„სასწაული არ მოხდა და რადგანაც ჩვენზე არ გასცეს რეკომენდაცია სტატუსზე, ეს დიდწილად არის ისევ ადგილობრივი დესტრუქციული ძალების და მათი გარე მოკავშირეების ძირგამომთხრელი საქმიანობის შედეგი“, - აცხადებს ანალიტიკოსი ზაალ ანჯაფარიძე, რომლის შეფასებით, ამ პროცესში ხელისუფლების ბრალია ის, რომ ზედმეტად უსვამდა თავზე ხელს ამ დესტრუქციულ ჯგუფებს.

ცხადია, რომ საქართველოს ევროკავშირში და ნატოში გაწევრიანების დაპირება ერთგვარი გეოპოლიტიკური იარაღი გახდა. მაგალითად, ნახევარი საუკუნის წინ თურქეთმაც მიიღო იგივე დაპირება, რომ გახდება ევროკავშირის ოჯახის წევრი, მაგრამ დღემდე ღია კარში დგას. თურქეთის მსგავსად მოგვიწევს თუ არა ღია კარში დგომა, ეს დამოკიდებულია იმ რეკომენდაციების შესრულებაზე, რომელიც ქვეყანამ მიიღო.

მიუხედავად იმისა, რომ საქართველო იზიარებს იგივე პოტენციალს, რომელიც უკრაინასა და მოლდოვას აქვს, საქართველო ე.წ. ტროიკიდან ამოვარდა. ევროკომისია უკრაინას და მოლდოვას რეკომენდაციას აძლევს მიიღოს ევროკავშირის კანდიდატის სტატუსი. კომისია რეკომენდაციას უწევს საბჭოს, საქართველოს მიანიჭოს ევროპული პერსპექტივა და შემდეგ დაუბრუნდეს და შეაფასოს, თუ როგორ აკმაყოფილებს საქართველო პირობებს კანდიდატის სტატუსის მინიჭებამდე.

ორგვერდიან დოკუმენტში გაწერილ გზავნილებში ვკითხულობთ, რომ ევროკომისია თითოეული ზემოთ ჩამოთვლილი რეკომენდაციის შესრულებას თვალს 2022 წლის განმავლობაში მიადევნებს და წლის ბოლოს მათ შესახებ ხელახალ დასკვნას მოამზადებს. რაც შეეხება 12-პუნქტიან რეკომენდაციებს, პირველი ნაწილი ქვეყანაში პოლიტიკური პოლარიზაციის აღმოფხვრას ეხება და აღნიშნულია, რომ დეპოლარიზაციისთვის ყველა პოლიტიკურმა პარტიამ უნდა იმუშაოს და ამ პროცესში გათვალისწინებული უნდა იყოს 19 აპრილის შეთანხმების სულისკვეთება.

რეკომენდაცია ასევე ეხება სახელმწიფო ინსტიტუტების გამართულ ფუნქციონირებას, მათ შორის სასამართლო სისტემას და აღნიშნულია, რომ უზრუნველყოფილი უნდა იყოს სასამართლოს მთლიანი და ჭეშმარიტი დამოუკიდებლობა. კიდევ ერთი რეკომენდაცია ეხება მედიას.

ევროკომისია მოუწოდებს საქართველოს უზრუნველყოფილი იყოს თავისუფალი, დამოუკიდებელი მედიაგარემო. ხოლო მედიასაშუალებების მფლობელების შემთხვევევაში, სამართლებრივი დავები წარიმართოს უმაღლესი სამართლებრივი სტანდარტების დაცვით. აქვე ნახსენებია ჟურნალისტებზე ძალადობის ფაქტების ეფექტური გამოძიება. ასევე, სახელმწიფოს მოსთხოვეს უმცირესობების უფლებების დასაცავად ძალისხმევის გაზრდა.

რეკომენდაციაში ასევე აღნიშნულია ანტიკორუფციული სააგენტოს დამოუკიდებლობის გაძლიერებაზე და ყველა ძირითადი ანტიკორუფციული ფუნქციის გაერთიანებაზე ხელისუფლების მაღალ ეშელონებში კორუფციის შემთხვევების წინააღმდეგ გადამწყვეტი ზომების მიღების მიზნით; კიდევ ერთი რეკომენდაცია ეხება „დე-ოლიგარქიზაციის“ ვალდებულების შესრულებას - ეკონომიკურ, პოლიტიკურ და საზოგადოებრივ ცხოვრებაში გავლენიანი წრეების ჭარბი გავლენების აღმოფხვრის გზით. ასევე, საუბარია ორგანიზებული დანაშაულის წინააღმდეგ ბრძოლის გაძლიერება საფრთხეების დეტალური შეფასების საფუძველზე.

ევროკომისიის პრეზიდენტ, ურსულა ფონ დერ ლაიენი ამბობს, რომ საქართველო იმავე მისწრაფებასა და პოტენციალს იზიარებს, რასაც უკრაინა და მოლდოვა. ამბობს, რომ საქართველოს განცხადებას აქვს სიძლიერე, განსაკუთრებით ბაზრებზე ორიენტირებული ეკონომიკა, ძლიერი კერძო სექტორი, რათა წარმატებას მიაღწიოს. თუმცა, აქვე ამბობს, რომ ქვეყანა უნდა გაერთიანდეს პოლიტიკურად, რათა ნათელი გზა დასახოს სტრუქტურული რეფორმებისა ევროკავშირის მიმართულებით.

„გზაზე, რომელიც ნათლად განსაზღვრავს შესაბამის რეფორმებს, სამოქალაქო საზოგადოებისა და ფართო პოლიტიკური მხარდაჭერის თვალსაზრისით, იმუშაოს საქართველომ. ჩვენ რეკომენდაციას ვაძლევთ საბჭოს, საქართველოს მიენიჭოს ევროპული პერსპექტივა, შეაფასოს, როგორ ასრულებს პირობებს, ვიდრე მივანიჭებთ მას კანდიდატის სტატუსს“, - განაცხადა ურსულა ფონ დერ ლაიენმა.

დღის ბოლოს ევროკომისიის გადაწყვეტილებას გამოეხმაურა ევროკავშირის ელჩი საქართველოში კარლ ჰარცელი, რომლის განცხადებით, ევროკომისიის მოსაზრება საქართველოს შესახებ, ფხიზლად ყოფნის მომენტია. მისი თქმით, როდესაც შედეგებს ვუყურებთ, არ შეიძლება არ აღინიშნოს, რომ საქართველომ ნაკლებად ხელსაყრელი მოსაზრება მიიღო, ვიდრე უკრაინამ და მოლდოვამ და ეს არის გზავნილი, რომელიც სერიოზულად უნდა იყოს მიღებული.

„როგორც უკვე ვთქვი, ეს საქართველოსთვის ფხიზლად ყოფნის მომენტია და როგორც ადრინდელი გაფართოების პროცესების ისტორიამ და გამოცდილებამ აჩვენა, საბოლოოდ, ბურთი თითოეული ცალკეული ქვეყნის მოედანზეა. იმ პროცესში, რამაც ევროკავშირში მკვეთრი გაფართოება და 2004 წელს 10 ახალი წევრის შეერთება გამოიწვია, განმცხადებლების უმეტესობას აღმავლობებისა და ჩავარდნების თავისი წილი შეხვდათ.

რაც შეეხება დეოლიგარქიზაციას, როგორც აღნიშნული იყო კომისიის მოსაზრებაში - ისევე, როგორც უკრაინასთან და მოლდოვასთან დაკავშირებით, მთავარია არ იყოს ზეგავლენა ქვეყნის დემოკრატიაზე და საბაზრო ეკონომიკაზე. გამოწვევები ყველა ქვეყანაში არის განსხვავებული, ისევე როგორც მიდგომები ამ გამოწვევების დაძლევასთან დაკავშირებით.

ეს არის ცხადი საკითხების ჩამონათვალი, მაგრამ ამჟამად, ყველაზე უფრო მნიშვნელოვანია საქართველოს მზადყოფნა და უნარი, შეუდგეს მუშაობას პრიორიტეტების ამ ჩამონათვალის შესასრულებლად, რაც მოითხოვს ყველა პოლიტიკური პარტიის, ისევე როგორც სხვა სახელმწიფო ორგანოების, ადგილობრივი ხელისუფლების და სამოქალაქო საზოგადოების და ასევე სხვების ჩართულობას“, - აცხადებს კარლ ჰარცელი.

პარტია „ქართულო ოცნების“ თავმჯდომარის, ირაკლი კობახიძის განცხადებით, კანდიდატის სტატუსის მისაღებად ევროკომისიის მიერ წაყენებული პირობები ზუსტად ემთხვევა ასოცირების დღის წესრიგს, ისედაც გვქონდა ვალდებულება აღებული და შესაბამისი რეფორმები განხორციელდება. რაც შეეხება ერთ-ერთ რეკომენდაციას, სადაც საუბარია დეოლიგარქიზაციაზე, ირაკლი კობახიძის განცხადებით, სააკაშვილი არის ერთ-ერთი ცნობილი ოლიგარქი, დღეს ის ციხეშია და დეოლიგარქიზაციისკენ კონკრეტული ნაბიჯი უკვე გადაიდგა.

„ჩვენ გვყავს ძალიან ცნობილი ოლიგარქები საქართველოში და ესენი არიან ადამიანები, რომლებიც ცხრა წელი ძარცვავდნენ ქართველ ხალხს და ქართულ სახელმწიფოს. მაგალითად, სააკაშვილი არის ერთ-ერთი ცნობილი ოლიგარქი და შეგახსენებთ, რომ დღეს ის ზის ციხეში და დეოლიგარქიზაციისკენ კონკრეტული ნაბიჯი უკვე გადაიდგა, მან თავისი ნებით გააკეთა პრინციპში ეს ყველაფერი, თავისი ნებით ჩაჯდა ციხეში, ეს ერთი. კეზერაშვილი, მეორე ოლიგარქი, რომელზეც აღძრულია სისხლის სამართლის საქმე და, რა თქმა უნდა, დეოლიგარქიზაციისთვის მნიშვნელოვანია, ეს საქმე იყოს ბოლომდე მიყვანილი.

ყველა საკითხს შევეხებით ბუნებრივია, ოლიგარქების დასრულება არის ქართული სახელმწიფოს ერთ-ერთი უმთავრესი ამოცანა. როდესაც საუბარია ოლიგარქიზაციაზე, აქ არ არის ნაგულისხმევი ბიძინა ივანიშვილი, რომელიც არის ბიზნესმენი თავისი კონკრეტული წარსულით. თუმცა იმ ადამიანებმა, რომლებმაც ძარცვეს ქვეყანა ცხრა წლის განმავლობაში, რა თქმა უნდა, იქნება საუბარი ამ დოკუმენტში და არა მარტო ამ დოკუმენტში. ჩვენ ყველაფერს გავაკეთებთ, რათა ამ ოლიგარქებისგან ჩვენი ქვეყანა გავათავისუფლოთ“, - განაცხადა ირაკლი კობახიძემ.

ანალიტიკოს დავით ქართველიშვილის შეფასებით, კითხვები მრჩება, ორ მოცემულობას შორის, როდესაც 2020 წლის სექტემბერში ევროკომისარმა ჟოზეფ ბორელმა მიწასთან გაასწორა უკრაინაში მიმდინარე რეფორმების ტემპი, უმწვავესი ციტატით, რომ „უკრაინა EU-ს მხოლოდ ბანკომატად განიხილავს“, ის უფრო მართალი იყო, თუ ევროკომისარი დღეს, რომელმაც აქო და ადიდა უკრაინული რეფორმირების 70%-იანი შესრულების მაჩვენებელი.

„მტყუან/მართლის ძიებაში ვარ. როდესაც ქალბატონმა ურსულამ უკრაინის სასამართლო სისტემის და ანტიკორუფციული სამსახურის სრულყოფილებაზე ისაუბრა, დავინტერესდი - ევროპის რომელ ქვეყანაში შეიძლება განვითარებულიყო შარშანდელი მოვლენები, როდესაც კიევის ცენტრში ანტიკორუფციული სამსახურის ეკიპაჟები დაედევნენ ქვეყნის უშიშროების სამსახურის ეკიპაჟებს, იქიდან კორუმპირებული მოსამართლის გამოხსნის მიზნით. კიდევ ერთხელ ვულოცავ უკრაინას, თუნდაც პირობადადებულ, ამ გამარჯვებას.

ამ ყველაფრის ფონზე, რა თქმა უნდა, ვიზიარებ საქართველოს EU-ს წევრობის პერსპექტივის აღიარებას, მიუხედავად იმისა, რომ არც გეოგრაფიულად ვყოფილვართ თურმე ევროპაში და არც ომი მიმდინარეობს ჩვენთან. ვნახოთ, რითი დასრულდება ეს ჩვენი პერსპექტივა ომის გარეშე, მშვიდობიან პერიოდში, მით უმეტეს, რომ გეოგრაფიულად ჩვენ ისევ იქ ვრჩებით, სადაც აქამდე ვიყავით“, - ამბობს დავით ქართველიშვილი.