ერთ-ერთი ყველაზე რთული სფერო, რომელიც ბიძინა ივანიშვილს წინა ხელისუფლებისგან მემკვიდრეობად ერგო, სასჯელაღსრულების სისტემაა და ამ სისტემაში მრავალმხრივი პრობლემები არსებობს, იქნება ეს პატიმრების კვება, ჯანდაცვა თუ სხვა. ამასთანავე, უკანასკნელ პერიოდში სასჯელაღსრულების სხვადასხვა დაწესებულებებიდან მუდმივად მოდის ინფორმაცია, რომ პატიმარმა პირი ამოიკერა, ან თვითდაზიანება მიიყენა და ყველა პატიმარს თავისი მოთხოვნები აქვს, რომლებიც ძირითადად, სოციალური პირობების გაუმჯობესებას უკავშირდება. ზოგადად კი, სასჯელაღსრულებაში პრობლემები მართლაც ბევრია.

როგორ აპირებს ამ პრობლემების გადაწყვეტას ამ სისტემის ახალი მინისტრი და საერთოდ, რა ხდება პენიტენციალურ სისტემაში, ამასთან დაკავშირებით for.ge სოზარ სუბარს ესაუბრა, რომელთან ინტერვიუ ამნისტიაზე საუბრით დავიწყეთ.

სოზარ სუბარი: ამნისტიასთან დაკავშირებით, ჩვენ გვქონდა გარკვეული შენიშვნები, რომელთა ნაწილი გათვალისწინებულია, ნაწილი - არა, რაც სრულიად ბუნებრივია, რადგან ეს სამუშაო პროცესია. ჩემგან ცოტა უხერხული გამოდის პოზიციის დაფიქსირება, რადგან მოგეხსენებათ, ხშირად მიწევს პატიმრებთან შეხვედრა და მათთან ურთიერთობაში, უბრალოდ, არასწორი იქნებოდა ამის გაკეთება. წარმოიდგინეთ უმძიმესი პატიმარი, რომელიც წამლის მიღებაზე უარს აცხადებს, მე მასთან მივდივარ და ვცდილობ აზრი შევაცვლევინო, ის კი ამ დროს ფიქრობს, რომ ჩემი პოზიციის გამო იმ მუხლს, რომლითაც იგი სასჯელს იხდის, ამნისტია არ შეეხო. ხომ გესმით, როგორი უხერხულობა იქმნება. ამიტომ, კონკრეტულ მუხლებთან დაკავშირებით განცხადებების გაკეთებისგან თავს შევიკავებ.

ზოგადად გეტყვით ჩემს პოზიციას - ცხადია დანაშაული უნდა დაისაჯოს, მაგრამ იმ პირობების გათვალისწინებით, რომლებშიც პატიმრებს აქამდე უწევდათ ყოფნა. მე სრულიად ვეთანხმები ამნისტიის ზოგად პრინციპს, რომ ის იყოს რაც შეიძლება ფართო და, შეძლებისდაგვარად, მეტი პატიმარი მოიცვას. საბჭოთა პერიოდში (რომელსაც ტირანულს ვუწოდებთ) ადამიანს, რომელიც საპყრობილის პირობებში იხდიდა სასჯელს, ერთი დღე ეთვლებოდა სამ დღედ, ერთი წელი - სამ წლად, ამასთანავე, საუბარი იყო იმაზე, რომ მაქსიმალური სასჯელი 15 წელი იყო. მართალია, ამაზე მკაცრი სასჯელიც იყო - დახვრეტა, მაგრამ ეს ხდებოდა წელიწადში ერთხელ, ან ორ-სამ წელიწადში ერთხელ. გარდა ამისა, გასაჩივრების იმდენი ინსტანცია იყო, რომ როგორც წესი, განაჩენს აღსრულება არ ეწერა ხოლმე, ან სანამ საქმე ყველა ამ ინსტანციას მოივლიდა, ადამიანები თავისი სიკვდილით კვდებოდნენ. იმის თქმა მინდა, რომ საბჭოთა პერიოდშიც კი სასჯელები გაცილებით ჰუმანური იყო და პატიმარს, რომელიც კარგად იქცეოდა და რეჟიმს არ არღვევდა, სასჯელის მოხდის ბოლო პერიოდში შესაძლებლობა ჰქონდა მიმაგრებაში გასულიყო, მიმაგრებაში ოჯახთან ერთად ეცხოვრა, ემუშავა, ხელფასი ჰქონოდა და ა.შ. საბჭოთა პერიოდი იმიტომ გავიხსენე, რომ ეს ჩვენი ქვეყნის წარსულია, მაგრამ იგივე გამოცდილება დემოკრატიულ ქვეყნებშიც არსებობს.

ჩვენ რომ ვთქვათ, ამ ადამიანებს დანაშაული აქვთ ჩადენილი და მათ არაფერს შევახებთ, ეს რა თქმა უნდა, არასწორი იქნება. ამიტომ, მე ვეთანხმები იმ პრინციპს, რომ ამნისტია რაღაც დოზით ყველას უნდა შეეხოს, თუმცა, რა თქმა უნდა, არსებობს დანაშაულები, რომლმებზეც, უბრალოდ, ენა არ მიბრუნდება, რომ ვთქვა - ამნისტია შეეხოს-მეთქი. მაგალითად, ნარკოტიკების გამსაღებლებზე, რომლებსაც არაერთი ადამიანის ოჯახი ჰყავთ გაუბედურებული და თან ზუსტად ვიცით, რომ გამოვლენ და ისევ იგივეს გააკეთებენ. ასევე არასრუწლოვანზე სქესობრივი ძალადობისთვისთვის მსჯავრდებულები და ა.შ.

რა თქმა უნდა, არსებობს სხვა ფორმები, რომლითაც მძიმე დანაშაულისთვის მსჯავრდებულ ადამიანებს შეიძლება შევუმსუბუქოთ სასჯელი, მაგალითად პირობით ვადამდე ადრე განთავისუფლება.

თუკი მიგაჩნიათ, რომ ასეთ ადამიანებს ამნისტია არ უნდა შეეხოთ, მაშინ რატომ მიგაჩნიათ შესაძლებლად მათი ვადაზე ადრე გათავისუფლება?

- მაგალითად, რომ ავიღოთ ორი ადამიანი, რომელსაც ერთი და იგივე სიმძიმის დანაშაული აქვთ ჩადენილი, თუნდაც ნარკოტიკების გამსაღებლები. ამნისტია ორივეს სასჯელის ერთ მეოთხედს უხსნის და ამ დროს, შესაძლოა, ერთი მათგანი უკვე ისეთ ასაკშია, რომ მსგავსი საქმიანობის გაგრძელება აღარ შეუძლია, ან უბრალოდ გამოსწორდა, შეინანა, რაღაც სხვა აზრები დაებადა, სხვა ცხოვრება დაიწყო და ა.შ. მეორე კი მხოლოდ იმას ფიქრობს, რომ ციხეს დატოვებს თუ არა, ისევ ნარკოტიკების გასაღებას მიჰყოს ხელი.

განსხვავება პატიმრების მიმართ ინდივიდუალურ მიდგომაშია?

- დიახ, ამნისტია ინდივიდუალურ მიდგომას არ ითვალისწინებს მაშინ, როცა პირობით ვადამდე ადრე გათავისუფლება ამის საშუალებას იძლევა. რა თქმა უნდა, ეს რესურსიც შეზღუდულია, რადგან კომისია ყველა ასეთ პატიმარს ვერ შეხვდება, მაგრამ ციხეში არის სოციალური მუშაკი, ციხის დირექტორი, არის გადამოწმების სხვადასხვა მექანიზმები, დახასიათებები, პატიმრის პირადი საქმის ამოწევა და ამ პროცესს გარკვეული ფილტრი ახლავს. ამიტომ, როცა საქმე ასეთ მძიმე დანაშაულებთან გვაქვს, უკეთესია აქცენტი ასეთ ინდივიდუალურ მიდგომაზე გადავიტანოთ.

ფართომასშტაბიანი ამნისტიის წინააღმდეგ თქვენი ოპონენტები იმ არგუმენტს იშველიებენ, რომ ქვეყანაში კრიმინოგენური სიტუაცია გაუარესდება. მით უმეტეს, ბოლო პერიოდში კრიმინალის ოდენობამ ისედაც მოიმატა. რა შეგიძილიათ ამის საპასუხოდ თქვათ?

- ჯერ ერთი, პოლიცია ძალიან ნაყოფიერად მუშაობს და თუ დანაშაული არის ჩადენილი, მისი გახსნაც ხდება. მეორეც, შეიძლება დანაშაულის რაოდენობაც უმნიშვნელოდ გაიზარდა, მაგრამ უფრო მეტად ეს პიარის საკითხია, რადგან წინა ხელისუფლების პირობებში მსგავსი სტატისტიკა კარგად იმალებოდა. მაგალითად, თქვენ ჟურნალისტი ხართ და თუ გსმენიათ, რომ მიმდინარე წლის აგვისტოში არასრულწლოვანთა სასჯელაღსრულების დაწესებულებაში ამბოხი მოხდა? ციხე პრაქტიკულად იმდენადაა დანგრეული, რომ ბავშვები სხვაგან არიან გადაყვანილები, რემონტი მიმდინარეობს და საახალწლოდ შეიძლება მოვახერხოთ ბავშვების ისევ უკან დაბრუნება. ამ ამბოხის შესახებ არავის გაუგია, რადგან ის ხელისუფლება ასეთ ფაქტებს მალავდა, ჩვენ კი ამ მიმართულებით არ ვმუშაობთ. ამიტომ, შეიძლება, ზოგჯერ სტატისტიკა და შესაბამისად, მასთან დაკავშირებული შეშფოთება არასწორი იყოს.

ერთ საინტერესო მაგალითს მოგიყვანთ, ციხეებთან დაკავშირებით რაღაც შეხვედრები გვქონდა და ინგლისში ვიყავი. ინგლისში პირველი დონის მოსამართლეები არიან არა იურისტები, არა ხელფასიანები, ეს არიან ჩვეულებრივი მოქალაქეები, ძირითადად პენსიონერები, რომლებიც გადაწყვეტენ, რომ საზოგადოებას უნდა ემსახურონ და ამიტომ ხდებიან მოსამართლეები. სპეციალისტებმა გვითხრეს, რომ ამ სისტემის გადახედვას ფიქრობენ, რადგან თურმე ამ პირველი დონის მოქალაქეებზე სერიოზულ გავლენას ახდენს ყვითელი პრესა, ანუ როდესაც მედიაში ხმაური ატყდება, რომ ქვეყანაში დანაშაულმა მოიმატა, ასეთ პერიოდში ეს მოსამართლეები (რომლებიც არაპროფესიონალები არიან) ყველგან, სადაც მაგალითად ჯარიმის დაწესება შეიძლება, იქაც პატიმრობას უსჯიან ადამიანებს და ამის შედეგად, ინგლისში პატიმრების რაოდენობა გაიზარდა.

გინდათ თქვათ, რომ საქართველოშიც მედიაში ხმაურია ატეხილი, მაგრამ სინამდვილეში კრიმინალის რაოდენობა არ გაზრდილა?

- დიახ, ის, რომ ინფორმაცია გაიხსნა და ყველანაირი სტატისტიკა ღია გახდა, ეს საზოგადოებრივ აზრზე გარკვეულ გავლენას ახდენს, თითქოს კრიმინალის რაოდენობა გაიზარდა, სინამდვილეში კი საქმე ასე არ არის.

აქვე კიდევ ერთი მომენტია გასათვალისწინებელი, კერძოდ, ადამიანები ციხიდან ისედაც გამოდიან. არ იქნება ამნისტია, მაგრამ სასჯელს მოიხდიან და გამოვლენ. შეიძლება ასეთმა ადამიანმა (ციხიდან გამოსვლისთანავე) ხვალ ჩაიდინოს ის დანაშაული, რასაც მისგან დღეს ველოდებით. რა ვქნათ ასეთ შემთხვევაში? როგორც აქამდე იყო მიღებული, სასჯელის დამთავრებისთანავე, პატიმარს მობილური, ან სხვა რაიმე ნივთი ჩავუდოთ და ამ ბრალდებით სასჯელი გავუგრძელოთ? აღარ გამოვუშვათ ადამიანები გარეთ და მთელი ქვეყანა კოლონიად ვაქციოთ? ეს არ არის სწორი და სამართლიანი მიდგომა. სწორი იქნება, ამ ადამიანების რესოციალიზაციაზე ვიმუშავოთ, რომ როდესაც გამოვლენ, განსხვავებული გარემო დახვდეთ, ასევე სამუშაო ადგილების შექმნაზე ვიფიქროთ, რათა მათ დასაქმების საშუალება ჰქონდეთ. ეს რთული ამოცანაა და მოკლე დროში მისი გადაწყვეტა ვერ მოხერხდება, თუმცა დღეს თეა წულუკიანთან მქონდა შეხვედრა და ვფიქრობთ, ციხიდან გამოშვებული რამდენიმე ასეული ადამიანის დატრენინგება მოვახერხოთ, რათა მათ რაღაც პროფესია მივცეთ და სადმე დავასაქმოთ.

ასევე ვფიქრობთ, რომ პატიმრებსაც მივცეთ დასაქმების საშუალება. მაგალითად, ქალთა ციხეში სულ მალე პირველი ფაბრიკა გაიხსნება, სადაც 300-400 ქალი დასაქმდება. ალბათ, შემდეგი იქნება მე-17 დაწესებულება, სადაც იგივეს გავაკეთებთ. ეს ყველაფერი გრძელვადიანი და რესურსტევადი პროექტებია, მაგრამ ამის გაკეთება შესაძლებელია, თუ იქნა ამის ნება. თუ შესაძლებელი იყო, რომ ამდენი ხანი აშენებდნენ 70 მილიონიან ციხეებს, სადაც 5000 ადამიანს წლობით გამოკეტავდნენ, შეიძლება, რომ ეს თანხები სხვა რამეზე დაიხარჯოს. მაგალითად, სამ მილიონამდე არის გამოყოფილი ლაითურის ციხის მშენებლობაზე, სადაც 4 300 კაცი უნდა ყოფილიყო. ახლა ვამცირებ მათ რაოდენობას, 4 300-ის ნაცვლად 1500-2000 პატიმარი იქნება. რა თქმა უნდა, პატიმრების რაოდენობის ორი მესამედით შემცირება არ ნიშნავს იმას, რომ იმ ციხის მშენებლობაზე გამოყოფილი თანხის ორი მესამედი გამოთავისუფლდება, რადგან იმ ციხეს იგივე პერიმეტრი, იგივე დაცვა, იგივე წყლის შეყვანა, იგივე დამხმარე ნაგებობები სჭირდება. ამდენად, ორი მესამედის არა, მაგრამ რაღაც თანხის დაზოგვას მაინც შევძლებთ, რაც საშუალებას მოგვცემს დაახლოებით ორი პატარა, ღია ტიპის დაწესებულება გავხსნათ.

მოდით, რამდენიმე სიტყვით, პენიტენციალურ სისტემაში არსებულ ჯანდაცვის პრობლემებსა და თქვენს მიერ, ამ პრობლემების აღმოსაფხვრელად დაგეგმილ ღონისძიებებს შევეხოთ.

- ყველაზე დაზიანებული სისტემა, რაც წინა ხელისუფლებამ გადმოგვცა, არის სასჯელაღსრულების სისტემა. შესაბამისად, ყველაზე სწრაფი და რადიკალური რეფორმების გატარებაც აქ არის საჭირო და მართლაც, ძალიან სწრაფი ნაბიჯებით მივდივართ. დაგვხვდა 25 000 პატიმარი, რომელთა აბსოლუტურ უმრავლესობას სერიოზული დაავადებები აქვს, დაგვხვდა სიკვდილიანობის ძალიან მაღალი დონე. მაგალითად, ევროპასთან შედარებით, საქართველოში ეს მაჩვენებელი, დაახლოებით, ორნახევარჯერ მაღალია.

უკანასკნელი ორი თვის განმავლობაში პატიმრების მკურნალობის ხარჯები ორნახევარჯერ გაიზარდა. ეს მოვახერხეთ იმის წყალობით, რომ ზოგი თანხები სხვა მუხლებიდან ავიღეთ და აქეთ გადმოვიტანეთ, დანარჩენი კი, ბიუჯეტში ცვლილებები დაამტკიცეს და წლის ბოლომდე გარკვეული თანხები კიდევ გვემატება. მომავალი წლის ბიუჯეტი, თითქმის, 90%-ით არის გაზრდილი, თუმცა პატიმართა რაოდენობის გათვალისწინებით 100%-ზე მეტიც გამოდის. სამჯერ გაიზარდა გარე-რეფერალი, ანუ  პატიმრების ქალაქის საავამდყოფოებში გადაყვანა და სამჯერვე გაიზარდა შიდა რეფერალი.

მემკვიდრეობა, რაც დაგვხვდა ასეთი იყო - 290 პაციენტი 190 კაციან ციხის სამკურნალო დაწესებულებაში. დღეს ციხის საავადმყოფოში არის 40 თავისუფალი საწოლი. ასეთი რამ უკანასკნელი 10 წლის განმავლობაში არ მომხდარა, რომ იქ თუნდაც ერთი თავისუფალი ადგილი ყოფილიყო. დამატებით პატიმარი რომ შედიოდა, მისთვის სადმე დერეფანში, ან ოთახის კუთხეში დამატებით საწოლს დგამდნენ ხოლმე. დღეს კი ციხის სამკურნალო დაწესებულებაში 40 თავისუფალი საწოლია. ახლა გეტყვით, როგორ მოვახერხეთ ეს. 150 მძიმედ დაავადებული პატიმარი სასჯელის მოხდისგან გათავისუფლდა. სამწუხაროდ, ერთ-ერთმა მათგანმა დანაშაული ჩაიდინა და ციხეში შებრუნდა.

დიახ, ამასთან დაკავშირებით აუცილებლად უნდა გთხოვოთ განმარტება, რადგან ეს პატიმარი პრეზიდენტის მიერ შეწყალებულთა სიაში იყო, მაგრამ პრეზიდენტის პრეს-სპიკერმა ამ ფაქტს სპეციალური ბრიფინგი მიუძღვნა და განაცხადა, რომ პრეზიდენტმა ეს პირი სოზარ სობარის რეკომენდაციით შეიწყალა. როგორ მოხდა, რომ მძიმე დაავადების გამო სასჯელისგან გათავისუფლებულმა ადამიანმა ქუჩაში განზრახ მკვლელობის მცდელობა ჩაიდინა?

- როდესაც ადამიანს მეოთხე კატეგორიის სიმსივნე, ან შიდსი აქვს უკიდურესად მძიმე ფორმაში, ან სხვა რაიმე მძიმე დაავადება, ეს ადამიანები ჯერ კიდევ მოძრაობენ და მათი გამოჯანმრთელება ციხის პირობებში წარმოუდგენელია. გარეთ, შესაძლოა, მათი განკურნება შესაძლებელი იყოს. რა უნდა ვქნათ, რადგან ეს ადამიანები მოძრაობენ, არ გავუშვათ, თუ მხოლოდ მაშინ გავუშვათ, როდესაც უკვე მოძრაობაც აღარ შეეძლება? ანდა ადამიანი, რომელსაც საყლაპავის ვარიკოზი აქვს და ნებისმიერ დროს შეიძლება სისხლდენა დაეწყოს და მისი გადარჩენა ვეღარ მოხერხდება, ყოველ შემთხვევაში, საქართველოში. ამ დროს, შეიძლება, ოჯახმა იგი საზღვარგარეთ წაიყვანოს სამკურნალოდ. რა ვქნათ ახლა, რადგან მოძრაობს, არ გავუშვათ და მისი ლოგინში ჩაგდება დავაჩქაროთ, თუ ვთქვათ, რომ მაინცდამაინც ციხეში უნდა მოკვდეს?

ეს არ არის ჩვენი პოლიტიკა. ამიტომაც მაქსიმალურად ვეცადეთ, ყველაზე მძიმე ავადმყოფები გაგვეთავისუფლებინა. დაახლოებით 150 კაცი გათავისუფლდა. აქედან ჩემი თხოვნით პრეზიდენტმა 88 პატიმარი შეიწყალა, ნაწილი ვადამდე ადრე გათავისუფლდა. მათ შორის ერთ-ერთი არის ადამიანი, რომელიც ციხეში სრულიად ჯანმრთელი შევიდა, მაგრამ იქ წამების შედეგად უმძიმეს მდგომარეობაშია.

ბევრია ასეთი პატიმარი, რომელიც ციხეში ჯანმრთელი შევიდა და იქ ცემა-წამების შედეგად დაავადმყოფდა?

- დიახ. გუშინ მე და ჯანდაცვის მინისტრმა ხელი მოვაწერეთ სპეციალური კომისიის შექმნას, რომელიც ამ კვირიდან ამოქმედდება და იმედი მაქვს, ეფექტურად იმუშავებს. ეს არის ე.წ. აქტირების კომისია. აქტირება სასჯელის გადავადებისგან იმით განსხვავდება, რომ აქტირება პატიმარს სასჯელისგან ათავისუფლებს. სასჯელის გადავადების შემთხვევაში კი პატიმარს სასჯელი 6 თვით გადაუვადდება, ამ ვადის გასვლის შემდეგ სასამართლო მის საქმეს ხელახლა განიხილავს, გამოიკვლევს, ხომ არ გამოჯანმრთელდა და ა.შ.

აქვე გეტყვით, აქამდე როგორ მოქმედებდა აქტირების კომისია. 2012 წელი უკვე სრულდება და ამ წლის განმავლობაში აქტირებით არც ერთ პატიმარს არ დაუტოვებია ციხე, ისევე, როგორც 2011 წელს. 2007-დან 2010 წლის ჩათვლით კი აქტირებას სულ 11 ადამიანი დაექვემდებარა. ამდენად, აქტირების კომისია კი ამოქმედდება, მაგრამ ჯანდაცვის მინისტრის ის ბრძანებაა შესაცვლელი, სადაც ის დაავადებებია ჩამოთვლილი, რომლითაც ხდება პატიმრების განთავისუფლება. მე სახალხო დამცველი ვიყავი და ჩემს თვალწინ ხდებოდა ამ ბრძანებაში ცვლილებების შეტანა. მაგალითად, იყო კონკრეტული პატიმარი, რომელსაც ამ ბრძანების თანახმად ეკუთვნოდა სასჯელისგან გათავისუფლება, უცებ, მინისტრის ბრძანებაში შედიოდა ცვლილება და ამ პატიმრის დაავადება იქიდან ქრებოდა. ერთი თვის შემდეგ სხვა პატიმარს ეკუთვნოდა გათავისუფლება და მინისტრის ბრძანებაში კვლავ შედიოდა ცვლილება და იქიდან კიდევ ერთი დაავადება ქრებოდა. საბოლოოდ, იმ ბრძანებიდან პრაქტიკულად აღარაფერი დარჩა. ამდენად, ეს ბრძანებაც შესაცვლელია,  მაგრამ ამის გაკეთება ჩვენ არ შეგვიძლია. ამაზე სხვადასხვა დარგის ექიმები მუშაობენ, ისინი შეადგენენ ამ ჩამონათვალს, რასაც შემდეგ ჯანდაცვის მინისტრი მოაწერს ხელს.

ამ დროს, დაგვხვდა საკმაოდ საინტერესო პროექტები, კერძოდ, სასჯელაღსრულების სამინისტროს სხვადასხვა სამსახურები მთელს ქალაქშია გაბნეული, როცა გვაქვს შვიდსართულიანი შენობა სანდრო ეულის ქუჩაზე. შენობა გასარემონტებელია და ამას რამდენიმე თვე დასჭირდება. როდესაც დავინტერესდი ამ შენობის პროექტით, აღმოჩნდა, რომ მეშვიდე სართული არის მინისტრის სართული. ამ სართულზე არის მინისტრის მისაღები, მინისტრის კაბინეტი, რაც აბსოლუტურად გასაგებია. არის ასევე მოსასვენებელი ოთახი, რაც ასევე გასაგებია, რადგან ზოგჯერ შესაძლოა, მინისტრს დასვენება დასჭირდეს, მაგრამ შემდეგ იქ მოდის დასასვენებელი ოთახი (რაც უკვე ვეღარ გავიგე), საიდუმლო ოთახი, მინისტრის სამზარეულო, სასადილო და ყველა ეს ოთახი უზარმაზარია. აქვე გეტყვით, რომ შენობის პირველ სართულზე არის სამზარეულო და სასადილო, მაგრამ როგორც მოგახსენეთ, საკუთარ სართულზე მინისტრს საკუთარი სამზარეულო და სასადილო ოთახები აქვს. ასევე, ამავე მეშვიდე სართულზე დაახლოებით 150 კვ მეტრის ფართობის ვერანდა და ბაღია გათვალისწინებული. მოკლედ, ეს არის უზარმაზარი აპარტამენტები და ასეთ პროექტებზე ფულის ხარჯვა წინა ხელისუფლებას არ ენანებოდა. მინდა გითხრათ, რომ როდესაც ეს პროექტი ცოტა გადავაკეთეთ, ამ სართულზე განთავსდა მინისტრი თავისი ოთხივე მოადგილით და მათი მისაღები ოთახებით, ამასთანავე, ამ სართულზე კიდევ ერთი სამსახურის (მაგალითად გენერალური ინსპექცია, ან იურიდიული დეპარტამენტი) ადგილიც დარჩა.

სასჯელაღსრულების სამინისტროს მიმართ პრეტენზიები არსებობდა ასევე პატიმრების კვებასთან დაკავშირებით. ამ მხრივ თუ აპირებთ სიტუაციის გაუმჯობესებას?

- ერთ ძალიან საინტერესო ამბავს გეტყვით. ლალი მოროშკინამ მოიტანა პატიმრების განწყობა, რომ იქნებ გიორგობის დღესასწაულისთვის რაიმე ხორციანი საჭმელი შემოგვთავაზოთო. პატიმრები ამბობდნენ, რომ 2010 წელს გიორგობის დღესასწაულზე ხორციანი სადილი ჰქონდათ. მე გავოცდი, როგორ შეიძლებოდა, რომ ორი წლის წინანდელი სადილი ასე ახსოვდეთ, მაგრამ ლალი მიმტკიცებდა, სულ ამაზე ლაპარაკობდნენო. მოკლედ, დავურეკე ჩემს ძმას, რომელიც მაშინ პატიმარი იყო და ვკითხე ხორციან სადილზე. მანაც იგივე მითხრა, რომ შარშანწინ გიორგობაზე ჰქონდათ ხორციანი სადილი და, რომ დაიწყო იმის აღწერა, როგორი იყო ეს სადილი, ისე ახსოვდა და ისე აღწერდა მას, რომ გეგონებოდათ ეს ადამიანი სუფრასთან ერთხელაც არ მჯდარა. თან, რომ გითხრათ რა იყო ეს ხორციანი სადილი, ეს იყო ქათმის ხორცის ერთი ნაჭერი, რომელსაც მაიონეზის სოუსი ჰქონდა მოსხმული.

ყველა პატიმარი, რომელსაც ოდნავ მაინც რაღაც გასაქანი აქვს, ციხის საჭმელს არ ჭამს, რადგან ეს არის კომბინირებულ ზეთებზე აგებული რაღაც საჭმელი, რომელიც ერთადერთ კრიტერიუმში აკმაყოფილებს სტანდარტს, ეს არის კალორიულობა და ისიც მიღწეულია კომბინირებული ცხიმებით და პურის რაოდენობის გაზრდით.

ეს ვითარება ჯერ ვერ გავაუმჯობესეთ, მაგრამ იანვრიდან გაიზარდა საკვებით მომარაგების დაფინანსება. კერძოდ, თითოეული პატიმრის კვება 90-ის ნაცვლად 110 ლარი გახდა. თითქოს, ეს საგრძნობი სხვაობა არ არის, მაგრამ ჩვენ შევიმუშავეთ ძალიან დეტალური ინსტრუქცები, რა შეიძლება შედიოდეს ამ 110 ლარში. დაახლოებით 35-მდე დასახელების პროდუქტია და ეს პროდუქტები ისე არის განაწილებული, რომ გამოდის საკმაოდ საინტერესო მენიუ, რომლის ფარგლებშიც პატიმრებს კვირაში სამჯერ საქონლის ხორცით დამზადებული საკვები ექნებათ, კვირაში თითოჯერ კი - ქათამსა და თევზსაც მიირთმევენ.

ბატონო სოზარ გავრცელდა ინფორმაცია, რომ ციხის სამკურნალო დაწესებულებაში გათბობის პრობლემაა. ადასტურებთ ამ ინფორმაციას?

- ჩვენამდეც მოაღწია ამ ინფორმაციამ, რის გამოც ადგილზე მონიტორინგის ჯგუფი გავიდა და აღმოჩნდა, რომ ეს ინფორმაცია სიმართლეს არ შეესაბამება. რა პრობლემებიც გვაქვს, ამას ჩვენც კარგად ვხედავთ, მაგრამ თუ ვინმემ დღეს უცებ გადაწყვიტა, რომ ციხეში შარმელშეიხი მოეწყოს, ეს რა თქმა უნდა, არ მოხდება. გათბობის პრობლემა არის N1 დაწესებულებაში (ორთაჭალაში), ე.წ. კრიტში და ჩვენ ამ პრობლემაზე ვმუშაობთ. სანამ ამ პრობლემას აღმოვფხვრით, ვთხოვეთ თავდაცვის სამინისტროს და 5000 პლედი გვაჩუქა, რაც საპყრობილეში მაშინვე შევიტანეთ. აქამდე, ეს მთლიანად პატიმრების ოჯახების საზრუნავი იყო, მათ უწევდათ პლედების, თეთრეულის და სხვა მსგავსი ნივთების შეძენა და ციხეში შეგზავნა. ამასთანავე, მათ ძალიან გაუმართლებდათ, თუ ამის უფლებას მისცემდნენ, რადგან ძირითადად, ეუბნებოდნენ, რომ შესაძლოა, ეს ნივთი ნარკოტიკული საშუალებით არის გაჟღენთილი და ამის გადამოწმების სურვილი არავის ჰქონდა, რის გამოც უბრალოდ კრძალავდნენ ამგვარი ნივთების ციხეში შეტანას. ბუნებრივია, არსებობს იმის საფრთხე, რომ ციხეში შესატანი ასეთი ნივთი ნარკოტიკული საშუალებით იყოს გაჟღენთილი, მაგრამ ჩვენ უნდა ვიპოვოთ გამოსავალი უსაფრთხოებასა და ადამიანის უფლებების დაცვას შორის.

კიდევ რა პრობლემების მოგვარებას ითხოვენ პატიმრები?

- არის პრობლემები, რომლებიც გგონია, რომ ძალიან ადვილად მოსაგვარებელია, მაგრამ მათი უფრო კარგად გაცნობის შემდეგ რწმუნდები, რომ ეს არც ისე მარტივია. მაგალითად, პატიმრებმა წამოაყენეს პრეტენზია, რომ არ სურთ მხოლოდ „რუსთავი2“-ს, „იმედს“ და „საზოგადოებრივ მაუწყებელს“ უყურებდნენ და უნდათ, მაგალითად „მაესტროს“ და „მეცხრე არხის“ ყურება. მე ვთქვი, რომ ამ პრობლებას მეორე დღესვე მოვუგვარებდით, მაგრამ აღმოჩნდა, რომ ეს საკმაოდ შრომატევადი და ხანგრძლივი სამუშაოა. უნდა მოხდეს დაქსელვა, რასაც თითოეულ ციხეზე დაახლოებით ორი თვე სჭირდება. ამასთანავე, ამას ტენდერის გამოცხადებაც სჭირდება, რადგან ეს ყველაფერი თანხებთან არის დაკავშირებული. ამდენად, ზოგიერთი რამ, რაც ძალიან მარტივად მოგვარებადი გგონია, თურმე საკმაოდ იწელება დროში. თუ ისე მოვაგვარებთ ამ საკითხებს, როგორც აქამდე ხდებოდა, ადგება ხვალ ჩვენი მეგობარი „ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია“ და იტყვის, ეს საქმე ტენდერის გამოცხადების გარეშე რატომ გააკეთეთო და მართალიც იქნება.

ბატონო სოზარ, როგორც ცნობილია, პატიმრები ყველა იმ პრობლემის მოგვარებას ითხოვენ, რაც წლების განმავლობაში გროვდებოდა და რისი გაპროტესტების საშუალებაც აქამდე არ ჰქონდათ. ამას ემატება ზოგადად ქვეყანაში სხვადასხვა სფეროში გაფიცვები, საპროტესტო აქციები და ა.შ. ამ ყველაფერს საბოტაჟის ელფერი ხომ არ დაკრავს?

- საბოტაჟი და გარედან ინსპირირება გამორიცხული არ არის, მაგრამ ამ შემთხვევაში ეს არ არის წამყვანი. მთავარი არის ის, რომ ადამიანს უნდა უფრო მეტი, ვიდრე აქვს. დღეს, როდესაც პატიმარს წამების აღარ ეშინია, იგი ითხოვს უფრო მეტს. მით უმეტეს, ის თვენახევარი (ციხის კადრების გამოქვეყნებიდან ახალი ხელისუფლების დამტკიცებამდე) ყველაფერი უსასტიკესი რეჟიმიდან უცებ სრულ უკონტროლობაში გადავიდა, პატიმრებს ეუბნებოდნენ, ოღონდ არ ეხმაურათ და ყველაფერს მისცემდნენ. ახლა, როცა ვიწყებთ წესრიგის დამყარებას, ეს არ არის ადვილი და ასე სწრაფად ვერ ხდება.

იმ ფონზე, რაც ქვეყანაში ხდებოდა, სასაცილოდ გვეჩვენება, მაგრამ სასჯელაღსრულების სისტემის თანამშრომლებმა უნდა ისწავლონ (უცხოური ტერმინები რომ ვიხმარო, იტყვიან, რაღაც სიტყვები უსწავლია და ამით თავს იწონებსო), მაგალითად, ბრაზის მართვა, ძალის მართვა, ძალის ადეკვატური გამოყენება და ა.შ. თუ გვინდა, რომ მართლა ევროპული სისტემა ავაშენოთ, ეს ყველაფერი მართლა უნდა ვისწავლოთ. როდესაც პატიმარი ხმაურობს, უნდა იცოდე ის ისე გააჩერო, რომ არც მას მიაყენო ზიანი და არც შენ დაზარალდე.

ალბათ, ლმობიერი მოპყრობის ფონზე რაღაც უკონტროლო სიტუაციაშიც არ უნდა აღმოვჩნდეთ.

- დიახ, რა თქმა უნდა. სხვათაშორის, აღმოჩნდა, რომ არანაირი დებულებები არ არსებობს. მაგალითად, არსად არის გაწერილი, როგორ უნდა იმოქმედოს ბადრაგმა, ან სპეც-რაზმმა, ან გარე-დაცვამ, რომელიც შედგება ჯარისკაცებისგან და ესენი არიან ჩვეულებრივი წვევამდელები. არ არსებობს ინსტრუქციები, რა შემთხვევაში აქვთ მათ იარაღის გამოყენების უფლება და ამ თემებზე ახლა ვმუშაობთ.

ზემოთ თქვენ განაცხადეთ, რომ გარკვეული თანხების დაზოგვის შედეგად დაახლოებით ორი ღია ტიპის დაწესებულების გახსნას მოახერხებთ. იქნებ დაგვიკონკრეტოთ, რატომ გსურთ ღია ტიპის დაწესებულებების გახსნა?

- დიახ, ჩვენ გვინდა ასეთი ტიპის დაწესებულებების გახსნა, რადგან დახურული ტიპის დაწესებულებაში პატიმრები ორკაციან საკნებში წლობით სხედან და გარეთ ვერ გამოდიან. ახალი დაწესებულების აშენებას ფული უნდა, მაგრამ შესაძლებელია, რომ ძველი დაწესებულების შენობის მოდერნიზების შედეგად ასეთი ციხე გავაკეთოთ. მეორე მხრივ, უცებ ბადრაგის თანამშრომელი მეუბნება, რომ ამ ადგილას გავაკეთოთ საწვრთნელი ბაზა, სადაც ახალწვეულები ისწავლიან იარაღთან მოპყრობას, ან იმას თუ როგორ უნდა კოშკურაზე დგომა და ა.შ. ამ დროს უკვე აღარ ვიცი, რომელი გავაკეთო, რადგან ორივე საჭიროა, ხოლო იმისთვის საკმარისი თანხები, რომ ეს ყველაფერი ერთიანად გავაკეთოთ, უბრალოდ არ არის. ჩემთვის კი ორივე ეს პრობლემა იმდენად მნიშვნელოვანია, რომ მართლა არ ვიცი, რომელს მივანიჭო უპირატესობა. ასეთი გამოწვევები კი უამრავია.

ბატონო სოზარ გავრცელდა ინფორმაცია, რომ ე.წ. მატროსოვის ციხეში დაახლოებით 30-მდე პატიმარი აპირებს შიმშილობის დაწყებას. ისინი სოლიდარობას უცხადებენ „ქართული პარტიის“ წევრებს, რომლებიც პოლიტმატიმართა სიაში იყვნენ და შემდეგ ამ სიიდან ისინი ამოიღეს. ამ ადამიანებისადმი სოლიდარობის ნიშნად შიმშილობა დაიწყო ყოფილმა თავდაცვის მინისტრმა, ირაკლი ოქრუაშვილმაც. იქნებ გვითხრათ, რა ხდება მატროსოვის ციხეში?

- სამი პატიმარი რამდენიმე დღეა შიმშილობს, სამშაბათს მათ ირაკლი ოქრუაშვილი და მისი ბიძაშვილი შეუერთდნენ, ოთხშაბათს კი, კიდევ ორი პატიმარი, ანუ, დღეის მდგომარეობით სულ შვიდი პატიმარი შიმშილობს. ჩვენ მხოლოდ ის შეგვიძლია, რომ ამ ადამიანებზე სამედიცინო, თუ სხვა ტიპის მეთვალყურეობა განვახორციელოთ, რათა მათ ნორმალურ პირობებში მოუწიოთ ყოფნა. სამწუხაროდ, ჩვენ სხვა არაფერი შეგვიძლია. იმის შეფასებას, ვინ უნდა იყოს პოლიტპატიმართა სიაში და ვინ - არა, ისევ მოვერიდები, რადგან ჩემი მხრიდან ეს არ იქნება სწორი.

აქვე გკითხავთ ახალაიასა და ოქრუაშვილს შორის მომხდარ ინციდენტზე. როდესაც თქვენ განცხადება გააკეთეთ იმასთან დაკავშირებით, რომ ბაჩო ახალაია და ირაკლი ოქრუაშვილი მატროსოვის ციხეში იყვნენ გადაყვანილები, მაშინ თქვენ აღნიშნეთ, რომ ეს ადამიანები ერთმანეთისგან იზოილრებულები იქნებოდნენ. მიუხედავად ამისა, მათ შორის გარკვეული ინციდენტი მაინც მოხდა. რას გვეტყვით ამასთან დაკავშირებით?

- ძალიან რთულია ინციდენტი დაარქვა იმას, რაც მოხდა. ერთმა ჩაიარა მეორის კართან და რაღაც დაიყვირა. ეს ადამიანები ერთმანეთისგან ოთხი საკნით არიან დაშორებულები, ერთმანეთთან არანაირი შეხება არ აქვთ, სასეირნოდაც სხვადასხვა დროს დადიან და გაუგებრია, სხვა რა შეხება შეიძლება ერთმანეთთან ჰქონდეთ.

აუცილებლად უნდა დაგისვათ კითხვა ჟურნალისტ დარეჯან მეფარიშვილთან დაკავშირებით, რადგან საქმე ჩვენს კოლეგას ეხება. მეფარიშვილი ამბობს, რომ თავის დროზე თქვენ, როგორც სახალხო დამცველი ჟურნალისტ მეფარიშვილს იცავდით და ამბობდით, რომ მას ბაჩო ახალაია დევნის, ხოლო ახლა მის წინააღმდეგ სასჯელაღსრულების სამინისტრომ კერძო საჩივარი შეიტანა და ახლა საუბარია, თითქოს, დარეჯან მეფარიშვილი დევნიდა ბაჩო ახალაიას. იქნებ განგვიმარტოთ, რა ხდება?

- სიმართლე გითხრათ, წერილი არ წამიკითხია, მაგრამ ჩემამდე მოვიდა ეს ინფორმაცია და სიმართლე გითხრათ, მისი პოზიცია ძალიან მაკვირვებს. მე მას ვიცავდი, რადგან მიმაჩნდა, რომ სამსახურიდან უკანონოდ იყო დათხოვნილი და როგორც სახალხო დამცველი მაქსიმუმს ვაკეთებდი მისი უფლებების დასაცავად. როდესაც მინისტრი გავხდი, მოვიდა ჟურნალისტი და მკითხა - სასამართლომ თქვენ, ანუ სამინისტროს 100 000 ლარი დაგაკისრათ და რას აპირებთო. მე ვუთხარი, რომ სასამართლომ რაც დაგვაკისრა, გადავიხდით-მეთქი, მაგრამ მოგვიანებით აღმოჩნდა, რომ ასე არ არის. ჟურნალისტს კითხვა არასწორად დაუსვამს, თანხაზე საუბარი არ ყოფილა, სასამართლო გადაწყვეტილება არსებობს, მაგრამ ეს გადაწყვეტილება სასჯელაღსრულების სამინისტროს იურიდიულ სამსახურს გაუსაჩივრებია. აქვე გეტყვით, რომ იურიდიული სამსახური დამოუკიდებლად მუშაობს, მით უმეტეს ეს ყველაფერი იმ პერიოდში მოხდა, როდესაც სულ ახალი ჩამოყალიბებულები ვიყავით.

შემდეგ მოვიდა დარეჯანი, მომიტანა ამ საჩივრის ასლი. სიმართლე გითხრათ, კარგად ვერ გავიგე, რა ხდებოდა და ვუთხარი, რომ სიტუაციაში გავერკვეოდი. ჩემგან რომ გასულა, დარეჯანს ცალკე იმ გოგონასთან უჩხუბია (იურიდიული სამსახურის თანამშრომელთან), რომელმაც ეს საჩივარი შეადგინა, ასევე უჩხუბია დეპარტამენტის თავმჯდომარე მაია ხასიასთან და ამის შემდეგ უკვე იწყება მედია-კამპანია, თუ როგორ ვჩაგრავ საწყალ დარეჯან მეფარიშვილს. ამ დროს კი, იურიდიული სამსახურის ახალი ხელმძღვანელისთვის, ზურაბ ჯიბღაშვილისთვის დავალებული მქონდა, რომ შეესწავლა ვითარება და ჩემთვის მოეხსენებინა, რა ხდება. კანონს ვერ გადავახტები და რადგან ასეთი კამპანია დაიწყო, ვფიქრობ, ვთხოვო ზაზა ხატიაშვილს, რომელსაც დარეჯან მეფარიშვილი ენდობა, ასევე ზურაბ ჯიბღაშვილს, რომელმაც საჩივარი შეიტანა, ჩემს მოადგილე სოფო ჯაფარიძეს, რომელიც ადამიანის უფლებების დაცვის სპეციალისტია და სტრასბურგში საქართველოს წინააღმდეგ არაერთი საქმე აქვს მოგებული, ასევე გარედან კიდევ რომელიმე ადვოკატს, მაგალითად ირმა ჭკადუას, მოკლედ ამ ადამიანებს ვთხოვ, შეისწავლონ ეს საქმე და მითხრან, რა იქნება სწორი იურიდიული გამოსავალი ამ სიტუაციიდან.

წივილ-კივილი, იმაზე საუბარი, რომ თურმე ერთ თავ ხახვს ოთხად ჭრიდა და ბავშვს ამას აჭმევდა და ამით საზოგადოებისთვის თავის შეცოდება, არ არის სწორი ტაქტიკა, მით უმეტეს, როდესაც წლების განმავლობაში ვიცავდი მის ინტერესებს. მანამდე თვითონ იბრძოდა და ხმალამოღებული იცავდა ჩემს ინტერესებს, როდესაც სხვადასხვა დონის ჩინოვნიკებთან მქონდა სასამართლო დავა. ამიტომ, მართლა არ მესმის, რატომ უნდა წახვიდე და ისე, რომ სიტუაციაში ბოლომდე არ გაერკვე, ჯერ გალანძღო ადამიანები, შემდეგ კი ატეხო ასეთი ხმაური მედიაში, მით უმეტეს, რომ ჩემგან რომ გადიოდა, ვუთხარი, სიტუაციაში გავერკვეოდი. როგორც გითხარით, ის საჩივარი თვითონ დარეჯანმა მანახა.

ბატონო სოზარ, ბოლო დღეებში ქართულ მედიაში და სოციალურ ქსელებში აქტიურად განიხილება ვერსია, რომ შესაძლოა, თქვენ, თეა წულუკიანმა, კახი კალაძემ და არჩილ კბილაშვილმა თანამდებობები დატოვოთ. ადასტურებთ ამ ინფორმაციას?

- საერთოდ, სოციალური ქსელები რა წყაროდან ღებულობენ ამგვარ ინფორმაციებს, ცოტა გაუგებარია. ადრე ჯანდაცვის მინისტრზე და კიდევ ვიღაცეებზეც წავიკითხე მსგავსი რამ, მაგრამ დაბიჯითებით გეტყვით, რომ არც ერთ თქვენს მიერ დასახელებულ პიროვნების მიერ თანამდებობის დატოვება არც კი განიხილება, რადგან ყველა მათგანის საქმიანობა წარმატებულია და ამიტომ, არანაირი საფუძველი არ არსებობს, რომ რომელიმემ თანამდებობა დატოვოს.

თქვენ ერთ დროს ირაკლი ოქრუაშვილის პარტიის წევრი იყავით. დღეს მას პრეტენზია აქვს, რომ არის პოლიტიკური ნიშნით დევნილი და თქვენი ხელისუფლების ერთ-ერთმა წარმომადგენელმა, თეა წულუკიანმა განაცხადა, რომ ირაკლი ოქრუაშვილს ისიც პოლიტდევნილად მიიჩნევს. თქვენ როგორი პოზიცია გაქვთ ამასთან დაკავშირებით?

- ირაკლი ოქრუაშვილს პოლიტდევნილის სტატუსი საფრანგეთმა მიანიჭა. სხვა მხრივ, საქმეებზე, რომლებზეც ჯერ კიდევ გამოძიება გრძელდება, მე დამატებითი შეფასებებისგან თავს შევიკავებ, რადგან ყოველდღიურად მაქვს პატიმრებთან შეხება და თუ ვიტყვი, რომ ესა თუ ის ადამიანი თავისუფალი უნდა იყოს, შემდეგ მკითხავენ, რატომ არ არის თავისუფალი და პირიქით. ამიტომ, ამ თემაზე საუბრისგან თავს ვიკავებ.

მართალია, ეს უშუალოდ მხოლოდ თქვენს სამინისტროს არ ეხება, მაგრამ როგორც ახალი მთავრობის წარმომადგენელს გკითხავთ, უკანასკნელ პერიოდში ბევრი გსაყვედურობთ იმას, რომ ხელისუფლება ასე ვთქვათ, პიარში მოიკოჭლებს. მაგალითად, ხომ შეიძლება თუნდაც აქ ჩამოსულ დასავლელ პარტნიორებს აჩვენოთ დოკუმენტები, რომლებიც ადასტურებს, რომ თბილისის მერიის ბიუჯეტიდან რამდენიმე ათასი ლარი სტრიპტიზ-კლუბის მომსახურებაში არის გადახდილი და ჰკითხოთ, რომ შემდგომში ამ საქმეზე დასაკითხად დაბარებულები პოლიტდევნილებად რომ არ ჩაითვალონ, როგორ უნდა მოიქცეს ახალი ხელისუფლება, არ მოახდინოს ამგვარ ფაქტებზე რეაგირება?

- შეიძლება პიარში არის გარკვეული ხარვეზები. ბიძინა ივანიშვილის ისეთი ადამიანია, რომელიც თვლის რომ შენი საქმე გამოგაჩენს და ცხადია, ძნელია ამას გადააბიჯო. ჩემი სახალხო დამცველად მუშაობის პერიოდიც რომ გავიხსენო, ჩემი ამ თანამდებობაზე დანიშვნიდან გარკვეული პერიოდის შემდეგ სახალხო დამცველის ოფისის რეიტინგი 84%-მდე გაიზარდა და ყველა გამოკითხვაში (თუ მას დამოუკიდებელი ორგანიზაცია ატარებდა) საპატრიარქოს შემდეგ ყოველთვის მეორე ადგილზე ვიყავით და ეს მოხდა ყოველგვარი სარეკლამო რგოლების და ყოველგვარი სპეც-ეფექტების გარეშე. უბრალოდ, იმდენად ბევრს ვმუშაობდით, რომ ეს თავისთავად მოხდა.

მესმის, რომ ამ მოდელით მუშაობა ახლა მთლად გამართლებული არ არის, მაგრამ აქ სხვა ფაქტორიც გასათვალისწინებელია. აქამდე ხდებოდა ასე - ქვეყნის პირველ პირს სადაც რამე უთქვამს, ყველაფერი პრაქტიკულად ბრძანებად აღიქმებოდა. დღეს რა ხდება? ქვეყნის პრემიერ-მინისტრი ატარებს ორსაათნახევრიან პრეს-კონფერენციას და საუბრობს ბევრ ძალიან მნიშვნელოვან საკითხზე, მათ შორის - საყოველთაო დაზღვევის თემაზე და ძალიან სერიოზულ მესიჯებს აკეთებს და რა გახდა მედიისთვის მთავარი თემა? გიგა ბოკერიას რაღაც უშინაარსო განცხადება, რასაც შემდეგ ორდღიანი დებატები მოჰყვა. არ მინდა აქცენტი ჟურნალისტებზე გადავიტანო, მაგრამ თუკი ადამიანი ბრძანებებს არ იძლევა, ხომ შეიძლება თავად ჩაიხედო მის ნათქვამში ცოტა უფრო ღრმად და ნახო, რა არის უფრო მნიშვნელოვანი და საინტერესო?

აქედან გამოსავალი არის ის, რომ ადამიანმა ორსაათნახევარი კი არ ილაპარაკოს, არამედ სულ ხუთი წუთი და ძირითადი მესიჯები გააღჟეროს, მაგრამ ამ შემთხვევაში, საზოგადოებაში დაუკმაყოფილებლობის გრძნობა გაჩნდება. ამდენად, ეს ორმხრივი პროცესია. რა თქმა უნდა, ჩვენი მხრიდან, მუშაობა გასაძლიერებელია, პიარ-სტრატეგია არის შესამუშავებელი, მაგრამ საზოგადოებაც უნდა მიეჩვიოს იმის გარკვევას, რა არის უფრო მნიშვნელოვანი.

ბატონო სოზარ, ბოლოს იქნებ რამდენიმე სიტყვით თქვენს სამინისტროში შემავალ კიდევ ორ სამსახურზე, პრობაციასა და იურიდიულ დახმარებაზე გვითხრათ, ამ მხრივ რა გეგმები გაქვთ?

- იურიდიული დახმარების სამსახური აქამდე პირდაპირ პროკურატურას ექვემდებარებოდა. დღეს ის თავისუფალია არა მხოლოდ პროკურატურისგან, არამედ ჩვენგანაც, მაგრამ ვმუშაობთ იმ თემაზეც, რომ ეს დამოუკიდებლობა ინსტიტუციური გახდეს. სულაც არ ვფიქრობ იმაზე, თუ რომელ უწყებაში უნდა იყოს ეს სამსახური. სადაც უფრო გარანტირებული იქნება მისი დამოუკიდებლობა, სჯობს სწორედ იქ იყოს.

პრობაციას რაც შეეხება, ერთ-ერთი პრობლემა არის ის, რომ 17-20 წლიანი პირობითი სასჯელები არსებობს, რაც აბსურდია. ახლა ვმუშაობთ იმაზე, რომ ვისაც პრობაციის ნახევარზე მეტი მოხსნილი აქვს, დარჩენილი სასჯელი ყოველგვარი გადასახადის გარეშე მოვუხსნათ. დღეს პრობაცია არის სსიპ-ი, რომელიც საკუთარი შემოსავლებით არსებობს. რა თქმა უნდა, უცებ ვერ მოხერხდება, მაგრამ ვაპირებთ, ეს სამსახური საბიუჯეტო გავხადოთ, რათა საკუთარ შემოსავლებზე არ იყოს დამოკიდებული და არ ჰქონდეს დაინტერესება, რაც შეიძლება მეტი ჯარიმა გამოწეროს და ა.შ.

აქვე გეტყვით, რომ ვფიქრობთ, უვადო პატიმრებთან დაკავშირებით საერთაშორისო ორგანიზაციებთან კონსულტაციების შედეად მივიღოთ ისეთი გადაწყვეტილებები, რომ მათი რეჟიმი შემსუბუქდეს, ოჯახის წევრების ნახვის მეტი საშუალება ჰქონდეთ და ა.შ. რათა იმას კი არ ფიქრობდნენ, რომ მათი ცხოვრება დასრულდა, არამედ ცხოვრების სიხარული მათაც ჰქონდეთ.

შესაძლებელია, რომ უვადო პატიმრობამისჯილი ადამიანი სასჯელისგან გათავისუფლდეს?

- 25 წლიანი სასჯელის მოხდის შემდეგ ასეთ ადამიანს შეიძლება შეწყალება შეეხოს, მაგრამ ეს მექანიზმიც გადახედვას საჭიროებს და შესაძლოა, მხოლოდ შეწყალება არ იყოს მათი გათავისუფლების ერთადერთი მექანიზმი.

ახლა არიან ასეთი პატიმრები, რომლებიც 25 წელია სასჯელს იხდიან?

- ასეთი სტატისტიკა მე არ მაქვს, მაგრამ მახსოვს, როდესაც სახალხო დამცველი ვიყავი, ერთი პატიმარი გავათავისუფლეთ, რომელსაც არ ჰყავდა ნანახი მანქანა „ჟიგული“. ამასთანავე, ამ ადამიანს რამდენიმე წელი ზედმეტად მოუწია ციხეში ჯდომა. სასჯელის მოხდის დროს იგი ციმბირში გადაიყვანეს, საიდანაც რამდენიმე გაქცევა ჰქონდა და რის გამოც ყოველ გაქცევაზე წლებს უმატებდნენ. საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ, ეს ადამიანი საქართველოში გადმოიყვანეს და ეს ეტაპი რამდენიმე თვე გაგრძელდა. როდესაც საქართველოში ჩამოვიდა, აქ უკვე აღარავის ახსოვდა ე.წ. ჯაბას ამნისტია, ხოლო როდესაც ამ ამნისტიის შესახებ დოკუმენტები იქ ჩავიდა, სადაც ეს ადამიანი სასჯელს იხდიდა, იქ ნახეს, რომ ეს ძველი იყო და გადააგდეს. ამიტომ, ამ კაცს, რომელსაც „ჯაბას ამნისტიამ“ სასჯელი გაუნახევრა, მაინც ბოლომდე მოუწია სასჯელის მოხდა და გარეთ მხოლოდ მოხუცებული დედა ელოდა, დანარჩენი სხვა ახლობელი აღარავინ ჰყავდა, როცა სასჯელისგან გათავისუფლდა.