საკონსტიტუციო სასამართლოს მოსამართლე, მანანა კობახიძე არ ადასტურებს მედიით გავრცელებულ ინფორმაციას, რომ თითქოსდა ხელისუფლების წინააღმდეგ სარჩელით მიმართა სტრასბურგის სასამართლოს. თუმცა, ადასტურებს, რომ 13 სექტემბერს ერთ-ერთი ღია წყაროზე ატვირთულ ფარულ სატელეფონო ჩანაწერთან დაკავშირებით, რომელიც მასსა და პროტოპრესვიტერს მამა გიორგი ზვიადაძეს შორის შედგა, პროკურატურას მიმართა და მოწმის სტატუსით დაიკითხა. საკონსტიტუციო სასამართლოს მოსამართლე გავრცელებული ჩანაწერის ავთენტურობას არ ადასტურებს და ახლა გამოძიების შედეგებს ელოდება.

for.ge მანანა კობახიძეს ესაუბრა.

სუს-ის ე.წ. კრებსების ავთენტურობა ოფიციალურად დადასტურებული არ არის, თუმცა ჩანაწერებიდან, რომელიც გამოქვეყნდა, ერთ-ერთი არის თქვენი და მამა გიორგი ზვიადაძის საუბარი. ადასტურებთ ამ საუბრის ავთენტურობას?

მანანა კობახიძე: ჩვენს შორის კომუნიკაცია შედგა მაშინ, როდესაც მე უკვე სასამართლოში ვიყავი. რა თქმა უნდა, კანონი კრძალავს კონკრეტულ საქმეზე მოსამართლესთან კომუნიკაციას, თავის მხრივ მოსამართლეს ეკრძალება რაიმე აზრების გამოთქმა კონკრეტულ საქმესთან დაკავშირებით, რომელიც განხილვაშია. მოქმედ კანონზე, ან კანონპროექტზე პოზიციის გამოთქმას ყოველთვის ვერიდებით იმიტომ, რომ შეიძლება შემდეგ ჩვენთან გასაჩივრდეს და წინასწარ პოზიცია არ უნდა გვქონდეს გამოთქმული, რადგან ეს მერე პრობლემას ქმნის, თუნდაც მიუკერძოებლობის თვალსაზრისით.

რამე უკანონოს გთხოვდათ მამა გიორგი?

- არც მამა გიორგის ჰქონია იმის განზრახვა, რომ რაიმე უკანონო კომუნიკაციაში შემოსულიყო ჩემთან, რაიმე უკანონო ეკითხა, ან ეთხოვა და, რა თქმა უნდა, მეც აბსოლუტურად კანონის დაცვით მქონდა კომუნიკაცია. იმიტომ, რომ მე ვარ მოსამართლე და, რა თქმა უნდა, სრულად მაქვს გააზრებული ის პასუხისმგებლობა, რაც მაწევს, როგორც ძალიან მნიშვნელოვანი თანამდებობის მქონე პირს, რომელიც იხილავს კონკრეტულ დავებს. რა თქმა უნდა, კონკრეტულ დავასთან დაკავშირებით ვინმემ რომ რჩევა მკითხოს, ან რამე მთხოვოს, ეს დაუშვებელია და ხაზი მინდა გაუსვა, რომ ეს არც მომხდარა.

რა სახის კომუნიკაცია შედგა?

- ერთადერთი, რაც მამა გიორგიმ იკითხა, იყო ის, რომ მედიით იცოდა საკონსტიტუციო სასამართლო განიხილავდა იმ სარჩელს, რომელზეც არის მინიშნება იმ კომუნიკაციაში. საქმე ეხებოდა „აისას“ სარჩელს, აინტერესებდა მაქვს თუ არა უფლება სასამართლოში მეგობრის სახით შემოვიტანო ჩვენი დასკვნაო. ვუთხარი, რომ ამის უფლება ნებისმიერ პირს აქვს, ვინც დაინტერესებულია, აქვს ექსპერტული ცოდნა ამა თუ იმ საქმესთან დაკავშირებით და ვისაც აქვს ინტერესი სასამართლოს მიაწოდოს ინფორმაცია, მაგრამ სასამართლო ამას ან გაიზიარებს ან არა. ამის იქით ჩვენს შორის არანაირი კომუნიკაცია არ ყოფილა არც საქმის დეტალებზე და არც არაფერზე და ვერც იქნებოდა. მამა გიორგის გაუჩნდა სურვილი, რომ მოემართა სასამართლოსთვის, როგორც სასამართლოს მეგობარს. კანონი ითვალისწინებს ასეთ ინსტიტუტს.

რას ნიშნავს სასამართლოს მეგობარი?

- სასამართლოს მეგობარია ნებისმიერი პირი, ეს შეიძლება იყოს ფიზიკური თუ იურიდიული პირი, სამეცნიერო დაწესებულება, ან თუნდაც აკადემიური წრეების წარმომადგენელი, გნებავთ, საპატრიარქო და გნებავთ კონკრეტულად მამა გიორგი ზვიადაძე, რომელსაც შეიძლება გაუჩნდა კონკრეტულ საკითხთან დაკავშირებით გარკვეული პოზიცია.

რითაც მას დანაშაული არ ჩაუდენია...

- არა, რა თქმა უნდა. ნებისმიერ პირს უფლება აქვს მომართოს სასამართლოს, წარმოუდგინოს თავისი დასკვნა ამა თუ იმ განსახილველ საკითხთან დაკავშირებით, როგორც სასამართლოს მეგობარმა, თუმცა ეს არ ნიშნავს, რომ სასამართლო ვალდებულია მაინცდამაინც გაითვალისწინოს ეს აზრი.

ჩანაწერი, რომელიც გავრცელდა, ადასტურებთ, რომ ავთენტურია?

- ის, ვითომ გაშიფრული ტექსტი, რაც იმ შინაარსშია მოცემული, რაზეც თითქოსდა ჩვენ გვქონდა კომუნიკაცია, არ ვადასტურებ. იმიტომ, რომ ასეთი შინაარსის საუბარი არ გვქონია. მამა გიორგიმ იკითხა, თუ ჰქონდა უფლება, რომ მოემართა სასამართლოსთვის, როგორც მეგობარს. იმის იქით, არც მამა გიორგის არ დაუშვია ის, რომ რამე უკანონო ეთქვა ჩემთვის და, რა თქმა უნდა, არც მე დამიშვია ის, რომ ზედმეტი ინფორმაცია გამეცა ამ საქმესთან დაკავშირებით. ეს გამორიცხულია.

ის, რომ მამა გიორგი დამიკავშირდა, ეს მას არ უარუყვია და არც მე. არაფერი დასამალი არ გვქონია, ჩვენ ძალიან დიდი ხნის ურთიერთობა გვაქვს. ადამიანური კომუნიკაცია, ადამიანური ურთიერთობა არა მხოლოდ მამა გიორგისთან, არამედ ბევრ სასულიერო პირთან შეიძლება მქონდეს. ეს ჩვეულებრივი ურთიერთობაა ადამიანებს შორის, რომელიც არასოდეს არ გაცდენილა კანონით დასაშვებ ნორმებს, რომელიც შეიძლება უკავშირდებოდეს მოსამართლის და ნებისმიერი გარეშე პირის კომუნიკაციას. გამოვრიცხავ, რომ იმ შინაარსის ჩანაწერს, რომელიც გავრცელდა, თითქოსდა რაღაცა მაქვს მიცემული, კანონს ვახსენებ და ა.შ. ასეთი მსჯელობა ჩვენს შორის არ ყოფილა. იცით, იურიდიულადაც შინაარსი არაა გამართული. იურიდიული შეცდომა არის დაშვებული. ისეთ საკითხზეა ყურადღება გამახვილებული, რომ საკონსტიტუციო სასამართლო საერთოდ არ მსჯელობს.

პროკურატურას მიმართეთ იმიტომ, რომ ჩანაწერის ავთენტურობას არ ადასტურებდით?

- ჯერ ერთი, თვითონ ფაქტი იყო ჩემთვის საყურადღებო. ადამიანს ჰქონდა ჩემთან კომუნიკაცია, ეს ფაქტი არსებობდა. ამ დროს ვხედავთ, რომ ვიღაცა ამ საუბარს უსმენდა. მამა გიორგის უსმენდა, თუ მე მისმენდა, საერთოდ, რატომ ახორციელებდა ამ მოსმენას?

მართლაც, ვინ ახორციელდება ფარულ მოსმენას? ეს ხომ უკვე „ქართული ოცნების“ პერიოდია...

- რა თქმა უნდა. გამოვრიცხვადი იმას, რომ ეს ჩანაწერი მამა გიორგის გაევრცელებინა. ანუ, ჩემი და მამა გიორგის კომუნიკაცია ვის შეიძლებოდა სცოდნოდა, თუკი ვიღაცა ამას ფარულად, უკანონოდ არ მოისმენდა? მეორე, თვითონ კომუნიკაციის შინაარსი არ იყო ავთენტური, დამახინჯებული იყო. ჩვენს შორის არ შემდგარა იმ შინაარსის საუბარი, რაც გავრცელდა და რაც მედიით ვნახეთ.

ვინ დაჯდა? ვინ მოისმინა? შემდეგ ვინ გაშიფრა? ვინ დაწერა ეს ტექსტი? - ეს, რა თქმა უნდა, ეჭვს იწვევდა, მით უმეტეს როდესაც საუბარია უკანონო მოსმენაზე, არ აქვს მნიშვნელობა მოსამართლეს უსმენენ, თუ პროტოპრესპიკერს, თუ ნებისმიერ მოქალაქეს. ნებისმიერ შემთხვევაში არასანქცირებული მოსმენა არის დანაშაული. ფარულ მიყურადებას ძალიან მკაცრად გაწერილი წესი აქვს. პირად სივრცეში ასე შეჭრის უფლება არავის არ აქვს და საერთოდ, შეუთავსებელია დემოკრატიული სახელმწიფოსათვის. მით უმეტეს, თქვენ სწორად ბრძანეთ - მოსამართლის, რომელიც კიდევ უფრო დაცვის მაღალი ხარისხით სარგებლობს. ამ ვითარებაში როდესაც ვხედავ, რომ ჩვენი კომუნიკაცია ვიღაცისთვის გახდა ცნობილი, ვიღაცამ რაღაცა მოისმინა, გაშიფრა და მერე ისეთი ტექსტი დაწერა, რომლის შინაარსსაც არ ვადასტურებ, ამას სჭირდებოდა გამოძიება. ჩემი, ლეგიტიმური უფლება იყო, რომ გამოძიებულიყო ეს ფაქტი - რასთან გვქონდა საქმე. იყო ეს უკანონო ფარული მიყურადება, თუ...

როგორ ფიქრობთ, არ იყო ფარული მიყურადება?

- ჩემი ვარაუდები შეიძლება სხვადასხვა სახის იყოს, მაგრამ ეს ისეთი თემაა, რომელზეც პასუხი უნდა გაეცეს გამოძიების მხრიდან.

თქვენ მიმართეთ პროკურატურას, დაიკითხეთ მოწმის სტატუსით, მაგრამ რა ეტაპზეა გამოძიება?

- ჩემი ინიციატივით მივმართე პროკურატურას, რადგან ჩემი, პირველ რიგში, მოსამართლის რეპუტაციისთვის არის დამაზიანებელი. გარდა ამისა, აუცილებლად უნდა გაირკვეს იყო თუ არა ფარული მიყურადება, რაც კანონდარღვევაა და აუცილებლად უნდა იქნას გამოძიებული. ამიტომ, ვალდებულიც ვიყავი მიმემართა პროკურატურისთვის, რაც გავაკეთე. ბუნებრივია, ამ ფაქტის იგნორირებას ვერ მოვახდენდი.

დავიკითხე მოწმის სტატუსით. საქმეზე წინასწარი ძიება მიდის და რამდენადაც ჩემთვის ცნობილია, არა მხოლოდ ჩემს ეპიზოდზე, არამედ ზოგადად, მიდის გამოძიება. ნამდვილად, არანაირად დამატებითი ინფორმაცია არ მაქვს, არც უპირატესობით არ ვსარგებლობ. ყველა, ვინც თვლის, რომ უკანონდ მოუსმიეს, ვთვლი, რომ დაზარალებულია. ამ შემთხვევაში ვერავიზე წინ ვერ დავდგები, ველოდები გამოძიებას. მაქვს მოლოდინი, რომ დაიდება დასკვნა რასთან გვაქვს საქმე.

საქმეზე წინასწარი გამოძიება მიმდინარეობს, ეს გასაგებია, მაგრამ ახლა რატომ წამოიწია ისევ ამ საქმემ, კონკრეტულად თქვენი და მამა გიორგის ქეისმა? რა, ან ვინ შეიძლება იდგეს ამ ყველაფრის უკან?

- ვერ გეტყვით. ჩემთვის გაუგებარია ვისი შემოქმედებაა. შესაძლებელია იმ სარჩელსაც უკავშირდებოდეს, რაც ახლა გაიგზავნა. ისე გამოჩნდა, თითქოსდა მეც გავაგზავნე სარჩელი, მაგრამ მე სარჩელი არ გამიგზავნია, ველოდები გამოძიებას. ალბათ, სარჩელით მაშინ მივმართავ გამოძიებას, როდესაც იმედს ამოვწურავ. ჯერ ვფიქრობ, რომ გამოძიებას უნდა ვაცადო, რომ დაიდოს შესაბამისი დასკვნა. იმიტომ, რომ თავად წარმოვადგენ სასამართლო ხელისუფლებას, მოსამართლე ამ ხელისუფლების ნაწილია, რომელიც ემსახურება კანონს და კონსტიტუციას. ვთვლი, რომ ჩემი ეს სტატუსი მავალდებულებს გარკვეული პერიოდი მაინც დაველოდო გამოძიებას.

ანუ, თქვენ არ ადასტურებთ იმას, რომ სარჩელით მიმართეთ სასამართლოს?

- ამ ეტაპზე არ დამიგეგმავს სტრასბურგში სარჩელის გაგზავნა, მაგრამ გაჟღერდა, რომ თითქოს გავაგზავნე სარჩელი. ვინც გააგზავნა, ეს მათი ლეგიტიმური უფლებაა, რომ თავისი უფლებების დაცვისთვის იდავოს, თუნდაც ქვეყნის გარეთ. მაგრამ მე სარჩელი არ გამიგზავნია და არამართებულია დეზინფორმაციის გავრცელება. მით უმეტეს, რომ ამოიღეს ძველი კადრები და დააკავშირეს ჩემს პოლიტიკურ საქმიანობასთან. მე აბსოლუტურად დისტანცირებული ვარ პოლიტიკისგან და „ქართული ოცნებისგან“. როგორც კი გავხდი მოსამართლე, დავტოვე პოლიტიკური პარტია. არანაირი კავშირი პოლიტიკასთან არ მაქვს.

ვინ შეიძლება იდგეს ამის უკან? სუს-ის ფარული სატელეფონო მიყურადება, რომელიც გავრცელდა და რომელიც ამ ხელისუფლების პერიოდში არის გადაღებული, დამეთანხმეთ, რომ მძიმეა...

- გეთანხმებით, ძალიან მძიმეა. ყოვლად დაუშვებელია. ეს არყევს სახელმწიფოს ფუნდამენტს. დასადგენია რა ჩანაწერებია და რომელი პირი ახორციელებდა ამას.

როგორ ფიქრობთ, ვინ აკეთებდა ამას? ითქვა ისიც, რომ ძველი კადრები აკეთებდნენ ამას. არ ფიქრობთ, რომ ხელისუფლების ცვლილებიდან ცხრა წლის შემდეგ უხერხულიც არის ძველ კადრებზე საუბარი?

- არ ვიცი, ძველი კადრები რას ნიშნავს. თუ, ეს კადრები დღეს ისევ მუშაობენ სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურში და კონკრეტულად იმ უწყებაში, რომელიც ახორციელებს ფარულ საგამოძიებო მოქმედებებს, მერე ამას ამუშავეს და აქვეყნებს საჯარო სივრცეში, ეს არის ძალიან მძიმე დანაშაული და იმის თქმა, რომ ძველი კადრია, თუ ახალი, სრულიად არალევანტურია. იმიტომ, რომ ფარული საგამოძიებო მოქმედებები უნდა ტარდებოდეს საჭირო დროს კანონით გათვალისწინებული პროცედურების დაცვით, სასამართლოს თანხმობით.

თუ ეს ყველაფერი არ არის დაცული, მაშინ ადგილი გვაქვს სერიოზულ დანაშაულთან და პირველ რიგში, სახელმწიფოს ინტერესია, რომ ასეთი დანაშაული იყოს გამოძიებული. არ აქვს მნიშვნელობა ძველმა კადრმა ჩაიდინა, თუ ახალმა. პირველ რიგში სახელმწიფო უნდა იყოს დაინტერესებული, რომ ასეთი საქმე იყოს გამოძიებული. დემოკრატიული სახელწიფოსთვის ყოვლად შეუსაბამოა უკანონო მოსმენები, მით უმეტეს იმ მასშტაბით, რა მასშტაბით წარმოჩინდა. მაგრამ, რასთან გვქონდა საქმე და რეალურად რა ჩანაწერებია, ვარაუდების გამოთქმა არაფერს არ მოგვცემს, თუ გამოძიებამ არ თქვა კონკრეტულად რასთან გვქონდა საქმე.

როგორ ფიქრობთ, კობახიძე-ზვიადაძის წინააღმდეგ მიმდინარე კამპანიის უკან რა ჯგუფი დგას, ეს არის სახელისუფლებო ჯგუფი, თუ ოპოზიცია?

- ჩემი გარკვეული აზრიც რომ მქონდეს, ამ აზრის გამოთქმისგან თავს შევიკავებდი. მე რომ ვიყო რომელიმე პოლიტიკური ჯგუფის წარმომადგენელი, პოლიტიკურ თანამდებობაზე, ან ვიყო ადვოკატი, შეიძლება უფრო ღიად მესაუბრა რაღაცაზე, მაგრამ მე ვარ მოსამართლე, რომელსაც კიდევ სხვა პასუხიმგებლობები აქვს, ჩემი აზრის გამოხატვის თავისუფლებაც კი არ მაქვს იმ ფარგლებში, რა ფარგლებში შეიძლება ჰქონდეს სხვა ადამიანს. ამიტომ თავს შევიკავებ, მსჯელობაში არ შევალ.

მე ვისაუბრე ფაქტებზე, რაც მოხდა და თუ ფარულ მოსმენას ჰქონდა ადგილი და მით უმეტეს მასშაბურად, ეს არის ძალიან ცუდი ფაქტი, ეს არის დანაშაული და ამას ვიტყვი ყოველთვის სადაც არ უნდა ვიყო. მით უმეტეს როდესაც სამართალს ემსახურები, როდესაც ადამიანის უფლებების დაცვას და კონსტიტუციას ემსახურები უკვე მოსამართლის რანგში, როგორ შეიძლება ნეიტრალური დარჩე ასეთი ფაქტის მიმართ, ან თუნდაც არ მოითხოვო შენი უფლებების დაცვა?! პრაქტიკულად, ჩემი ვალდებულებაც არის, რომ მქონდეს რეაქცია ასეთ ფაქტზე.