საპარლამენტო უმცირესობასა და უმრავლესობას შორის საკონსტიტუციო ცვლილებებთან დაკავშირებით შეთანხმება ვერ შედგა. ამის შესახებ განცხადება პარლამენტის თავმჯდომარემ, დავით ბაქრაძემ გააკეთა. მისი განმარტებით, რამდენიმედღიანი ინტენსიური მოლაპარაკებების შედეგად თითქმის ყველას საკითხზე შეთანხმება მიღწეულ იქნა, მაგრამ ბოლო მომენტში „ნაციონალურმა მოძრაობამ“ საჯარო მოხელეების სრული ამნისტირება მოითხოვა, რასაც მმართველი გუნდი არ დაეთანხმა და საბოლოოდ, მოლაპარაკებები შეთანხმებით ვეღარ დასრულდა.
დავით უსუფაშვილმა განმარტა, რომ მიუხედავად ამისა, პრეზიდენტის მიერ მთავრობის ერთპიროვნულად შექმნის აკრძალვის თაობაზე საკონსტიტუციო ცვლილებებს კენჭს მაინც უყრიან საჭიროების მიხედვით, პოლიტიკური ვითარებიდან გამომდინარე. ამასთანავე, პარლამენტის თავმჯდომარის განმარტებით, მმართველი გუნდი აპირებს, წინა ხელისუფლების საშუალო და დაბალი რანგის ჩინოვნიკების მიმართ ნაწილობრივი ამნისტიის ინიცირება მოახდინოს. საპარლამენტო უმცირესობის ლიდერმა, დავით ბაქრაძემ კი განაცხადა, რომ უმცირესობა და უმრავლესობა დევნის კამპანიის შეჩერებაზე ვერ შეთანხმდნენ. ამიტომ საინტერესოა, რას ითვალისწინებს ეს ამნისტია, ვისზე გავრცელდება იგი და რა ტიპის დანაშაულებს შეეხება, რადგან საზოგადოებაში ამ საკითხისადმი ინტერესი და შესაბამისად, მოლოდინიც ძალიან მაღალია.
მოსალოდენლ ამნისტიასთან დაკავშირებით for.ge საპარლამენტო უმრავლესობის ერთ-ერთ ლიდერს, ლევან ბერძენიშვილს ესაუბრა.
ლევან ბერძენიშვილი: „აქ საუბარია იმაზე, რამდენად ფართო უნდა იყოს ამნისტია. დევნა იმას გულისხმობს, როდესაც უდანაშაულო ადამიანს ვინმე დევნის და მინდა გითხრათ, რომ ბატონი ბაქრაძე ტერმინებს ძალიან ჭკვიანურად იყენებს. სინამდვილეში, აქ საუბარია დამნაშავეების დასჯა - არდასაჯაზე. ბატონი უსუფაშვილის განცხადებიდან კარგად იკვეთება (და უმცირესობამ ეს ძალიან კარგად იცის), საუბარია იმაზე, თუ ვისზე უნდა გავრცელდეს ამნისტია. ისინი ითხოვენ უფრო ფართო და უპირობო ამნისტიას, ხოლო ჩვენ ვითხოვთ პირობიანს. ძირითადი განსხვავება პირობაში არის ის, რომ ჩვენი ვერსიის თანახმად, ვიღაცამ უნდა აღიაროს დანაშაული და ამ შემთხვევაში მას ეპატიება. ისინი კი ამბობენ - მოდი არავის არაფერი ვკითხოთ და ყველას ყველაფერი ვაპატიოთო. კი ბატონო, შეიძლება ასეთი საუბარი, მაგრამ მოლაპარაკებების დაწყების პერიოდისთვის მათ ეს იდეები არ ჰქონიათ. როცა გამოჩნდა, რომ შესაძლებელია შეთანხმება ძალიან რთულ საკითხებზე (საკონსტიტუციო ცვლილებებზე, პარლამენტის ადგილმდებარეობაზე და ა.შ.), სწორედ მაშინ წამოაყენეს ისეთი დებულება, რომელიც სრულიად მიუღებელია. ამიტომ ჩემი აზრით, ეს არის შეფერხება, მაგრამ ვინაიდან ეს საკითხი ორივე მხარის ინტერესებში შედის, მე ვფიქრობ, რომ შეფერხება დაძლეული იქნება და იმასაც კი ვფიქრობ, რომ ეს შეიძლება ახლო მომავალში მოხდეს.
თანამშრომლობა და კოჰაბიტაცია არ არის ჩვენი არჩევანი. მაგალითად, მე ვერავინ მიბრძანებს საპარლამენტო უმცირესობის ისეთი სიმპატიური წარმომადგენლის სიყვარულსაც კი, როგორიც დავით ბაქრაძეა. სიყვარულს ვერავინ მიბრძანებს, რადგან ვიცი, რომ პარლამენტის შენობა მისი ბრძანებით დაანგრიეს. რა თქმა უნდა, ისიც ვიცი, რომ იგი ასეთ იდიოტურ ბრძანებას არ გასცემდა და ეს ვიღაც სხვამ, მასზე უფროსმა დაავალა, მაგრამ იმ კაცის შეყვარება, რომელმაც პარლამენტის შენობა დაანგრია, მე არ შემიძლია. თუმცა პატივისცემა და თანამშრომლობა უნდა შეგვეძლოს. კოჰაბიტაცია ნიშნავს არჩევანს, მაგრამ ეს ჩვენი არჩევანი არ არის. ჩვენ მისჯილი გვაქვს კოჰაბიტაცია და სხვა გზა არ გვაქვს. ჩვენ არ გვაქვს იმის შანსი, რომ 8 თებერვალს მომხდარი ქუჩაში გადავიტანოთ და ასეთი პროცესები გავაგრძელოთ, თუნდაც ჩვენს მხარეს იყოს 1000-დან 999 მოქალაქე, ხოლო მათ მხარეს ამ 1000-დან მხოლოდ ერთი მოქალაქე იყოს. იმ ერთი მოქალაქის წინააღმდეგ ომის და კანონების დარღვევის უფლება არ გვაქვს.
ამიტომ საქართველოს შემთხვევაში კოჰაბიტაცია არის განაჩენი, ჩვენ ეს მისჯილი გვაქვს. ვიცი, რომ უმრავლესობაში ამის დაჯერება არავის უნდა. უმცირესობაში უფრო სურთ ამის დაჯერება, მაგრამ ხომ გეუბნებით, ორივე მხარეს არიან კოჰაბიტაციის მტრები. მე დაახლოებით ვხვდები, უმცირესობაში საიდან მოდის ეს მტრული იმპულსები. ამიტომ ვეთანხმები ბატონ ბაქრაძესაც და ბატონ უსუფაშვილსაც იმაში, რომ მათი ბრალი არ არის, ეს შეთანხმება რომ არ შედგა. ეს ორი ადამიანი თანამშრომლობისთვის აშკარად მზად არის. აქვე გეტყვით, პარლამენტის წინა და ახლანდელი თავმჯდომარეები თანამშრომლობისთვის მზად რომ არიან, ეს ახალი პოლიტიკური დონეა და ეს დონე, რა თქმა უნდა, უფრო ჩვენს მხარეს არის. გასაგებია, რომ ბატონი ბაქრაძისთვის არ იყო ძნელი საკუთარ თავში ამ ძალების მოძიება. ბატონი უსუფაშვილისთვის კი ადვილი არ არის, კოჰაბიტირებდეს წინა ხელისუფლების წარმომადგენლებთან, როდესაც საზოგადოების აზრი ამ პროცესისადმი შეიძლება მთლად კეთილგანწყობილი არ იყოს. კიდევ ერთხელ გეუბნებით, არ ვიცი, გამოკითხვა რას იტყვის, მაგრამ ფაქტია, რომ პოლიტიკურად ეს კოჰაბიტაციის პროცესი მისჯილი გვაქვს.
დღეს შეთანხმებას ვერ მივაღწიეთ, მაგრამ ძალიან ბევრ ადგილას ძალიან ახლოს ვიყავით შეთანხმებასთან.
დავით უსუფაშვილის განცხადებაში კარგად ჩანს იმის დინამიკა, რა შეთანხმებებს მივაღწიეთ. რასაც მივაღწიეთ, ის მაჩვენებს, რომ ადრე თუ გვიან ჩვენ კიდევ უფრო მეტს მივაღწევთ.
ბატონო ლევან, „ნაციონალური მოძრაობის“ წევრებისთვის გადამწყვეტი სწორედ ის საკითხია, რაც შეთანხმების ჩაშლის საფუძველი გახდა. საუბარია მათთვის პირადი და მათი ქონების ხელშეუხებლობის გარანტიების მინიჭებაზე. როგორ ფიქრობთ, იმ ფონზე, როდესაც თქვენი გუნდი მათთან ამ დათმობაზე არ მიდის, მაინც შესაძლებელია რაიმე შეთანხმების მიღწევა?
- ამ პირობას ჩვენ ვუკმაყოფილებთ, მაგრამ მათ მოგვთხოვეს, რომ ლამის ბაჩანა ახალაია გავუშვათ სახლში გმირად, ანუ ზედმეტი მოგვთხოვეს, თორემ ნაციონალების უმეტესობა სინამდვილეში ხუთი ხელით (ორი ხელით კი არა) მოაწერს ხელს იმ დოკუმენტს. დღეს ყველა ნაციონალი გულგატეხილია. საქმე ის არის, რომ დესტრუქტივიზმი მათგან კი არ მომდინარეობს, არამედ - საქართველოს პრეზიდენტისგან, რომელსაც უნდა, რომ მისი მმართველობა არაფრით შეიბღალოს. მას არ უნდა, რომ მაღალი რანგის ნაციონალი გამოცხადდეს და თქვას დავაშავე, მეტს არ ვიზამ და ხუთი წელი პოლიტიკაში აღარ ვიქნებიო. მაპატიეთ, მაგრამ ჩვენ ამ კანონს მათ გარეშე მაინც მივიღებთ. შემდეგ კი ვეტყვით მათ, რომ არის შესაბამისი მუხლები და ვინც გამოცხადდება და დანაშაულს აღიარებს, მას ეპატიება, ხოლო ვინც არ აღიარებს, მის მიმართ ჩვეულებრივი სამართლებრივი პროცედურები გატარდება. ეს ყველაფერი აუცილებლად მოხდება. ამ კონკრეტულ შემთხვევაში ჩვენ, ანუ საპარლამენტო უმრავლესობას ხელში გვიჭირავს კოზირი. იმ ნაწილს, რომელზეც შევთანხმდით, მაინც განვახორციელებთ და არ გვადარდებს ის, რომ ყველაფერს ვერ მივაღწიეთ. რასაც ამ მოლაპარაკებებში მივაღწიეთ, იმას მაინც გავაკეთებთ. „ნაციონალურ მოძრაობაში“ მოუწევთ იმის აღიარება, უნდათ ამით ისარგებლონ, თუ მიხეილ სააკაშვილს პოლიტიკურ სამარეში ჩაჰყვებიან.
როგორ ფიქრობთ, ეყოფათ მათ გონიერება საიმისოდ, რომ სააკაშვილს პოლიტიკურ სამარეში არ ჩაჰყვნენ?
- როგორ არ ეყოფათ, სექტემბერი და ოქტომბერი რომ მოახლოვდება, გონიერება მოემატებათ. მაპატიეთ ცინიზმისთვის, მაგრამ ისინი ახლაც გონიერები არიან. მინდა გითხრათ, რომ ასეთი კვალიფიციური ოპოზიცია საქართველოს არასოდეს ჰყოლია, რადგან ეს არის ხელისუფლებაში ნამყოფი ხალხი, რომელთაგან ზოგი კომიტეტის თავმჯდომარე იყო, ზოგი ვინ და ა.შ. პალიკო კუბლაშვილი რომ გარკვეულია, ამაზე ახლა საუბარს არ დავიწყებ და მისნაირი იქ ბევრია, რომელიც ყველაფერში მშვენივრად არის გარკვეული. უბრალოდ, მათგან არის პოლიტიკური მოთხოვნა, რომ საფლავში ჩაჰყვნენ მიშას და სანამ ეს მოთხოვნა არის მიჰყვებიან კიდეც. თუმცა შემდეგ, როდესაც ამ საფლავის კონტურები გამოიკვეთება, ბატონი მიხეილი იმ საფლავში მარტო დარჩება, შეიძლება ვანოსთან ერთად. ერთი რამ კი ვიცი, რომ პარლამენტში არც ერთი ჩვენი კოლეგა არ ტოვებს იმ შთაბეჭდილებას, რომ იგი ვითარებაში ვერ ერკვევა. ყველაზე უფრო ცუდად რომ გამოდიან ხოლმე და ზოგიერთს ჰგონია, რომ ასეთი ადამიანი ავადაა და ბრმაა და ა.შ. განსაკუთრებით საუბარია ახალგაზრდებზე და ჭკუას გვასწავლიან ხოლმე ადამიანებს, რომლებიც საბჭოთა წნეხის ქვეშ ნაცხოვრები ხალხი ვართ და ბევრი გვინახავს, ამ დროს კი გამოდის პატარა, გუშინდელი გამოჩეკილი პოლიტიკოსი და ჭკუას გასწავლის, რაც ძალიან გამაღიზიანებელია, აი ისიც კი, ავად არ არის. ყველა ჯანმრთელად არის, ყველა ყველაფერში გარკვეულია და მინდა გითხრათ, რომ პარლამენტში ვერც ერთი „ბრმა“ ნაციონალი ვერ ვიპოვე.
დღეს სანამ მიხეილ სააკაშვილი მზე ზენიტში ვეღარ არის, მაგრამ სადღაც არის, ის ჯერ კიდევ ანათებს მათ. ამასთანავე, მათ აქვთ ღირსების გრძნობა, რომ „ნაციონალური მოძრაობა“ ადოლფ ჰიტლერს და ნაცისტებს არ უნდათ შეადარონ. არც მე მინდა, რომ შევადარო და მინდა, რომ ეს პარტია გადარჩეს და ოპოზიციაში დარჩეს. ამიტომ პროცესის ყველაზე გონივრულ გაგრძელებად არ მიმაჩნია, რომ ეს ძალა დამნაშავე პოლიტიკურ პარტიად გამოვაცხადოთ და ა.შ. თუმცა იმპულსები, რომლებიც საზოგადოებისგან მოდის, ძალიან კარგად მესმის. ნაციონალებით აღფრთოვანება და მათი შეყვარება შეუძლებელია. მათ მოინდომეს ყველაზე უფრო საზიზღარი რამის გაკეთება - ადამიანის გადაკეთება თავისი ჭკუა-გონებით. ყველაზე საოცარი კი ის არის, რომ ამ მოკლე ჭკუა-გონების მქონე ადამიანების ჭკუაზე გრძელი ჭკუა-გონების ადამიანებმა იარეს. მაგალითად, პალიკო კუბლაშვილი რომ დადიოდა რომელიმე (არ მინდა დავასახელო) თეორიტიკოსის ჭკუაზე, რომლის ოდენა ჭკუაც აქვს, გამოცდილებაც და ა.შ.
დღეს ეს მიზიდულობა იკლებს და დარწმუნებული ვარ, რომ რადგან ბაქრაძე იქამდე მაინც მივიდა იმ შეთანხმებებში, სადამდეც მივიდა, ე.ი. უფრო შორსაც წავალთ.
საჯარო მოხელეთა ამნისტიის პროექტზე მინდა გკითხოთ. თქვენ ამბობთ, მოვიდნენ, აღიარონ და ეპატიებათო. იქნებ განგვიმარტოთ, რა ტიპის დანაშაულებზე და რა კატეგორიის ადამიანებზე გავრცელდება ეს ამნისტია?
- ყველა მუხლი იქნება ჩამოთვლილი, რომელსაც ამნისტია შეეხება. ეს არის არაძალადობრივი დანაშაულები. ეს არის დანაშაულები, რომლებიც ჩაიდინეს საშუალო და დაბალი რანგის საჯარო მოხელეებმა და არა მაგალითად, მინისტრებმა და მათმა მოადგილეებმა, ან პარლამენტის წევრებმა, პრეზიდენტმა და ა.შ. შეიძლება ამნისტია შეეხოს, მაგალითად, სკოლის დირექტორს, რომელიც სკოლის მასწავლებლებს, ან მშობლებს აიძულებდა ხმა ისე მიეცათ, როგორ მას სურდა. შეიძლება ამნისტია შეეხოს ყველა კოორდინატორს, რომლებიც მეზობლებს კონკრეტული პარტიის სასარგებლოდ ხმის მიცემას აიძულებდა და ა.შ. ამნისტია შეეხება ათასებს, ათიათასებს და, ვწუხვარ, ასი ათასებს. ამიტომ, იმაზე საუბარი, რომ ოცი კაცი არ არის დაინტერესებული, არ არის ყველაზე უფრო მაგარი არგუმენტი, რადგან ათასები და ასი ათასები არიან დაინტერესებულები. ამნისტია საქართველოს მოსახელეობის ძალიან სერიოზულ ნაწილს შეეხება.
კიდევ ერთხელ ვაზუსტებ, მე იურისტი არ ვარ, მაგრამ იურისტები გვეუბნებიან, რომ ამ ამნისტიაში ძალიან კონკრეტული ჩამონათვალი იქნება იმ დანაშაულებისა, რომლებსაც ის შეეხება. ეს იქნება არაძალადობრივი დანაშაულები და ის დანაშაულები, რომლებიც არ არის მაღალი რანგის საჯარო მოხელეების მიერ ჩადენილი.
დავით ბაქრაძემ განაცხადა, რომ თუ სამოქალაქო კონსენსუსს ლიდერების დასჯა სჭირდება, ისინი ამისთვის მზად არიან. ასევე გურამ დონაძემ თინა ხიდაშელთან ტელედებატების დროს რამდენჯერმე თქვა - მოდით ჩამქოლეთო. როგორ ფიქრობთ, რას ნიშნავს მათი ეს რიტორიკა?
- მაგაზე ქართველ ხალხს აქვს ანდაზა - „გაჭირვება მაჩვენე, გაქცევას გაჩვენებო“. ეს არის ნაციონალების დღევანდელი მდგომარეობა. მაგ ორ ფიგურას - ბაქრაძეს და დონაძეს, მიუხედავად იმისა, რომ ერთი ძალიდან არიან, ერთად არ დავაყენებდი. მაინც ჩემი კოლეგის მიმართ გაცილებით მეტი პატივისცემა მექნებოდა. რაც შეეხება დონაძეს, კი ბატონო, სასამართლო გაერკვეს მის საქმეში, მაგრამ მე ნურავინ მასწავლის, რომ ის უნდა მიყვარდეს და პატივს უნდა ვცემდე. ის, რომ ჯერ კიდევ ჟურნალისტი იყო და შინაგან საქმეთა სამინისტროსთან საერთოდ არ ჰქონდა კავშირი, იმ დროიდან არ ვცემ პატივს, რადგან ძალიან კარგად ვიცნობ, რა კაციცაა. სხვათა შორის, ძალიან ხშირ შემთხვევაში „რუსთავი2“ ასეთი ადამიანების სამჭედლო იყო და მე ვწუხვარ, რომ ყველაზე უკეთესი ჟურნალისტები „რუსთავი2“-დან ჟურნალისტიკას ჩამოაშორეს და ეს ადამიანები დღეს ვინც ჰყავთ ხელმძღვანელობაში, იმათ სახელს არიან ამოფარებულები. ჩემი აზრით, საქართველოს ისტორიაში ერთ-ერთი ყველაზე კარგი ჟურნალისტი ნათია ზამბახიძის სახით, არა მხოლოდ ჟურნალისტიკას, საქართველოსაც კი ჩამოაშორეს.
დონაძის ნათქვამს თუ შეიძლება, კომენტარს არ გავუკეთებ, რადგან ასეთი ადამიანები საინტერესონი არ არიან. დონაძე თუნდაც უდანაშაულო აღმოჩნდეს, მაინც ის არის, რაც არის. ბაქრაძის განცხადება კი, რომ ლიდერები მზად არიან, თავის თავზე აიღონ დარტყმა და სხვები გადაარჩინონ, ეს არის განზრახულობა, რომ პარტია გადარჩეს. ეს ნათქვამი ზუსტად იმ სფეროშია, სადაც ჩვენც ვართ, ოღონდ მე არ მგონია, რომ ამ საქმეს ბაქრაძე უნდა შეეწიროს. შესაწირავი ლიდერების სია თუ უნდათ, ახლავე მოვახსენებ. ეს სია იწყება პარტიის ე.წ. გენერალური მდივნით, რომელსაც სრულიად გარკვეული კრიმინალური წარსული აღმოაჩნდება, როდესაც მის საქმიანობას შეისწავლიან. ამდენად, (უდანაშაულობის პრექუმცია რომ არ დავარღვიოთ) ასე ჩანს, რომ ბატონი ვანო და მისი მეუღლე დანაშაულებათა მთელ წყებაში არიან გარეულები. ასეთივე შთაბეჭდილება მრჩება ბატონ ადეიშვილზე, მის ზოგიერთ მოადგილეზე. საკმაოდ სერიოზული პრობლემები არის პროკურატურის ყოფილ მუშაკებთან დაკავშირებით, ზოგიერთ ჩვენს კოლეგებთან დაკავშირებით (ანუ დეპუტატებთან დაკავშირებით). ამ ადამიანების სიაში არ შემყავს ის ადამიანები, რომლებიც შეიძლება მე ძალიან არ მიყვარს, მაგრამ არ ვარ დარწმუნებული, რომ მათ დანაშულის დამტკიცებას შევძლებთ.
რაც შეეხება ჩემს მიერ ჩამოთვლილ ადამიანებს, თუკი ადეიშვილის, მერაბიშვილის, ახალაიას, კეზერაშვილის დანაშაულის დამტკიცება არ შეიძლება, მაშინ მე აღარ მესმის, საერთოდ რა შეიძლება და პროკურატურა მაშინ ფიქცია ყოფილა. ამიტომ, ჩვენ ძალიან კარგად ვიცით, ვინ არის დამნაშავე და მთავარი დამნაშავე არის კაცი, რომელსაც ქართული კანონმდებლობა ძალიან იცავს და ეს არის მიხეილ სააკაშვილი. ხოლო ის ადამიანები, ვინც მორალურად არიან დამნაშავეები, მაგალითად, თავისუფლების ინსტიტუტის წარმომადგენლები, იურიდიულად უდანაშაულოები არიან. რა მოხდა მერე, კაცს ქართველი ხალხის გადაკეთება უნდოდა, ეს არ არის დანაშაული, უბრალოდ იდიოტობაა, მაგრამ დანაშაული არ არის. დანაშაული ამ ყველაფრის კანონებად გაფორმებაა, თორემ ახლა ლევან რამიშვილი და კახა ბენდუქიძე დამნაშავეები არიან-მეთქი, ვერ ვიტყვი. ისინი არიან იდეოლოგიის ხალხი, რომელსაც მიაჩნდა, რომ ადამიანები ასე უნდა გადააკეთონ. ერთს მიაჩნდა, რომ ქართველებს ჯიგარი უნდა ამოვუღოთ, ვიღაც შევაყვაროთ, ვიღაც შევაძულოთ და ა.შ.
