„ვფიქრობ, რომ კოალიციას და მთავრობას ბევრი თემა აქვს გადასაწყვეტი, მათ შორის, მათი ურთიერთობა ბიძინა ივანიშვილთან - მუდმივი კონსულტაციების რეჟიმი იქნება თუ არა გაგრძელებული და იქნება თუ არა კოალიცია იმ შინაარსით როგორიც დღეს არის, რადგან, შემიძლია გითხრათ, რომ 4-5 მოღალატე მინისტრის თემა ჯერ კიდევ ცოცხალია. ვფიქრობ, ღარიბაშვილს, ალბათ უნდა მინისტრების შეცვლა. თემაა ისიც, როგორ დალაგდება ურთიერთობა პრეზიდენტს, პრემიერსა და პარლამენტის თავმჯდომარეს შორის, რომელმაც სცადა ჩარეულიყო ამ ურთიერთობის დალაგებაში, მაგრამ ბოლომდე ვერ შეძლო... სიტუაცია საკმაოდ არასახარბიელოა და მე ამას ვწუხვარ...ღარიბაშვილის ადგილზე მე მომინდებოდა ზოგიერთი მინისტრის შეცვლა“ - განაცხადა საქართველოს პრეზიდენტის ყოფილმა მრჩეველმა ვანო მაჭავარიანმა „მაესტროს 9-იანში“ საუბრისას.
არ მგონია, მარგველაშვილს ვინმესთვის მიეცა საბაბი, რომ არასახელმწიფოებრივად გააკეთა რამე - მარგველაშვილსა და ღარიბაშვილს შორის არსებული არასახარბიელო დამოკიდებულების მიუხედავად, პრემიერი პრეზიდენტში კონკურენტს არ ხედავს და „აქაა ბიძინას ფაქტორი“, - აღნიშნა პრეზიდენტის ყოფილმა მრჩეველმა.
ამასთან, ვანო მაჭავარიანი შექმნილი ვითარების მიუხედავად გიორგი მარგველაშვილის მიერ დამოუკიდებელი პოლიტიკური თამაშის დაწყებასაც გამორიცხავს და განმარტავს, რომ „მარგველაშვილი არ არის მოსული იმისთვის, რომ განსაკუთრებელი პრობლემები შექმნას ამ მიმართულებით.
რა პრობლემებია რეალურად მთავრობაში და რამდენად სწორი აქცენტები გააკეთა ვანო მაჭავარიანმა, ამ თემაზე ექსპერტი, გია ხუხაშვილი გვესაუბრება.
გია ხუხაშვილი: მაჭავარიანის განცხადებებსაც თავი რომ გავანებოთ, ბევრს საუბრობდნენ საზოგადოებაში, რომ რაღაც გარკვეული დისკომუნიკაცია მთავრობასა და პრეზიდენტს შორის არსებობდა ძალიან ბევრ საკითხთან დაკავშირებით. ასე რომ, მაჭავარიანს რაღაც განსაკუთრებით სკანდალური და ახალი არაფერი უთქვამს.
რა თქმა უნდა, მის ნათქვამს აქვს რაღაც ფასი - ფაქტობრივად, მან დაადასტურა ის, რაზეც საზოგადოებაში ისედაც მიდიოდა საუბარი. სხვა საკითხია, რამდენად მწვავედ უყურებენ ადამიანები ამა თუ იმ თემას. ასეთი დისკომუნიკაცია შიძლება არსებობდეს, და არაფერი დრამატული ამაში არ იყოს. შესაძლოა, არის რაღაც პრობლემები, მაგრამ ის არ არის ისეთი ღრმა და ყოვლისმომცველი - ეს უკვე შეფასების საკითხია.
საზოგადოება საუბრობდა პრეზიდენტისა და პრემიერის დაპირისპირებაზე, რეალურად იყო დაპირისპირება?
- ყოველ შემთხვევაში, არაფერი ისეთი სისტემური არ ხდება, რეალური დაპირისპირება აუცილებლად ამოვიდოდა ზედაპირზე. შესაძლოა, არის დისკომუნიკაცია, შესაძლოა, არსებობს ხარვეზები, მაგრამ პრინციპში ვფიქრობ, ეს უფრო სუბიექტური, პრივატული თემებია. მთავარია, ეს არ გადაიზარდოს სახელმწიფოებრივ პრობლემაში, თორემ პირადი დამოკიდებულება ვის ვისთან როგორი აქვს და ა.შ. არ მგონია, მაინც და მაინც საინტერესო იყოს.
არც ღარიბაშვილს არც მარგველაშვილს და არც სხვას არ ევალებათ, რომ ერთმანეთი უყვარდეთ. ისინი ვალდებულები არიან, სახელმწიფოებრივი ამოცანებიდან გამომდინარე, შესაბამის ფორმატში ითანამშრომლონ. როგორც ჩანს, ვანო მაჭავარიანი თვლის, რომ ამ თანამშრომლობას რაღაც ხარვეზები ჰქონდა, რაზეც ისედაც ვსაუბრობდით - იყო გახმაურებული თემები, მაგალითად, ასოცირების ხლშეკრულებაზე ხელმოწერასთან დაკავშირებით.
მაჭავარიანს, რა თქმა უნდა, ჰქონდა უფლება ელაპარაკა ამ თემებზე და საკუთარი ხედვა წარმოედგინა, თუმცა, ვფიქრობ, ოდნავ იმაზე მეტი თქვა, ვიდრე საჭირო იყო - თუ გავითვალისწინებთ, რომ თვითონვე ამბობს, გიორგი მისი 40 წლის მეგობარია, შესაბამისად, ჯობს, უფრო ფაქიზად მიუდგეს ასეთ საკითხებს - მთლად სამზარეულოს ამბები არ უნდა გამოიტანოს ადამიანმა. თუმცა, ამ მხრივაც არაფერი განსაკუთრებული არ გაუკეთებია, თავისი ხედვა წარმოადგინა - ის ასე ხედავს, ვიღაც ამას მიიღებს, ვიღაცას ეჭვი შეეპარება.
როდესაც საუბრობენ ამ დაპირისპირებაზე, საინტერესო ის არის, რამ გამოიწვია. მაგალითად, სერგეენკო ამას საკონსტიტუციო ცვლილებებით ხსნის - იყო ერთი გუნდი და უცებ რაღაც ხდება, ამას მიზეზი ხომ უნდა ჰქონდეს?
- ერთ-ერთი მიზეზი ალბათ ესეც არის, მე გავიზიარებდი ამას. ჩვენ, ფაქტობრივად, პრეზიდენტის არჩევის შემდეგ აბსოლუტურად ახალ მოდელში დავიწყეთ ცხოვრება და გარკვეულწილად, მას სჭირდება მოთელვა. კომპეტენციების ცვლილება მოხდა და აქ რაღაც გაუგებრობები გარდაუვალი იყო. ნებისმიერ ქვეყანაში ასე მოხდებოდა - ეს იყო ნამდვილად, მაგრამ შესაძლოა, მხოლოდ ესეც არ იყო და სხვა, სუბიექტური მიზეზებიც არსებობდა, პიროვნული იქნება ეს, თუ სხვა.
სხვათა შორის, ბიძინა ივანიშვილმა ღიად თქვა, რომ უკმაყოფილო იყო მარგველაშვილის პრეზიდენტის სასახლეში გადასვლით, მაჭავარიანის მისამართით კი განაცხადა, რომ ვერ წარმოუდგენია ერთი ძმა ნაციონალური მოძრაობის სახე იყოს, მეორე - საქართველოს პრეზიდენტის...
- ბიძინა ივანიშვილის ავტორიტეტი ყველა ჩვენგანში იმდენად მაღალია - ყველას გვაქვს მის მიმართ მორალური ვალი - აქედან გამომდინარე, მისი სიტყვის ფასი ძალიან მაღალია. არ გამოვრიცხავ, რომ მთავრობაში ეს ვიღაცამ მიიღო პირდაპირ მესიჯად, რომ რაღაცნაირად, ობსტრუქცია მოეწყო მარგველაშვილისთვის - ასეთი მოკლეჭკუიანი ადამიანებიც არსებობენ - უნდა ვივარაუდოთ, რომ მთავრობაშიც. ამან შექმნა დისკომუნიკაცია. მაგრამ არ მგონია ბიძინა ივანიშვილს ამ მიზნით ეთქვა, მაგრამ შეიძლება, ვიღაცას ასე გაეგო.
ივანიშვილმა, როგორც მოქალაქემ, თავისი მოსაზრებები გამოთქვა საკმაოდ მწვავედ და ეს ყველასგან უნდა აღქმულიყო ადეკვატურად. მას, როგორც ნებისმიერ ჩვენთაგანს, აქვს უფლება, რა მოსწონს და რა არა, იმაზე ისაუბროს.
შესაძლოა, ვიღაცამ ეს მიიღო ბრძანებად, რომ არ ეთანამშრომლა მარგველაშვილთან და ვინც ეს გააკეთა, პირდაპირ ვიტყვი, იმას ძალიან მოკლე ჭკუა აქვს - ვგულისხმობ, თუ ვინმემ ეს ისე მიიღო, რომ მარგველაშვილთან არ უნდა ეთანამშრომლა, რაკი ის ივანიშვილმა გააკრიტიკა - ეს მედროვის პოზიციაა და მეტი არაფერი. ჩვენ, ყველანი სახელმწიფოს ვემსახურებით და როგორ შეიძლება, აბსოლუტური სიმართლეც რომ იყოს, სუბიექტური გამონათქვამების ბაზაზე ხელისუფლების შტოებს შორის ჯანსაღი კომუნიკაცია დავარღვიოთ?!
მაჭავარიანმაც აღნიშნა და საზოგადოებაშიც არის საუბრები, რომ მუდმივად მიმდინარეობს კონსულტაციები ივანიშვილთან და ხელისუფლება დამოუკიდებლად გადაწყვეტილებებს ვერ იღებს...
- მე მგონია, რომ ეს ასე არ არის. შემიძლია გითხრათ, რომ ყოველ შემთხვევაში, ივანიშვილის ნება ასეთი არ არის. მისი ნებაა, რომ ინსტიტუციურ მართვაზე გადავიდეს ქვეყანა. აქაც მომხმარებლის პრობლემა დგება.
ვის გულისხმობთ მომხმარებლებში?
- ადამიანებს, რომლებიც თანამდებობებზე არიან. შესაძლებელია, ვარაუდებზე გესაუბრებით, ვიღაცას ვერ წარმოუდგენია საპირფარშოში წასვლა ისე, რომ ბიძინა ივანიშვილს არ კითხოს. ანუ ივანიშვილის არჩევანი კი არ არის, ვიღაცას მითითებები აძლიოს, არამედ ვიღაც ცდილობს, მუდმივად მას კითხოს ყველაფერი, საჭიროა თუ არა. შესაძლოა, ასეთი რაღაც ხდება, და ესეც ჩემი აზრით, ძალიან მოკლე ჭკუის ამბავია, მეტი არაფერი - ადამიანები თვითონ ვერ იღებენ პასუხისმგებლობას და უნდათ, რომ ეს პასუხისმგებლობა ისევ ბიძინა ივანიშვილს გადააკისრონ. შესაძლოა, ასეთი ადამიანებიც არიან, მაგრამ იმედი მაქვს - ძალიან ცოტანი.
როდესაც მაჭავარიანი ამბობს, რომ მე რომ პრემიერ-მინისტრი ვიყო, 4-5 მოღალატე მინისტრს გავუშვებდიო, საფუძველს მოკლებული არ არის?
- სიტყვა მოღალატეს ასე რომ ატრიალებენ, ძალიან არ მომწონს, ეს არის მძიმე ეპითეტი. რა შუაშია აქ ღალატი? მგონია, რომ ამ ეპთეტს ადამიანები არასწორად იყენებენ. მე ეს სხვანაირად აღვიქვი, რომ ღარიბაშვილი შესაძლოა, უკმაყოფილო იყოს რამდენიმე მინისტრით - სავსებით ბუნებრივია, ვხედავთ, რომ მთავრობას აკლია ეფექტურობა, ეს ჩანს, შეუიარაღებელი თვალითაც და პრემიერ-მინისტრს რაღაც გადაჯგუფება რომ სურდეს მთავრობაში, ეს სავსებით ბუნებრივია და ლოგიკური. ჩვენი მთავრობა შვეიცარიული საათივით არ მუშაობს და რაღაც ცვლილება, მგონია, რომ დიდი ხანია, მომწიფებულია.
გაქვთ ახსნა, მაშინ რატომ იკავებს თავს ღრიბაშვილი?
- ეს უკვე მას უნდა ჰკითხოთ, სიმართლე გითხრათ, არ ვიცი რატომ იკავებს თავს.
ხშირად გვესმის ხოლმე, რომ ოცნების გარკვეული ნაწილი კოაბიტაციაშია ნაციონალურ მოძრაობასთან, ღალატში ეს ხომ არ შეიძლება იგულისხმებოდეს?
- იმ სისულელეების, რაც იწერება ხოლმე ამ მიმართულებით, არ მჯერა. იგივე, მარგველშვილთან დაკავშირებითაც რამდენიმე მედიასაშუალება ისეთ სისულელეებს წერს, წაკითხვაც შეუძლებელია. გლუკსმანზე, სააკაშვილთან შეხვედრაზე და ა.შ. არ მგონია, რაღაც სისტემურ თანამშრომლობაზე იყოს საუბარი. პოლიტიკური მოტივი ვინმეს შეიძლება, ჰქონდეს. გარკვეული კომუნიკაციის თუ საკუთარი პოლიტიკური მიზნებიდან გამომდინარე, მაგრამ რაღაც ალიანსები და შეთქმულების თეორიები ვფიქრობ, ძალიან გადაჭარბებულია.
რატომ გააკეთა მაჭავარიანმა ასეთი განცხადებები? განაწყნებულია?
- სხვათა შორის, წყენა იგრძნობოდა, მაგრამ მომეჩვენა, რომ ეს არ იყო ძალიან განაწყენებული, გაბოროტებული ადამიანის განცხადებები. ის საკმაოდ კორექტული იყო, თუმცა იყო რამდენიმე მომენტი, როდესაც წითელი ხაზი გადაკვეთა, მაგრამ ეს არ ყოფილა ისტერიული განცხადებები. როდესაც ადამიანს აქვს რაღაც გეგმები და თავისუფლდება, გულდაწყვეტილი რომ იყოს, ამაში რა არის გასაკვირი.
შეგვიძლია ვთქვათ, რომ რა აქცენტებიც მაჭავარიანმა გააკეთა მთავრობაში მართლაც ხდება?
- მეჩვენება, რომ იმაზე მწვავედ აღიქვამს ყველაფერს, ვიდრე რეალურად არის. პრობლემები რომ არის, ამაზე უკვე რამდენიმე თვეა, საზოგადოება საუბრობს. ზოგადად, შეფასებები ახლოს არის სინამდვილესთან, თუმცა ის ოდნავ უფრო დრამატულად წარმოადგენს ამას, ვიდრე რეალობაშია. ვხედავთ მთავრობის და პრეზიდნტის თანამშრომლობის მაგალითებსაც და ასეც არ არის, რომ ის იზოლაციაში იყოს.
მაჭავარიანის გათავისუფლების შემდეგ საზოგადოებაში გაკეთდა კიდეც შეფასება, რომ მარგველაშვილი კვლავ ივანიშვილს დაუბრუნდა...
- არც წამოუყენებია ივანიშვილს ასეთი პირიობა, რომ მაჭავარიანის გამო იყო ყველაფერი, არც სვამდა ივანიშვილი მაჭავარიანის გათავისუფლება-არგათავისუფლების საკითხს. მან მისცა შეფასება მაჭავარიანის დანიშვნას, მაგრამ ეს არ ყოფილა არანაირი მესიჯი, თუ როგორ უნდა მოქცეულიყო პრეზიდენტი ამის შემდეგ. მაჭავარიანის გათავისუფლების შემდეგ რომ რაღაც პრინციპულად შეიცვალა ურთიერთობებში, ან პოზიტიურად ან ნეგატიურად, ეს ძალიან მეამიტური გაგებაა პოლიტიკისაც და ადამიანებს შორის ურთიერთობისაც. რეალურად, ამ ყველაფერში ბევრად უფრო რთული მექანიზმები მუშაობს.
ვიცი, რომ მარგველაშვილი და ივანიშვილი პირველ რიგში მეგობრები არიან და კომუნიკაციის სიხშირე არაფერს არ ნიშნავს. ადამიანური წყენა ყოველთვის ხდება, მაგრამ ეს არ არის საჯაროდ გამოსატანი თემები.
რა არის აუცილებელი იმისათვის, რომ მთავრობა გახდეს ეფექტური, გაქვს რაიმე რეცეპტი?
- ძალიან შორს წაგვიყვანს ეს საუბარი. მთავრობამ უნდა ისწავლოს გადაწყვეტილების მიღება, შემდეგ მისი აღსრულება და პასუხისმგებლობის აღება. მთავროვბის ყველა წევრს უნდა შეეძლოს სწრაფი გადაწყვეტილებების მიღება - ვფიქრობ, ეს ყველაფერი ძლიან მოისუსტებს და ამიტომაცაა, რომ ძალიან მდორედ მიდის პროცესი.