„ვინმემ რომ თქვას, მე კაცი იმიტომ მოვკალი, რომ ტრადიცია მეუბნეობოდა, სისხლი აიღეო, ეს არ გაამართებს და ბრალს არ შეუმსუბუქებს“,-აცხადებს For.ge-სთან საუბარში ანალიტიკოსი დავით ზარდიაშვილი და მაჩალიკაშვილების ოჯახის ტრაგედიას ეხმაურება.

მალხაზ მაჩალიკაშვილთან მიმართებით შემდგომი ეტაპი დამოკიდებულია იმაზე, რა გადაწყვეტილებას მიიღებს პროკურატურა. როგორ გესახებათ პანკისელებთან დამოკიდებულება ორივე ფინალის შემთხვევაში, რასაც ჰქვია მალხაზ მაჩალიკაშვილის გამართლების, ან დაკავების შემთხვევა?

- რთული საკითხია, ერთ მხარეს ტერორიზმის საფრთხეა, მეორე მხარეს ცოტა გაღიზიანებული პანკისის მოსახლეობა. მით უმეტეს, დიდი ხანი არ გასულა იმის შემდეგ, რაც პანკისში 21 აპრილს დაძაბულობა მოხდა. ცხადია, თუ საბოლოოდ გამოძიება მივა იმ დასკვნამდე, რომ ტერორისტული აქტის მომზადების მცდელობა იყო და მაჩალიკაშვილს შესაბამისი ქმედებები განხორციელებული ჰქონდა, ამ საქმის ფინალიც შესაბამისი იქნება. აქ არ იგულისხმება მხოლოდ საუბრის ჩანაწერი, არამედ უნდა იყოს გარკვეული მოქმედებები შესრულებული, მაგალითად, განხორციელებული თვალთვალი, იარაღის შეძენა, თორემ მარტო განზრახვა ტერორისტული აქტის ჩასადენად და ბრალის წასაყენებლად საკმარისი არ არის, თუ მას ქმედებები არ ახლავს. ვნახოთ, გამოძიების პროცესი მიმდინარეობს, ძნელი სათქმელია, რით დასრულდება. თუ ეს ქმედებები აშკარა იყო და მაჩალიკაშვილს ბრალი წაუყენეს ტერორიზმის მომზადებაში, ან უფრო მძიმე დანაშაულში, მაშინ, რასაკვირველია, პანკისელი მოსახლეობის როგორი პროტესტიც არ უნდა იყოს, სამართალი უნდა აღსრულდეს და პანკისის მოსახლეობა ამას გაიგებს, თუკი გამოძიება კვალიფიციურად ჩატარდება და ბრალი გამყარებული იქნება რეალური მტკიცებულებებით და არა მხოლოდ ერთი ჩანაწერით, რომელიც ქმედებების გარეშე არ იძლევა საფუძველს.

ცხადია, ფიქრებისა და საუბრის გამო ვერ გაასამართლებენ ადამიანს, მაგრამ, თუკი მალხაზ მაჩალიკაშვილს შურისძიების გრძნობა ამოძრავებდა, ამ ფაქტის გასაჯაროების შემდეგ შეიძლება გადაიფიქროს?

- რასაკვირველია, ფიქრებისა და მარტო ლაპარაკის გამო, თუ ამას ქმედება არ ახლავს, ადამიანს ვერ გაასამართლებ. ერთადერთი შემთხვევა, როდესაც განზრახვა უკვე არის დანაშაული, ეს არის შეთქმულება სახელმწიფოს წინააღმდეგ. ამ შემთხვევაში, რომც არაფერი მოიმოქმედოს ამის ჩამდენმა, მხოლოდ განზრახვაც საკმარისია, ბრალი წაუყენონ ხელისუფლების ძალადობით დამხობაში. ამ შემთხვევაშიც, თუკი ტერორისტული აქტის მომზადებასთან გვაქვს საქმე, მარტო ის, რომ მაჩალიკაშვილი დავალებას აძლევდა თავის ძმისშვილს, კაცს ვერ დაიჭერ. აქ მთავარია, ხომ არ მოჰყვა ამას ქმედება, თვალთვალი, ადგილის შესწავლა, იარაღის შეძენა. თავისთავად, რომ ეს ფაქტი აღიკვეთა, გამჟღავნდა, ეს უფრო მნიშვნელოვანია და ამის შემდეგ ის ამ განზრახვას სისრულეში ვერ მოიყვანს. თანაც, იგი სპეცსამსახურების მეთვალყურეობის ქვეშაა. ახლა მოსახლეობის პროტესტი და ემოციური ფონი გასაგებია, შვილმკვდარი მამა მართლაც ძალიან მძიმე შემთხვევაა, მაგრამ არავითარ შემთხვევაში ეს არ ამართლებს ტერორიზმს, საერთოდაც, ტერორიზმს გამართლება არ აქვს. როგორი პროტესტიც არ უნდა იყოს, სახელმწიფომ ეს საქმე ბოლომდე უნდა მიიყვანოს.

პანკისელები ფიქრობენ, რომ სახელმწიფო ხელოვნურად ცდილობს, შვილმკვდარი მამის საქციელი ტერორიზმად მონათლოს. რამდენად ჯდება მალხაზ მაჩალიკაშვილი კლასიკური ტერორისტის ტიპაჟში?

- ტერორიზმი განმარტებულია ჩვენი სისხლის სამართლის კოდექსის 323-ე მუხლით. განზრახვა იყო ასეთი, რომ დანაშაულებრივი აქტი განხორციელებულიყო მნიშვნელოვანი სახელმწიფო სტრუქტურის-სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის უფროსის მაშინდელი მოადგილის მიმართ, თანაც არა მარტო მის მიმართ, არამედ მისი ოჯახის წევრებისა და კიდევ სხვა თანმხლები პირების მიმართაც. ეს უკვე საკმარისია, ეს საქმე ტერორისტულ მიზნად ჩაითვალოს. რაც შეეხება ვენდეტას, რომ დავფიქრდეთ, ნებისმიერი ტერორისტული აქტი შეიცავს შურისძიების მომენტსაც, 11 სექტემბრის აქტიც ვენდეტა იყო, ამიტომ ვერ ვიტყვით, რომ 11 სექტემბერს ტერორისტული აქტი არ მომხდარა. ეს შეიძლება იყოს ლიტერატურული შეფასება, თორემ ამას სამართლებრივ შეფასებასთან კავშირი არ აქვს. ვიმეორებ, ჩვენი სამართალი განმარტავს, თუ დანაშაული მიმართულია სახელმწიფო სტრუქტურის წინააღმდეგ, მის მოსასპობად, გასანადგურებლად, რასაკვირველია, ეს ცალსახად ტერორიზმია. ახლა მოტივი შურისძიება იყო, დაშინება, თუ სხვა რამ, ამას უკვე აღარ აქვს არსებითი მნიშვნელობა. ჯერ კიდევ მაქვს იმედი, ყოველგვარი ზედმეტი პოლიტიზირების გარეშე გამოძიება ბოლომდე კვალიფიციურად მიიყვანს საქმეს და, თუ დანაშაული იყო ჩადენილი, სასამართლო თავის სიტყვას იტყვის, რომ ასეთი რამ დაუშვებელია და ვერც ერთი სახელმწიფო ამას ვერ აიტანს.

შეიძლება, პროცესების გართულებას მოჰყვეს პანკისელების თბილისში გადმონაცვლება?

- არ მოყვება, თუ გამოძიება იქნება კვალიფიციური და, თუ მართლაც იგეგმებოდა ასეთი დანაშაული. თუ ვინმე ეცდება, ეს პროვოკაციისთვის გამოიყენოს და პოლიტიკური კუდები მიაბას, მაშინ სახელმწიფომ შესაბამისი ზომები უნდა გაატაროს.

მექა ხანგოშვილი აცხადებს, რომ სასაფლაო ვაინახებისთვის წმინდა ადგილია და მაჩალიკაშვილი სასაფლაოზე არაფრით მოკლავდა ადამიანს.

- შესაძლოა, არც მოეკლა და არც ჰქონია ასეთი განზრახვა, უბრალოდ, გამწარებულმა ადამიანმა რაღაც თქვა, მაგრამ ეს ყველაფერი გამოძიებამ უნდა გვითხრას, თორემ ახლობლების ნათქვამი გასაგებია და ემოციური ფონიც გასაგებია. რასაკვირველია, ტრაგედიაა მისი შვილის ამბავი, ახალგაზრდა კაცი ასეთ ვითარებაში დაიღუპა, მაგრამ ეს არ ამართლებს ტერორიზმს. რაც შეეხება ვაინახთა მენტალიტეტს, ჩვენი სახელმწიფო პატივს სცემს ტრადიციებს, მაგრამ ვენდეტა, სისხლის აღება, მით უმეტეს, როცა ეს სახელმწიფო სტრუქტურის წინააღმდეგაა მიმართული, ცალსახად ტერორისტული აქტია.

ქისტი უხუცესებები ამბობენ, ჩვენ ქართველ ხალხთან პრეტენზია არ გვაქვს, ჩვენ ხელისუფლებასთან გვაქვს საქმე, რადგან ქართველი ხალხი ჩვენ მხარს გვიჭერს. როგორ ფიქრობთ, პანკისელების თვალში ერთმანეთისგან გამიჯნულია საქართველოს ხელისუფლება და ქართველი ხალხი?

- ასეთი ჰონორით არ უნდა გველაპარაკონ, ეთნიკურ განსხვავებებზე საუბარი ზედმეტია, ტრადიციების მიუხედავად, საქართველოში ყველა ვალდებულია კანონებს დაემორჩილოს. ტრადიციებს ჩვენი სახელმწიფო პატივს სცემს, მაგრამ აქ იგულისხმება ის ყოფითი ტრადიციები, რომლებიც მოქმედ სამართალს არ ეწინააღმდეგება. ვინმემ რომ თქვას, მე კაცი იმიტომ მოვკალი, რომ ტრადიცია მეუბნეობოდა, სისხლი აიღეო, ეს არ გაამართებს და ბრალს არ შეუმსუბუქებს. პირიქით, ეს უფრო დაუმძიმებს ბრალს. შურისძიების მიზანი კანონსაწინააღმდეგოა და არავის ეპატიება. კავკასიური ტრადიცია მხოლოდ სისხლის აღება არ არის, ვაჟას „სტუმარ-მასპინძელიც“ კავკასიური ტრადიციაა, ეგეთი სისხლისმსმელები ხომ არ ვართ კავკასიელები. ეს პრინციპულად არასწორია.

სესიაშვილის განცხადებამ ქისტების აღშფოთება გამოიწვია. ისინი ამბობენ, რომ სესიაშვილმა უდანაშაულობის პრეზუმპცია დაარღვია და ტერორისტად გამოაცხადა თემირლანი, რომლისთვისაც სახელმწიფოს ამ კუთხით არ წაუყენებია ბრალი.

- თემირლანი გარდაიცვალა და ბრალს როგორ წაუყენებდნენ?! როდესაც ადამიანი იღუპება, ნებისმიერი სისხლის სამართლებრივი დევნის პროცედურა წყდება. შესაძლოა, მთლად კორექტული არ იყო სესიაშვილის განცხადება, სანამ სასამართლო არ გამოიტანს მსჯავრს, უდანაშაულობის პრეზუმპცია მოქმედებს, მაგრამ ამ საქმეში, დიდი ალბათობით, ჩაბმულნი იყვნენ არა მარტო ჩვენი საგამოძიებო სტრუქტურები, არამედ ამერიკელებიც. შესაძლოა, ინფორმაცია ჰქონდათ თემირლანთან დაკავშირებითაც, იმიტომაც დაიგეგმა მაშინდელი სპეცოპერაცია. სხვა საქმეა, რამდენად პროფესიულად დაიგეგმა, მსხვერპლით რატომ დასრულდა. ამასთან დაკავშირებით კითხვის ნიშნები არსებობს და ეს გამოსაძიებელია, მაგრამ ის, რომ პანკისში არაფერი არ უნდა განხორციელებულიყო, ეს არასწორია. უბრალოდ, მე ვმსჯელობ მეთოდზე, რატომ მოხდა ისე, რომ სპეცოპერაცია მსხვერპლით დასრულდა, როცა შეიძლებოდა ეს უფრო პროფესიონალურად გაკეთებულიყო.

მომხდარის გამო ქისტები დაზარალებულად თვლიან თავს. ამდენად, მნიშვნელოვანია მათი პოზიცია. სიტუაციას ხომ არ განმუხტავდა ის, რასაც ქისტები ითხოვდნენ, რომ საქართველოს ხელისუფლებას ეთქვა, რომ შემთხვევით გაუვარდა სპეცნაზელს?!

- არ ვიცით, ობიექტურად იქ რა მოხდა, სიმართლე უნდა ითქვას და სიმართლემ უნდა განმუხტოს სიტუაცია. „ქმნა მართლისა სამართლისა, ხესა შეიქმს ხმელსა ნედლად“. ნებისმიერ სიტუაციაში გამოსავალია სამართალი. ჩვენ არ ვიცით, რა მოხდა პანკისში, არ შეგვიძლია ამის გარკვევა, სანამ გამოძიება ბოლომდე არ მივა. არც ის ვიცით, იყო იქ სპეცრაზმელის მხრიდან უფლებამოსილების გადამეტება, არაპროფესიონალიზმი? ოფიციალური ვერსია ჯერჯერობით ასეთია, რომ დაკავების მომენტში საფრთხე შეიქმნა, ყუმბარის აფეთქების რეალური რისკი იყო და იმიტომაც მოხდა გასროლა.

მაგრამ რამდენად სანდოა ეს ვერსია, არავინ იცის...

- შესაძლოა, არც იყო ასე და მაჩალიკაშვილის ვერსიაა უფრო რეალური. ასე რომ, კითხვის ნიშნები არსებობს ამ საქმესთან მიმართებით, მათ შორის, საინტერესოა, რა საჭირო იყო ასეთი სპეცოპერაციის ჩატარება, როცა სხვაგვარად შეიძლებოდა მისი დაკავება?!