ცსკ-ოს ყოფილი თავმჯდომარე ზურაბ ხარატიშვილი ახალი პოლიტიკური ცენტრის შექმნის ინიციატივით გამოვიდა. როგორც თავად აცხადებს, რეალური პოლიტიკური კონსულტაციები მას შემდეგ დაიწყება, რაც ახალი პოლიტიკური ცენტრი შეიქმნება.
ხარატიშვილი ბაჩუკი ქარდავასთან და პაატა დავითაიასთან თანამშრომლობას არ გამორიცხავს. ამის გარდა, ითანამშრომლებს ყველა პოლიტიკურ ძალასთან, ვინც პოლარიზებული არ არის.
„ქარდავას და დავითაიასთან თანამშრომლობას არ გამოვრიცხავ, ვინც არ გამოირჩევა რადიკალიზმით და გარკვეული პოლიტიკური ღირებულები გააჩნია ყველასთან ვითანამშრომლებ“, – აღნიშნა ხარატიშვილმა.
რაც შეეხება თანამდებობიდან მის გადადგომას, ხარატიშვილი ამბობს, რომ მასზე ზეწოლა არ ყოფილა და გადაწყვეტილება დამოუკიდებლად მიიღო.
არის თუ არა ხარატიშვილი ის ფიგურა, რომლის პოლიტიკაში მოსვლა პოლიტიკურ კლიმატზე აისახება, რა რეალური მიზნები შეიძლება იმალებოდეს ცესკოს ყოფილი თავმჯდომარის ამ ნაბიჯში, ამ თემაზე ექსპერტი კახა კახიშვილი გვესაუბრება.
ბატონო კახა, როგორ ფიქრობთ, შეძლებს ხარატიშვილი გარს წონადი პოლიტიკური ძალები შემოიკრიბოს? განმარტებების შემდეგაც კი მისი ეს ნაბიჯი ბევრ კითხვას ტოვებს...
- ხარატიშვილი პირველად საზოგადოებამ გაიცნო, როგორც საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე. ის თვლის, რომ მის სახელს არჩევნების გზით ხელისუფლების გადაცემა უკავშირდება და ეს არის მისი ძირითადი პოლიტიკური კაპიტალი, რომლითაც უნდა წარსდგეს საზოგადოების წინაშე. რა შანსები ექნება იმისათვის, რომ პოლიტიკაში თავი დაიმკვიდროს, ჩემთვის უცნობია. თუმცა ისიც უნდა ვთქვათ, რომ გარკვეული გამოცდილება საარჩევნო კამპანიის და საარჩევნო პროცესების, რა თქმა უნდა, აქვს.
თუ პოლიტიკურ ცენტრზეა საუბარი, ის შეეცდება ისეთი პარტიების კოორდინაციას, რომლებიც დღესდღეობით ფიქრობენ, რომ წამყვანი სახე სჭირდებათ. არ ვიცი ვისთან დაიწყებს კონსულტაციებს, ან საკუთარი პარტიის შექმნაზე იფიქრებს თუ არა, მაგრამ მაინც ვფიქრობ, რომ მას ეს განცხადება უფრო იმის გასამართლებლად სჭირდებოდა, რატომ წავიდა არჩევნების დროს ცესკოს თავმჯდომარის თანამდებობიდან და ეს არის გადაწყვეტილება, რომელიც შეიძლება ჩაითვალოს არაპოლიტიზირებულად და სამართლებრივად.
პოლიტიკაში წასვლა და საპრეზიდენტო არჩევნებში არჩართვა, ჩემთვის გაუგებარია - ჩაეტარებინა ეს არჩევნები და შემდეგ წასულიყო პოლიტიკაში. თუკი პოლიტიკაში წასვლას ფიქრობდა, ისეთი პრაგმატული ადამიანისთვის, როგორიც ხარატიშვილია, ასეთი გადაწყვეტილება ერთ დღეში არ მწიფდება. გამოდის, რომ მას უკვე მოფიქრებული ჰქონდა. მაშინ ჩნდება კითხვა, რატომ განაცხადა ამის შესახებ მხოლოდ საპრეზიდენტო არჩევნების დანიშვნის შემდეგ, როცა შეეძლო, მანამდე გადამდგარიყო?
ასეთი აჟიოტაჟიც არ შეიქმნებოდა, რომ აი, არჩევნების დროს ცესკოს თავმჯდომარე გადადგა. გაიხსენეთ რამდენიმედღიანი პაუზაც კი გააკეთა, ვიდრე გადადგომის მიზეზებზე ისაუბრებდა და ამით ინტრიგა შეინარჩუნა.
უნდა ვიფიქროთ, რომ გადადგომის რეალური მიზეზი პოლიტიკაში წასვლა არ ყოფილა?
- უნდა ვიფიქროთ, რომ ხარატიშვილს არ სურდა ჩაეტარებინა საპრეზიდენტო არჩევნები. ალბათ, იფიქრა, რომ სჯობს, მის სახელს უკავშირდებოდეს 2012 წლის საპარლამენტო არჩევნები, რომლის შედეგადაც მოხდა ხელისუფლების გადაცემა. ალბათ, ასეთი განცხადებებით სურს გაამართლოს საკუთარი გადაწყვეტილება.
არსებობდა მოლოდინი, რომ ხელისუფლების მხრიდან ზეწოლაზე ისაუბრებდა, თუმცა მან პრეზიდენტსა და პრემიერს მადლობა გადაუხადა...
- მე ამას არც ველოდი, უბრალოდ არ მომეწონა, რომ გადადგომის შესახებ გადაწყვეტილება მიიღო წინასაარჩევნო პერიოდში და ამასათან გარკვეული ინტრიგა შეინარჩუნა.
თუ ადამიანს გადაწყვეტილი აქვს პოლიტიკაში წასვლა და საპრეზიდენტო არჩევნებში მონაწილეობა, ხარატიშვილმა ყველაზე უკეთ იცის, რას ნიშნავს საპრეზიდენტო არჩევნებსა და პოლიტიკაში ჩართულობა, პარტიის შექმნა. ასეთი გადაწყვეტილება შეეძლო მიეღო საპარლამენტო არჩევნებიდან 5-6 თვის შემდეგ, უფრო კარგად მოემზადებოდა საპრეზიდენტო არჩევნებისთვის, თუკი აპირებს მასში მონაწილეობას.
ამავე დროს, საინტერესოა ის მომენტი, რომ თავისი გადადგომისას ააგორა ინტრიგა - განცხადება გაავრცელა პრესამსახურის მეშვეობით, მედიის მეშვეობით არ ახსნა გადადგომის რეალური მიზეზები, იმ თითქმის ერთკვირიან მონაკვეთში, ვიდრე მიზეზებზე ისაუბრებდა, ათასგვარი ვერსია გამოითქვა - ზეწოლას ხომ არ ახდენდნენ, მისგან რამეს ხომ არ მოითხოვდნენ და ა.შ. ეს ყველაფერი გაშუქდა მედიაში და საბოლოოდ, არჩევნების შესახებ გაკეთებულ დასკვნაშიც აისახება.
ახლა, როდესაც აცხადებს, რომ მადლობას უხდის პრეზიდენტსა და პრემიერს, ცდილობს, გადაფაროს მისი გადადგომის შესახებ გაკეთებული პოლიტიკური შეფასებები, რომელსაც ბიძგი თვითონვე მისცა. გადადგომისთანავე რომ დაესახელებინა მიზეზი, ასთი ტიპის შეფასებები არ იქნებოდა.
ვფიქრობ, ტექნიკური თამაშია, თითქოს, სურს, მადლიერების გრძნობა შეინარჩუნოს პრეზიდენტისა და პრემიერის მიმართ, რომ არც ერთი გაანაწყენოს და არც მეორე, მაგრამ ინტრიგას თვითონვე ჩაუყარა საფუძველი.
რეალური მიზეზი რა შეიძლება იყოს მისი გადადგომის?
- ვფიქრობ, მას არ სურდა საპრეზიდენტო არჩევნების ჩატარება, შესაძლოა, რაიმე ისეთი ექსცესი მომხდარიყო, რომელიც მის სახელს მიეწებებოდა. ამიტომ, ამ ეტაპზე, მან ჩათვალა, რომ უნდა გაერიდოს საარჩევნო ადმინისტრაციას.
სხვათა შორის, ცესკოს თავმჯდომარეობა საკმაოდ არასტაბილური თანმამდებობაა და როგორც წესი, საჯარო მოხელეებისთვის ბოლო თანამდებობა ხდება-ხოლმე. ალბათ, ამიტომ იზრუნა - სკანდალის ნიშნები იყო მის წასვლში და ალბათ, იფიქრა, რომ სხვა პერსპექტივა არ ექნებოდა და ეს გამოეყენებინა. თანაც საპრეზიდენტო არჩევნების შემდეგ, საარჩევნო მოდელი მთლიანად შეიცვლება და მაინც ვეღარ იქნებოდა საარჩევნო ადმინისტრაციის თავმჯდომარე.
ხარატიშვილმა განაცხადა რომ 20 აგვისტოს გვეტყვის პოლიტიკაში ვისთან ერთად იქნება, ვინ იქნებიან მისი პოლიტიკური ცენტრის შემადგენლობაში. ცნობილია, რომ ის მოლაპარაკებებს აწარმოებს პაატა დავითაიასთან, ითქვა, ქდმ-სთან თანამშრომლობაზეც, კულუარებში იმასაც ამბობენ, რომ ამ ახალ პოლიტიკურ ცენტრში „ნაცმოძრაობის“ სატელიტი პოლიტიკური პარტიები მოიაზრებიან. ასეთი გაერთიანება პოლიტიკურ ველზე არსებულ ბალანსზე რამენაირად აისახება - ცალ-ცალკე თუ ყველა ერთად აღებული პარტიების რეიტინგიდან გამომდინარეც რომ ვიმსჯელოთ?
- არ მესმის, რას ნიშნავს გაერთიანება. თუ ხარატიშვილი პარტიას ქმნის, სხვა პარტიები მასთან არ გაწევრიანდებიან. თუ საუბარი იმაზეა, რომ ხარატიშვილი საპრეზიდენტო კანდიდატად დარეგისტრირდება და ეს პარტიები მას მხარს დაუჭერენ, ეს სხვა საქმეა და სავსებით შესაძლებელიცაა. ამასთან, ისიც უნდა გავითვალისწინოთ, რომ ქდმ-ს ჰყავს თავმჯდომარე, რომელიც არის საპრერზიდენტო კანდიდატი.
თუ საუბარია საარჩევნო პროცესის დროს ცენტრის შექმნაზე, ამას აზრი მაშინ აქვს, როცა ცენტრი რაღაცისთვის იბრძვის, ამ შემთხვევაში, - პრეზიდენტობისთვის. თუ საპრეზიდენტო არჩევნებისთვის ხარატიშვილი იბრძვის, მის ცენტრში კი თარგამაძე იქნება, მაშინ გაუგებარია, რატომ არის დარეგისტრირებული თარგამაძე პრეზიდენტობის კანდიდატად.
ასე რომ, ხარატიშვილს და იმ პარტნიორებს, რომლებთანაც ის აპირებს თანამშრომლობას, დეტალები დასალაგებელი ექნებათ.
თუ საუბარია, უბრალოდ, კლასიკური პოლიტიკური ცენტრის შექმნაზე, თუ ისინი საპრეზიდენტო არჩევნებში მონაწილეობას აპირებენ, ამას ვერ მოასწრებენ. ხარატიშვილმა ჯერ პოლიტიკური პარტია უნდა შექმნას, შემდეგ ის პარტიის თავმჯდომარედ უნდა აირჩიონ, შემდეგ მისმა პარტიამ კოორდინირებულად უნდა იმუშაოს სხვა პარტიებთან, ამას კი მხოლოდ თვითმმართველობის არჩევნებისთვის მოასწრებენ. თუ ასეა, დღეს რა საჭირო იყო გადადგომა და იმის განცხადება, პოლიტიკურ ცენტრს ვქმნიო, მაინც გაუგებარი რჩება.
როდესაც პოლიტიკაში მოსვლის მიზეზებზე საუბრობდა, მან თქვა, რომ „დღეს ქართული საზოგადოება პოლიტიზებულია. დომინირებს სიძულვილის ენა. ყველა ვიღაცის წინააღმდეგ სამკვდრო-სასიცოცხლო ბრძოლაშია ჩაბმული და მოწინააღმდეგის განკითხვასა და განადგურებას ესწრაფვის. როგორც პატრიარქმა აღნიშნა, მთელი საქართველოს სასამართლოდ გადაიქცა. ასე არ შეიძლება, გაგრძელდეს“. თვლით რომ ხარატიშვილი ამ ყველაფერს შეაჩერებს?
- თუ ამ ყველაფრის გასწორების სურვილი აქვს ბატონ ხარატიშვილს და დღეს დაინახა, რომ პოლიტიკური პარტიები ერთმანეთის განაგდურებისკენ მოუწოდებენ, გასული 9 წლის განმავლობაში სუპერგანადგურებისკენ მოუწოდებდა „ნაცმოძრაობა“, რატომ არ ჩაერთო პოლიტიკაში და რატომ არ მოუწოდებდა იგივეს „ნაცმოძრაობას“? ვფიქრობ, ეს განცხადებები ცესკოს თავმჯდომარის პოსტიდან პოლიტიკაში გადაბარგების გადაწყვეტილების გამართლებას ემსახურება.
შესაძლებლად მიიჩნევთ, რომ მასზე ხელისუფლების ან „ნაციონალური მოძრაობის“ მხრიდან ზეწოლა იყო და ხარატიშვილი ამაზე საუბარს გაურბის?
- ვფიქრობ, რომ მასზე არანაირი ზეწოლა არ ყოფილა. ალბათ, თვითონ ვერ გაუძლო ცდუნებას, კარგად ჩატარებული არჩევნები დაკავშირებოდა მის სახელს. თუმცა, უფრო ლოგიკური იქნებოდა, ასეთი გადაწყვეტილება საარჩევნო კამპანიის დაწყებამდე მიეღო.
შესაძლოა, რეალურ მიზეზებზე საუბარს თავს არიდებს და რაღაც მოულოდნელი მოხდა?
- ჩემთვის, მაგალითად, ძალიან საინტერესოა, ვისთან ითანამშრომლებს, მაგრამ არა არჩევნებამდე. არ გამოვრიცხავ, რომ საპრეზიდენტო არჩევნების შემდეგ, როდესაც დაიწყება „ნაციონალური მოძრაობის“ დაყოფა, გარკვეული ადამიანები როდესაც დატოვებენ „ნაციონალურ მოძრაობას“, ალბათ, ისინი შექმნიან პარტიას და შესაძლოა, ძალზე საინტერესო კონფიგურაციებიც ვიხილოთ. მერე, ალბათ, უკვე შეგვეძლება, ვილაპარაკოთ იმ მიზნებზე, რომელიც ამოძრავებდა ბატონ ზურაბს პოლიტიკაში შესვლისას.
კიდევ ერთი მომენტია, ხარატიშვილის ცესკოს თამჯდომარედ დანიშვნის რეკომენდაცია ვანო მერაბიშვილს ეკუთვნის. თუ ისეთ კონფიგურაციას მივიღებთ, რომ სააკაშვილი დარჩება „ნაცმოძრაობის“ თავმჯდომარედ, ხოლო ბაქრაძე საპრეზიდენტო არჩევნების შემდეგ წავა „ნაცმოძრაობიდან“ და ახალ პარტიას შექმნის, შესაძლოა, უგულავამაც და ბოკერიამაც ცალკე პარტიები შექმნან, ასეთ შემთხვევაში, შესაძლებელია, იგივე ხარატიშვილის პარტია თანამშრომლობდეს ყოფილი ნაციონალების პარტიებთან, ხოლო ძირითადი საყრდენი მერაბიშვილი იყოს.
სავარაუდოდ, არანაკლებ აჟიოტაჟს გამოიწვევს ცესკოს ახალი თავმჯდომარის არჩევა, შესაძლებელია ესეც მორიგ სკანდალად იქცეს არჩევნების წინ?
- კანონის შესაბამისად, პარლამენტმა განცხადებიდან 15 დღის განმავლობაში უნდა მიიღოს დადგენილება ცესკოს თავმჯდომარის გადადგომის შესახებ. თუ ასეთ დადგენილებას არ მიიღებს, მეთექვსმეტე დღეს ის ავტომატურად გადამდგარად ითვლება. პრეზიდენტმა არასამთავრობოებთან შეთანხმებით 15 დღის ვადაში ახალი თავმჯდომარის კანდიდატურა უნდა შესთავაზოს ჯერ საარჩევნო ადმინისტრაციას, ხოლო იმ შემთხვევაში, თუ ადმინისტრაცია არ მოიწონებს შეთავაზებულ კანდიდატებს, პარლამენტს უნდა წარუდგინოს ისინი, რომელთა შემადგენლობიდანაც უნდა აირჩეს ცესკოს თავმჯდომარე.
თუ გავითვალისწინებთ მიშა სააკაშვილის ხასიათს, არ უნდა გამოვრიცხოთ, რომ ეს პროცესი მის ხელში ვაჭრობის ბერკეტად იქცევა. დარწმუნმებული ვარ, მოთხოვნებს წამოაყენებს და იტყვის, რომ მხოლოდ მათი დაკმაყოფილების შემდეგ წარადგენს ისეთ კანდიდატებს, რომლებიც, ასე თუ ისე, საზოგადოების მოთხოვნებს აკმაყოფილებენ, უფრო კონკრეტულად, საპარლამენტო უმრავლესობის.
წინააღმდეგ შემთხვევაში, „ოცნებისთვის“ მიუღებელ კანდიდატებს დაასახელებს. ამით შეეცდება ვაჭრობას და თუ საბოლოოდ ვერ შეთანხმდნენ, მაშინ მივიღებთ ისეთ კონფიგურაციას, რომ არჩევნებს ცესკოს თავმჯდომარის მოადგილე ჩაატარებს, რომელიც კანონის შესაბამისად მოვალეობის შემსრულებელი იქნება.
შემდგომში კი, თუ მკითხავთ, პარლამენტმა უნდა მოფიქროს ისეთი ტიპის საარჩევნო მოდელი, რომელიც არ იქნება ისე პოლიტიზირებული, როგორიც დღესაა. დღევანდელი საარჩევნო ადმინისტრაცია უკიდურესად პოლიტიზირებულია, სადაც გადაწყვეტილებები პოლიტკური მოტივებით მიიღება და არა სამართლებრივი ჩარჩოებით. ყველა კომისიის წევრი ანგარიშვალდებულია მის დამნიშვნელ სუბიექტთან, რომლებიც პოლიტიკოსები არიან.
ასეთ პოლიტიზირებულ გარემოში არჩევნების ისე ჩატარება, რომ საზოგადოებას კითხვები არ გაუჩნდეს, საკმაოდ რთულია და იმედს ვიტოვებ, რომ საპრეზიდენტო არჩევნების ჩატარების შემდეგ მაინც საქართველოს პარლამენტი ნორმალურ საარჩევნო მოდელს მიიღებს.