კიდევ ერთი, „მოკლე“ ნაბიჯი ნატო-მდე

კიდევ ერთი, „მოკლე“ ნაბიჯი ნატო-მდე

ნატო-საქართველოს ურთიერთობა ახალ საფეხურზე გადადის „ნატო-ს არ სურს, რუსეთის მხრიდან არსებული ზეწოლის გამო, ჩვენ ხელი აგვაღებინოს ბუქარესტის სამიტის გადაწყვეტილებაზე“, - განაცხადა ნატო-ს გენერალური მდივნის სპეციალურმა წარმომადგენელმა სამხრეთ კავკასიასა და ცენტრალურ აზიაში, ჯეიმს აპატურაიმ. მისივე განცხაედებით, ეს არის საქართველოს მთავრობის აქტიურობის, მუშაობის, ასევე ყოფილი ხელისუფლების მიერ გაწეული საქმიანობის შედეგი და საქართველომ არსებითი პაკეტით მიიღო მაქსიმუმი, რაც შესაძლებელი იყო ამ ეტაპზე.

აპატურაის განმარტებით, საქართველო მიიღებს უპრეცედენტო პაკეტს და მსგავსი პაკეტი, რომელიც საფუძველია ნატო-სა და პარტნიორის თანამშრომლობის გასაღრმავლებლად, არ მიუციათ არც ერთი ნატო-ს წევრი სახელმწიფოსთვის.

„რაც უკვე გადაწყვეტილია, საქართველოს მივცემთ საშუალებას, ჩაერთოს გახანგრძლივებული დროით ნატო-ს სწრაფი რეაგირების ძალებში. მეორე - ჩვენ ვპატიჟებთ და საშუალებას ვაძლევთ, მონაწილეობა მიიღოს ნატო-ს სტრატეგიულ მსჯელობაში. ეს არ იქნება მხოლოდ თავსებადობის თემებზე მსჯელობა, არამედ ნატო იმსჯელებს მსოფლიოში მიმდინარე აქტუალურ პოლიტიკურ მოვლენებზე. ერთეულ სახელმწიფოებს შეუძლია, რეგულარულად ჩაერთონ ამ უმნიშვნელოვანეს პროცესში. ეს კიდევ ერთი დასტურია იმის, რომ ამ პაკეტით საქართველო ნატო-ს დაუახლოვდება სტრუქტურულადაც. კარგად რომ აგიხსნათ, ნატო-საქართველოს კომისიაში ვსაუბრობთ 28+1 ფორმატში, დღეიდან კი შესაძლებლობა გვეძლევა, ყველა ახლო პარტნიორებთან, ხაზს ვუსვამ, თავსებადობის მაღალი ხარისხის პარტნიორებთან ერთად ვისაუბროთ ისეთ მნიშვნელოვან საკითხებზე, როგორიცაა უკრაინა, ერაყი, აფრიკაში განვითარებული მოვლენები. მოვისმინოთ და გავცვალოთ მოსაზრებები ორგანიზაციის წინაშე არსებულ უდიდეს გამოწვევებზე. არც ერთ ასპირანტ ქვეყანას ეს შესაძლებლობა არ აქვს“, - განაცხადა აპატურაიმ და აღნიშნა, რომ ეს საკითხი უკვე გადაწყვეტილია და არანაირი დამატებითი შეთანხმება ალიანსის წევრებთან საჭირო არ არის.

რას ნიშნავს საქართველოსთვის ნატოსთან თანამშრომლობის ახალ ეტაპზე გადასვლა, ამ თემაზე ექსპერტი, თორნიკე შარაშენიძე გვესაუბრება.

ბატონო თორნიკე, ცოტა ხნის წინ ევროპელ პოლიტიკოსთა მხრიდან კეთდებოდა განცხადებები, რომ საქართველოს ნატო-სთან მიახლოების საკითხი უახლოეს მომავალში არ განიხილებოდა, თუმცა აღმოჩნდა, რომ ნატო-საქართველოს ურთიერთობის ახალი ფორმატი უკვე ამოქმედდა, თქვენი შეფასებით ეს რას ნიშნავს?

- ნატო-ს წევრ ზოგიერთ სახელმწიფოს არ აქვს პოლიტიკური ნება, რომ საქართველო იყოს ნატო-ში. ამიტომ, ამ ეტაპზე გრძელდება ტექნიკურ საკითხებზე მუშაობა და დაახლოება ნატო-ს სტანდარტებთან. თუმცა სამწუხაროდ, ეს არ არის პოლიტიკური გადაწყვეტილება.

ევროპის სახელმწიფოებს გულისხმობთ?

- პირველ რიგში, გერმანიას.

არსებობს რაიმე სტრატეგია ან გეგმა, რომელიც გერმანიასთან ურთიერთობის გაღრმავებას ითვალისწინებს?

- ამ კუთხით ვერანაირ სტრატეგიას ვერ ვხედავ. ამისათვის საჭიროა მუშაობა მრავალი მიმართულებით. პირველ რიგში, ეს არის გერმანიაში ელჩად გამოცდილი და სერიოზული დიპლომატის დანიშვნა; მისთვის ასევე კარგი დიპლომატებით დაკომპლექტებული კადრების შერჩევა; ამაზე არანაკლებ მნიშვნელოვანია მუშაობა გერმანიაში ჟურნალისტებთან, პოლიტოლოგებთან და ექსპერტებთან, რომ შემოვატრიალოთ გერმანული საზოგადოებრივი აზრი, რათა მათ მოახდინონ გავლენა გერმანიის მთავრობაზე. ამას მე ვერ ვხედავ და თუ რამე მსგავსი ხდება, ეს უნდა თქვას მთავრობამ.

გერმანიას აქვს ძალზე მჭიდრო ეკონომიკური და პოლიტიკური ურთიერთობა რუსეთთან. საქართველოს ხელისუფლების მცდელობას შეუძლია ამ მჭიდრო კავშირების გარღვევა?

- რუსეთი ძალიან წარმატებულად მუშაობს გერმანიის პოლიტიკურ ელიტასთან, ჩვენ ისე წარმატებულად ვერ ვმუშაობთ და მგონია, რომ არც ვმუშაობთ - ორივეა ერთად.

ძალიანაც რომ მოინდომოს საქართველოს ხელისუფლებამ, თეორიული შანსი მაინც არსებობს, რომ გერმანიამ საქართველოს მინიჭოს უპირატესობა და არა რუსეთს, რომელთანაც უზარმაზარი ბიზნესინტერესები აქვს?

- მაშინ არ უნდა ვცადოთ არასოდეს და ვიქნებით მუდმივად ასე - რამდენიც საქმე საქმეზე მივა, გერმანია ამას დაბლოკავს. თუ არ დავიწყეთ მუშაობა დღეს, შედეგი არ იქნება არასოდეს. გუშინწინ რომ დაეწყოთ მუშაობა, შედეგი გვექნებიოდა დღეს - არ დაიწყეს და ამიტომაც არ გვაქვს შედეგი. ასე იქნება მუდმივად, თუ პრევენციის ზომებს არ მივიღებთ, ჩვენს თავს ჩვენ თვითონ თუ არ ვუშველით, არავინ ამისი გამკეთებელი არ არის. დამიჯერეთ, ძალიან ძვირი არ დაჯდება - ეს იქნება ერთი მინისტრის წლიური პრემია.

ლობისტების ჩართვა რამდენად ეფექტური იქნებოდა?

- ლობისტი ჰაერზე ვერ იმუშავებს, მას დასჭირდება საქართველოში მუდმივი ინტერაქცია იმ ხალხთან, რომელიც იცნობს პოლიტიკურ სიტუაციას საქართველოში. ვინც კომპეტენტურია, ამ საკითხში ჩახედულია. პოლიტიკური ნება მთავრობიდან უნდა წამოვიდეს. გარდა ამისა, ეფექტური იქნებოდა ქართული არასამთავრობოების, პოლიტოლოგების, ჟურნალისტების თანამშრომლობა გერმანელ კოლეგებთან.

საქართველოში მუშაობს უამრავი გერმანული ფონდი. ამ ფონდებს აქვთ თავიანთი დღის წესრიგი, ამ ფონდებს კი არ უნდა ვუყუროთ და ველოდოთ, როდის იფიქრებენ იმაზე, რაც ჩვენ გვინდა და გვჭირდება, ჩვენი საქმე ჩვენ უნდა ვაკეთოთ.

ძალიან დიდი ფინანსური რესურსები არ სჭირდება ამ ყველაფერს, მიზანმიმართულად დახარჯული რესურსებით, დღეს და ხვალ არა, მაგრამ დაახლოებით 2-3 წელიწადში რაღაცის მიღწევა შეიძლება.

საქართველოს მთავრობის მხრიდან არაერთხელ გაკეთდა განცხადებები გერმანიასთან დაკავშირებით, ითქვა, რომ საჭიროა ამ მიმართულებით აქტიური მუშაობა, სავარაუდოდ, ალბათ, კონკრეტული გეგმაც დაიდება. თვლით, რომ ეს არასაკმარისია?

- კონკრეტულ შედეგს ჯერჯერობით ვერ ვხედავ და ღმერთმა ქნას, რომ დაიწყოს მუშაობა, მაგრამ კონკრეტული სტრატეგია როგორც ვიცი, ჯერ არ გაგვაჩნია.

წინა მთავრობას ეს მუშაობა აწყობილი ჰქონდა რაღაც დონეზე, უფრო ამერიკასთან, მაგრამ ეს იყო მხოლოდ სამთავრობო დონეზე, ლობისტების მეშვეობით. ესეც, როგორც ჩანს, ჩამკვდარია, რადგან ამერიკის მიმართულებაც ისე კარგად აღარ მუშაობს. გერმანიასთან წინა მთავრობასაც ჩაგდებული ჰქონდა მუშაობა და ამ მთავრობასაც.

წინა მთავრობას რატომ არ გამოუვიდა გერმანიასთან ურთიერთობის დაწყობა? ვიცით, რომ ევროპარლამენტში მხარდამჭერები არ აკლდა...

- წინა მთავრობას რაც შეეხება, აშკარად იყო პიროვნული შეუსაბამობა სააკაშვილსა და მერკელს შორის. ახალ მთავრობაში ეს პრობლემა არ დგას, ანუ აშკარად არსებობს წინაპირობა, რომ შესაძლებელია, ვიმუშავოთ აქტიურად. წინა ხელისუფლების დროს იმდენად ღრმა იყო პიროვნული კონფლიქტი, რომ მსგავს მუშაობას, ალბათ, მაინც და მაინც, აზრი არ ჰქონდა - ახლა ვფიქრობ, რომ აქვს.

როგორ ფიქრობთ, რატომ არ ჩქარობს დღევანდელი ხელისუფლება ამ მიმართულების გააქტიურებას?

- როდესაც რაღაც საკითხზეა საუბარი, მთავრობის მხრიდან წინააღმდეგობრივი განცხადებები კეთდება, ერთი სამინისტრო ერთს ამბობს, მეორე - მეორეს. როდესაც შეუთანხმებლობა არსებობს, ეს იწვევს ერთიანი სტრატეგიის არქონას, მათ შორის, გერმანიასთან მიმართებაში.

ვინ უნდა იაქტიუროს პრეზიდენტმა თუ მთავრობამ?

- ესეც პრობლემაა, მაგრამ თითიდან გამოწოვილი მგონია - ისინი ერთი გუნდის წევრები არიან და თუ მათ შორის კონფლიქტი იქნება, ეს მხოლოდ და მხოლოდ ჩვენს ქვეყანას დააზარალებს, მათ შორის საგარეო პოლიტიკის მხრივ. ეს რომ ჩაბარდეს ერთ კონკრეტულ უწყებას და მან გაუწიოს კოორდინაცია გერმანიასთან ურთიერთობებს, ვფიქრობ კარგი იქნებოდა. რაც მთავარია, ძალიან სწრაფად უნდა დაიწყოს ამ მიმართულებით მუშაობა.

რაც შეეხება ტექნიკურ ნაწილს ახალი ფორმატი რა უპირატესობას გვანიჭებს?

- ეს საფეხურიც, ისე როგორც ყველა წინამორბედი, სტრუქტურით და შინაარსით მიახლოებული იყო მაპ-თან, მაგრამ მაპ-ისგან ერთი რამ განასხვავებს, მაპ-ი არის კონკრეტული პოლიტიკური ნების გამოხატულება ნატო-ს წევრი სახელმწიფოების მხრიდან, რომ საქართველო გახდება ალიანსის წევრი. იმ ფორმატებსა და პროგრამებს, რომელსაც ნატო გვაძლევს ამ ეტაპზე, სწორედ ეს აკლია.

აპატურაი იმედოვნებს, რომ კომუნიკე დააყენებს ჩანაწერის გაკეთების საკითხს, სადაც ნათქვამი იქნება, რომ საქართველო ნატო- წევრი გახდება...

- ბუქარესტის სამიტის შემდეგ ყოველთვის ხდება ამისი გამეორება, ასეთი ჩანაწერი კეთდება და ეს უკვე მესამე ჩანაწერი იქნება.

რაც შეეხება რუსეთს, რამდენად მწვავე რეაქციაა მისგან მოსალოდნელი? ვიცით, რომ ნატო განსაკუთრებით აღიზიანებს...

- კაცმა არ იცის, რუსეთი როდის გაღიზიანდება. უკეთესია შენ იყო ძლიერი. სუსტი რომ იყო და გაღიზიანდეს, მერე რა ვქნათ? უმჯობესია თუ მომზადებულები დავხვდებით და ყველა გზას გამოვძებნით, რომ ნატო-ს წევრი გავხდეთ.