დღეს for.ge-ს პრეს-კლუბის სტუმარი იყო საპარლამენტო უმრავლესობის ერთ-ერთი წევრი, ისნის რაიონის მაჟორიტარი დეპუტატი, ნუკრი ქანთარია, რომელმაც ჟურნალისტების კითხვებს უპასუხა. თავდაპირველად მან იმ საკონსტიტუციო ცვლილებებზე ისაუბრა, რომელიც „ნაციონალური მოძრაობის“ ინიციატივით 2010 წელს იქნა მიღებული და რომლითაც 2013 წლის საპრეზიდენტო არჩევნების შემდეგ პრეზიდენტის უფლება-მოსილებები მნიშვნელოვნად მცირდება. შეგახსენებთ, დღეს ცნობილი გახდა, რომ შესაძლოა ეს ცვლილებები საპრეზიდენტო არჩევნებამდე რამდენიმე თვით ადრე ამოქმედდეს. ნუკრი ქანთარია ამბობს, რომ საპარლამენტო უმცირესობასა და უმრავლესობას შორის მოლაპარაკების დეტალები მისთვის უცნობია, რადგან იგი არ შედის იმ ჯგუფის შემადგელობაში, რომელიც ამ მოლაპარაკებებს აწარმოებს.
„ერთი კი ფაქტია, რომ უკანასკნელ პერიოდში საქართველოში მიმდინარე პროცესები ფარსს დაემსგავსა და თავად „ნაციონალურ მოძრაობაში“ არის ჯგუფი, რომელსაც ეტყობა, რომ სააკაშვილი უკვე ხელს უშლის. შეიძლება ეს ინიციატივა სწორედ მათგან არის წამოსული, რათა დროზე მიხედონ თავის თავს და თავის მიზნებს. ჩვენ გვინდოდა საკონსტიტუციო ცვლილება, რომლის თანახმად პრეზიდენტს მთავრობის ერთპიროვნულად დანიშვნის უფლება აღარ უნდა ჰქონოდა, მაგრამ თუ ასეთი ინიციატივით შემოვიდნენ, პირადად მე ამის წინააღმდეგი არ ვარ, თუმცა ეს მხოლოდ ჩემზე არ არის დამოკიდებული, ეს პარლამენტის მსჯელობის საგანია. ზოგადად რაც მალე ამოქმედდება ეს საკონსტიტუციო ცვლილებები, მით უკეთესი, რადგან ეს დარჩენილი რამდენიმე თვე ისევ იმგვარ პროვოკაციებში გავა, რასაც უკანასკნელ პერიოდში ვხედავთ და ჯობია, საქმეს მივხედოთ“, - აცხადებს ნუკრი ქანთარია.
2010 წელს, როდესაც ეს საკონსტიტუციო ცვლილებები იყო მიღებული, მაშინდელ ოპოზიციას, რომელიც ახლა ხელისუფლებაშია, ამ მოდელთან დაკავშირებით სერიოზული პრეტენზიები ჰქონდა. ახლა რა შეიცვალა?
- მე მგონი, პრეტენზიები ახლაც არის. უბრალოდ, ახლა არის დრო, როდესაც ვადაგასულ მიხეილ სააკაშვილს ჯერ კიდევ აქვს იმის ბერკეტი, რომ ქვეყანაში სერიოზული რყევები გამოიწვიოს (თუმცა მისთვის ეს კატასტროფულად დამთავრდება და ამას მოწმობს ის დიდი აგრესია, რომელიც სააკაშვილის და „ნაციონალური მოძრაობის“ მიმართ საზოგადოებიდან მოდის). სწორედ ამის გამო ვფიქრობთ, რომ ეს ცვლილებები ამოქმედდეს, თორემ შემდეგ უნდა შეიქმნას სპეციალური ჯგუფი, რომელიც კონსტიტუციაზე იმუშავებს და ვფიქრობ, რომ იქ კიდევ ბევრი რამ იქნება შესაცვლელი.
ახლა მთავარი მაინც ის არის, რომ კოჰაბიტაცია უნდა მოხდეს საზოგადოებასთან, საქართველოს მოსახლეობასთან. „ნაციონალური მოძრაობა“ ისე იქცევა, თითქოს მათ რაღაც მცირეოდენი გადაცდომები მოუვიდათ და ის მოვლენები თითქოს სულ არ ყოფილა, რაზეც ჩვენ ხშირად ვსაუბრობთ ხოლმე. კერძოდ - საკუთრების უფლების ხელყოფის ფაქტები, ქუჩაში ადამიანების დახოცვა და ა.შ. პროკურატურაც ჯერჯერობით ურმით მოდის, რასაც, როგორც ჩანს, ასევე გარკვეული ობიექტური მიზეზები აქვს, მაგრამ ხალხს არ აქვს თმენის ვალდებულება. მართალია დეპუტატებს თმენის ვალდებულება გვაქვს, მაგრამ პროვოკაციას მხოლოდ მკვდარი არ წამოეგება. მიცვალებული ცოცხალისგან სწორედ იმით განსხვავდება, რომ მას ნერვები არ აქვს. „ნაციონალები“ კი ამ სიტუაციით სარგებლობენ. მათ აწყობთ, რომ გალახულებმა იარონ, რაც ალბათ უფრო უცხოეთისთვის არის გამიზნული. თუმცა მე მგონი არსებობს იმის საშიშროებაც, რომ მათ ეს მაზოხიზმში გადაუვიდეთ და ამით თავს დაიღუპავენ.
ხედავთ, ალბათ, რომ ისეთი ხალხია წინა პლანზე წამოწეული, რომლებზეც ვერაფრით ვერ დავიჯერებ, რომ შინაგანად ამ ჩხუბის მოტრფიალეები იყვნენ. მაგალითად შემიძლია დავასახელო სერგო რატიანი, რომელიც ჩვენი კომიტეტის წევრია, მას კარგად ვიცნობ და შემიძლია ვთქვა, რომ ეს კაცი ცუდ წრეში მოხვდა და ხელებს აქნევინებენ. ასევე არ შემიძლია არ აღვნიშნო, რომ ძალიან ცუდია და აღმაშფოთებელი, ჩიორა თაქთაქიშვილს კაცმა ხელი რომ მოუქნია, მაგრამ ასევე აღმაშფოთებელია, როდესაც შემდეგ ამ ქალბატონს ტელეკამერების წინ დელაკრუას ნახატივით ჩამოატარებენ და ყველას აჩვენებენ. აღმაშფოთებელია ისიც, ქალბატონი ჩიორა პრეზიდენტის სასახლეში ვალმოხდილი რომ იჯდა, ხოლო ხუთი დღის შემდეგ ვითომ ტრავმირებული იწვა საწოლში. ეს ყველაფერი უკვე ფარსია და შემიძლია ვთქვა, რომ საზოგადოების აგრესია არ გაჩერდება, სანამ მთელი ამ სისტემის პოლიტიკური შეფასება არ მოხდება.
მე ვაპირებ პარლამენტის წინაშე დავაყენო ეს საკითხი, რომ მოხდეს „ნაციონალური მოძრაობის“ ცხრაწლიანი მმართველობის პოლიტიკური შეფასება, თუნდაც რამდენიმე ეპიზოდთან დაკავშირებით. ესენია: 26 მაისი, შვიდი ნოემბერი, აფრასიძეების საქმე და ა.შ. ანუ მოვლენები, რომლებიც პოლიტიკური შეკვეთები იყო. საუბარი არის არა ცალკეული ჩინოვნიკების გადაცდომებზე, არამედ იმაზე, რომ თავად სახელმწიფო იყო ამ შავი ლაქების ორგანიზატორიც და იდეის ავტორი. სწორედ ეს არის საზოგადოების მხრიდან არსებული აგრესიის მიზეზი.
ამასთანავე, აუცილებლად უნდა დაისვას საკითხი იმასთან დაკავშირებით, რომ „ნაციონალები“ მიდმივად ჩვენ გვდებენ ბრალს ამგვარი მოვლენების ორგანიზებაში. სინამდვილეში კი, საზოგადოების მხრიდან ეს აგრესია ჩვენზეც მოდის და მუდმივად გვსაყვედურობენ - ამათ ამდენს რატომ ალაპარაკებთო. რეგლამენტის მიხედვით, შესაძლებელია დეპუტატს დაენიშნოს დაცვადა მე ვაპირებ გამოვიდე ინიციატივით, რომ ამ ადამიანებს, ვისკენაც საზოგადოება განსაკუთრებულად იწევს, დაცვა დაენიშნოთ, რათა ისინი ერთხელ და სამუდამოდ დარწმუნდნენ, რომ ამ პროვოკაციებს კი არ ვუწყობთ ჩვენ მათ, არამედ პირიქით - ვიცავთ მათ უსაფრთხოებას.
მეორე მხრივ, პროკურატურა არცთუ ისე სწრაფად მოქმედებს, მაგრამ როგორც მოგახსენეთ, ამასაც თავისი გამართლება აქვს. თუ „ნაციონალების“ ხელისუფლებაში ყოფნის დროს დაკავებიდან ორ საათში ადამიანი აღიარებდა ყველაფერს, რასაც მისგან ითხოვდნენ, ახლა პროკურატურა ასეთი მეთოდებით აღარ მუშაობს. დაკავებულს ეუბნებიან - მობრძანდით, დაბრძანდით, ყავა მიირთვით, დამნაშავე ხართ თუ არა და ა.შ. დაკავებული ამბობს, რომ დამნაშავე არ არის, ამიტომ მის წინააღმდეგ შესაბამისი მტკიცებულებები უნდა არსებობდეს, რომლებსაც პროკურატურა ნელ-ნელა აგროვებს. ძალიან იოლია ნებისმიერი ადამიანის დაკავება და მისგან აღარებითი ჩვენების მოპოვება, მაგრამ ჩვენ ასეთი სახელმწიფო არ გვინდა და ამიტომაც საჭიროა გარკვეული მოთმინება.
მართალია, საინფორმაციო სივრცე „ნაციონალური მოძრაობის“ პერსონაჟებით არის გაჭედილი და ისინი ამას მაქსიმალურად ცდილობენ, მაგრამ მიმაჩნია, რომ უახლოეს მომავალში კარგად გამოჩნდება, ვის რა მიზნები გააჩნია.
თქვენ საუბრობთ „ნაციონალური მოძრაობის“ მოღვაწეობის პოლიტიკურ შეფასებაზე და იქნებ დააკონკრეტოთ, რა ფორმით შეიძლება ეს მოხდეს? ამისათვის სპეციალური სამუშაო ჯგუფი უნდა შეიქმნას?
- ეს პარლამენტის გადასაწყვეტი იქნება. მიმაჩნია, რომ პოლიტიკური შეფასება აუცილებელია, რადგან ჩვენ, პარლამენტმა მივიღეთ დადგენილება, რომლითაც ქვეყანაში პოლიტპატიმრების და პოლიტდევნილების არსებობა დავადასტურეთ. ეს ადამიანები ციდან ხომ არ ჩამოვარდნილან? ისინი პოლიტპატიმრებად და პოლიტდევნილებად იმ რეჟიმმა აქცია და ბუნებრივია, რომ ასეთ შემთხვევაში, ამ რეჟიმთან დაკავშირებითაც უნდა გაკეთდეს პოლიტიკური შეფასება. რა ფორმით იქნება ეს, იქნება ეს საგამოძიებო კომისიის სახით, თუ სამუშაო ჯგუფის სახით და ა.შ. ამას პარლამენტი გადაწყვეტს.
ასეთი პოლიტიკური შეფასება რაში შეიძლება საზოგადოებას რომ წაადგეს?
- საზოგადოებას ეს წაადგება იმით, რომ ქვეყნის სათავეში მოვიდა პოლიტიკური ძალა, რომელიც აღარებს, რომ ქვეყანაში პოლიტიკური რეჟიმი იყო. ამის შემდეგ „ნაციონალურ მოძრაობას“ აღარ ექნება ასეთი ყელყელაობის საფუძველი. მოგეხსენებათ, „ნაციონალები“ მუდმივად ამბობენ, რომ წარსულზე არ უნდა ვილაპარაკოთ და მხოლოდ მიმდინარე მოვლენები უნდა განვიხილოთ. 8 თებერვალსაც, როდესაც უგულავას მისვლამდე იქ არაფერი მომხდარა და მომხდარი მხოლოდ იმის პროვოცირების შედეგი იყო, ქალბატონ ჩიორას სისხლს არ წმენდნენ მხოლოდ იმიტომ, რომ ამ დღისთვის სისხლიანი სახელი მიეცათ, მაგრამ ეს არ გამოუვიდათ. ამ ყველაფრის მიზეზი ის არის, რომ საზოგადოება თვლის, რომ სამართლიანობის აღდგენის პროცესი ძალიან ნელა მიმდინარეობს. ყოფილ ჩინოვნიკებს დასაკითხად იბარებენ, შემდეგ ისევ უშვებენ და ხალხში ეს გაღიზიანებას იწვევს. „ნაციონალებიც“ ამაზე აპელირებენ, თუ გაილახებიან, ხომ კარგია, ხოლო თუ არ გაილახებიან, ამითაც სარგებლობენ. ამით კი ყურადღება ამ თემებზე გადააქვთ და სწორედ ამას ვამბობ, რომ ეს ყველაფერი ერთხელ და სამუდამოდ უნდა გაირკვეს. მერე შეიძლება მონანიება, რაღაც მიტევების აქტი განხორციელდეს და ა.შ.
ბატონო ნუკრი, გუშინ დავით ბაქრაძისგან საზოგადოებამ გაიგო, რომ უკვე რამდენიმე დღეა საპარლამენტო უმცირესობასა და უმრავლესობას შორის მოლაპარაკებები მიმდინარეობს, მმართველი გუნდი კი ამაზე საერთოდ არ საუბრობდა. როგორ ფიქრობთ, რამდენად სწორია მოლაპარაკებების ასეთ ფორმატში წარმოება იმ ფონზე, როდესაც საზოგადოებაში ისედაც არსებობს იმის შიში, რომ ახალ და წინა ხელისუფლებებს შორის საზოაგდოების ზურგს უკან რაიმე გარიგება არ მოხდეს?
- თუ ეს პროცესი ასეთ ეჭვებს აჩენს, ეს ძალიან ცუდია, თუმცა მინდა გითხრათ, რომ ჩვენც კი, პარლამენტის წევრები, ამ პროცესებს მოწყვეტილები ვართ. ქუთაისსა და თბილისს შორის სიარულს ვუნდებით და იმედი მაქვს, რომ კვირას ჩავალთ და ალბათ ყველაფერი გაცხადდება - რა მოლაპარაკება მიმდინარეობს და რა შედეგები შეიძლება მივიღოთ. საზოგადოება აუცილებლად უნდა იყოს საქმის კურსში, რადგან მას ახლა ძალიან სჭირდება მართალი ინფორმაცია, თუ რა როგორ ხდება. აქვე გეტყვით, რომ დარწმუნებული ვარ, უკანასკნელ პერიოდში გახშირებული ეს ცემა-ტყეპა არც ჩვენ გვინდა და დარწმუნებული ვარ, არც „ნაციონალურ მოძრაობას“, თუმცა მათ ეს აწყობთ. მაგრამ თუკი რაიმე დიალოგი და მოლაპარაკება მიმდინარეობს იმისთვის, რომ ეს კონფრონტაცია დასრულდეს, ამას მხოლოდ მივესალმები და მიმაჩნია, რომ პარლამენტის თავმჯდომარეც სწორედ ამ მოტივით სარგებლობს, როდესაც მათ ელაპარაკება.
ჩიორა თაქთაქიშვილის ინციდენტის შესახებ თქვენ სიტყვა „ფარსი“ გამოიყენეთ, თუმცა ჩვენ ვნახეთ, რომ მასთან ვიზიტის შემდეგ ევროპის სახალხო პარტიის წარმომადგენლებმა საკმაოდ მკვეთრი განცხადებები გააკეთეს
- ყველამ ვიცით, რომ „ნაციონალები“ ევროპის სახალხო პარტიასთან აქტიურად თანამშრომლობა და ეს ცხრაწლიანი თანამშრომლობა ახლა იმაში ადგებათ მათ, რომ ურთიერთობები გაცილებით მეტი აქვთ და ბევრი ისეთი რამის „გაყიდვასაც“ ახერხებენ, რაც „გასაყიდი“ არ არის. აქვე იმასაც გეტყვით, რომ ზოგჯერ მე მგონი უცხოელებიც გარკვეული გულუბრყვილობით გამოირჩევიან, რადგან საქართველოში ვერავინ დაიჯერებს, რომ ჩიორა თაქთაქიშვილი ხუთი დღის შემდეგ ჩაწვა ლოგინში. ამასთანავე, რეჟისორი ვარ და გეტყვით, რომ ეს ყველაფერი ძალიან უნიჭოდ იყო დადგმული.