, მეტი აქტიურობა უნდა, საზოგადოებასთან მეტი მუშაობა უნდა. სხვათა შორის, მათთთან ერთი–ერთზე მქონდა საუბარი, რომ საზოგადოებას ვერ იყენებთ და გამოდის, რომ მარტო თქვენ გინდათ საარჩევნო გარემოს შეცვლა–თქო. არ არის ეს სწორი, მე გთხოვე დაჯექი და ამაზე ილაპარაკე მეთქი და მე საერთოდ დაგავიწყდი. ახლა, მადლობა ღმერთს გაახსენდათ, ქუთაისში წაბრძანდნენ  უცხოელებთან ერთად, ჩვენც გავაქტიურდით და ვნახოთ რა გამოვა.

მე ძალიან მადლობელი ვიქნები თუ ოპოზიცის სხვა ნაწილიც გააქტიურდება ამ მიმართულებით, თუ ისინი იმისთვის არ იბრძვიან, რომ ვინც საქმეს გააკეთებს, ის მოვა ხელისუფლებაში. ეს არჩევნები არ არის, არჩევნებზე თუ მოიქცევიან ისე, როგორც საჭიროა, შესაძლოა მეც და სხვამაც მათ მივცეთ ხმა. ამიტომ, ამ საკითხზე ერთად დადგომა, მათი მხრიდან, გმირული ნაბიჯი იქნება. თუ ეს არ გამოვა, მაშინ, მერე, შეიძლება ყველამ ერთად გააკეთონ „ის“.

თქვენ აქციები ახსენეთ, ამ ეტაპზე თუ არსებობს კონკრეტული გეგმა როდის და რა მასშტაბის აქცია უნდა ჩატარდეს?

–მე ვერაფერს გეტყვით აქციების მასშტაბის შესახებ, რადგან ჩვენ ვართ არასამთავრობო ორგანიზაცია მწირი შესაძლებლობებით. ვაპირებთ ეს საკითხი დავსვათ პოლიტიკურ პარტიებთან, მაგრამ არ გვინდა, რომ ეს პოლიტიკური პარტიების ინიციატივა და მათი აქცია გახდეს. ორგანიზება უნდა იყოს ჩვენი და მათ რაც შეუძლიათ ის გააკეთონ. ეს გულწრფელი აქცია უნდა იყოს და არა ისეთი, ზოგჯერ, თუმან–თუმანს რომ ურიგებენ ხალხს აქციაზე მოსასვლელად. ჩვენ გვინდა გულანთებული პატრიოტები და დღეს ისეა პოლიტიზირებული საზოგადოება, იმედია ამ წამოწყებას გამოეხმაურებიან. თუმცა, პროცესს ხელშეწყობა აუცილებლად სჭირდება.