„ჩვენს ქვეყანას განვითარება სჭირდება და ამ მიზნის მისაღწევად დიდი არჩევანი არ გვაქვს“, - აცხადებს for.ge-სთან საუბრისას პრეზიდენტობის კანდიდატი, ზურაბ ხარატიშვილი. მისი თქმით, სეპარატისტული რეგიონებთან მიმართებაში დღევანდელი ხელისუფლების პოლიტიკა პასიურია და შემოიფარგლება მხოლოდ უნიათო რეაგირებით მოვლენებზე, რაც ჩვენთვის დამღუპველია. პრეზიდენტობის კანდიდატი აცხადებს, რომ სეპარატისტულ რეგიონებთან დაკავშირებით უნდა ვაწარმოოთ არაღიარების აქტიური პოლიტიკა, ჩამოვაყალიბოთ ნდობის გარემო საერთო ინტერესების ქსელის შექმნით და ადამიანის საყოველთაოდ აღიარებული უფლებების საფუძველზე შევქმნათ საქართველოს შიდა სივრცეში მათი პოლიტიკური, ეკონომიკური, სოციალური და კულტურული ინტეგრაციის ვექტორები.
როგორ შეაფასებთ, ეროვნულ-დემოკრატიული ინსტიტუტის მიერ წარმოდგენილ კვლევას და პირადად თქვენ, ენდობით ამ კვლევას?
ზურაბ ხარატიშვილი: არასწორად ატარებენ კვლევას. ეს კვლევა დაიწყო 18 აგვისტოს, კითხვარები კი შედგენილია ერთი კვირით ადრე. გარკვეული ცდომილება არის, ეს კითხვარები არ მოიცავს ეროვნული უმცირესობის რეგიონებს, ეს არის ქართულენოვანი მოსახლეობის კვლევა და შესაბამისად, გარკვეული შესწორება დასჭირდება ამ ფაქტორს. დარწმუნებული ვარ, ზუსტად ასახავენ იმას, რასაც ამომრჩეველი ამბობს. ვფიქრობ, რომ ჩვენმა ამომრჩევლებმა ისწავლა უკვე, რომ არც თუ ისე გულწრფელი პასუხები გასცენ. ამ კვლევაში ერთი საინტერესო ტენდენციაა - „არ ვიცი“ - 16% და პასუხზე უარს ამბობს 6%, რაც ჯამში არის 22%.
შესაძლოა, ეს 22% ზურაბ ხარატიშვილის ამომრჩეველი იყოს?
- გარკვეულწილად, ასეც შეიძლება იყოს. ჩვენს საზოგადოებაში შიშის ინერცია არსებობს, როდესაც ამბობს, რომ არ იცის ვის აძლევს ხმას, შეიძლება იცოდეს, მაგრამ თქმა არ უნდა. ან არ არის გულწრფელი, როცა ამბობს, რომ ხმას აძლევს მმართველ კანდიდატს.
იმისათვის, რომ რეალური სურათი გქონდეთ, რამდენია თქვენი ამომრჩეველი, პოლიტიკური ცენტრი ხომ არ აპირებს ჩაატაროს კვლევა?
- არა, იმიტომ, რომ ზუსტი კვლევის ჩატარება ძვირი სიამოვნებაა და ჩვენ ამის რესურსი არ გაგვაჩნია.
უმცირესობის თემა არის გარკევული რეზერვი თქვენთვის?
- სხვათაშორის, უმცირესობასთან მქონდა ძალიან საინტერესო შეხვედრა, მათ შორის - ბოლნისში. სოფელი, სადაც მე ვიყავი, ეს იყო შერეული სოფელი, აღმოჩნდა, რომ ამ სოფლის მაცხოვრებლების ნახევრს ვაუჩერები არ ჰქონდათ მიღებული, ხოლო, ვინც მიიღო, ნაწილს არ გაუნაღდეს. ძალიან მარტივი დათვლით, მარტო იმ სოფელში, დაახლოებით, 50 ათასი ლარი ჩაიხსნა. სახეზეა შეუსრულებელი დაპირება. სადაც გაკეთდა, იქაც ძალიან დიდი ხარვეზი და კორუფციაა. ამ ადამიანებს, კონკრეტული გადაწყვეტილების მიზნით, ერთობლივი განცხადების გაკეთება შევთავაზე. მზად ვარ, რომ მათთან ერთად წავიდე პროკურატურაშიც, სოფლის მეურნეობის სამინისტროშიც და მათი გასაჭირი და პრობლემები წარმოვაჩინო. დარწმუნებული ვარ, რომ ეს არ იყო ერთი და რაღაცა განსაკუთრებული შემთხვევა.
ყოველდღიურ რეჟიმში ხვდებით მოსახალეობას და, ალბათ, უკვე, გამოიკვეთებოდა თქვენი მხარდამჭრების რიცხვი. მთავარი გზავნილი, რომელსაც თქვენ მოსახლეობასთან შეხვედრაზე ახმოვანებთ არის - „დავივიწყოთ სიძულვილის ენა“. ამ გზავნილს მოჰყვება მოსახლეობა?
- ეს არაა შემთხვევით შერჩეული ფრაზა. ხალხი გადაიღალა ამდენი ტყუილებითა და დაძაბულობით. ფოკუსჯგუფი, რომელიც ჩავატარეთ, გამოიკვეთა, რომ სკანდალური კადრები რომ გამოჩნდეს, ამას არავითარი ეფექტი არ ექნება. პირიქით, შეიძლება უკურეაქციაც კი გამოიწვიოს, ასეთი განწყობა არის დღეს მოსახლეობაში. მოსახლეობა დაიღალა ლოზუნგებით და დაპირებებით. ამიტომ, ვფიქრობ, რომ მათთვის ძალიან მისაღები იქნება ის, რომ უარი ვთაქვათ შეუსრულებელ დაპირებაზე, უარი ვთქვათ სიძულვილის ენაზე და პასუხისმგებლობით მოვეკიდოთ ჩვენს ნებისმიერ საქმინაობას.
ჩვენ უნდა შევქმნათ ზომიერი ამომრჩევლების ინტერესების გამტარებელი ჯგუფი. ამიტომაც მნიშვნელოვანია, რომ ის პოლარიზაცია, რომელიც დღეს საზოგადოებაშია, მოიხსნას. მართალი გითხრათ, ეს არის წინა ხელისუფლების ყველაზე დიდი შეცდომა და არასწორი ქმედება. რასაც აკეთებდა, თუნდაც პოზიტიურს, ამას იმდენად პოლარიზებულად აკეთებდნენ, იმდენად საკუთარ თავზე მიიწერდნენ და შესაბამისად, მეორე მხარეს, ვისაც ეს არ მოსწონდა და არ ეთანხმებოდა, მათ აკრიტიკებდნენ, ამის შედეგებს დღემდე ვიმკით. ეს იყო წინა ხელისუფლების ყველაზე დიდი შეცდომა. თუმცა, ახალი ხელისუფლებაც დიდი წარმატებით იმეორებს ამ შეცდომას.
მოსახლეობასთან შეხვედრაზე დაკავებული არ ხართ კონკურენტების კრიტიკით. ერთადერთი ადამიანი, რომელიც თქვენი კრიტიკით არის დაკავებული, ეს არის პრეზიდენტობის კანდიდატი კობა დავითაშვილი. რატომ დაგიპირისპირდათ დავითაშვილი, მიზეზი, შესაძლოა, ამომრჩეველი იყოს?
- პიროვნულად კობა დავითაშვილს არ ვიცნობ და შესაბამისად, პიროვნული არაფერია, უფრო პოლიტიკურია. კობამ აირჩია მარგინალური პოლიტიკოსის იმიჯი. ის ამბობს, რომ ყველა დასაჭერია, ყველა დასახვეტრია. ეს ცოტა არალოგიკურია, მითუმეტეს, ისეთი ადამიანისგან, რომელიც დამფუძნებელია და მეტიც, „ნაციონალური მოძრაობის“ სათავეში იყო. თუ დაპატიმრებებზეა ლაპარაკი და სამართლიანობის აღდგენაზე, მაშინ დავიწყოთ 2003 წლის „ვარდების რევოლუციით“. იურიდიული თვალსაზრისით, ეს იყო სისხლის სამართლის დანაშაული, ხელისუფლების მითვისება და ა.შ. კობას, როგორც იურისტს, ეს არ ეშლება. თუ სამართლიანობის აღდგენაზეა საუბარი, უნდა დაიწყო თავიდან, თუნდაც წინა ხელისუფლებიდან. თავიდანვე არის მათი სისხლის სამართლის დანაშული და რატომ ითხოვენ ამას, რას უნდათ ამითი მიაღწიონ და მე რა შუაში ვარ? - ვერაფრით ვერ გავიგე. თქვენ თუ გექნებათ საშუალება და გაარკვევთ, კარგი იქნება.
როგორია თქვენი პოლიტიკური ხედვა და რატომ უნდა მოგცეთ ხმა ქართველმა ამომრჩეველმა?
- პირველ რიგში, მკაფიოდ ჩამოყალიბებული ღირებულებათა სისტემის გამო. ჩვენი პრიორიტეტი უნდა იყოს ტრადიციული ეროვნული და ოჯახური ღირებულება. ჩვენი ძირითადი ორიენტაცია უნდა იყოს ევროინტეგრაცია და ის ფასეულობები, რომელიც თანამედროვე ცივილიზაციას გააჩნია. ჩვენ უნდა მოვახდინოთ საზოგადოების კონსოლიდაცია. თუ ჩვენ გვინდა განვითარება, კეთილდღეობა, უნდა ვიდგეთ ერთად, საერთო ღირებულებების გარშემო. ამ თვალსაზრისით ჩვენ დიდი არჩევანი, პრაქტიკულად, არ გვაქვს. დაპირისპირება და ურთიერთზიზღი დაგვანგრევს.
ერთი საზოგადოების შვილები ვართ და ეს საზოგადოება წინ უნდა წავწიოთ ჩვენი თანადგომითა და ერთად ყოფნით. ერთმანეთის მოთმენა უნდა ვისწავლოთ და საქმის კეთება იმ ადამიანებთან ერთად, ვინც ჩვენ არ გვეთანხმება. მე უარს ვამბობ შეუსრულებელ დაპირებაზე, ვპირდები მხოლოდ იმ რეალობას, რაც შემიძლია და მთავარი, რასაც ვპირდები ამომრჩეველს, გახლავთ ის, რომ პასუსხისმგებლობით მივუდგები იმ ფუნქციის შესრულებას, რომელიც მე მექნება დაკისრებული.
დღევანდელი მოცემულობით თუ შეგიძლიათ თქვათ, ჩატარდება თუ არა მეორე ტური?
- იმ განწყობიდან, რასაც მე ვხედავ, დიდი შანსია, რომ მეორე ტური გაიმართოს.
ეს იქნებით თქვენ და სახელისუფლებო კანდიდატი?
- ამას 28 ოქტომბერს გეტყვით. ყველაფერი შეიძლება მოხდეს. ამომრჩეველთა 22% წავა ერთი მიმართულებით და ამ შემთხვევაში, მმართველი პარტიის სასარგებლოდ, ეს ნიშნავს, რომ პირველ ტურში დამთავრდება არჩევნები. მაგრამ თუ ეს ხმა წაიღო რომელიმე ოპოციზიურმა კანდიდატმა, ჩათვალეთ, რომ ეს უკვე მეორე ტურია. ახლა მთავარი ბრძოლა 22%-ზე მიდის.
თქვენ საგანგებო ბრიფინგით მიმართეთ გენერალურ პროკურატურას, რომ დაიწყონ მოკვლევა აფხაზეთის უმაღლეს საბჭოში მიმდინარე პროცესებთან დაკავშირებით. რა მტკიცებულებისა და ფაქტებზე დაყრდნობით გააკეთეთ ეს განცხადება?
- პირაპირ შემიძლია გითხრათ, რომ წარმოუდგენელია ის, რაც ხდება აფხაზეთის უმაღლეს საბჭოში. ამ ჯგუფის მიერ მოხდა დევნილი აფხაზეთის ხელისუფლების პრივატიზაცია. თან ისე, რომ დღეს მოქმედ პრეზიდენტს და ახალ პრეზიდენტს, რომელსაც მოსახლეობა 27 ოქტომბერს აირჩევს, არანაირი მექანიზმი არ რჩება ჩაერიოს და კონტროლის მექანიზმი აამუშაოს. ზუსტად, 20 წლის წინ, იურიდიულად ეს გააკეთა ვლადისლავ არძინბამ, რის გამოც მივიღეთ ომი და დევნილი მოსახლეობა. როცა, ამას უკვე შენიანი გიკეთებს, მე ვფიქრობ, რომ ეს ღალატის ტოლფასია.
მე მიკვირს რატომ არის გაჩუმებული ხელისუფლება. იმიტომ, რომ პრაქტიკულად ამ ჯგუფმა, მხედველობაში მყავს დეპუტატები, როდესაც ხმა არ ეყოთ, რუსეთიდან ჩამოიყვანეს რუსეთის მოქალაქე, რომელიც იყო დეპუტატი, მაგრამ მას დღეს არანაირი იურიდული ძალა არ ჰქონდა მონაწილეობა მიეღო ამ არჩევნებში. ეს უკვე ბაქჰანალიაში გადავიდა როგორც იურიდიული, ისე პრაქტიკული თვალსაზრისითაც. ალბათ, საჭიროა, რომ ვიფიქროთ ამ თემაზე. ჩემი აზრია, რომ ჩავატაროთ აფახაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლესი საბჭოს არჩევნები. მერწმუნეთ, რომ ტექნიკურად ამის გაკეთება სავსებით შესაძლებელია.
გასაგებია, მაგრამ პროკურატურას რატომ მიმართეთ, სისხლის სამართლის ნიშნები იკვეთება მათ ქმედებებში?
- რა თქმა უნდა. მთელი რიგი სამართლებლივი დარღვევებია. ეს არის ხელისუფლების მიტაცემის კლასიკური სქემა. როგორც მაშინ არძინბასა და მისი თანამოაზრეების მიმართ აღიძრა სისხლის სამართლის საქმე, ასევე უნდა მოხდეს ამ შემთხვევაშიც. ძალიან მნიშვნელოვანი საქმეა. განსხვავება არაფერში არაა. არძინბამაც ასე დანიშნა დროებითი შემსრულებლები. მოქმედ შს მინისტრს, ბატონ გივი ლომინაძეს, ალექსანდრე ანქვაბი, რომელიც მოვალეობის შემსრულებელი იყო, სპეცრაზმით მიუვარდა და გალახეს.
პრაქტიკულად იგვე ხდება დღეს. არიან მინისტრები, რომლებიც კანონის სრული დაცვით არიან დანიშნული და არიან მოვალეობის შემსრულებელი მინისტრები, რომლებსაც ნიშნავს თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი, ეს უკვე მარაზმიც არაა. სწორედ ამიტომ მივმართე პროკურატურას, რომ დაიწყონ მოკვლევა. ეს სიტყვის მასალა არ ყოფილა. არც მე და არც ჩემი თანამოაზრეები, ასეთ თემებზე როყიოდ სიტყვებს არ ვისვრით. როცა შენიანი იქცევა ასე, სხვას რა უნდა მოვთხოვოთ?
როგორ ფიქრობთ ამ გადაწყვეტილებას, უმაღლესი საბჭო ხელისუფლებათან შეთანხმების გარეშე მიიღებდა?
- ეს მარტო აფხაზეთის მთავრობაში არ ხდება, ანალოგიური ვითარებაა საზოგადოებრივ მაუწყებელშიც. მე ვერ ვიტყოდი, რომ პრემიერ-მინისტრი ასეთ საკითხებს ვიღაცეებს ავალებს. აქ უფრო არის მინისტრის, ან დეპუტატების დონეზე კერძო ინტერესების თანხვედრა, გარკვეულ ოპოზიციურ ძალებთან. ეს აფხაზეთის უმაღლესი საბჭოს შემთხვევაში ძალიან თვალნათლივ სჩანს.
უმაღლესი საბჭოს ამ გადაწყვეტილებას აპროტესტებენ დევნილები. დეპუტატი ჯემალ გამახარია ამბობს, რომ ის რაც ხდება უმაღლესი საბჭოს წინ, უცხო ძალების მიერ არის მართული...
- ძალიან მაინტერესებს რომელია უცხო ძალა?! 200 ათასიან დევნილი მოსახლეობაში ნამდვილად არსებობენ ჭკვიანი ადამიანები, რომლებიც ხვდებიან რაც ხდება. ასე რომ, ამ თვალსაზრისით, მათ მობილიზაცია და პროცესის მართვა ნამდვილად არ სჭირდებათ. იმიტომ, რომ ეს დეპუტატები და მათი დიდი უმრავლესობა, ალბათ, არის იმ გაუგებრობების ერთ-ერთი ავტორი, რომელიც 20 წლის წინ მოხდა აფხაზეთში. მათი უპრინციპობა არ იყო უკანასკენელი იმ გაუგებრობებში, რასაც ომი მოჰყვა. რა თქმა უნდა, გეთანხმებით, რომ ძალიან დიდი თამაში იყო რუსეთის მხრიდან, მაგრამ უნიათო ქართველი დეპუტატების ბრალი, ნამდვილად არ არის ცოტა.
დღეს, ჩვენი ქვეყნის ყველაზე დიდი პრობლემა არის ტერიტორიული მთლიანობის საკითხი. ჩვენ ამ მიმართულებით უნდა ვიმუშაოთ ყოველდღიურად, ყველა ჩვენი მოკავშირეებისა და მეგობრების დიდი დახმარებით, ეს საკითხი მუდმივად უნდა იყოს აქტუალური. დეოკუპაცია, ეს არის ჩვენი მთვარი მოთხოვნა. რაც მთავარია, ქვეყნის ტერიტორიული მთლიანობა ისევ ჩვენმა თაობამ უნდა აღადგინოს. ჩვენს შვილებს ამ პრობლემას ვერ დავუტოვებთ.