„ევრაზიული კავშირის საფრთხეები ევროინტეგრაციის გზაზე“, - ამ შინაარსის კონფერენცია გაიმართა თბილისში. კონფერენციის მონაწილეებმა აღმოსავლეთ პარტნიორობის წევრ ქვეყნებზე რუსეთის გაძლიერებულ ზეწოლასთან დაკავშირებით განცხადებაც გაავრცელეს. 
მათ შეაფასეს საქართველოს საგარეო პოლიტიკის კურსი და იმსჯელეს რუსეთის ზეწოლის თავიდან აცილების საშუალებებზე. კონფერენციას, საქართველოს პარლამენტის ევროინტეგრაციის კომიტეტის თავმჯდომარე ვიქტორ დოლიძე ესწრებოდა, როგორც მან for.ge-სთან საუბრისას აღნიშნა, საქართველო ევროპისკენ მიდის და ეს თავისთავად გამორიცხავს ევრაზიულ კავშირში გაწევრიანებას. 

საქართველოს ხელისუფლება ერთმნიშვნელოვნად აცხადებს, რომ ჩვენ მივდივართ ევროპისკენ, ევროატლანტიკური სივრცის სრულუფლებიანი წევრი უნდა გავხდეთ, მაგრამ თქვენი ოპონენტები ღიად საუბრობენ, რომ საქართველო, შესაძლოა, აღმოჩნდეს ევრაზიულ კავშირში...

ვიქტორ დოლიძე: ბუნებრივია, - არა. ბატონი ბიძინას განცხადებებს თუ დავაკვირდებით, იქ პირდაპირ წერია, რომ ქართველი ხალხის არჩევანია ევროატლანტიკური სივრცე. მნიშვნელობა არ აქვს ბიძინა ივანიშვილი იქნება საქართველოს ხელისუფლებაში, მიხეილ სააკაშვილი თუ ნებისბიერი სხვა, ეს გადაწყვიტა ქართველმა ხალხმა და ჩვენ უკეთეს ადგილს საერთაშორისო თანამეგობრობაში ვერ ვნახულობთ, ვიდრე ეს არის ევროკავშირი, ევროატლანტიკური სივრცე, ანუ ნატო. ეს ერთმნიშვნელოვნად ითქვა საქართველოს დღევანდელი ხელისუფლების მხრიდან, როგორც საკანონმდებლო, ასევე აღმასრულებელი ხელისუფლების დონეზე.

როგორც ცნობილია, პარლამენტმაც მიიღო ერთობლივი რეზოლუცია, რომელიც საგარეო პრიორიტეტებზე არის ორიენტირებული...

- დიახ, და ამ რეზოლუციაშიც მკაფიოდ არის დაფიქსირებული ჩვენი ევროპული და ევროატლანტიკური მისწრაფებები და ასევე ის, რომ არანაირ სხვა გაერთიანებაში, რომელიც ეწინააღმდეგება აღნიშნულ პრინციპებს, საქართველო არ გაწევრიანდება.

თუმცა ამის მიუხედავად, ოპონენტები ღიად ამბობენ, რომ ქვეყანა მიდის ევრაზიული კავშირისკენ და აპელირებენ პრემიერ-მინისტრის განცხადებით...

- არ ვერიდები ამის თქმას, რომ ჩვენ სერიოზული საზოგადოებრივი კულტურული პრობლემა გვაქვს. მათ შორის პოლიტიკური კულტურის პრობლემა. 9 წლის განმავლობაში დამკვიდრდა - აი, ვიღაცამ რაღაცა თქვა, ან იქით მივდივართ, ან აქეთ. მარტო პიარკამპანიაზე იყო აგებული ყოფილი ხელისუფლების როგორც საგარეო, ასევე პოლიტიკური მოღვაწეობა, ეს ეპოქალური მომენტი იყო. რამოდენიმეჯერ წავიკითხე ბიძინა ივანიშვილის განცხადება, არ უთქვამს ამ კაცს, რომ ევრაზიული კავშირი ჩვენი პანაციაა და იქ მივდივართ. ამ კაცმა თქვა, რომ ეს საკითხი შესწავლას საჭიროებს.

რაც, თავისთავად, ალბათ, აუცლებელიც არის, რომ ქვეყანამ იცოდეს, რა გაერთიანებებს ქმნის მეზობელი სახელმწიფო...

- რასაკვირველია. მე შემიძლია გაჩვენოთ ევროკავშირის დოკუმენტი, სადაც ბატონი ფულე და ჩვენი ევროპელი პარტნიორები საუბრობენ ამ თემაზე, რომ ევრაზიული კავშირი და რუსეთთან თანამშრომლობა, მითუმეტეს ეკონომიკურ სფეროში, არ ვიცით, როგორ წავა. დღეს ევროკავშირის ქვეყნების ის რეგულაციები აბსოლუტურად ეწინააღმდეგება იმ რეგულაციებს, რომელსაც გვთავაზობს ევრაზიული კავშირი, მაგრამ ეკონომიკურად რუსეთთანაც ვთანამშრომლობთ, ევროკავშირი-რუსეთის გახსნილი ბაზარი ექსპორტ-იმპორტი იმდენად მნიშვნელოვანია ორივე მხარისათვის, რომ შეიძლება მომავალში ამ თანამშრომლობაზეც რაღაცა ვიფიქროთ. თუმცა, რაიმე ღირებულებების გვერდზე გადაწევაზე და საგარეო პრიორიტებების შეცვლაზე საუბარი არაა.

ძალიან საინტერესო იყო ეს კონფერენცია, მარტო იმიტომ, რომ ჩემთვის ბევრი სასარგებლო ინფორმაცია გავიგე ევრაზიული კავშირის, როგორც პოლიტიკურ, ასევე ეკონომიკურ ასპექტებთან დაკავშირებით. ის ეკონომიკური კრიტერიუმები, რომელიც განისაზღვრება ევრაზიულ კავშირში და სამომავლოდ ქვეყნებს სთავაზობს, იმდენად მიუღებელია ჩვენთვის, იმდენად მხოლოდ ანტიდასავლური და ანტიღირებულია, რომ შენი ქვეყნის შიგნით ეკონომიკურ განვითარებას ვერ წაადგება. გარდა ამისა, ერთგვარი სუვერენიტეტის დაკარგვასაც ითვალისწინებს. ვინ წავა ამაზე? ვერ წარმომიდგენია საქართველოს რომელი ერთი მოქალაქე იფიქრებს ევრაზიულ კავშირში გაწევრიანებაზე.

ანალოგიური განწობაა ხელისუფლების ყველა შტოში?

- ბუნებრივია. ამიტომ, მე ვფიქრობ, რომ თვითონ თემა არის ზედმეტად აჟიტირებული, ეს გათვლილია მხოლოდ პიარზე. ეს არის იაფფასიანი, ძალიან მდაბიო პიარი სააკაშვილისა და ყოფილი ხელისუფლების წარმომადგენლებისგან, რომლებიც ამბობენ, რომ აი, ჩვენ ვიყავით ერთადერთი პროდასვლური ძალა საქართველოში და ახლა საფრთხე შეექმნა ამ პროდასავლურ ორიენტაციას და ნახეთ, ესენი ევრაზიულ კავშირში მიდიანო.

მეტსაც გეტყვით, სააკაშვილი ქვეყნის მთავარსარდალი, გამოდის და ამბობს, რომ მე და „ნაციონალური მოძრაობა“ ვილნიუსში ხელს ვაწერდით ასოციაციის შეთანხმებასო. დააკნინა პარაფირების როლი და თქვა, რომ ახლა ხდება მარტო პარაფირებაო. ორი მომენტია, ან არ იცის მან რაზე საუბრობს, ან უბრალოდ, შეგნებულად საუბრობს. თუმცა, ერთი მეორეზე უარესია, ყველაფერს რომ თავი დავანებოთ, ეს უნამუსობაა. მან კარგად უნდა იცოდეს, რომ პარაფირება არის შემადგენელი ნაწილი იმ პროცედურის, რომელსაც შენ ხელს აწერ. პარაფირების მერე 24 ენაზე ხდება მისი თარგმნა, ამის შემდეგ შიდასახელმწიფოებრივი პროცედურების გავლა უწევს დოკუმენტს და მხოლოდ ამის შემდეგ, ნებისმიერ ქვეყანას პროცედურის თანახმად, ექნება საშუალება, რომ ხელი მოაწეროს. უკრაინამ ეს გზა ცოტა ადრე გაიარა, მაგრამ ხელი მაინც ვერ მოაწერეს გასაგები შიდა პოლიტიკური მიზეზების გამო. ჩვენთან დაკავშირებით, პოლონეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა, ბატონმა შტეფან ფულემ, ქალბატონმა ეშტონმა და სხვა ევროკავშირის ოფიციალურმა პირებმა ერთხმად დააფიქსირეს, რომ საქართველომ ხელი უნდა მოაწეროს ასოცირების შესახებ შეთანხემებას და ეს არ გასტანს ერთ წელზე მეტს. ამ არსებული ევროკომისიის პირობებში, იცით, რომ იცვლება ევროკომისიის შემადგენლობა და ამ დოკუმენტს ხელი მოეწერება.

შესაბამისად, ევროკავშირის ოფიციალური პირების განცხადება, რომ საქართველომ ხელი უნდა მოაწეროს ასოცირების შესახებ შეთანხემებას, ეს კიდევ ერთი დადასტურებაა იმის, რომ ქვეყნის არჩევანი არაა და არც მომავალში იქნება ევრაზიული კავშირი?

- ბუნებრივია, ჩვენ სტრატეგიულ თამაშებს არ ვეწევით. ერთმნიშვნოვლად ვამბობთ, რომ მივდივართ ევროპისკენ და ევროკავშირისკენ, მივდივართ ნატოსკენ, მაგრამ ამავე დროს, ვამბობთ, რომ რუსეთთან გვინდა პრაგმატული, კულტურული, ეკონომიკური და ჰუმანიტარული ურთიერთობის დამყარება, იმიტომ, რომ მეზობელია და გეოგრაფიას ვერ შეიცვლი. მე ვიცი, რომ 7 მილიონ ნახევარი ბოთლი ქართული ღვინო რუსულ ბაზარზე არაა ის მიღწევა, რომელიც შეიძლება მაქსიმალურად ჩაითვალოს და 100 მილიონი ტვითბრუნვა, რომელიც შენ გაუშვი რუსეთში და უკან დაგიბრუნდა, ეს არაა საუკეთესო შედეგი, მაგრამ ეს ძალიან მნიშვნელოვანი შედეგია. აბა, ჰკითხეთ გლეხს ზუგდიდში, ჩოხატაურში და კახეთში რამხელა მნიშვნელობის მატარებელია მისთვის რუსეთის ბაზრის გახსნა. ჰკითხეთ ევროკავშირში სახელმწიფოებს რამდენად მნიშვნელოვანია მათთვის რუსეთის ბაზარი.

ეს ორგანიზაცია ჯერ ჩამოყალიბებულიც არაა, არის პუტინის მიერ შემუშავებული, აბსოლუტურად მიუღებელი კრიტერიუმები. საკითხის შესწავლა არ ნიშნავს, რომ საქართველო ხდება ევრაზიული კავშირის წევრი. ჩემთვისაც, ანალიტიკოსებისთვის, ექსპერტებისთვისაც ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ იცოდეს რაზეა ლაპარაკი და რას წარმოადგენს ეს ევრაზიული კავშირი. ევროკავშირი ფიქრობს ამ საკითხზე - რა და როგორ იქნება, ექნება თუ არა მასთან თანამშრომლობა, დარჩება რუსეთთან ორმხრივად თანამშრომლობის ფორმატში თუ იფიქრებს ცალმხრივ ფორმატზე.

როგორ ფიქრობთ, ყოფილი უმრავლესობის მიერ გაკეთებული ეს განცხადებები უკავშირდება თუ არა ვილნიუსის სამიტს?

- შეიძლება, არაფერს არ გამოვრიცხავ. დიდი გონიერების იმედი არ მაქვს, მათ შორის საქართველოს პრეზიდენტისგან. სამწუხაროდ, ჩვენს ოპონენტებში სახელმწიფოებრივად აზროვნების დონე ნაკლებად აღინიშნება. მე ვარ პოლიტიკოსი და ვალდებული ვარ გავითვალისწინო ნებისმიერი განცხადება, რომელიც კეთდება საპარალმენტო, თუ არასაპარლამენტო ოპოზიის მხრიდან. მე უფრო ვფიქრობ და ვნერვიულობ იმაზე, როგორ მოვწესრიდგებით შიგნით, როგორ შეძლებს საქართველოს სახელმწიფო დემოკრატიის დამკვიდრებას, კანონის უზენაესობას, ეკონომიკური და სისტემური პოლიტიკის ჩამოყალობებას. ეს უფრო მაფიქრებს, იმიტომ, რომ ეს იქნება განმსაზღვრელი იმისა, საით მიდიხარ შენ. შენ თუ შეძელი ეს და გააკეთე, შენ ევროპისკენ მართლა მიდიხარ, მაგრამ ეს თუ ვერ შეძელი, მაშინ, უკვე, გინდ ალთას წადი, გინდ - ბალთას.

რაც შეეხება საზღვრისპირა რეგიონში მიმდინარე პროცესებს, რუსეთის მიერ ახალი საოკუპაციო ხაზის გავლებამ დვანი ორ ნაწილად გაყო და რამდენიმე ოჯახი უსახლკაროდ დატოვა. რა კონკრეტულ ნაბიჯებს დგამს ხელისუფლება ამ პრობლემის მოსაგვარებლად?

- როგორც აღმასრულებელ, ასევე საკანონმდებლო ხელისუფლებას ერთი ნაბიჯი არ დაგვიკლია იმისთვის, რომ გაათმაგდეს საერთაშორისო ჩართულობა რუსეთთან მიმართებაში. მოგეხენებათ, რომ რუსეთს ევროკავშირთან რამდენიმე ფორმატი გააჩნია, მათ შორის ევროკავშირი-რუსეთის დიალოგის ფორმატი. არ არსებობს არც ერთი შეხვერდა, რომ საქმის კურსში არ ჩავაყენოთ ისინი არსებულ სიტუაცისათან დაკავშირებით და ვთხოვოთ სპეციალური განცხადების გაკეთება.

არსებობს ევროპარლამენტის ბოლო რეზოლუცია, რომელიც პირდაპირ უკავშირდება რუსეთის წნეხის გაზრდას საქართველოზე, მოლდოვაზე და უკრაინაზე, ესეც კი რეზოლუციის დონეზეა მიღებული. მე არ ვიცი სხვა რომელი ბერკეტი იხმაროს ევროკავშირმა. 11 სექტემბერს, სწორედ ამ სესიაზე, მანან სანამ ევროპალამენტი მიიღებდა ამ განცხადებას, ბატონმა ფულემ გააკეთა განცხადება ამათან დაკავშირებით. ჩვენ, საერთაშორისო ბერკეტის გარდა, სხვა ბერკეტი არ გავქვს.

პრემიერ-მინისტრთან შეხვედრაზე სერგი კაპანაძემ ისაუბრა ე.წ. მოსკოვისა და ვენის მექანიზმების ამოქმედების თაობაზე. მე ვიყავი ელჩი ვენაში და პირადად ამიმოქმედებია ორივე მექანიზმი. დღეს ამ მექანიზმის ამოქმედების საშუალება გაქვს თუ არა ეუთოში, ეს ერთი საკითხია და მეორეა, შენ რას მოგიტანს რუსეთთან, თუნდაც, ამ მექანიზმის ამოქმედება. მავთულხლართების პოლიტიკას არ გააგრძელებს?  დექსტრუქციული პოლიტიკას შენთან მიმართებაში მოჰყვება უფრო კონსტრუქციული ნაბიჯი? - მე, ცოტა, ეჭვი მეპარება.

ამიტომ, რაღაცა ურაპატრიოტული განცხადების კეთება ყოველთვის არის დამაზიანებელი. ჩვენ ამის მოწმენი ვართ და განსაკუთრებით, 2005-2006 წლების მერე ვნახეთ რა მოხდა. უნდა ვიყოთ შედეგზე ორიენტირებულები, უფრო პრაგმატულები და გეგმაზომიერები. შენს გამო რუსეთს ომს არავინ არ დაუწყებს, შენ ეს გითხრეს ერთხელ, არ გაითვალისწინე, დაუშვი შეცდომები და სანამდე მიხვედი ხედავ. ჩვენ დღემდე ვიმკით ამ შედეგებს.

პრეზიდენტმა სააკაშვილმა მოგიწოდათ თანამშრომლობაზე, მზადყოფნას გამოთქვა საქართველოს მთავრობასთან გამოიყენოს მის ხელთარსებული ყველა რესურსი ოკუპაციის შესაჩერებლად...

- სააკაშვილმა ბევრი განცხადება გააკეთა 5-5 წლის წინ, ბევრ განცხადებას აკეთებს ახლაც, მაგრამ სააკაშვილის განცახებები და მოქმედებები რადიკალურად განსხვავდება ერთმანეთისგან. მისი რჩევები თუ კი იქნება ღირებული, მივესალმები, მაგრამ ამის ნაკლები იმედი მაქვს. ყველაზე ცუდი ისაა, რომ კაცი, რომელიც ერთს ფიქრობს, მეორეს აკეთებს და მესამეს წარმოუდგენს საზოგადოებას, ეს არის ძალიან ცუდი და ამ მხრივ, მისდამი ნდობა კარგა ხანია დაკარგული მაქვს.

რას ეტყვით იმ მოსახლეობას, რომელთა სახლ-კარი მავთულხლართების მიღმა აღმოჩნდა?

- ძალიან რთულია მათთვის რაიმე კონკრეტულის თქმა. ჩვენ ყველაფერი უნდა გავაკეთოთ იმისათვის, რომ მათ ელემენტარული პირობები დავუკმაყოფილოთ და მათმა ოჯახებმა შეძლონ არა მხოლოდ არსებობა, არამედ ცხოვრება. სახლი გაგიყოს ვიღაცამ, ან სახლსა და ვენახს შორის ბარიერები აგიგოს, ეს წარმოუდგენელია. ამას მე ნაკლებად ვუკავშირებ ევროინტეგრაციას, მაინც მგონია, რომ ეს, უფრო, ოლიმპიურ თამაშებს უკავშირდება. როგორც ჩანს, პუტინის ხელისუფლებას უსაფრთხოების თვალსაზრისით აქვს ეს პოლიტიკა აღებული. ეს, რომ საქართველოს აფხაზეთის სეგმენტზე ხდებოდეს, ჩემთვის უფრო გასაგები იქნებოდა, ვიდრე ცხივნალში.

აქედან გამომდინარე, შეასაძლოა, საქართველომ შეცვალოს გადაწყვეტილება და უარი თქვას ოლიმპიადაში მონაწილეობაზე?

- მე ვამბობ, რომ უნდა მივიღოთ მონაწილეობა. იმიტომ, რომ ოლიმპიური თამაშები შეიძლება სამომავლოდ ოპტიმისტური ხიდი იყოს ურთიერთობისკენ. აფხაზეთის და ოსეთის ცალკე სახელმწიფოდ მონაწილეობას მე გამოვრიცხავ, ეს არ მოხდება. ჩვენ ამ საკითხზე მოლაპარაკება გვაქვს ჩვენ ევროპელ მეგობრებთან და ამას ყველა გამორიცხავს.

აფხაზეთი და სამხრეთ ოსეთი ჯერ არაა  ცალკე სახელმწიფოებად დარეგისტრიურებული?

- არა, ამას ოლიმპიური კომიტეტი წყვეტს. არავითარი ამდაგვარი არ მომხდარა და იმედი მაქვს, რომ არც მოხდება.