ისრაელი ღაზას ომის დაწყების შემდეგ, ყველაზე ღრმა კრიზისს განიცდის. ქვეყნის თავდაცვის სამინისტროს ხელმძღვანელმა ნეთანიაჰუს მიერ შემოთავაზებული ომის შემდგომი გეგმები საჯაროდ გააკრიტიკა.
უკმაყოფილება ადუღდა
ისრაელში პოლიტიკურმა განხეთქილებამ პიკს მას შემდეგ მიაღწია, რაც ქვეყნის თავდაცვის მინისტრმა, იოაბ გალანტმა ერს ტელევიზიით მიმართა. ის წუხს პრემიერ-მინისტრ ბენიამინ ნეთანიაჰუს ომის შემდგომი ღაზას სექტორის მკაფიო გეგმის არქონაზე. მისი თქმით, დატოვებს მთავრობას და „მიბრუნდება ხალხისკენ და ჩამოაყალიბებს მთავრობას, რომელიც მოიპოვებს მათ ნდობას“. თავდაცვის მინისტრის თქმით, ისრაელი იძულებული გახდება 2,3 მილიონი მოსახლეობით ღაზას კონტროლი აიღოს და ეს დააზარალებს ეკონომიკას, ასევე ბევრ ჯარისკაცის სიცოცხლეს შეიწირავს.
მანამდე, ბენიამინ ნეთანიაჰუმ წარმოადგინა გეგმა „დღის შემდეგ“, რომელიც მიუთითებდა ისრაელის სრული კონტროლის აუცილებლობაზე როგორც ღაზაზე, ასევე დასავლეთ სანაპიროზე.
თუმცა, დოკუმენტში არ იყო მითითებული, ვინ განაგებდა პალესტინის ტერიტორიებს და რა პოლიტიკური სტატუსი ექნებოდათ მათ.
გალანტის პოზიციას მხარს უჭერს შეერთებული შტატები, რომელიც აცხადებს, რომ არ მოითმენს ისრაელის მიერ ღაზას ოკუპაციას.
მისი გამოსვლა მმართველი კოალიციის ღია გამოწვევად იქცა. მან ქვეყნის ხელმძღვანელობას მოუწოდა 8 ივნისამდე დაამტკიცოს სამოქმედო გეგმა ეროვნული მნიშვნელობის სტრატეგიული მიზნების განსახორციელებლად, რომელიც მოიცავს პატიმრების გათავისუფლებას, პალესტინის ჯგუფების პოლიტიკური და სამხედრო ინფრასტრუქტურის დემონტაჟს და ღაზას სექტორის დემილიტარიზაციას. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ქნესეტის სპიკერი ბენჯამენ განცი ასევე იმუქრებოდა, რომ დატოვებს მთავრობას და მოუწოდებდა ხალხს შეიქმნას ახალი მთავრობა, „რომელიც დაფუძნებული იქნება ფართო სახალხო ერთიანობაზე“.
განცისა და გალანტის მხარეს არიან ასევე ისრაელის სამხედრო კაბინეტის წევრი, გენერალ-ლეიტენანტი გადი ეიზენკოტი და ზოგიერთი დეპუტატი ნეთანიაჰუს ლიკუდის პარტიიდან.
აშშ უკმაყოფილოა
პრემიერ-მინისტრმა, ბენიამინ ნეთანიაჰუმ მკვეთრად უპასუხა და განაცხადა, რომ მისი მოთხოვნები ნიშნავს „ომის დასრულებას და ისრაელის დამარცხებას, ჰამასის დატოვებას ხელისუფლებაში და პალესტინის სახელმწიფოს შექმნას“.
მანამდე მედიაში გაჟონა ცნობებმა, რომ თელ-ავივმა პალესტინის ხელისუფლებას სთხოვა კონტროლი მოეხსნა რაფაჰის საგუშაგოზე, მაგრამ ისრაელის ხელისუფლებამ შემდგომში უარყო ეს განცხადება. მოგვიანებით გაჩნდა ინფორმაცია, რომ ისრაელმა ეგვიპტეს მიმართა მსგავსი წინადადებით, მაგრამ უარი მიიღო. კაირომ აღნიშნა, რომ საგუშაგო პალესტინელებმა უნდა მართონ.
გალანტის გამოსვლის საპასუხოდ, ფინანსთა მინისტრმა ბეზალელ სმოტრიჩმა და ეროვნული უსაფრთხოების მინისტრმა, იტამარ ბენ-გვირმა გააკრიტიკეს ქვეყნის თავდაცვის მინისტრი. გალანტსა და ნეთანიაჰუს შორის ურთიერთობა დიდი ხანია საკმაოდ დაძაბულია. გასულ გაზაფხულზე ისრაელის პრემიერ-მინისტრმა უკვე გაათავისუფლა თავდაცვის სამინისტროს ხელმძღვანელი, რომელიც სასამართლო რეფორმას აკრიტიკებდა. თუმცა ამან გამოიწვია არა მხოლოდ მასობრივი პროტესტი, არამედ უკმაყოფილება ამერიკის პრეზიდენტის ჯო ბაიდენის მიმართ, რის შედეგადაც ისრაელის ხელისუფლება იძულებული გახდა დაებრუნებინა იგი თანამდებობაზე.
ასე რომ, ამჯერად, დიდი ალბათობით, ნეთანიაჰუ არ გააგდებს გალანტს მთავრობიდან, რამდენიც არ უნდა მოინდომოს ამის გაკეთება. ამჟამად ნეთანიაჰუს მთავრობისა და მისი პარტიის „ლიკუდის“ რეიტინგი კონკურენტებთან შედარებით დაბალია, ამიტომ პრემიერ-მინისტრს მოსახლეობის მასობრივი პროტესტი არ სჭირდება. ასე რომ, მან მალე უნდა წარმოადგინოს ღაზას ომის შემდგომი სტრუქტურის გეგმა, ხოლო მედიის ცნობით, ჰამასის ხელმძღვანელობით ადმინისტრაციული სტრუქტურები უკვე აღდგება ზოლის ჩრდილოეთ რეგიონებში. არაბთა ლიგის სამიტზე არაბულმა ქვეყნებმა მხარი დაუჭირეს პალესტინაში სამშვიდობო ძალების განლაგებას პალესტინის სახელმწიფოს შექმნამდე.
არის კრიზისის სუნი
აღმოსავლეთმცოდნე, პუბლიცისტი, ტელეგრამის არხის „აღმოსავლეთის კარიბჭის“ ავტორი ანდრეი ონტიკოვი TRT-თან საუბარში აღნიშნავს, რომ ბენი განცმა ნეთანიაჰუს ულტიმატუმი წაუყენა სრულიად შეუძლებელი მოთხოვნებით.
„ბრძოლები რაფაში, ერთი შეხედვით, „ჰამასის უკანასკნელი დასაყრდენისთვის“ ახლახან დაიწყო. მათ არ სურთ ღაზაში მაჰმუდ აბასის შეშვება, რადგან ის დააყენებს საკითხს ისრაელთან მოლაპარაკებების შესახებ პალესტინის სახელმწიფოს შექმნაზე. მაგრამ თუ არა აბასი, მაშინ როგორი პალესტინელების ხილვა სურთ ისრაელებს ახალ ადმინისტრაციაში?“ - სვამს კითხვას პოლიტოლოგი.
მან დასძინა, რომ ისრაელსა და საუდის არაბეთს შორის ნორმალიზაციასთან დაკავშირებით, რიადმა ნათლად აჩვენა, რომ ისრაელთან შერიგება შესაძლებელია მხოლოდ პალესტინის სახელმწიფოს შექმნით.
„არ ვიცი, როგორ მოიშორებს თავს ნეთანიაჰუ. აქამდე ის მხოლოდ განცს ადანაშაულებდა ჰამასისთვის გამარჯვების მინიჭებაში. მაგრამ პოლიტიკური კრიზისი ისრაელში, როგორც ჩანს, უკვე დაიწყო“, - დაასკვნა ანალიტიკოსმა.
