საქართველოს ხელისუფლების მიმართ მოსახლეობის მხრიდან სამართლის აღდგენის პროცესის უსაშველოდ გაჭიანურებასთან დაკავშირებით სულ უფრო ხშირად ისმის საყვედურები. პროკურატურა კი აუჩქარებლად მოქმედებს და ამას იმით ხსნის, რომ ყველა საქმე შესაბამისი მტკიცებულებებით უნდა იყოს გამყარებული, რათა ოპოზიციას პოლიტიკურ ზეწოლაზე საუბრის საფუძველი არ მიეცეს. თუმცა „ნაციონალური მოძრაობა“ მიმდინარე პროცესებს მაინც პოლიტიკურ ზეწოლად აფასებს.
ამის პარალელურად ოპოზიციაში მყოფი „ნაციონალური მოძრაობა“ 19 აპრილს ხალხმრავალ აქციას აანონსებს და მის მოტივად იმას ასახელებს, რომ საქართველოს მოსახლეობამ კიდევ ერთხელ, ქუჩაში გამოსვლით ქვეყნის დასავლური კურსი უნდა დაადასტუროს. ამასთანავე, ქვეყანაში დაბრუნდნენ ისეთი ადამიანები, რომელთა მიმართ საზოგადოებას არაერთ საქმეზე სერიოზული კითხვები და პრეტენზიები აქვს და ეს ადამიანები საკუთარი თავის რეაბილიტაციას ცდილობენ. ამის ნათელი მაგალითია შინაგან საქმეთა სამინისტროს საზოგადოებასთან ურთიერთობის სამსახურის ყოფილი უფროსი, გურამ დონაძე, რომელმაც ბუტა რობაქიძის საქმეზე დიდუბე-ჩუღურეთის პოლიციის ყოფილი უფროსის, ირაკლი ფირცხალავას მიერ ახალი ჩანაწერის გამოქვეყნების შემდეგ განაცხადა, რომ „როგორც იქნა, ეს სიბინძურე ჩამოირეცხა“, რასაც მას 9 წლის განმავლობაში აბრალებდნენ. ამდენად, რჩება შთაბეჭდილება, რომ წინა ხელისუფლების წარმომადგენლები გადამწყვეტი ბრძოლისთვის ემზადებიან და ახალ ხელისუფლებას ყველა ფრონტზე ერთდროულად უტევენ. „ქართულ ოცნებას“ კი, როგორც ჩანს, დასავლელი პარტნიორების წინაშე არ სურს პოლიტიკურ მდევრად წარმოჩინდეს და ამის გამო, ნაციონალების მიერ მის წინააღმდეგ მიმართულ ბინძურ მეთოდებს აკადემიური სიმშვიდით და სამართლის ენით პასუხობენ.
რას ნიშნავს ეს ყოველივე და მოვლენების როგორ განვითარებას შეიძლება ველოდოთ ამ ყველაფრის ფონზე, ამასთან დაკავშირებით for.ge-ს პოლიტოლოგი ბაკურ კვაშილავა ესაუბრება, რომელთან ინტერვიუც 19 აპრილისთვის დაგეგმილ აქციაზე საუბრით დავიწყეთ.
ბაკურ კვაშილავა: ეს შეიძლება იყო ბლეფი, რომლითაც ისინი გვეუბნებიან, რომ ამ დროისათვის მზად არიან პრეზიდენტის კონსტიტუციური უფლება გამოიყენონ, რომელიც პარლამენტის დათხოვნას და პრეზიდენტის მიერ მისთვის სასურველი მთავრობის დანიშვნას ისახავს მიზნად, თუკი არ შეწყდება ის პროცესები, რომლებიც მათ არ აწყობთ. მეორე მხრივ, თვითონ აქციის თემა, რომელიც ქვეყნის დასავლურ კურსთან არის დაკავშირებული, ეს არის თემა, რომელიც მოსახლეობის უფრო დიდი ნაწილისთვის იქნება მისაღები, ვიდრე ნაციონალებს მათ მიმართ პოლიტიკურ დევნაზე რომ ესაუბრათ. ეს თემა მისაღები იქნებოდა, ალბათ, იმ პირებისთვის, რომლებსაც აპატიმრებენ, მაგრამ არა მოსახლეობის უმრავლესობისთვის, რომელიც სამართლის აღსრულებას ელის. აქედან გამომდინარე, უბრალოდ ეს არის თემა, რომელიც ხალხს უფრო გააერთიანებდა, შეკრავდა, მაგრამ ძნელი წარმოსადგენია, მოსახლეობა ამ მანიპულაციას აჰყვეს. ამავდროულად ეს არის იმის მცდელობა, რომ ზუსტად განისაზღვროს, „ნაციონალურ მოძრაობას“ რეალურად რამდენი მხარდამჭერი შეიძლება ჰყავდეს ამ ეტაპზე.
ყველასათვის ნათელია, რომ ის 40%, რომელიც „ნაციონალურმა მოძრაობამ“ ოქტომბრის არჩევნებში მიიღო, რეალობას არ შეესაბამება, გამომდინარე იმ ადმინისტრაციული რესურსიდან, რომელიც მათ გამოიყენეს. ადმინისტრაციული რესურსი ევროპულ ქვეყნებშიც კი ხმების დაახლოებით 10%-ს მოიტანს ხოლმე და ჩემი აზრით, საქართველოში ეს მაჩვენებელი ცოტა უფრო მეტი იქნებოდა.
თქვენი აზრით, აწყობთ ნაციონალებს მათი მხარდამჭერების რეალური რაოდენობის ჩვენება?
- მე ვიტყოდი, რომ „ნაციონალურ მოძრაობას“ ამ დრომდე აწყობდა ვითარების დაძაბვა, იქიდან გამომდინარე, რომ თუკი უმრავლესობა არანაირ კომპრომისზე არ მოდიოდა და „ნაციონალური მოძრაობის“ სრული განადგურება ჰქონდა მიზნად დასახული, ასეთ ვითარებაში კარგია, რომ სცადო და იბრძოლო, თუნდაც 20% გქონდეს შანსი, ვიდრე ბედს მიენდო, რა შემთხვევაშიც ასპროცენტიანი დაღუპვა გელის. მაგრამ მას შემდეგ, რაც დავით უსუფაშვილმა გაახმოვანა ის წინადადება, რომელიც მან „ნაციონალურ მოძრაობას“ როგორც საბოლოო შეთავაზება მისცა, მე ვთვლი, რომ ეს ძალიან კარგი წინადადება იყო და „ნაციონალურ მოძრაობას“ წესით, ეს შეთავაზება უნდა მიეღო.
ნაწილობრივ ამნისტიას გულისხმობთ?
- დიახ, ნაწილობრივ ამნისტიას და საჯარო სამსახურის ხუთწლიან აკრძალვას, მაგრამ იმაზე უარის თქმას, რომ ეს ადამიანები ციხეში ჩასხდნენ. ჩემი აზრით, ეს იყო ძალიან კარგი წინადადება და ამაზე კარგის შეთავაზება პრაქტიკულად შეუძლებელი იყო და მე ძალიან მიკვირს, რომ „ნაციონალურმა მოძრაობამ“ ეს წინადადება არ მიიღო. ამ ფონზე არარაციონალურად მიმაჩნია მათი გადაწყვეტილება, რომ კონფრონტაციაზე წავიდნენ, მაგრამ როგორც ჩანს, მაინც აქვთ იმედი (რომ ბლეფია ეს თუ თავგანწირვა) უფრო მეტ შედეგს მიიღებენ. მე კი მიმაჩნია, რომ ეს ასე არ იქნება.
ჩვენ ვნახეთ, რომ ყოფილი ხელისუფლების წარმომადგენლებმა სამართლებრივ ფრონტზეც შეუტიეს „ქართულ ოცნებას“, რასაც ბუტა რობაქიძის საქმეში ახალი კადრების გამოჩენა მოწმობს. ამას ემატება აქციის დაანონსებაც. ამიტომ რჩება შთაბეჭდილება, რომ „ნაციონალური მოძრაობა“ ვა-ბანკზე მიდის და კომპლექსურად, ყველა ფრონტზე ერთდროულად უტევს ახალ მმართველ გუნდს. თქვენ თუ ხედავთ კავშირს ამ მოვლენებს შორის?
- ჩემი აზრით, ეს მაინც, ასე ვთქვათ, რეფლექსური პასუხი იყო იმ მასობრივ დაკითხვებზე და იმ პრობლემებზე, რომლებიც „ნაციონალურ მოძრაობას“ გააჩნია. ამიტომ, ეს, მათი მხრიდან იმის ჩვენება იყო, რომ პასუხის გაცემა და ხელისუფლებისთვის პრობლემების შექმნა შეუძლიათ. აქედან გამომდინარე, მათ სურთ მიიღონ უკეთესი კომპრომისი, ვიდრე ის წინადადება, რომელზეც ზემოთ ვისაუბრეთ. თუ „ნაციონალური მოძრაობა“ ვა-ბანკზე მიდის, მე ვთვლი, რომ ეს მათთვის ძალიან დიდი შეცდომა იქნება, რადგან ახალი ხელისუფლების ქვეყნის სათავეში მოსვლიდან ასე მოკლე დროის გასვლის შემდეგ, მათ ჯერ ამის რესურსი არ გააჩნიათ, რომ ქვეყანაში არსებული ბალანსი შეცვალონ.
შესაბამისად, პროცესების გამწვავება ნაციონალების ინტერესებშიც არ უნდა შედიოდეს?
- რა თქმა უნდა, მათ ეს არ აწყობთ. მე ვთვლი, რომ იქამდე, სანამ მმართველი გუნდი მათ იმ წინადადებას შესთავაზებდა, ნაციონალების ქცევა იყო აბსოლუტურად ლოგიკური. როდესაც მოწინააღმდეგეს კუთხეში მოიმწყვდევ და გასასვლელ გზას არ უტოვებ, მან უნდა იბრძოლოს, თუნდაც 10% ჰქონდეს გამარჯვების შანსი, მაგრამ როდესაც შენ კარგ პირობებს სთავაზობ, ის მაინც ბრძოლას აგრძელებს და გამარჯვების შანსი კვლავ 10%-ია, მე ვთვლი, რომ ეს უკვე არარაციონალური და არალოგიკური ქმედებაა.
როდესაც ცნობილი გახდა, რომ მმართველი გუნდი „ნაციონალურ მოძრაობას“ ნაწილობრივ ამნისტიას სთავაზობდა, საზოგადოებაში ამან გაღიზიანება გამოიწვია, რადგან ეს აღქმული იქნა, როგორც იმ პრინციპის წაქეზება - თუ ხელისუფლებაში ხარ და დააშავე, შემდეგ ეს გეპატიება.
- მთლად ასეც არ იყო, მაგრამ აქვე ჩანს ის ერთ-ერთი პრობლემა, რომელიც ახალ ხელისუფლებას აქვს. ეს არის მოსახლეობასთან კომუნიკაციის პრობლემა, რასაც მათი თქმით, განგებ არ აქცევენ ყურადღებას, რაც ჩემი აზრით, აბსოლუტურად არასწორი და მცდარი დამოკიდებულებაა. მაგალითად, მოსახლეობას ჰგონია, რომ ეს ამნისტია ყველანაირ დანაშაულს შეეხებოდა. სინამდვილეში ეს ასე არ არის. იმ წინადადებაში ცალსახად ეწერა, რომ თუკი საქმე ეხება მძიმე დანაშაულს, მათ შორის სისხლის სამართლის კანონმდებლობის დარღვევას, მაშინ ამ ფაქტებზე ამნისტია, რა თქმა უნდა, არ გავრცელდებოდა. მიუხედავად ამისა, როგორც თქვენ შეკითხვა დასვით, სწორედ ისეთია ხალხის განწყობა - როგორ პატიობთ ამათ ყველაფერსო. ეს დამოკიდებულება კი სწორედ ამ კომუნიკაციის არარსებობის შედეგია, რასაც მმართველი გუნდი ყურადღებას აბსოლუტურად არ აქცევს და ხაზს უსვამს იმას, რომ ასე შეგნებულად იქცევა. აქვე აღვნიშნავ, რომ ეს არის განსხვავებული იმისგან, რასაც წინა ხელისუფლება აკეთებდა, მაგრამ განსხვავებული არ ნიშნავს იმას, რომ ეს სწორი გზაა.
თქვენი აზრით, რატომ აქვს ხელისუფლებას ასეთი სტრატეგია არჩეული?
- ჩემი აზრით, ასე იმიტომ იქცევიან, რომ არ უნდათ „ნაციონალური მოძრაობას“ ჰგავდნენ, მაგრამ ეს აბსოლუტურად ირაციონალური მიდგომაა პოლიტიკისადმი. თუ შენი წინამორბედი რაღაცას კარგად აკეთებდა და შენ იგივეს მხოლოდ იმიტომ არ აკეთებ, რომ არ გინდა მას დაემსგავსო, ეს არის აბსოლუტური სისულელე.
იქმნება შთაბეჭდილება, რომ მმართველი გუნდი თავის ქმედებებში ერთგვარად შებოჭილია, რადგან ნაციონალების ქმედებებში მეტი თავისუფლება იგრძნობა. ხომ არ ფიქრობთ, რომ თუნდაც იგივე სამართლიანობის აღდგენის პროცესის გაჭიანურება და კიდევ ბევრი სხვა პროცესი იმიტომ ფერხდება, რომ ხელისუფლება ჩვენი დასავლელი პარტნიორებისგან ზეწოლას განიცდის?
- არ მგონია, ასე იყოს. ხელისუფლება უფრო შებოჭილია კანონით და იმით, რომ მას არ სურს, ჰგავდეს „ნაციონალურ მოძრაობას“. მას არ სურს, რომ ეჭვმიტანილები აწამოს და აღიარებითი ჩვენებები ამ მეთოდით მიიღოს, რაც წინა ხელისუფლების მმართველობის პერიოდში გავრცელებული მეთოდი იყო. რეალურად, ქართული გამოძიება და მე ვიტყოდი, საბჭოთა გამოძიებაც ძირითადად დაშინებაზე და ფსიქოლოგიურ ზემოქმედებაზე იყო დამყარებული. როდესაც ქართულ გამოძიებას ამ იარაღს ვაშორებთ, ფაქტობრივად ის რჩება იმ თეორიული ცოდნის ამარა, რომელსაც პრაქტიკაში არასოდეს იყენებდა. თუ შეიცვალა მეთოდი, რომლის დროსაც თუ დანაშაული მოხდებოდა, უბანში ვიღაცას აიყვანდნენ, ვინც დანაშაულში იყო შემჩნეული, აწამებდნენ და ათქმევინებდნენ, ვინ ჩაიდინა ეს დანაშაული, ეს მეთოდი თუ შეიცვალა, ძალიან ძნელია ექსპერტიზით, სხვადასხვა საგამოძიებო მოქმედებების ჩატარებით და ასე ვთქვათ, ჭკვიანური კითხვების დასმით მიაღწიო იმას, რომ მოწმეებმა თავიანთი ჩვენებები არ შეცვალონ და ურყევი მტკიცებულებები წარმოადგინონ. ამით არის გამოწვეული, რომ ეს გამოძიებები მიმდინარეობს ნელა და არა ისე სწრაფად და „ეფექტიანად“, როგორც ეს წინა ხელისუფლების პირობებში ხდებოდა.
მინდა შეფასება გთხოვოთ, სევდია უგრეხელიძისა და ვანო მერაბიშვილის დანიშვნებთან დაკავშირებით. პრეზიდენტმა აღნიშნა, რომ ბრძოლის ხაზი ახლა მერიაზე გადის და ამიტომ დაინიშნა მერის მოადგილედ მერაბიშვილი. საერთოდაც იგი ისეთ ადგილებში ინიშნება, სადაც ასე ვთქვათ, დამრტყმელი ძალა სჭირდებათ ხოლმე. მისი ახალი დანიშვნა რაზე მეტყველებს?
- მე ვიტყოდი, მისი დანიშვნა ხდება, როგორც საქმის კარგი გამკეთებლის. ვანო მერაბიშვილმა თავი ნამდვილად გამოიჩინა, როგორც კარგმა მენეჯერმა, მან თავის შემდეგ ძლიერი პოლიცია დატოვა. როგორც მისი გამოსვლების დროს ვხედავთ, მერაბიშვილი არ არის ძლიერი ორატორი, მაგრამ როგორც საქმის გამკეთებელი და როგორც მმართველი, „ნაციონალური მოძრაობის“ გუნდში ერთ-ერთი საკმაოდ ძლიერია. აქედან გამომდინარე, სრულიად არ არის გასაკვირი, მისი თბილისის მერის მოადგილედ დანიშვნა. რაც შეეხება სევდია უგრეხელიძეს, მის კარიერას ნამდვილად არ ვიცნობ და აქედან გამომდინარე, მასთან დაკავშირებით კომენტარსაც ვერ გავაკეთებ.
და ბოლოს, „ნაციონალური მოძრაობის“ წარმომადგენლები საკმაოდ წარმატებით ახორციელებენ საკუთარ პიარს საერთაშორისო ასპარეზზე, სადაც საკუთარ თავს ჩაგრულად და დევნილად წარმოაჩენენ. მმართველი გუნდი კი ამ სფეროში ცოტა მოიკოჭლებს. როგორ ფიქრობთ, რატომ არ აქვს ხელისუფლებას პრიორიტეტად განსაზღვრული საერთაშორისო ასპარეზზე პიარის თვალსაზრისით მუშაობა?
- ჩემი აზრით, ეს უბრალოდ გამოუცდელობის ბრალია. ამ პოლიტიკურმა გუნდმა სახელმწიფო ჩაიბარა იმ ბრძოლისა და გამარჯვების შედეგად, რომელიც მათ მიერ მაღალ იდეალებზე აპელირებით იქნა მიღწეული. იმას, ვინც მაღალ იდეალებზე აპელირებს, როგორიც არის ჭეშმარიტება, სამართლიანობა, სიკეთე და ა.შ. მას ყოველთვის მიაჩნია, რომ პიარი, კომუნიკაცია, საკუთარი თავის ქება, არასწორი პოლიტიკაა და ძალისხმევა ამაში კი არ უნდა იხარჯებოდეს, არამედ - საქმეში. მმართველ გუნდში, ჯერჯერობით ვერ აცნობიერებენ, რომ ესეც საქმეა, ადამიანს აუხსნა, რას ნიშნავს ის, რომ მასწავლებლის ხელფასი გაორმაგდა. ამის შესახებ მხოლოდ ერთხელ ითქვა და ამის შემდეგ, უკვე აღარავის ახსოვს. სამაგიეროდ, ყველამ იცის, როგორ ესტუმრა ერთ ღარიბ ოჯახს მიხეილ სააკაშვილი და როგორ უთხრა მათ - რა ცუდია, დახმარება რომ შეგიწყდათო. საუბარია დახმარებაზე, რომელიც მიხეილ სააკაშვილის ხელისუფლების დროსაც მეთოდურად მცირდებოდა ხოლმე, მაგრამ მაშინ აბსოლუტურად სხვა აქცენტები იყო გაკეთებული.
ამიტომ მე ვთვლი, რომ ეს გამომდინარეობს იმ ხასიათიდან, რომელიც ამ პოლიტიკურ ძალას გააჩნია („ქართულ ოცნებას“). ეს არის სოციალური სფეროდან და არა პოლიტიკიდან მოსული ძალა და მისთვის დამახასიათებელია მაღალი იდეალების ერთგულება და შესაბამისად, ამაზე აპელირებისგან თავის შეკავება, რადგან ეს დამამცირებლად მიაჩნიათ. თუ სიკეთეს აკეთებ, სამართლიანობას თუ ემსახურები, ჭეშმარიტებას თუ ემსახურები, ამას ხომ მსოფლიო ისედაც გაიგებს, თუ დაუკვირდება? თუმცა ის არავის ესმის, რომ თუ ეს ყველაფერი მსოფლიოს კარგად არ აუხსენი, არც არავის აინტერესებს.