"ჯორჯიან თაიმსის" ექსკლუზიური ინტერვიუ პრემიერ-მინისტრ ბიძინა ივანიშვილთან

საქართველოს პრემიერ-მინისტრი ბიძინა ივანიშვილი ქვეყანაში მიმდინარე პოლიტიკურ და სამართლებრივ პროცესებს აფასებს. Georgian Times-სთან ექსკლუზიურ ინტერვიუში პრემიერი შიდა პოლიტიკურ ვითარებაზე, გეოპოლიტიკურ პროცესებზე, საგარეო ურთიერთობებსა და ქვეყნის განვითარების სტრატეგიაზე საუბრობს.

. რა შეფასებას მისცემთ საქართველოს ყოფილი პრემიერ-მინისტრის ვანო მერაბიშვილის დაკავებას? არის ეს სამართლიანობის აღსრულება, რასაც ქართული საზოგადოება დიდი ხანია მოითხოვს თუ პოლიტიკური დევნა, როგორც ამას თქვენი ოპონენტები აფასებენ? მოხდება თუ არა სხვა დამნაშავე კრიმინალური რეჟიმის წარმომადგენლების პასუხისგებაში მიცემა?

- ერთ-ერთი დაპირება, რაც ჩვენ მოსახლეობას არჩევნების პროცესში მივეცით იყო ის, რომ ქვეყანაში სამართლიანობა უნდა აღდგეს. ცოტა გაჭიანურდა პროცესები, რამეთუ ჩვენ პროკურატურის საქმიანობაში შეგნებულად არ ვერევით, მაგრამ ვთხოვეთ, რომ მაქსიმალურად გამჭვირვალე ყოფილიყო პროცესები. ამას უყურებენ უცხოელებიც, დამკვირვებლები და სხვები, საზოგადოება ღელავდა და დღესაც ღელავს. კარგია, რომ მოთმინების გამომუშავებაც ვისწავლეთ და არა ის, რაც ბოლო 20 წლის განმავლობაში ხდებოდა, რომ ჩვენ სწრაფად ვიღებდით გადაწყვეტილებებს და ერთი უბედურებიდან მეორეში ვვარდებოდით.

პროცესების პოლიტიკური შეფასება, რომ თითქოს ეს პოლიტიკური დევნაა, ან შერჩევითი სამართალი მიმდინარეობს, მგონი, „ნაციონალური მოძრაობის“ გარდა აღარავინ აღარ ამბობს, თუმცა დასაწყისში, როცა ჩვენ ხელისუფლებაში მოვედით, ძალიან ბევრ უცხოელს ჰქონდა მსგავსი დამოკიდებულება და ეჭვები - ამერიკელებსაც და ევროპელებსაც.

6 თვის განმავლობაში ახალ მთავრობასთან დამოკიდებულება ძირეულად შეიცვალა, მათ დაინახეს რეალურად ჩვენი სახე. ამას ნაწილობრივ დაეხმარა ჩემი ვიზიტები ევროპაში. შესაბამისად, მსგავსი კითხვები აღარ ისმის. თქვენ თუ ნახეთ განცხადება ქალბატონი ეშტონის და ფულეს, რომელსაც მეც პასუხი გავეცი, იქ ზომიერებაა. რა თქმა უნდა, ევროპაც შფოთავს და ამერიკაც. ეს ნორმალურია, რადგან როცა ყოფილი პრემიერ-მინისტრს დააკავებენ, კითხვები ჩნდება.

ვისარგებლებ შემთხვევით და ხაზს გავუსვამ, რომ პოლიტიკურ დევნას არცერთ შემთხვევაში არ დაუშვებს ჩვენი გუნდი და მე პირადად, რომ საქართველოში შერჩევითი სამართალი განხორციელდეს.

- უნდა დარჩეს თუ არა „ნაციონალური მოძრაობა“ მთავარ ოპოზიციურ ძალად, როცა მისი წევრები დამნაშავე რეჟიმის წარმომადგენლები არიან და რა პერსპექტივები აქვთ სხვა ოპოზიციურ ძალებს? როგორ აპირებთ ისეთი სისტემის შექმნას, რომ მართლა ოპოზიცია შეიქმნას საქართველოში და არა კრიმინალური დამნაშავეები, რომლებიც საკუთარ თავს ოპოზიციას უწოდებენ?

უნდა დარჩნენ თუ არა, ეს მათი გადასაწყვეტია, მაგრამ ქცევებით, რომლითაც ისინი გამოირჩეოდნენ და აგრძელებენ ამ მანერას, ჩემი აზრით, ცოტა საშუალებას ტოვებს იმისთვის, რომ ისინი ნორმალურ ოპოზიციაში მოიხსენიებოდნენ. თუმცაღა, ჩემი სურვილია, რომ რაც მეტი იქნება ოპოზიცია, რაც უფრო მდიდარი იქნება პოლიტიკური სპექტრი, მით უფრო კარგი იქნება ქვეყნის განვითარებისთვის. ამას „ნაციონალური მოძრაობის“ წევრები მუქარაში მითვლიან, რომ მე მათი განადგურება მინდა. თუმცა, ეს გამონათქვამი არასოდეს არ გამომიყენებია და არც ახლა არ ვიკადრებ. მე მგონია, რომ თავის თავს ანადგურებენ. მათი ლიდერი საკუთარი ქცევით ცდილობს, რომ გაანადგუროს საკუთარი პარტია. ჩემი სურვილია, რომ პოლიტკური სპექტრი იყოს მრავალფეროვანი, სხვადასხვა ტიპის, განსხვავებული. რაც მეტი იქნება პოლიტიკური პარტიები, მით უფრო კარგი იქნება დემოკრატიის განვითარებისთვის.

საქართველოში ის პროცესები დასრულდა, რაც ბოლო 20 წლის განმავლობაში ვითარდებოდა. საქართველო გაცილებით სტაბილური იქნება და გარწმუნებთ, უფრო პლურალისტური. ჩვენ ჩავყარეთ ძალიან მტკიცე საფუძველი იმისა, რომ ვერანაირმა ძალებმა ვეღარ მოახერხონ დემოკრატიისა და ევროპული კურსის შებრუნება. იმ ფასადურ, მოგონებით დემოკრატიაზე, რაც იყო, ჩვენ უარი ვთქვით. ჩვენ ვაკეთებთ გულწრფელად და ჭეშმარიტად ევროპული ტიპის დემოკრატიას. ვერავინ გადაძლევს ქართველი ხალხის ნებას.

ახლაც ბევრია მცდელობები. ძალიან ბევრი უნიჭოდ იქცევა, მათ შორის, ჟურნალისტებიც. აგორებენ პროცესებს - ლაშა ნაცვლიშვილი, ხუხაშვილი, ხვედელიძე (რომელიც მსხვერპლი გახდა თავისი მოუთმენლობის). მან კანონი დაარღვია, მაგრამ არა ისე, როგორც მას აბრალებდნენ. უკვე გამოიკვეთნენ დამკვეთები. ძალიან კარგია ეს რომ იყო. ეცადნენ, მაგრამ არ გამოუვიდათ. მცირე ჯგუფებისგან რყევები ვეღარ მოხდება და ვეღარ მოახერხებენ, რომ მყარი დემოკრატიული ინსტიტუტები იოლად და მარტივად შეარყიონ.

სწორედ ამისკენ ვისწრაფვით ჩვენ, რომ საზოგადოება მაქსიმალურად მობილიზებული გახდეს, მაქსიმალური ჩართულობა მოახერხონ. ეს იქნება საფუძველი იმისა, რომ იყოს პლურალისტური საზოგადოება. საზოგადოება მთლიანად უნდა შეიცვალოს და იცვლება კიდეც. ზოგი ჭირი მარგებელიაო - ჩვენ ძალიან მძიმე გაკვეთილები გვქონდა და ღირსეული დასკვნები გავაკეთეთ.

- ელიტური კორუფციის ფაქტები - ქონების წართმევა, ძალადობა, ფაქტობრივად, წინა ხელისუფლების საფირმო სტილი იყო. როგორ და ვადებში უნდა მოხდეს სამართლიანობის აღდგენა? ვგულისხმობ სუფთა ეკონომიკურ დანაშაულებს. 1 ოქტომბრის შემდეგ, როდესაც ქვეყნიდან უზარმაზარი კაპიტალი გავიდა, როგორ აპირებთ ამ კაპიტალის დაბრუნებას? ან რა მექანიზმი შეიძლება შეიქმნას იმისა, რომ ეს კაპიტალი უკან მობრუნდეს? ამ აქტივებს „ნაციონალური მოძრაობის“ ე.წ ბიზნესმენები ფლობდნენ და ფაქტობრივად, ქვეყნიდან მთელი კაპიტალი გაიტანეს.

სამართლიანობის აღდგენის პროცესი გრძელდება. ალბათ ამას კიდევ რამდენიმე თვე დასჭირდება. მხედველობაში მაქვს ის საქმეები, რაც მაღალი თანამდებობის პირების საქმეების გამოძიებას ეხება. პროკურატურაში რამდენიმე საქმე ერთდროულად მიმდინარეობს და ეს პროცესი ალბათ რამდენიმე თვეში დასრულდება. ჩემი სურვილია, რომ შეიძლება სწრაფად დასრულდეს, რათა საზოგადოება დაბალანსდეს და ის მუხტი ჩაქრეს, რასაც არ ჩვენი საზოგადოების განვითარება საჭიროებს. სამართლიანობის აღდგენა აუცილებელია, მაგრამ ამ პროცესების ხანგრძლივობა ჩვენი საზოგადოების განვითარებისთვის შეიძლება შემაფერხებელიც იყოს.

რაც შეეხება კაპიტალის შემობრუნებას, რასაც გამოძიება და პროკურატურა მოახერხებს, ეს თავისთავად მოხდება. დაგეთანხმებით, მეც მაქვს ეჭვი, მაგრამ ეს გამოძიებამ და სასამართლომ უნდა დაამტკიცოს. ამ კუთხით რაც განვითარდება, თვითონ ნახავთ ყველანი. საერთოდ, კაპიტალის შემობრუნება ძალით არ ხერხდება. ქვეყანაში მდგომარეობა ისეთი უნდა იყოს, რომ კაპიტალი არ გარბოდეს ქვეყნიდან. მე მაქსიმალურად ვცდილობ ისეთი ბიზნესგარემო შევქმნა, რომ საქართველოში ინვესტიციების განხორციელება ყველას მოუნდეს.

- აპირებს თუ არა ხელისუფლება მიხეილ სააკაშვილისა და „ნაციონალური მოძრაობის“ გასამართლებას 2008 წლის აგვისტოს მოვლენებთან დაკავშირებით და რას ელით ამ პროცესისგან?

თქვენ იცით, რომ აგვისტოს მოვლენებთან დაკავშირებით გამოძიება დაიწყო. ჩვენ ამის ვალდებულებაც გვქონდა და აუცილებლად უნდა გაგვეკეთებინა. ის აგრესია და აღშფოთება, რაც თვითონ სააკაშვილის და „ნაციონალური მოძრაობის“ მხრიდან გამოიხატა, ჩემი აზრით, აბსურდულია. საზოგადოებამ კარგად უნდა იცოდეს რა მოხდა რეალობაში. ამას ისე ნათლავენ, თითქოს ამით ქვეყნის იმიჯი დაზარალდება და თითქოს ჩვენ ტერიტორიებს ვეღარ დავიბრუნებთ, რაშიც მე მათ არ ვეთანხმები. ყველამ ყველაფერი იცის. ევროპაში კარგად იციან, უკვე საუბრობენ, იყო ტალიავინის გამოძიება, მაგრამ ისინი ცდილობენ ქართულ საზოგადოებას განსხვავებული ინფორმაცია მიაწოდონ. მე ჩვენ საზოგადოებას ვარწმუნებ, რომ არავითარ შემთხვევაში საქართველოს იმიჯს ამით არაფერი არ დააკლდება და ჩვენ ისეთს არაფერს არ გავაკეთებთ, რომ ქვეყნის იმიჯი შევლახოთ. მათ ეს თავისი საკუთარი ქცევით მოახერხეს და უნდათ, რომ დღეს ჩვენ გადმოგვაბრალონ.

რაც შეეხება სააკაშვილისა და „ნაციონალური მოძრაობის“ გასამართლებას, ამაზე რომ ვისაუბრო, პოლიტიკური შეფასება გამომივა. ამიტომ ვცდილობ, რომ ჩვენს საზოგადოებაში ან ევროპაში არ გაჩნდეს ეჭვი, რომ ჩვენ შეიძლება რაიმე ტიპის პოლიტიკური დევნა განვახორციელოთ. მე ამ კუთხით არ განვიხილავდი. გამოძიება თვითონ გადაწყვეტს რა და როგორ, თუმცა კითხვები მათ მიმართ მეც გამაჩნია, მაგრამ ეს ყველაფერი სასამართლომ უნდა გადაწყვიტოს.

- პროკურატურაში სამართლიანობის აღდგენასთან დაკავშირებით 8 ათასამდეა საქმეა შესული. ხომ არ აპირებთ დროებით მაინც დამატებითი კადრების მობილიზებას? რა გახდა ბოლოსდაბოლოს 300 კარგი იურისტის პოვნა საქართველოში?

კარგი შეკითხვაა, თუმცა არ არის იოლი. პროკურატურაში საკმაოდ ბევრი განცხადება შევიდა, საიდანაც 100-მდე უკვე გადარჩეულია. გარდა იმისა, რომ დამატებითი კადრების საჭიროება ჩნდება, აშკარად განცხადებები მართლაც ბევრია და ეს სიმძიმე როგორმე უნდა გადაილახოს, რომ ამ მასას მოვერიოთ. დაემატება თუ არა ვინმე, ამაზე გადაწყვეტილება ჯერ არ არის მიღებული, თუმცა პროკურატურაში ნაწილობრივ კადრების შეცვლასაც ვაპირებთ. პროკურორობა ძალიან განსაკუთრებული პროფესიაა. მას კარგი განათლება სჭირდება და ზუსტად ისეთი დიპლომი, როგორსაც კარგი პროკურორი საჭიროებს. ამ მხრივ, არც ისეთი სიუხვე გვაქვს. არ არის იოლი კვალიფიციური პროკურორების შერჩევა. მაქსიმალურად ვცდილობთ ძველი კადრების შენარჩუნებას. ვფიქრობ, რომ გაზრდის საჭიროებაც არის და ამასაც განიხილავენ.

- აპირებთ თუ არა იმ ხალხის თანადგომას, ვინც რეპრესიები საკუთარ თავზე გადაიტანა, ოჯახზე, ბიზნესზე, ქონებაზე, რადგან ამ ხალხს ფაქტობრივად ნულიდან უწევთ ყველაფრის დაწყება. ამისთვის მთავრობას აქვს თუ არა პროგრამა შემუშავებული? როგორ აპირებთ ამ საკითხის დარეგულირებას?

ძალიან რთული კითხვაა. თქვენ მხედველობაში გაქვთ ჩამორთმეული ქონებები, გადანაწილება, ჩუქება სახელმწიფოსთვის და ა.შ? ძალიან ბევრია ასეთი ტიპის დაზარალებული და ძალიან რთულია გადარჩევა, რამეთუ, ზოგიერთი ქონება რამდენჯერმეა გადაყიდული და არის პატიოსანი მყიდველი. ეს კი, არც ისე მარტივია. ყველაზე რთული საკითხია, რაც ამ კუთხით გვაქვს და პოლიტიკურადაც ვმსჯელობთ.

ექსპერტებთან შეხვედრა გვქონდა და კახა კახიშვილმა გვთხოვა, რომ ამნისტიის მსგავს თემაზე ვიმსჯელოთ და მე დავეთანხმე, რომ უახლოეს დროში, როცა მათ სურვილი ექნებათ ამ თემაზე ვიმსჯელოთ. ეს სამსჯელო საკითხია და საკმაოდ რთულია. არ დაგიმალავთ, ასეთი აზრიც არსებობდა მთავრობაში და ჩვენს პოლიტსაბჭოში. თითქოს, შეიძლებოდა, რომ ეს სახელმწიფოს აენაზღაურებინა. ეს საკმაოდ დიდ თანხებზე ადის და შეჯამებული 7 მლრდ-ს აჭარბებს. საკმაოდ რთული პროცესია და ვცდილობთ, რომ ღირსეული გამოსავალი ვნახოთ. გაგიმხელთ, რომ დღეს გადაწყვეტილება მიღებული არ გვაქვს და საკმაოდ რთული პრობლემის წინაშე ვდგავართ.

-როგორია მთავრობის სამოქმედო გეგმა ბიზნესგარემოს გასაუმჯობესებლად? რასთან აკავშირებთ იმ ფაქტს, რომ ეკონომიკის ზრდის ტემპი, როგორც თქვენი ოპონენტები ამბობენ, შეჩერებულია. ინვესტიციები შემცირებული, ექსპორტ-იმპორტის ბალანსი გაუარესებული . ამასთან , ექსპერტები საუბრობენ, რომ წელს განსხვავებით წინა წლებისგან შესაძლოა, 6% -იანი ეკონომიკური ზრდის მიღწევა ვერ მოხერხდეს. რამდენად ზუსტია ეს პროგნოზი? რა გახდა ამის მიზეზი?

იმისთვის, რომ კარგი შედარება გავაკეთოთ, უნდა გავიხსენოთ რის ხარჯზე აღწევდა წინა მთავრობა 6% -იან ეკონომიკურ ზრდას. ეს ზრდა ხერხდებოდა იმ კრედიტებით აშენებული შენობებით, რომელსაც რატომღაც სახელმწიფო და მთავრობა აკეთებდა, თუმცა ზოგიერთი შენობა მთავრობის გასაკეთებელი იყო. ძალიან მარტივად ხერხდებოდა ეს. მაგალითად, იუსტიციის სახლები, რომელიც ჩვენ შევაჩერეთ, რადგან იქ ძალიან გაურკვეველი პროექტები იყო და 3 -ჯერ ძვირი. ჩვენ 3 -ჯერ იაფად გავაკეთებთ და 3 -ჯერ ხარისხიანად, მაგრამ გავაგრძელებთ ამ პროცესს.

ერთადერთი, რაც შევაჩერეთ იუსტიციის სახლები იყო. ბოლო 20 წლის განმავლობაში მაგალითად, ძალიან დიდი გავლენა მოახდინა მშპ-ს ზრდაზე სახელმწიფოს მიერ პარლამენტისა და იუსტიციის სახლების აშენებამ. ეკონომიკური ზრდის მიღწევა ასეთი ტიპის ხელოვნური გზებით ხდებოდა. ეკონომიკა არ შეიძლება იზრდებოდეს ხელოვნურად. პირველი კურსის სტუდენტმაც იცის რომ, როგორც საქართველოში იმართებოდა ეკონომიკა, ეკონომიკის განვითარებასთან წინააღმდეგობაში მოდის. ჩვენ ჭეშმარიტ განვითარებას ვუყრით საფუძველს.

ეკონომიკა არის ინერტული. რამდენიმე თვეში მისი შეცვლა ძალიან რთულია, მაგრამ საფუძველს, რომელსაც ჩვენ ეკონომიკის განვითარებას ვუყრით, ძალიან მდგრადი და ფუნდამენტურია . ბიზნესი ყოველგვარი ზეწოლისა და ჩარევისგან გათავისუფლებულია. დღეს თუ ვინმეს აქვს მსგავსი მაგალითი, მე ვარ მომართული, რომ ნებისმიერ ინფორმაციაზე რეაგირება მოვახდინო. ბიზნესს თავისუფალი და კონკურენტუნარიანი გარემო სჭირდება, რაც ჩვენ უკვე პრაქტიკულად, დავაფუძნეთ,. გარდა ამისა, ვიწყებთ ზოგიერთი ეკონომიკური კანონის დახვეწას. მათი უმრავლესობა ფურცელზე ნორმალური იყო. თუნდაც ის ფაქტი, რომ 16% -ია ერთობლივი კომპლექსური გადასახადი, რაც ძალიან ცოტაა. ამით მთელ მსოფლიოში მე-4 ადგილზე ვართ. მათ ეკონომიკაში რაღაცეები გაკეთებული ჰქონდათ, მაგრამ არაფერს ამას ფასი არ ჰქონდა, მაშინ როდესაც ბიზნესი მთლიანად ხელისუფლების მიერ იმართებოდა. ახლა კი, ის კანონები, რაც ეკონომიკასა და თავისუფალი ბიზნესგარემოს გავითარებას სჭირდება, არანაკლებია, ვიდრე ევროპაში. ამასთან , ვაფუძნებთ კიდევ 2 ფონდს, დარჩა 2 კვირა.

სხვათაშორის , თანაინვესტირების 3 მლრდ-იან ფონდზე როცა განვაცხადე, იმდენი მსურველი გაჩნდა, რომ შეიძლება 5 მლრდ-ს გადააჭარბოს. ეს საქართველოსთვის ძალიან დიდი დამატებითი მუხტი იქნება. ეს ჩემი იდეა იყო. ბიზნესმენი ვარ და ძალიან კარგად ვიცი, რომ რაც ასეთი ტიპის ქვეყანას სჭირდება, როგორიც საქართველოა - განვითარებადს, რომელსაც ნაკლებად ენდობიან და არც ისეთი პოლიტიკური და ეკონომიკური სტაბილურობით გამოირჩევა, ნებისმიერი ინვესტორისთვის ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს, ვინ იქნება მისი ადგილობრივი პარტნიორი.

ეს ფონდი ამ თანხით ნებისმიერ ინვესტორსპარტნიორობას 25-დან 75%-მდე სთავაზობს. ეს ინვესტორის გადაწყვეტილებას ძალიან აიოლებს და ამარტივებს. ეს აუცილებლად იმუშავებს, მაგრამ ამას დრო სჭირდება. ხმა გავიდა და უკვე ძალიან კარგი რეაქციებია. ეს დამატებით მასტიმულირებელი იქნება.

მეკითხებიან - ეკონომიკაში რა ხდება, რატომ არაფერს აკეთებთ. რა უნდა გააკეთოს მთავრობამ ეკონომიკაში? უნდა შექმნას პირობები და კონკურენტუნარიანი ბაზარი. ეს პირობები თითქმის შექმნილია და რაც დარჩენილია, ამას დავხვეწთ.

ინფრასტრუქტურის განვითარება, რითაც წინა ხელისუფლება ტრაბახობდა, 2-3-ჯერ მეტი იქნება. მათ 9 წლის განმავლობაში 100 კმ გზა გაიყვანეს. მქონდა შეხვედრა ინფრასტრუქტურის მინისტრ დავით ნარმანიასთან და მარტო წელს, მინიმუმ 50 კმ-ს ავაშენებთ. იმის ნახევარს, რაც 9 წლის განმავლობაში გააკეთეს. ჩვენ 2 წელიწადში ბევრად მეტს გავაკეთებთ.

ვინც არ იცის ეკონომიკა, ხშირად მეკითხებიან - აბა კიდევ რას აკეთებთ? რატომღაც ჰგონიათ, მთავრობამ უნდა აკეთოს ეკონომიკა. ასე ეგონა წინა ხელისუფლებასაც. ბიზნესმენებს კურორტებს აშენებინებდნენ, სასტუმროებს და ხელებს უგრეხდნენ. ჰგონიათ, რომ ეს არის სახელმწიფოს ფუნქცია. არა, სახელმწიფო არ უნდა ჩაერიოს. დღეს საქართველოში ეკონომიკა ყველაზე რთული და საჭირო სფეროა. ყველაზე მეტად რაც გვჭირდება ეკონომიკის აღორძინებაა. ყველა პრობლემა, რომელიც გადაჭრას საჭიროებს, ეკონომიკაზეა მიბმული. თუ ჩვენ ეკონომიკას ავაღორძინებთ, გარწმუნებთ, რომ თუ გნებავთ, ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენაზეც კი, ეს გადამწყვეტ გავლენას მოახდენს. მე დღე და ღამე ამაზე ვზრუნავ. ვფიქრობ, სწორად ვალაგებთ ყველაფერს.

მეორე საპარტნიორო ფონდი, რაც გვქონდა, სუვერენული ფონდი იქნება და ესეც დამატებით სტიმულს გააჩენს. პირადადაც, თუკი ვინმეს ვიცნობ, ვუკეთებ ამას რეკლამირებას.

ჩემი აზრით, საქართველო ძალიან საინტერესოა ინვესტიციებისთვის. ჩვენ უნიკალური მდებარეობა გვაქვს, კარგი კლიმატი და ყველა პირობა იმისთვის, რომ საქართველოში ეკონომიკური ბუმი დაიწყოს. ეს არის ჩემი ოცნება, მაგრამ როგორც ვამბობ, მეორე წელს ამის ნიშნები უნდა გაჩნდეს და მესამე წელი კარგი უნდა იყოს.

წინა ხელისუფლების წარმომადგენლები ჯერ კიდევ ცდილობენ, ისეთი შთაბეჭდილება შექმნან, თითქოს საქართველოში რაღაც საშინელება ხდება. ეკონომიკური ზრდა შესაძლებელია, ნაკლები იმაზე იყოს, რაც წინა წლებში იყო, მაგრამ გარწმუნებთ, რომ ეკონომიკამ გაჯანსაღება დაიწყო. ეს იყო დაავადებული, ხელოვნურად შექმნილი და მართული ეკონომიკა და ზრდაც კრედიტებზე იყო დაფუძნებული.

ხელისუფლება იმას აკეთებდა, რაც მისი საქმე არ იყო. მაგალითად, თბილისის მერია გავიდა და გუდაური ააშენა იმის სანაცვლოდ, რომ საზოგადოებისთვის სოციალური პრობლემები მოეხსნა. ელექტროენერგიაზე ფასები მოუმატეს და პარტიას აფინანსებდნენ.

- წელს პირველად დაიხნა მიწები. ამდენი წლის განმავლობაში მკვდარი სოფლის მეურნეობა გამოცოცხლების გზას დაადგა. ხომ არ იგეგმება მომავალში ქართული სოფლის მეურნეობის პროდუქციის მიმართ პროტექციონისტული პოლიტიკის გატარება უცხოურ პროდუქციასთან მიმართებაში?

სიტყვა - პროტექციონისტული რომ ვიხმარო ახლა, ჩემს ოპონენტებს ალბათ არ მოეწონებათ, მაგრამ ჩვენ ცივილიზებული ეკონომიკური კანონები უნდა დავხვეწოთ და გავატაროთ ისე, რომ ჩვენს მწარმოებელს რაღაც პრივილეგიები მიეცეს. ამისთვის სხავადასხვა მიმართულებით ვდგამთ ნაბიჯებს. უხარისხო პროდუქციის კონტროლი გაძლიერდება. ვცდილობთ, სხვა ეკონომიკური ბერკეტები, რაც ევროპისთვის მისაღებია, აღვადგინოთ და დავაბრუნოთ. დამატებითი ბაზრების მოძიებაში ვეხმარებით და მომავალშიც დავეხმარებით ბიზნესმენებს. მთავრობის ერთ-ერთი მოვალეობაა, რომ ბიზნესს ლობირება გაუწიოს. როდესაც ბიზნესმენებს ვხვდები გამუდმებით ვახსენებ - ჩინოვნიკებიდან ვერავინ გაბედავს ბიზნესში ჩაერიოს.

სოფლის მეურნეობას რაც დავეხმარეთ, ესაა სოციალური, მაგრამ ეს გარკვეულწილად ეკონომიკასაც წაადგება. ვფიქრობ, რომ ცოტა დროც სჭირდება და შედეგიც გამოჩნდება. მეც განვიცდი ამას, რამეთუ სანამ შედეგს არ დაინახავ, მისი ლოდინი რთულია. ამასთან, ეკონომიკაც რთულია და ეკონომიკის აღორძინების საკითხს მარტო შიდა პოლიტიკური და ეკონომიკური სიტუაცია არ წყვეტს. ძალიან დიდ გავლენას ახდენს გლობალიზაცია, მეზობელი და სხვა ქვეყნების ეკონომიკური მდგომარეობა.

- თუ გაქვთ პროგრამა, რა ახალი საექსპორტო პროდუქცია შეიძლება საქართველომ აწარმოოს?

თქვენ წარმოიდგინეთ, რომ დასაწყისში, როდესაც მოვედი, ძირითადი პრობლემა ეკონომიკაში დასაბანდებელი ინვესტიციებისა და ფულის მოძიება იყო. ეს საკითხი ვფიქრობ, წარმატებით გადავწყვიტეთ და მომავალშიც გავაგრძელებთ ამ მიმართულებით მუშაობას. ახალი პროექტების მოძიება ყველაზე რთულია და ამ კითხვაზე პასუხის გაცემა. მე ეკონომიკური ჯგუფი შევკრიბე და მთელ ბიზნესს დავავალე, რა შეიძლება იყოს ახალი ტიპის. არ დაგიმალავთ და რამდენიმე ქვეყანას დავუკავშირდი, ვინც წარმატებულია ნანოტექნოლოგიების და მსგავსი პროდუქციის წარმოებაში, რომ იქნებ რამე პროექტები საქართველოშიც ჩაიდოს.

უფრო მეტი დეფიციტი დღეს იდეების გაგვაჩნია. გარდა იმისა, რომ ჰესები მოდაშია ძალიან, რა ახალი ტიპის პროექტები შეიძლება განვახორციელოთ. ამას სჭირდება თავისუფალი ბაზარი. შემდეგ ბიზნესი წესით, თვითონ მიაკვლევს ახალ პროექტებს.

- რა ეტაპზეა გამოძიება სოფლის მეურნეობის მაღალჩინოსნებთან დაკავშირებით? თქვენ ღიად განაცხადეთ, რომ დავით კირვალიძე გამოძიების შეჩერებას გთხოვდათ. როგორ ფიქრობთ, ეს იყო ელიტური კორუფცია, თუ მენეჯმენტის პრობლემა?

დასკვნებისგან თავს შევიკავებდი. კირვალიძე გამოძიების შეჩერებას არ მთხოვდა. ის მახსენებდა, რომ შფოთავდა იმასთან დაკავშირებით, რომ მიმდინარე გამოძიება საგაზაფხულო სამუშაოების განვითარებას ხელს შეუშლიდა, რაზეც მე ადეკვატური რეაქცია მქონდა - რომ სამუშაოებს ხელს ვერ შეუშლის ის, რომ ვიღაცამ შეიძლება დაკისრებული სამსახურებრივი მოვალეობა ვერ შეასრულოს.

მინისტრის დანიშვნის გადაწყვეტილება მივიღეთ, შალვა ფიფია, რომელიც მოვალეობის შემსრულებელი იყო მინისტრად დაინიშნა.

ფიფიას შევუთანხმეთ, რომ თუ მადლობა ღმერთს და კირვალიძისთვის ყველაფერი კარგად დამთავრდა, ის თავისით დაწერს განცხადებას და კირვალიძე საკუთარ ადგილს დაიბრუნებს. თუმცა, იქ ჩემი ინფორმაციით, პროკურატურას სერიოზული კითხვები აქვს. როდის დასრულდება გამოძიება კონკრეტულად ვერ გეტყვით, თუმცა ვადები გადაჭარბებული არ იქნება. როცა პროკურატურას ვეკითხები ამის შესახებ, მეუბნებიან, რომ გაუძლიერდათ ის ეჭვები და მტკიცებულებები, რაც ჰქონდათ.

- „ევროპის სახალხო პარტიის" პრეზიდენტმა შეშფოთება გამოხატა მერაბიშვილის დაკავების გამო და განაცხადა, რომ ეს დაკავებები ძალიან სერიოზული უკანგადადგმული ნაბიჯია საქართველოსთვის. მან საერთაშორისო საზოგადოებას მოუწოდა, შეიქმნას მონიტორინგის მექანიზმი, რომელიც საპრეზიდენტო არჩევნებამდე შეაფასებს მთელ საარჩევნო პროცესს. როგორია თქვენი პასუხი epp-ს პრეზიდენტის ამ განცხადებაზე, რა აზრის ხართ მონიტორინგის მექანიზმის შექმნაზე, რომელზეც ვილფრედ მარტენსი საუბრობს?

ვეთანხმები „ევროპის სახალხო პარტიის" პრეზიდენტს მარტენსს იმაში, რაც საერთაშორისო საზოგადოებას მოუწოდა. თქვენ იცით, ეუთო-ს დამკვირვებლები არიან ბატონი ჰამერბეგრგი, ძალიან ცნობილი სამართალდამცავი აკვირდება ამ პროცესებს. მარტენსს თუ სურვილი აქვს, ამას მივესალმები, რომ გააფართოვოს. თვითონ მარტენსიც თუ ჩამოვა და ჩაერევა ამ პროცესებში, ყველა კარს გავუხსნით. რაც შეეხება იმას, რასაც მარტენსი ბრძანებს, რომ ეს საქართველოსთვის უკან გადადგმული ნაბიჯია, მე პირიქით მიმაჩნია. ზუსტად, რომ ეს არის წინ გადადგმული ნაბიჯი, რომ ის უსამართლობა, ის ძალადობა, რაც საქართველოში იყო დანერგილი, უნდა გამოსწორდეს. ის საუბედუროდ, ვერ ახერხებს საქართველოდან რეალური და ობიექტური ინფორმაცია მიიღოს და რეალობა შეაფასოს. მან რამდენიმე მკვეთრი არაობიქტური განცხადება გააკეთა და ისევ იქ დგას. როდესაც ჩამოსული იყო, შეხვედრაც მინდოდა მასთან, მაგრამ ვერ მოხერხდა. რატომღაც ცალ მხარეს უსმენს და არ უნდა მეორე მხარესაც მოუსმინოს, რაც სამწუხაროა.

კიდევ ერთხელ ვთხოვდი ბატონ მარტენსს, რომ შეეცადოს უფრო მეტი და ორმხრივი ინფორმაცია მიიღოს. თუ ის დიდი ჯგუფის შექმნას მოახერხებს და თვითონაც ჩამობრძანდეს. მივესალმებით და ყველანაირ კომუნიკაციას შევუქმნით.

- პრეზიდენტმა მიხეილ სააკაშვილმა ყოფილი პრემიერ-მინისტრის ვანო მერაბიშვილის დაკავების შემდეგ პარალელები გაავლო უკრაინის ექს-პრემიერ იულია ტიმოშენკოს დაკავებასთან. მან თქვა, რომ უკრაინა ამის შემდეგ ევროპის მხრიდან იზოლაციაში მოექცა და საქართველოსაც იგივე ემუქრება. რამდენად ზუსტია ეს პარალელები და როგორ შეაფასებდით მის ამ განცხადებას?

ძალიან ვცდილობ, რომ მეზობელ ქვეყნებზე არ გავაკეთო ფოკუსირება და ანალიზი, თანაც ჩვენს მეზობელ და მეგობარ ქვეყნებთან. არა იმ მიზეზთ, რომ რამეს ვფრთხილობ, ან ვშიშობ. ჯერ ჩვენ უნდა ვაჩვენოთ, რომ ვართ დემოკრატიული ქვეყანა და ევროპული ტიპის ინსტიტუტები გაგვაჩნია. სანამ ჩვენ მიმართ ასეთი ტიპის კითხვები კიდევ არის ევროპაში, ვცდილობ, სხვა ქვეყნებზე კრიტიკა და ანალიზი არ გავაკეთო.

რაც შეეხება ზოგადად პრეზიდენტის გამონათქვამს, მას უნდა რომ პარალელები ტიმოშენკოსა და მერაბიშვილს შორის გაავლოს და ჰგონია, რომ ეს სწორია. საქართველოში სამართლიანობის აღდგენის პროცესი მიმდინარეობს და ის, რაც პრეზიდენტის ყოფილმა პრემიერ-მინისტრმა გააკეთა, პროკურატურას კითხვები გაუჩინა. კეთილი ინებონ და ბოლომდე დაელოდონ სასამართლოს და ნუ აკეთებენ წინასწარ განცხადებებს, მითუმეტეს, რომ მათ ჩემზე მეტი იციან, რაც გაუკეთებიათ და რასაც აკეთებენ.

- როგორ დაახასიათებდით ბატონ გიორგი მარგველაშვილს, რას ფიქრობთ მის შესაძლო კონკურენტებზე და მის რა თვისებებზე დაყრდნობით მიიღეთ საპრეზიდენტო კანდიდატად წარდგენის გადაწყვეტილება? როგორც თქვენი ოპონენტები ამბობენ, ის დაბალრეიტინგული მინისტრი იყო.

მე არ ვეთანხმები იმ რეიტინგებს. ჩვენ ძალიან კარგი გუნდი გვყავს, ძალიან კარგი მთავრობა. მინისტრები ერთმანეთზე უკეთესები არიან. მე თუ მკითხავთ, რეიტინგების მხრივ ორ ჯგუფს გავაკეთებდი - კარგი და ძალიან კარგი. იქ პირველი ან მეორე ადგილის მინიჭება ძალიან რთული იქნებოდა და არც შევეცდებოდი, რამეთუ ძალიან ბევრია წარმატებული მინისტრი.

მინისტრების აბსოლუტურ უმრავლესობას, იმის მიუხედავად რომ ძალიან წარმატებულად მართავენ თავიანთ სამინისტროებს, ჩემი აზრით, გიორგის დონის სახელმწიფო ხედვა არცერთს არ გააჩნია. გიორგი სხვა დონისაა. შესაძლოა, ეწყინოთ სხვებს, მაგრამ მისი დონის სახელმწიფოებრივი ხედვა არცერთ ჩვენს მინისტრს არ გააჩნდა, თუმცა გაიზრდებიან და შეიძლება უკეთესებიც იყვნენ.

გირგი მარგველაშვილს ეს უკვე აქვს. მას შეუძლია სახელმწიფოს მართვა, შეუძლია კრიზისულ სიტუაციაში ყოველგვარი დაბნევის გარეშე ღირსეული გადაწყვეტილებები მიიღოს. ძალიან კრეატიული, მეგობრული და უღალატო ადამიანია. გუნდური მოთამაშეა და გუნდში სულ ყველას უყვარს.

ყველაზე მეტად მაინტერესებს, რა თვისება აკლია გიორგის, რაც შეიძლება ქვეყნის პრეზიდენტს ჰქონდეს. ვერავინ ვერ მითხრა. ვფიქრობ, ყველა თვისება აქვს ჭარბად, რაც სჭირდება ქვეყნის პრეზიდენტს. არ ვიცი, კიდევ რა დადებითი თვისება შეიძლება არსებობდეს, რომ მას ეს არ გააჩნდეს.

რაც შეეხება კონკურენტებს, ვფიქრობ, რომ სერიოზული კონკურენტი გიორგის საუბედუროდ, არ ჰყავს და ვერ ეყოლება. ესეც ჩვენი 20 წლიანი წრეზე გაურკვეველი ბრუნვის და 9 წლიანი მმართველობის შედეგია. პრაქტიკულად, განადგურებული იყო პოლიტიკური ისტებლიშმენტი, იყო ერთპარტიული სისტემა და იმ დაკნინებული ძალებიდან რაც შეიძლებოდა ამოვკრიფე და შევქმენით კოალიცია.

კოალიციის გარეთ აბსოლუტურად ობიექტურად, ძლიერი პარტიები არ უნდა დარჩენილიყვნენ, რადგან ვინც იყო ჯანსაღი, ყველა ჩვენ შევკრიბეთ. თუმცა, არ მინდა დარჩენილ პარტიებს რამე ჩრდილი მივაყენო. ვინც დარჩნენ და ცდილობენ, ღმერთმა ხელი მოუმართოს.

„ნაციონალური მოძრაობის“ წარმომადგენელი კი, ჩემი გადმოსახედიდან, არაფერ შედეგს არ მოიტანს და სასაცილოა. ნებისმიერმა მოქალაქემ რომ წამოაყენოს დღეს თავისი კანდიდატურა დამოუკიდებლად, უფრო მეტ ხმას მოაგროვებს. „ნაციონალური მოძრაობის“ სახელით გამოსვლა ჩემი აზრით, დამატებითი სიმძიმე იქნება კანდიდატისთვის. კიდევ გაღიზიანდებიან ჩვენი ოპონენტები, თითქოს მე რაღაცას ვცდილობ, მაგრამ მე კარგად ვიცი საზოგადოების აზრი მათზე.

მე მგონი, რომ ისინი გიორგის სერიოზულ კონკურენციას ვერ გაუწევენ. ასეთია დღევანდელი რეალობა, თუმცა, მომავლისთვის რა თქმა უნდა, უფრო საინტერესო იქნებოდა, რომ ასეთი ტიპის არჩევნებში უფრო მძაფრი კონკურენცია იყოს.

- როგორ შეაფასებდით ქართულ-რუსული მოლაპარაკების პროცესს? საკმარისად მიგაჩნიათ ზურაბ აბაშიძის აქტიურობა, თუ როგორც ექსპერტები ვარაუდობენ, ამ ეტაპზე სასარგებლო იქნებოდა სახალხო დიპლომატიის წარმოება?

ძალიან ვფრთხილობ. ჩემთან ძალიან ბევრი მოდის, მეკითხება, მიმტკიცებს, რომ პუტინის მეგობარია და ა.შ. ყველას ვერიდები და ვფრთხილობ, რადგან სიტუაცია, საიდანაც ჩვენ ვიწყებთ, ძალიან რთულია დღესაც. ვცდილობთ, რომ რაიმე ტიპის შეცდომა კიდევ არ დავუშვათ. შესაბამისად, აქტიურობა, ამ მოლაპარაკებების გაფართოება და უფრო აქტიური წარმოება ჩემი აზრით, სახიფათოა. ჩვენ მათ ჩვენი სახე უნდა ვაჩვენოთ, ჩვენი ხელწერა. ჩვენი მოსვლის შემდეგ, როგორც მათ, ისე სხვებმაც დაინახეს, ვინ ვართ და როგორები ვართ. პირველი ეტაპი, ჩემი აზრით, ის მინიმუმი, რაც გამაჩნდა და რასაც ვამბობდი, რომ აუცილებელია სავაჭრო ურთიერთობების აღდგენა და კულტურული ურთიერთობების გაღრმავება - ეს პროცესი წარმატებულად მიმდინარეობს და ვფიქრობ, რომ სულ მოკლე ხანში დაბოლოვდება.

უფრო მასშტაბურის ილუზია არ მაქვს და არც ადრე ვიძლეოდი დაპირებებს, რომ 1-2 წელიწადში რუსეთთან ურთიერთობა დავალაგოთ. ამას დრო დასჭირდება. 2008 წლის აგვისტო ძალიან მძიმედ გადავიტანეთ. ფსიქოლოგიურადაც, ადამიანურადაც... ჭრილობებს მოშუშება სჭირდება, მაგრამ აბსოლუტურად დარწმუნებული ვარ, რომ რუსეთთან ურთიერთობას ნაბიჯ-ნაბიჯ აუცილებლად დავალაგებთ. ოღონდ არა სულსწრაფობით. ამას მეთოდურად უნდა მივყვეთ. პირველი, რაც აუცილებელი და სასწრაფო იყო, ჩემი აზრით, საკმაოდ სწრაფად განვითარდა. ახალა ამ პროცესების შენელებას არ ვაპირებ, მაგრამ რეალობას ვუწევ ანგარიშს, რომ პროცესების განვითარება და ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენა ძალიან სწრაფად ვერ მოხდება. მიუხედავად ამისა, ეს რამდენიმე წელიწადში აუცილებლად მოხდება. ამასაც მოთმინებით უნდა მოვეკიდოთ და არ ავჩქარდეთ.

- როდესაც ჩვენ რუსი ჟურნალისტები დავპატიჟეთ საქართველოში, რომ ჩამოსულიყვნენ და ადგილზე გაცნობოდნენ სიტუაციას, წინახელისუფლებამ აეროპორტიდან გააძევა. ახლაც ხომ არ ემუქრებათ იგივე საფრთხე რუს ჟურნალისტებს?

ღმერთმა დაგვიფაროს, როგორ შეიძლება ასეთი რამ გაკეთდეს. სწორედ რომ ჟურნალისტებმა, სპორტსმენებმა, ხელოვნების მუშაკებმა უნდა მოახერხონ და დიალოგი გააღრმავონ.

ექსპერტებთან შეხვედრაზე დიდი პოლემიკა მქონდა ქალბატონ ელენე ხოშტარიასთან, რომელსაც აქამდე არ ვიცნობდი. მას ოკუპირებული ტერიტორიების შესახებ კანონთან დაკავშირებით ჩვენი პოლიტიკა აინტერსებდა. ამას შერბილების პოლიტიკა დაარქვეს და „ნაციონალური მოძრაობაში“ თვლიან, რომ ჩვენ ტერიტორიებს უკვე რუსეთს ვაბარებთ.

ეს არის ნაბიჯი იმისთვის, რომ ჩვენ მოვახერხოთ და კომუნიკაცია შევქმნათ, დავიწყოთ დიალოგი, გავაიოლოთ მიმოსვლა. ვფიქრობ, რომ ცოტა მოგვიანებით დავიწყოთ საუბარი მათი მხრიდან ვიზის გამარტივებაზე. უფრო გვიან შეიძლება მოვახერხოთ და გავაუქმოთ სავიზო რეჟიმი. მემგონი, ქალბატონი ელენეც დავარწმუნე, რომ ეს არაფერს არ აფუჭებს და ეს ყველაფერი იმისთვის კეთდება, რომ ნელ-ნელა გავაუმჯობესოთ და დავალაგოთ ურთიერთობები.

- ხომ არ იქნებოდა მიზანშეწონილი ცხინვალისა და სოხუმის მიმართულებითაც სახალხო დიპლომატიის გააქტიურება? ვგულისხმობ სპორტსმენების, კულტურის მოღვაწეებისა და ჟურნალისტების დიალოგს, კონფერენციებსა და მიმოსვლას, რომელიც ამ უარყოფით კედელს გაალღობდა?

ვცდილობთ, თუმცა კონფერენციები და ფართომასშტაბიანი ღონისძიებები დღეს შეუძლებელია. ის, რაც შესაძლებელია და რასაც სახალხო დიპლომატია ჰქვია, ვცდილობთ და სიგნალებს ვგზავნით. პირველი და მთავარი სიგნალი, რაზეც მუდამ ვსაუბრობ, არის ის, რომ არასდროს არც კი უნდა გავიფიქროთ რომ ჩვენ შეიძლება ძალით აღვადგინოთ და ძალით დავამყაროთ მათთან ურთიერთობები. მათ სურვილი უნდა გაუჩნდეთ ამის. ეს არის ჩვენი მთავარი პრეტენზია. როდესაც ეკონომიკაზე გესაუბრებოდით, იქაც ვთქვი, რომ ეკონომიკაა გადამწყვეტი იმისთვის, რომ ჩვენი მეგობრული ურთიერთობა აღვადგინოთ ჩვენს ძმებთან - ოსებთან და აფხაზებთან და აღვადგინოთ ტერიტორიული მთლიანობაც. მათ ისეთი საქართველო უნდა ვაჩვენოთ, რომ დაიჯერონ და ნახონ, რომ საქართველო თბილი ქვეყანაა. მათ სურვილი უნდა გაუჩნდეთ ჩვენთან თანაცხოვრების. ძალით ეს არ მოხერხდება და არც არავინ ეს არ გაიფიქროს.

- რკინიგზისა და როკიდან სატრანსპორტო ტვირთების მიმოსვლა რა პერსპექტივაში შეიძლება აღდგეს?

5 ივნისს ზურაბ აბაშიძისა და რუსეთის წარმომადგენლის შემდგომი შეხვედრა იგეგმება. მათ რიცხვში, ეს საკითხიც განიხილება, როგორც ვიცი.

აქაც აჩქარებამ შეიძლება საქმე გააფუჭოს. საუბედუროდ, დღეს პოლიტიკა უფრო დიდ როლს თამაშობს, ვიდრე ეკონომიკა ამ რკინიგზის აღდგენაში. ამას ფრთხილად უნდა მოვეკიდოთ. სურვილი დიდი გვაქვს ჩვენც. სურვილი არსებობს სხვადასხვა მხრიდან, მაგრამ ამას უნდა ძალიან კარგი დალაგება, რომ ისევ არაფერი არ გავაფუჭოთ და ჩვენს ქვეყანაში გასაგები იყოს ყველასთვის, რომ ეს ქვეყნისთვის მხოლოდ სასარგებლოა და არაფერი ზიანი არ მოაქვს.

- აქვე ყარსი-ახალქალაქის რკინიგზაზეც გკითხავთ - რამდენჯერმე გადაისინჯა მთავრობის პოზიცია. ექსპრეტთა ნაწილის მოსაზრებით, ის სერიოზულ საფრთხეს უქადის საქართველოს პორტებს. ჯერ თურქეთის მხრიდან სატარიფო პოლიტიკა არ არის შემუშავებული და ხომ არ დააზიანებს ეს ქართულ ეკონომიკას?

პირველ ეტაპზე ამან შესაძლოა, ჩვენს პორტებს და არსებულ რკინიგზას პრობლემები შეუქმნას. ეს დაიხვიეს და დღესაც მახსენებენ, რომ არათანმიმდევრული ვარ და ვცვლი პოზიციას. არ ვცვლი, რა ეჭვიც გამოვთქვი თავიდანვე, ამასვე ვეთანხმები, მაგრამ ეს არაა საშიში. ეს დაბალანსდება ძალიან მოკლე დროში და ძალიან იოლად.

აზერბაიჯანი ჩვენი ძალიან კარგი პარტნიორია და ვაღრმავებთ მასთან მეგობრულ ურთიერთობას. ჩათვალეთ, რომ ამაზე უკეთესი ურთიერთობა არ შეიძლება ორ ქვეყანას შორის არსებობდეს. ამ ქვეყანასთან მეგობრობა და პარტნიორობა უკვე დამყარებული გვაქვს და კიდევ ვაგრძელებთ.

ყარსი-ახალქალაქი რა თქმა უნდა, ძალიან საინტერესოა ჩვენი ეკონომიკისთვის, გნებავთ, პოლიტიკისთვის. პრაქტიკულად, ეს მთელი შუა აზიიდან წამოსულ ტვირთებს გადაატარებს. საინტერესო პროექტია. ახლა რაღაცას ამბობენ, თითქოს ჩვენ ვაფერხებთ მას, თუმცა ღმერთმა დაგვიფაროს, პირიქით. ამ დღეებშიც შეხვედრები შედგა ამ საკითხთან დაკავშირებით და ვცდილობთ, რომ ამ ხაზის მშენებლობა აბსოლუტურად ფორსირებულად გაგრძელდეს.

რა თქმა უნდა, რაღაც ეტაპზე შესაძლებელია, რომ პორტებიც და რკინიგზაც დაზარალდეს, მაგრამ ეს იმდენად უმნიშვნელო და ისე მარტივად დასალაგებელია, რომ ალბათ არც კი ღირს ზედმეტი აქცენტების გაკეთება. თუმცა, ჩვენს ოპონენტებს ისევ შეუძლიათ გამოგვეკიდონ.

- ავღანეთში დაღუპულ ქართველ ჯარისკაცთა რაოდენობამ უკვე 22-ს მიაღწია. რამდენად მიზანშეწონილია ავღანეთში ქართული საჯარისო ნაწილების ყოფნა ამ რაოდენობით და ფორმით, მაშინ როდესაც ევროპის ქვეყნებმა საკუთარი კონტიგენტი შეამცირეს. რა მოლაპარაკებებს აწარმოებს საქართველოს მთავრობა ნატო-ს ხელმძვანელობასთან 2014 წლის შემდეგ პერიოდზე?

ჩვენ გავაგრძლებთ ISAF-ის მისიაში მონაწილეობას. 2014 წლის შემდგომაც გააგრძელებენ ჩვენი სამხედროები ავღანეთში სამსახურს და მშვიდობის აღდგენის პროცესში მონაწილოების მიღებას. ჯარისკაცების რაოდენობას რაც შეეხება, ეს კიდევ ზუსტდება. ზოგადად, ჩვენი ჯარისკაცების მონაწილეობას ძალიან მაღალ დონეზე ვაფასებ. ეს ჩვენს ქვეყანას ძალიან მაღალ დონეზე წარმოაჩენს. ჩვენი ჯარისკაცები სწავლობენ საომარ სიტუაციებში მოქმედებებს და ეს კარგი სკოლაა. რა თქმა უნდა, სამწუხაროა, რომ დაღუპულები გვყავს. მომავალში მაქსიმალური პრევენცია უნდა განვახორციელოთ, რომ მსხვერპლი აღარ გვქონდეს.

ჩვენ ნატო-სთან ურთიერთობას ვაგრძლებთ და ამით ვამაყობთ. ძალიან კარგი ჯარისკაცები გვყავს. ისინი სხვა ქვეყნების ჯარისკაცებისგანაც გამოირჩევიან სიმამაცით, გამჭრიახობითა და ვაჟკაცობით. რა ვქნათ, რომ ომსა და მშვიდობის აღდგენაში მონაწილეობას ზოგჯერ მსხვერპლიც ახლავს, მაგრამ ჩვენ ნატო-სთან ამ ურთიერთობას ვერ შევაჩერებთ.

- რამდენად რეალურია, რომ ნატო-ში ინტეგრაციის პროცესი განხორციელდება? რადგან საფრანგეთი და გერმანია, რომლებიც რუსეთის მოკავშირეებად ითვლებიან ყოველთვის ვეტოს დაადებენ ამ გადაწყვეტილებას

არ ვფიქრობ, რომ ისინი ყოველთვის ვეტოს დაადებენ ამას. ვნახოთ, შემდეგი წელიწადი. მე წინასწარი დაპირებები არ მიყვარს, მაგრამ გვაქვს გეგმა, რომ შემდეგ წელიწადს ძალიან მკვეთრი და მნიშვნელოვანი ნაბიჯი გადავდგათ ამ მიმართულებით. ყველაფერი რეალურია. გასაგებია, რომ არის პრობლემები და რუსეთს არ მოსწონს ეს ყველაფერი, მაგრამ გვაქვს უამრავი მაგალითი, თუნდაც ბალტიისპირეთის ქვეყნების ან პოლონეთის სახით, რომელთა ნატო-ში შესვლასაც რუსეთი ძალიან მკვეთრად ეწინააღმდეგებოდა, მაგრამ მათ ეს სწორი სვლებით მოახერხეს.

ეს სააკაშვილმა ძალიან ზედმეტად, გამაღიზიანებლად მაღლა ასწია. ის წინასწარ ყვიროდა და რუსეთს ამით აღიზიანებდა. ჩემი აზრით, არ არის ეს რუსეთისთვის ისეთი პრინციპული, როგორც ამის დახატვას წინა ხელისუფლება ცდილობდა.

რუსეთის დამოკიდებულება ნატო-ს წევრ ქვეყნებთან მიმართებაში იცვლება. თვითონ ნატო-სთან მიმართებაშიც შეიძლება შეიცვალოს, მაგრამ რომც არაფერი შეიცვალოს, უამრავი პრეცედენტი არსებობს. ეს მოახერხა სხვა ქვეყნებმა და მოვახერხებთ ჩვენც.

- სოჭის ოლიმპიადაზე თუ გეგმავთ ვიზიტს და ამ ვიზიტის ფარგლებში რუსეთის უმაღლესი ხელისუფლების წარმომადგენლებთან შეხვედრას? რა საკითხების განხილვას ისურვებდით მათთან?

ასეთი გეგმა ჯერ არ გამაჩნია. საერთოდ, მიღებულია, რომ მთავრობის უმაღლესი პირები ხშირად აცილებენ თავის გუნდს ოლიმპიადაზე, მაგრამ ამაზე სერიოზული განხილვა ჯერ არ მქონია. დღესაც არ გამაჩნია პოზიცია, მაგრამ არაფერს არ გამოვრიცხავ და არაფერი იმაში ცუდი არ იქნება, თუ წავალ. თუ ამის საჭიროება იქნება და ეს რუსეთთან ურთიერთობების დალაგებას დამატებით დააჩქარებს, რატომაც არა.

- აშშ-ში ვიზიტს როდის გეგმავთ და რა საკითხების განხილვას აპირებთ ჩვენს სტრატეგიულ პარტნიორებთან?

დავიწყებ იმით, რომ ჩვენ ამერიკასთან დღესაც ძალიან აქტიურად ვთანამშრომლობთ. ვისარგებლებ შემთხვევით და ვახსენებ ამერიკის ელჩს საქართველოში. ძალიან გაგვიმართლა, რომ ასეთი კარგი ელჩი გვყავს და მინდა ამისთვის კიდევ ერთხელ მადლობა გადავუხადო რიჩარდ ნორლანდს, რომელსაც მე მეგობრად მივიჩნევ.

ვფიქრობ, რომ ჩვენ ამერიკასთან ყველაფერი დავალაგეთ და გავარკვიეთ. კარგად გაიგეს და დაინახეს ჩვენი სახე.

ამ ვიზიტს ისეთი დატვირთვა აღარ ექნება, როგორც პირველ ეტაპზე ჰქონდა. ვიზიტი იქნება მეგობრული, აუცილებელი იმისთვის, რომ დამინახონ და გამიცნონ.

რასაც ვხედავ ამერიკის პოზიციას ჩვენთან მიმართებაში, პრაქტიკულად, კითხვები აღარ არსებობს. FBI-ის წარმომადგენელი როცა იყო ჩამოსული, შევხვდი მასაც და ძალიან მეგობრული საუბარი გვქონდა.

ასევე, მინდა ხაზი გავუსვა, რომ ჩვენ აღარ ვანიჭებთ განსაკუთრებულ მნიშვნელობას ვიზიტებს, რასაც წინა ხელისუფლება აკეთებდა. სააკაშვილი წავიდოდა, ვიღაცას ხელს ჩამოართმევდა, ამას აქ ატრიალებდნენ და იქიდან ცდილობდა საქართველოს მართვას. ვინ როგორ ჩამოართმევდა ხელს და რამდენად კარგად შეხვდებოდნენ მას, იმდენად დაძაბულები უნდა ვყოფილიყავით ჩვენ და ლამის მონურად გვეყურებინა მისთვის.

რა თქმა უნდა, დიპლომატიას და საერთაშორისო ურთიერთობებს ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს. რაც აუცილებელია ყველაფერს ვაკეთებთ, მაგრამ არ ვაჭარბებთ. არ არის მთავარი და გადამწყვეტი, სად რა ვიზიტი გვექნება. მთავარია, როგორ დავალაგებთ შიგნით ჩვენს ქვეყანას, როგორი ურთიერთობა გვექნება ჩვენს საზოგადოებასთან, რამდენად მისაღები ვიქნებით, ჩვენი და ჩვენი ქვეყნის განვითარების რამდენად სწორ სტრატეგიას ავირჩევთ.

არ გამოვრიცხავ აშშ-ში ვიზიტი ივნისშიც შედგეს. ნოემბერში მქონდა მიპატიჟება და შემეძლო წასვლა, მაგრამ უარი ერთი მიზეზით ვთქვი - მინდოდა რომ ბოლომდე კარგად გვეჩვენებინა ჩვენი მთავარი პარტნიორისთვის, თუ როგორია ჩვენი გუნდი. ამის სურვილი კიდევ მრჩება. ახლა კი, კითხვები გაჩნდა - მერაბიშვილი დააპატიმრეს. რა თქმა უნდა, ამერიკელები კიდევ დაიძაბნენ - ისევ ხომ არაფერი ხდება. არ მინდა იქ დაძაბულ სიტუაციაში ვიზიტი და არ ვჩქარობ, რომ დაძაბულ ვითარებაში ჩავიდე და ვუმტკიცო, რომ ჩვენ არა ვართ ცუდები. მათ ბოლომდე ნახონ კარგად ჩვენი ხელწერა. ვიზიტი იქნება უფრო ეფექტური, გარწმუნებთ და უფრო მომგებიანი.

- როგორი ტიპის პოლიტიკის გატარებას აპირებთ კავკასიაში? გეგმავთ თუ არა მოახდინოთ რეინკარნაცია იმ პროექტის, რომელსაც ჰქვია „მშვიდობიანი კავკასია“ და რომელიც სააკაშვილმა თავისი პროვოკაციული ქმედებით დაანგრია და მიწასთან გაასწორა.

რა თქმა უნდა, კავკასია ძალიან რთული რეგიონია. საქართველოს კავკასიაში გამორჩეული ადგილი და მნიშვნელობა მუდამ ჰქონდა. ვფიქრობ, რომ ჩვენ ვიქნებით ძალიან კარგი რეგიონული მოთამაშე და კავკასიაში მშვიდობის დამყარებაში დიდი როლი უნდა შევასრულოთ.

საერთოდ, ჩვენი მთავრობის პოზიციაა, რომ ყველაფერი უნდა გავაკეთოთ არა მარტო საუბრის დონეზე, არამედ რეალურად, რომ ყველა მეზობელთან მეგობრული ურთიერთობები დავამყაროთ. ამის თქმა მე უკვე აღარ მიჭირს. პირველი მკვეთრი და კარგი ნაბიჯები უკვე გადავდგით და ჩვენს მეზობლებთან ძალიან წარმატებული ვიზიტები გვქონდა. ვფიქრობ, რომ მათთან მეგობრულ ურთიერთობებს მომავალში კიდევ უფრო გავაღრმავებთ.

„მშვიდობიანი კავკასიის“ იდეის განხორციელება უნდა მოხერხდეს. ეს იქნება საინტერესო ყველაზე დიდი მეზობლის - რუსეთისთვისაც. ჩრდილო კავკასიის ნაწილი მათ შემადგენლობაში შედის და მათაც კარგად იციან, რომ რთული რეგიონია და ძალიან რთულია მისი მართვა. როცა ვსაუბრობ რუსეთთან ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენასა და ინტერესთა თანხვედრაზე, ვფიქრობ, რომ არ არის საინტერესო მათთვის ისეთი სეპარატისტული ტერიტორიების არსებობა, როგორიც აფხაზეთი და სამხრეთ ოსეთია.

ეს მაძლევს იმედს იმისა, რომ აფხაზეთთან და სამხრეთ ოსეთთან დავალაგებთ ჩვენს ურთიერთობებს და ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენასაც მოვახერხებთ.

- რა როლი უნდა შესარულოს საქართველომ თანამედროვე მსოფლიოში ამ რთულ გეოპოლიტიკურ ვითარებაში, რომ მისი სახელმწიფო ინტერესები არ დაზიანდეს, როგორც 2008 წლის აგვისტოში მოხდა?

ჩვენ პატარა ქვეყანა ვართ. ის, რასაც წინა ხელისუფლება და სააკაშვილი გამუდმებით ცდილობდა, რომ ჩვენ თითქოს მსოფლიო დონის გლობალური მოთამაშე ვართ და დიდ სახელმწიფოებს ედრებოდა. შესაძლოა, ეს ცუდი არ იყო, მაგრამ რეალობას არ უნდა მოვწყდეთ. ჩვენ უნდა ვიყოთ ძლიერი რეგიონული მოთამაშე. მსოფლიო დონეზე რაც უნდა გავაკეთოთ და რითიც უნდა გავზარდოთ ინეტერესი ჩვენი ქვეყნისადმი, ისაა, რომ აუცილებლად დემოკრატიული წინსვლა უნდა გავაძლიეროთ და ჭეშმარიტი დემოკრატიული ინსტიტუტები დავაფუძნოთ, ეკონომიკა ავაღორძინოთ, შევინარჩუნოთ და გავაძლიეროთ საერთაშორუსო თანამეგობრობის თანამდგომა ჩვენდამი.

- რა ეტაპზეა მოლაპარაკებები ევროკავშირთან ასოცირების ხელშეკრულებასთან დაკავშირებით და რა პროგნოზს გააკეთებდით ვილნიუსის სამიტთან მიმართებაში?

თუ მიაქციეთ ყურადღება, ბატონმა ფულემ გააკეთა განცხადება, სადაც თქვა, რომ ახალ ხელისუფლებასთან იოლია თანამშრომლობა. ნოემბრისთვის ჩანაწერი უკვე გაკეთდა. ევროპული პერსპექტივა, მაპ-ის მსგავსი, რაც ჩვენ გვინდოდა, არცერთ ქვეყანას არ ჩაუწერეს. ვფიქრობ, რომ გამოთქმის დონეზე მაინც მოვახერხებთ, რადგან ნოემბრამდე კიდევ ბევრი დროა და კიდევ ერთხელ ვაჩვენებთ ჩვენს სახელს ევროპელებს.

დღევანდელი სიტუაცია და კოჰაბიტაცია - ურთიერთობა ძველსა და ახალ ხელისუფლებას შორის გარკვეულ ჩრდილს შეიძლება აყენებს ამ პროცესებს, მაგრამ ჩვენ ძალიან კარგად და მაღალ დონეზე ყველაფერს ვასრულებთ, რაც აუცილებელია. მომავალშიც გაგაგრძლებთ და გავაღრმავებთ და დავბრუნდებით ჩვენი წინაპრების ნანატრ ოჯახში, ჩვენ ევროპელები ვართ და აუცილებლად გავხდებით ევროკავშირის წევრი ქვეყანა.

- თქვენ გახდით პოსტსაბჭოთა ქვეყნებში პირველი ლეგალური მილიარდელი ხელმძღვანელი. როგორ ფიქრობთ, ხომ არ მიბაძავენ თქვენს მაგალითს სხვა სახელმწიფოების წარმომადგენლები?

ვიცი, რომ პროხოროვს ჰქონდა მცდელობა რუსეთში. რატომაც არა, მაგრამ ჩემი, როგორც ვთქვათ, მდიდარი კაცის მცდელობა პოლიტიკაში მოსვლის, ასეთი არ ყოფილა. მე იძულებით მოვედი და პრინციპში, დღეებს ვითვლი, როდის დავაბალანსო და დავტოვო ნორმალური მთავრობა, რომ პოლიტიკიდან წავიდე. მიმაჩნია, რომ პოლიტიკა არ არის ჩემი ხასიათის ატრიბუტი. მე ქვეყნის წინაშე ვალდებულება მქონდა და შევასრულე. ამას ბოლომდე მივიყვან.

- როდის აპირებთ პოლიტიკიდან წასვლას და შემდეგ სად აპირებთ მოღვაწეობის გაგრძელებას?

საზოგადოების აქტიური, რიგითი წევრი ვიქნები. ჩვენი მთავარი პრობლემა რაც გახლავთ, არის ის, რომ მუდამ კარგი პრეზიდენტის ნატვრაში ვართ. საზოგადოების განვითარებას უნდა მივაღწიოთ. სამოქალაქო საზოგადოება უნდა ჩამოყალიბდეს და გაძლიერდეს.

„ჩამოყალიბდეს“ - შემთხვევით არ მითქვამს. ამას ბევრი რამ სჭირდება. ეს პროცესები ჩვენი ქვეყნისთვის ყველაზე მეტად საჭირო და ყველაზე რთულია.

თუ წავალ, აქ შევასრულებ მისიას და ისე წავალ. წავალ იქ, სადაც უფრო საჭირო იქნება და საიდანაც უფრო დავეხმარები ჩვენს ქვეყანას.

- საქართველო ისეთი ქვეყანაა, სადაც მეფეებთან ცუდი ამბავი რომ მიჰქონდათ, თავს აჭრიდნენ. ეს მენტალიტეტი მგონი, დღესაც არის გამჯდარი. ხომ არ ემუქრება ხელისუფალს იზოლაციაში მოხვედრა და ინფორმაციულ ვაკუუმში ყოფნა?

კარგია, რომ დამისვით ეს შეკითხვა, რამეთუ პრესაში მსგავსი რამ ვრცელდება, რომ მე თითქოს იზოლაციაში ვარ და ინფორმაცია არ მაქვს. ეს მხოლოდ იმათ შუძლიათ თქვან, ვინც არ მიცნობს. არა, მე ისეთი მარტივი კაცი არა ვარ, ვინმემ იზოლაციაში მომიქციოს. აბსოლუტურად ვაკონტროლებ და ვმართავ სიტუაციებს. სხვადასხვა გვარებსაც ასახელებდნენ, რომ თითქოს ვიღაცეები მმართავენ. ძალიან რთულია ჩემი მართვა. მე აბსოლუტურად რეალურად ვახორციელებ ჩემს ძალაუფლებას, როგორც პრემიერ-მინისტრი და მთავრობის მეთაური და გარწმუნებთ, რომ ყველაფერს კარგად ვაკონტროლებ, ყველა ინფორმაციას კარგად ვფლობ და ყველაფერი კარგად იქნება.

- თქვენი ყოველდღიური სამუშაო გრაფიკი როგორია?

არეული მაქვს შაბათი და კვირა. კვირა, როგორც წესი, ჩემთვის კვირა აღარაა. დილით დაახლოებით, 5-დან 6 საათამდე ვდგები. ზამთარში 6 საათზე ვდგებოდი. ახლა გაზაფხულდა და კარგია, 5 საათზე უკვე გათენებულია. იოგით ვარ დაკავებული. საშუალოდ, საათნახევრის განმავლობაში ვვარჯიშობ. შემდეგ ვეცნობი წინა დღის ინფორმაციას, რისი გაცნობაც ვერ მოვახერხე, რადგან ხშირად ისეთი დატვირთული დღე მაქვს, რომ ვერ ვახერხებ აბსოლუტურად ვერაფრის წაკითხვას. ზოგჯერ ჩვენი ჟურნალისტი მოდის და ყურში მეუბნება, რომ რაღაც მოხდა. ხანაც სადილის დროს ვახერხებ პრესის გადახედვას. ყველაზე მეტად ეს მიჭირს, რადგან აუცილებელია ამდენი ინფორმაცია მიიღო და იცოდე. ეს საკმაოდ შრომატევადია ჩემთვის და პრობლემატურია ზოგჯერ. ვფიქრობ, რომ ძალიან ბევრს ვმუშაობ, მაგრამ ვახერხებ ენერგიის აღდგენას, რაც ჩემი ცხოვრების წესია.

პრაქტიკულად, ყოველ შაბათ-კვირას ვმუშაობ. რაც პოლიტიკაში მოვედი, 2 თუ 3 დღე ზედიზედ აღდგომის დღესასწაულზე დავისვენე. სოფელში ვიყავი ჩასული.

- ჟურნალისტებს ხშირად საყვედურობთ და აკრიტიკებთ. თქვენი აზრით, როგორი უნდა იყოს კარგი ჟურნალისტი?

პირველ რიგში, ჟურნალისტი უნდა იყოს პროფესიონალი. ჟურნალისტიკა ისეთივე რთული პროფესიაა, როგორც პოლიტიკა. პოლიტიკა ყველაზე რთული სფეროა და ისე არ არის როგორც ჰგონიათ, რომ პოლიტიკაში ყველა ხელმოცარული კაცი მოდის, სხვაგან ვერაფერი გააკეთა და პოლიტიკაში იქნება წარმატებული.

რაც შეეხება ჟურნალისტებს, არ მერიდება და ახლაც თავს უფლებას მივცემ ვთქვა. სულ მეუბნებიან ახლობლებიც - როგორ შეიძლება... რატომ არ შეიძლება. ყველანი ადამიანები ვართ, ჟურნალისტი არ არის ღმერთი და ჩაკითხვას ვახერხებ.

ჟურნალისტები ხშირად ახერხებენ კითხვაშივე პასუხი გაგცენ, ისე აყალიბებენ. მერე მიაქვთ და ამას ატრიალებენ. ამის მაგალითები ბევრი ვნახე და ვდილობ, მათ ამის საშუალება არ მივცე. ვცდილობ, რომ ჩავეკითხო, რაც ნორმალურია. შესაძლებელია, ეს ბევრს არ მოსწონს, მაგრამ ზედმეტად არავისთან ვკეკლუცობ. თუ ვხედავ, რომ არასწორად სვამს კითხვას, ან არასწორი მიმართულებით მიჰყავს ინტერვიუ, ვცდილობ, რომ ჩავერიო. თუ ვინმეს არ მოსწონს, ეს მათი პრობლემაა. მე ისეთი ვარ, როგორიც ვარ.

რა თქმა უნდა, ჟურნალისტიკა მეოთხე ხელისუფლებას უნდას წარმოადგენდეს და თავისუფალი იყოს. ამისთვის ყველაფერს ვაკეთებ. მიუხედავად ჩემი პირადი პოლემიკისა, რაც ჟურნალისტებს არ მოსწონთ, მათთვის შეურაცხყოფა არასდროს მიმიყენებია და არც ვიკადრებ. ვფიქრობ, რომ ეს პროცესიც ნორმალურია. ჟურნალისტებს შენიშვნა ბოლო პრესკონფერენციაზეც მივეცი, რადგან კითხვას მეოთხედ თუ მეხუთედ მისვამდნენ, რომ არის თუ არა კრიზისი ქვეყანაში და იმეორებენ, რომ ვიღაცამ თქვა. არადა ანგარიშები წინასწარ დარიგებული მაქვს, ეკონომიკა იციან. რა ვქნათ, ჩვენი საზოგადოება ასეთია. საუბედუროდ, ჟურნალისტიკა გამორჩეული არ არის. ჩვენ, საზოგადოებას გვჭირდება ბევრი რამ, მათ შორის, ამ კუთხითაც განვითარება, მაგრამ მე მაქსიმალური კომუნიკაცია მაქვს, შემთხვევას არ ვუშვებ თუკი კითხვები აქვთ და პრაქტიკულად, მათ კითხვებს არ ვუტოვებ. ის, რასაც ვაკეთებ, რამეს ვუსწორებ ან ჩავეკითხები, ნორმალურია. მე არ შევიცვლები, მომავალშიც ასე გავაგრძელებ.

- 17 მაისს მოვლენებს რაც შეეხება, თქვენ განაცხადეთ, რომ დაიცავთ სექსუალური უმცირესობების უფლებებს. ხომ არ ნიშნავს ეს, რომ მომავალში საქართველოში ერთსქესიანთა ქორწინება დამკვიდრდეს?

რა შეიძლება, ამაზე მკითხაობას ნუ დავიწყებთ, მაგრამ რა თქმა უნდა, უნდა დავიცავთ და დავიცავთ კიდეც. ყველა ტიპის უმცირესობების უფლებებს დავიცავთ და მათ შორის, სექსუალური უმცირესობებისაც.

რაც 17 მაისს მოხდა, საუბედუროდ, „ნაციონალური მოძრაობის“ 9 წლიანი მმართველობის და მათი ოპოზიციაში ყოფნის ფონზე, უფრო მეტი ვერ მოვახერხეთ, მაგრამ ვფიქრობ, იდეალური გადაწყვეტილება მივიღეთ. შინაგან საქმეთა მინისტრს ყოველ 5 წუთში ტელეფონით ვესაუბრებოდი. გადაწყვეტილებებს თვითონ იღებდა, მაგრამ მე კონსულტაციები მუდამ მქონდა. ჩვენ ასე ვთქვათ, გამოვძვერით ამ სიტაუციიდან და არ მივიღეთ უარესი. არ მოვახერხეთ და არც შეიძლებოდა ანგარიშსწორება უმრავლესობასთან - მათთან ვინც კანონს არღვევდა.

ამ საქმეზე 2 სასულიერო პირი დაიკითხა და მათ პროკურატურის მხრიდან სისხლის სამართლის ბრალდება აქვთ წაყენებული. დაისჯებიან სხვებიც. სამოქალაქო თუ საეკლესიო პირები, კანონთან ყველა თანაბარია. აი, აქ ვაჩვენებთ ჩვენ სახელმწიფოებრივ დამოკიდებულებას. შეიძლება პოლიტიკურად უმრავლესობასთან კეკლუცობა ძალიან მომგებიანი იყოს (და ზოგიერთი პოლიტიკოსი ამას ახერხებს). მიმაჩნია, რომ ჩვენ ვართ ძალიან კულტურული საზოგადოება. არც ჩვენი რელიგია და არც კულტურა არ გვაძლევს საშუალებას ვინმეზე, განსხვავებულ აზრზე ვიძალადოთ და ნებისმიერ უმცირესობას შეკრების თავისუფლება არ მივცეთ.

- ოჯახი, შვილები, თქვენთვის უმთავრესი ფასეულობებია. რა უნდა გაკეთდეს საქართველოში ისეთი, რომ ოჯახი გახდეს სახელმწიფოს ქვაკუთხედი? როგორი უნდა იყოს ამისთვის ეკონომიკური გარემო?

ეკონომიკა თავისთავად. თუ ოჯახს ღირსეული შემოსავალი და დასაქმების საშუალება არ აქვს, იქ ძალიან რთულია რაიმეზე საუბარი. ყველაზე დიდი უსამართლობა დღეს, რაც ჩვენს ქვეყანაში სუფევს, ეს არის ტოტალური უმუშევრობა - ის, რომ ჩვენ საკუთარ ქვეყანაში არ შეგვიძლია სამუშაო ადგილები მოვძებნოთ.

ამის იქით კი, ჩვენ ძალიან კარგი ტრადიციები გვაქვს. მაქსიმალურად უნდა შევეცადოთ და შევინარჩუნოთ უნიკალური ტრადიციები, მათ შორის, ოჯახთან დამოკიდებულების თვალსაზრისით. არ უნდა გადმოვიტანოთ ყველაფერი ევროპიდან თუ საზღვარგარეთიდან. რაც კი ახალია, ყველაფრის დანერგვას შევეცადოთ საქართველოში, მაგრამ კარგსა და პროგრესულ სიახლეებს დიდი წინააღმდეგობა არ უნდა გავუწიოთ. საზოგადოება უნდა იყოს ჯანსაღი, ხოლო ჯანსაღი საზოგადოება ჯანსაღ ოჯახებზე დგას.

ჩვენ გვაქვს ძალიან მდიდარი ისტორია, დიდი კულტურა და კულტურაში დიდ როლს ჩვენი რელაიგიაც თამაშობს. ყველაფერი ეს კომპლექსურად, ვფიქრობ, საფუძველია იმისა, რომ საქართველოში ეს პროცესები ჯანსაღი იყოს. აქ არ ჩანს განსაკუთრებული პრობლემები. მთავარი პრობლემები დღეს ჩვენთვის სიღარიბე და უმუშევრობაა. ეს უნდა დავძლიოთ და ოჯახები ეკონომიკურად უნდა გაძლიერდნენ.