მართლმსაჯულების ხარვეზების დამდგენი კომისია ამ ეტაპზე აღარ შეიქმნება. ამ ინფორმაციას იუსტიციის მინისტრი ადასტურებს. თეა წულუკიანის განცხადებით, მიუხედავად იმისა, რომ კომისიის შექმნის იდეას არავინ ეწინააღმდეგება, მთავრობამ მიიჩნია, რომ ფრთხილადაა გასათვლელი ის შედეგები, რაც კომისიის შექმნამ ქვეყანას შესაძლოა ფინანსური და ეკონომიკური თვალსაზრისით მოუტანოს. მართლმსაჯულების ხარვეზების დამდგენილი კომისიის შესახებ კანონპროექტი უკვე რამდენიმე თვეა მზადაა, მას რეალურად არაფერი სჭირდება გარდა იმისა, რომ გაეგზავნოს პარლამენტს.

„ჩვენ კანონპროექტი მთავრობის ერთ-ერთ ბოლო სხდომაზე გავიტანეთ, თუმცა მიუხედავად იმისა, რომ კომისიის შექმნას არავინ ეწინააღმდეგება, მთავრობამ მიიჩნია, რომ ძალიან ფრთხილადაა გასათვლელი ის შედეგები, რაც შესაძლოა ეკონომიკური და ფინანსური თვალსაზრისით მივიღოთ.

ვინაიდან, თუკი ადამიანი გამართლებულად იქნება მიჩნეული და მას უკვე გაუჩნდება მატერიალური მოთხოვნის დაყენების უფლება, ამისთვის დღეს ჩვენი ქვეყნის ეკონომიკური, ფინანსური მდგომარეობა მზად არ არის. ამ ერთადერთი მიზეზის გამო ჩაითვალა, რომ ეს ამ ეტაპზე ნაადრევია, თუმცა თავისთავად იდეა უარყოფილი არ ყოფილა“, - განაცხადა თეა წულუკიანმა. 

მისივე განმარტებით, როგორც კი ჩაითვლება, რომ ქვეყნის ეკონომიკური და ფინანსური მდგომარეობა დაზარალებულთა მატერიალური მოთხოვნის დასაკმაყოფილებლად მზად იქნება, აღნიშნული კომისიის შექმნის საკითხი დაიძრება იმ წერტილიდან, სადაც გაჩერდა.

მთავრობის გადაწყვეტილებასთან დაკავშირებით კომენტარს არ აკეთებენ მმართველ კოალიციაში. სამართალმცოდნეები კი აცხადებენ, რომ მთავრობის ამ გადაწყვეტილებას შესაძლოა ცუდი პროცესები მოჰყვეს.

ამ საკითხთთან დაკავშირებით, For.ge სამართლამცოდნე ლევან ალაფიშვილს ესაუბრა.

მიუხედავად იმისა, რომ მართლმსაჯულების ხარვეზების დამდგენილი კომისიის შესახებ კანონპროექტი რამდენიმე თვეა მზადაა, მთავრობის გადაწყვეტილებით კომისია ამ ეტაპზე აღარ შეიქმნება. მისაღებია თქვენთვის ის არგუმენტები რასაც ხელისუფლება კომისიის შექმნის საპირისპიროდ ასახელებს?

ლევან ალაფიშვილი: საინტერესეოა კომისიის არსი ახალა გაიგეს? მმართველ კოალიციას ყველაზე კარგად მოეხსენება, რომ სამართლიანობის აღდგენის თემა, რომელიც საზოგადოებაში დღესაც ასეთი აქტუალურია, სწორედ ეს იყო საარჩევნო პერიოდში მათი პოლიტიკური ლოზუნგი. გასული წლიდან სხვადასხვა ფორმატებში იყო ამაზე მსჯელობა, რომ საკითხის ასე დატოვება კარგ შედეგამდე არ მიგვიყვანდა. ან დროულად უნდა დასმოდა ამ საკითხს წერტილი, ან უნდა ეთქვა მთავრობას, რომ არჩევნებში წინა მმართველი უმრავლესობის დამარცხებას ვგულისხმობდი სამართლიანობის აღდგენაშიო.

გვახსოვს ამნისტიაც, მოსახლეობას შეპირდნენ სამართლიანობის აღდგენას და გამოაცხადეს ამნისტია. იგივე ამნისტიაზე, იგივე მართლმსაჯულების ხარვეზების დამდგენ კომისიაზე, იუსტიციის სამინისტრო იქნება თუ პარლამენტში მსხდომი დეპუტატიები, გადაშალონ ვენეციის კომისიის დასკვნა, მკვეთრად ნეგატიური დასკვნებია. გარდა ამისა, საქართველო არის ერთად-ერთი ქვეყანა სადაც ჩვენ გვყავს სასამართლოს განაჩენით აღიარებული კრიმინალი, რომელიც ამავდროულად არის პოლიტიკური დევნილი. ეს მივიღეთ ამნისტიით, რომელიც სამართლიანობის აღდგენის კონტექსტში მოხდა.

თქვენ რას ფიქრობთ რითია ეს შეუსაბამობები გამოწვეული?

- საზოგადოებაში იყო და დღესაც არის მოსაზრებები, როგორ უნდა დაწყებულიყო ეს პროცესი, როგორ უნდა წარმართულიყო და შესაბამისად, ამდენი კითხვები არ დარჩებოდა. რეალურად პრობლემას კარს თუ მიუხურავ, ეს არ ნიშნავს, რომ პრობლემა არ არსებობს და ხელახლა აღარ მოგიკაკუნებს კარებზე, ეს უნდა ახსოვდეს ხელისუფლებას.

ამ გაურკვეველი მდგომარეობის გამო, სამართლიანობის აღდგენის პრობლემა იმ დონის პრობლემად იქცა, რომ დაზარალებულებისგან გვესმის, რომ ჩვენ თვითონ აღვადგენთ სამართლიანობასო. ეს ძალიან სახიფათო შეიძლება იყოს. უმთავრესი და პირველი, რაც უნდა გაეკეთებინა მთავრობას, პირადად მე და ჩემს მეგობრებს ამის შესახებ გვქონია საუბარი მთავრობის წარმოადგენლებთან სახვადასხვა ფორმატში, ეს არის - რა არის სამართლიანობის აღდგენა.

წულუკიანის ეს განცხადება ხომ არაა მანიშნებელი იმისა, რომ ამ პროცესებში პროკურატურა ჩაერთვება?

- არა. თეა წულუკიანმა თავისივე განცხადებაში მიუთითა, რომ როცა შესაბამისი პირობებს დამდგარად ჩათვლის ხელისუფლება, მერე განახლდება ეს პროცესიო. ვინ ჩათვლის, როგორ ჩათვლის და რატომ ჩათვლის, ეს მხოლოდ პოპულიზმია. შეილება ვთქვათ, რომ დამთავრდა. ამ მთავრობამ გაიგო პრობლემის არსი, მაგრამ გამოსავალი ვერ ნახა და დაამთავრა. დანარჩენი საუბრები იმაზე, რომ იქნება შესაბამისი პირობები ბიუჯეტში, ეს ხომ გამართლებაა და მეტი არაფერი. რეალურად, წლებზე გაწერილი პროცესი იძლეოდა თუნდაც მინიმალურად დაკმაყოფილების საშუალებას.

თეა წულუკიანის ეს განცხადება, ჩემთვის, როგორც იურისტისთვის ცოტა უხერხულობის მატარებელია. ქალბატონი თეა იყო და არის იმ სამინისტროს ხელმძღვანელი, რომელმაც მომამზადა ეს კანონპროექტი, რომელშიც ეწერა, რომ ყველა დანაშაულზე კი არ აღდგება სამართლიანობა, არამედ მხოლოდ მძიმე და განსაკუთრებით მძიმეზეო. ქონებრივ საკითხებზე ყველას კი არ აღვუდგენთ სამართლიანობას, არამედ იმას ვისაც ბევრი ფული ჰქონდა და ვინც ძალიან დაზარალდაო, ანუ 100 ათასზე მეტი თუ იყოო.

ამ კანონპროექტის გამო საქართველომ ვენეციის კომისიის უკიდურესად ნეგატიური დასკვნა დაიმსახურა. ბოლოში ირონიული ჩანაწერიც კი იყო - ბოდიში მოგვითხოვია, მაგრამ სანამ ჩვენ გადმოგვიგზავნით რაღაცეებს, მანამდე ეგებადა თქვენი კონსტიტუცია წაიკითხოთ, იქ საკუთრების აღდგენაზე და მართლმსაჯულებაზე რა გიწერიათ, ის მაინც ნახოთო. ეს მოგვწერა ვენეციის კომისიამ. დღეს გამოდის მინისტრი და ამბობს, რომ მე კი ვიმუშავე, მაგრამ აი, რა ვქნა, მთავრობამ არ გააკეთაო. ვილნიუსი სამიტის წინ ამ ინფორმაციის გაჟღერების მიზანია, რომ მოხდეს ამის გადაფარვა. წულუკიანის ამ განცხადებასთან დაკავშირებით კარგი იქნება ჟურნალისტები მთავრობის პირველი პირისგან კომენტარს თუ მოითხოვენ, ეს არაა ჩვეულებრივი ამბავი. მთავრობამ და საპარლამენტო უმრავლესობამ ამაზე რეაგირება უნდა გააკეთონ. წინააღმდეგ შემთხვევაში, თვითონ კოალიციაში შიგნით შეიქნება სერიოზული პრობლემები.

ყოველ შემთხვევაში, ჯერჯერობით, უმრავლესობა ამ საკითხზე კომენტარს არ აკეთებს. თქვენთვის დამაჯარებელი არაა ის მიზეზი, რატომაც შეჩერდა ამ კომიის მუშაობა დროებით?

- ახლა გახდა ეს მიზეზი ცნობილი და კანონპროექტზე რომ მუშობდნენ, მაშინ არ იყო ასეთი პრობლემები? - მაშინაც იყო. ოქტომბრის არჩევნების მეორე დღეს პირადად მე საჯაროდ მაქვს ამაზე ნამსჯელი. ამ დაზარალებულების უდიდეს ნაწილს შევხვედრივარ და დაზარალებულების უმრავლესობა ამბობს ერთ რამეს, რომ ჩემი ქონების სრულად აღდგენას არ ვითხოვ, მე მინდა სახელმწიფომ დოკუმენტალურად დამიდასტუროს, რომ ჩემთან შესცოდაო.

ამ კონტექსტში მინისტრი ამბობს, რომ თუკი ადამიანი გამართლებულად იქნება მიჩნეული და მას უკვე გაუჩნდება მატერიალური მოთხოვნის დაყენების უფლება, ამისთვის დღეს ჩვენი ქვეყნის ეკონომიკური, ფინანსური მდგომარეობა მზად არ არის. ამ ერთადერთი მიზეზის გამო ჩაითვალა საწორედ ამ კანონის შეჩერება...

- ეს არაა სწორი. ყველა ამბობს, რომ ვიცი ჩემს სახელმწიფოს დავაზარალებ, მაგრამ ამის სანაცვლოდ, თანახმა ვარ, რომ წლებიც მოვიცადო. მზად ვართ, რომ ნაწილობრივ მაინც აღდგეს ჩემი უფლებებიო. დაზარალებულები, პირველ რიგში, ითხოვენ უფლებრივ რესტიტუციას, ხოლო შემდგომ ქონებრივი საკითხების გადაწყვეტაზე ზრუნვას, თუნდაც 10-15 წლიან პრესპექტივაში. რომელიმე დაზარალებულს უთქვამს, რომ არა დღესვე უნდა დამიბრუნოთ ის, რაც სახელმწიფომ წამართვაო? არა, ასეთი რამე არ ყოფილა.

ხელიუსფლებამ, დაზარალებულებმაც და ჩვენც ვიცოდით, რომ თუ ყველას მიმართ ერთნაირად დადგებოდა ქონების გადახდის ვალდებულება, ამას არ ეყოფოდა სახელმწიფო ბიუჯეტი. ეს ყველამ იცოდა და მათ შორის იუსტიციის მინისტრმა, როცა წერდა ამ კანონპროექტს. ასე რომ, ეს გამართლება არაა.

მინისტრი განმარტავს, რომ როგორც კი ჩაითვლება, რომ ქვეყნის ეკონომიკური და ფინანსური მდგომარეობა დაზარალებულთა მატერიალური მოთხოვნის დასაკმაყოფილებლად მზად იქნება, ამ კომისიის შექმნის საკითხი ისევ დაიძრება...

- როდესაც ჩაითვლება, ვინ ჩათვლის? ერთი მინისტრი, ორი მინისტრი, მთავრობა, პრემიერი თუ პარლამენტი? ჩათვლის კი საერთოდ? აქვს ამაზე პასუხი წულუკიანს, ან იმას, ვინც ამ პოზიციას იზიარებს? რომ ჩაითვლება, მერე უკვე გვიანი არ იყოს, ამას ვშიშობ. ამ ყველაფერს შესაძლოა ცუდი პროცესები მოჰყვეს.

რას გულისხმობთ?

- დაზარალებულები საჯაროდ აცხადებენ, რომ მთავრობის პასიურობის ფონზე, იძულებული ვართ თავად ვიზრუნოთ სამართლოანობის აღდგენაზეო.