„ნაციონალური მოძრაობისა“ და მისი ლიდერის პოლიტიკური ბრძოლის ჩარჩოებიდან ამოვარდნილი ქმედებები უცხოელებსაც კი უჩენს ეჭვს, რომ შესაძლოა საქართველოში ეგვიპტისა და სირიის მსგავსი სცენარები განვითარდეს. ასეთი ეჭვი ქართულ საზოგადოებაშიც არსებობს, მითუმეტეს, რომ სამოქალაქო ომის პრეცენდენტი საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ ქვეყანაში უკვე იყო.
საქართველოს მეგობართა ჯგუფის დამფუძნებელი, გაერო-ს გენერალური ასამბლეის ყოფილი ვიცე-პრეზიდენტი იუჯინ პურსო ქართულ მედიასთან საქართველოში სირიისა და ეგვიპტის სცენარების განმეორების საფრთხეზე საუბრობს.
ამერიკელი დიპლომატი „კვირის პალიტრასთან“ საუბრისას იმასაც ამბობს, რომ ამერიკელი ხალხი მზად არის, მხარი დაუჭიროს ქართველ ხალხს დემოკრატიის დამკვიდრებისთვის ბრძოლაში, თუმცა საქართველოში მიმდინარე მოვლენები დამშვიდების საფუძველს არ აძლევს.
„საქართველო წინასაარჩევნო სამზადისში ჩაფლულ ქვეყანას არაფრით ჰგავს. ისეთი შთაბეჭდილება მაქვს, რომ ქვეყანა ბრძოლის ველია, ხოლო მთავრობა ისე იქცევა, თითქოს არჩევნებისთვის კი არა, ხალხთან ომისთვის ემზადება“, - აღნიშნავს იუჯინ პურსო.
რას ნიშნავს ასეთი ყურადღება საქართველოს მიმართ, მართლაც ხომ არ არის სამოქალაქო ომისა და სისხლისღვრის დაწყების საფრთხე, ვინ იქნება მეორე მხარე, თუკი ხელისუფლება ძალაუფლების შენარჩუნების მიზნით პროვოკაციაზე წავა. პოლიტოლოგი გოგი ხუციშვილი ამბობს, რომ თუკი მართლაც მოხდება რაიმე პროვოკაცია, ნაკლებად სავარაუდოა, ამან ისეთი მასშტაბები მიიღოს, როგორც ეგვიპტესა და სირიაში.
ბატონო გოგი, პურსო ამბობს იმას, რაც აძლევს ასეთი ეჭვის საფუძველს - „ხალხის გათავისუფლება სამსახურებიდან იმის გამო, რომ მათი შვილები ან თავად გამოხატავენ სიმპათიას სხვა პოლიტიკური ძალის მიმართ, მარწმუნებს, რომ მთავრობა პოლიტიკურად მოტივირებულ მოქალაქეებს დევნის. ეს ძალიან მძიმე ფაქტია იმ ხელისუფლებისთვის, რომელიც დემოკრატიული ღირებულებების მიმდევრად აცხადებს თავს“. ასეთი ფაქტები ხომ მართლაც არსებობს და რავის არ მოუგონია?
- სირიის და არაბული სცენარების განვითარებით შესაძლოა, ვინმე გვაშინებდეს კიდეც, მაგრამ თუ განვიხილავთ ერთობლიობაში, პურსოს ამ განცხადებას, ეუთოს საპარლამენტო ასამბლეის ხელმძღვანელის განცხადებას, დავინახავთ, რომ საერთაშორისო თანამეგობრობა სერიოზულოად არის შეშფოთებული იმით, რომ ჩვენთან არ არის ნორმალური საარჩევნო გარემო, ნორმალურ ვითარებაში არ ხდება არჩევნებისათვის მზადება და ასეთი გზავნილებით ცდილობენ, ეგებ როგორმე გამახვილდეს ყურადღება, ხალხმა და მთავრობამაც იცოდეს, რომ ეს ხალხი გულგრილი არ არის საქართველოში მიმდინარე პროცესების მიმართ და სერიოზულად ადევნებენ თვალს აქაურ სიტუაციას.
დასავლეთისთვის საარჩევნო პროცესი ხელშეუხებელია, იქ არ ხდება არა მარტო გაყალბება (ამაზე ზედმეტია ლაპარაკი), არამედ მათთვის ასევე გაუგებარია საარჩევნი კამპანიის ერთი პარტიის დომინირებით წარმართვა. არავინ არ დაუშვებს, რომ სხვა პარტიების უფლებები შეიზღუდოს და მათი წინასაარჩევნო კამპანია შეფერხდეს.
ჩვენთან ასეთი ფაქტები აშკარად ხდება, მმართველი პარტიის გარდა ყველა სხვა პარტიას ფაქტობრივად არ აქვს წინასაარჩევნო კამპანიის ნორმალურად ჩატარების საშუალება. ვგულისხმობ ხელისუფლების ქმედებებს განსაკუთრებით ბიძინა ივანიშვილის კოალიციის მიმართ, რომელსაც ძალიან დიდ პრობლემებს უქმნიან და სახელმწიფო აუდიტის სამსახურს, რომელიც უკვე ყველანაირ საზღვრებს გადავიდა.
უცხოელები რომ ჩამოდიან იცით რას ამბობენ? თქვენთან არჩევნებში მარტო ერთი პარტია მონაწილეობსო? რომ ვკითხე ამას რატომ ამბობთ-მეთქი, მითხრეს, ქუჩებში მარტო ერთი პარტიის ბანერებია გაკრული და ისეთი შთაბეჭდილება იქმნება, თითქოს ამ ქვეყანაში ერთის გარდა სხვა პარტია არ არსებობს, საბჭოთა კავშირი გვახსენდებაო - ასე ამბობენ პირდაპირ.
სავარაუდოდ, მიხეილ სააკაშვილმა ძლიან კარგად იცის, რომ უცხოეთს კრიტიკული რეაქცია ექნება, ქართული ხელისუფლების მსგავს ქმედებებზე, თუმცა ის არ ცდილობს წინასაარჩევნო გარემო შეცვალოს - ვიღაცას ამ ყველაფრის შემხედვარეს, საბჭოთა კავშირი ახსენდება, ვიღაცა - სისხლისღვრის საფერთხეს ხედავს. როგორ ფიქრობთ, „ნაციონალური მოძრაობა“ რბილად რომ ვთქვათ, ამ კრიტიკულ დამოკიდებულებას გაუწევს ანგარიშს, არჩევნებამდე არჩევნების დროს ან არჩევნების შემდგომ პერიოდში?
- აქ არის ომი, პრაქტიკულად, საომარი მდგომარეობა, როდესაც ყველაფერი ხდება იმისათვის, რომ მაქსიმალური ზიანი მიადგეს მოწინაარმდეგეს. ავიწყდებათ, რომ ეს არის პოლიტიკური მოწინააღმდეგე და ქვეყნებს შორის საომარი მდგომარეობა არ არის, როდესაც მოწინააღმდეგე უნდა მოსპო.
იქმდეც კი მივიდნენ, საარჩევნო ნომრის პრობლემა შეუქმნეს, 7 ნომერი წაართვეს და მისცეს 41 ნომერი, იმის იმედით, რომ ეს „ქართულ ოცნებას“, რადგან ბოლოშია, ძნელად დასამახსოვრებელია და არ ტოვებს სოლიდურ შთაბეჭდილებას, ხმების რაღაც რაოდენობას დააკარგვინებს. ესეც რაღაც დამამცირებელი აქტი იყო, ყველაფერზე მიდიან და კიდევ რაზე წავლენ პირველ ოქტომბრამდე ღმერთმა იცის. მაგრამ, საქმე ის არის, რომ ამ ყველაფერს დასავლეთი აფიქსირებს.
რაც შეეხება იმას, გაითვალისწინებენ თუ არა, მე მაინც ვფიქრობ, რომ არ გაითვალისწინებენ, რადგან ბრძოლა მიდის ამომრჩეველთა ხმებისთვის და ის, რომ მთელ ქალაქში გაკრულია ხუთიანი, სამარშრუტო ტაქსებზე თუ ავტობუსებზე, ამის უფლებას კი სხვა პარტიებს არ აძლევენ, უკვე სელექციური სამართალია.
აუდიტის სამსახური და ყველა, დანარჩენი სახელისუფლებო ორგანო ერთი მხრივ, ამჩნევენ დარღვევებს, ხოლო მეორე მხრივ, ვერ ამჩნევენ. ხელისუფლება არ გაითალისწინებს, იმიტომ, რომ ასეთი გამომწვევი ქცევა, რომ ჩვენ მაინც მოვიგებთ არავის არ ვაქცევთ ყურადღებას, უცხოეთი და დასავლეთი არ ნიშნავს არაფერს და როგორც გვჭირდება, ყველაფერს ისე გავაკეთებთ, ესეც ფსიქოლოგიური ზეწოლაა მოსახლეობაზე.
სხვათა შორის, პურსოც ამბობს, რომ არჩევნები საქართველოში ბრძოლის ველს ემსგავსება და არ აქვს უფლება, შორიდან უყუროს, როდის მივა საქმე კონფრონტაციამდე, ჩვენ კიდევ უფრო უკეთ ვიცით, რაზე წამსვლელიც არის ხელისუფლება, მაშინ რა განსხვავებაა საქართველოს ხელისუფალსა და ეგვიტისა და სირიის ლიდერებს შორის, ეგებ პურსოს შიში საფუძვლიანია?
- საქმე ის არის, რომ ჩვენი ხალხია სხვანაირი. მათ შეძლეს „ფეისბუკის“ მეშვეობით ორგანიზება და წინააღმდეგობის გაწეევა საკუთარი მთავრობისთვის. ჩვენთან „ფეისბუკით“ ძალიან ბევრი ადამიანი სარგებლობს, მაგრამ ორგანიზების უნარი ჩვენს საზოგადოებას არ აქვს. ვგულისხმობ იმას, რომ პროტესტი უფრო ორგანიზებული ფორმით გამოხატონ.
არსებობს არასამთავრობო კოალიცია „ეს შენ გეხება“, სადაც მეც ვმონაწილეობ, რაღაცას ვაკეთებთ, მაგრამ ეს ყველაფერი მაინც არ არის საკმარისი. რაკი საზოგადოებას სუსტი რეაქცია აქვს და პროტესტს სათანადოდ არ გამოთქვამს, ამის გამო გამოდის, რომ ბურთიც და მოედანიც ერთ პარტიას რჩება.
როგორ ფიქრობთ, რა არის ამისი მიზეზი, ვიცით, საზოგადოება იმდენად მძიმე სოციალურ მდგომარეობაშია, რომ ყოველდღიურად თავის გადარჩენაზე ფიქრობს, ის კი ვინც შედარებით უზრუნველყოფილია, მთლიანად ხელისუფლებაზეა დამოკიდებული...
- ეგვიპტელ არაბებზე უარეს მდგომარეობაში ჩვენი მოსახლეობა არ იყო, როდესაც მათ წინააღმდეგობა გაუწიეს თავიანთ ხელისუფლებას. საქმე იმაშია, რომ ჩვენში გავრცელდა რაღაც გაურკვეველი შიშის სინდრომი, რომელიც პრაქტიკულად, გაურკვეველი და ბუნდოვანია, ვინმეს რომ ჰკითხოთ, რისი ეშინია, შეიძლება, წესიერად ვერც გითხრათ, მაგრამ შიში არის გავრცელებული.
გარდა იმისა, რომ ყველაფერი გაკონტროლებულია და ხალხი თვლის, რომ პოზიციის გამოხატვა საშიშია, არის კიდევ ერთი რამ, რაც საკმაოდ ოსტატურად შეძლო ამ ხელისუფლებამ - ხალხში ისეთი შთაბეჭდილებაა, რომ ამათ მაინც ვერავინ ვერ მოერევა, რაც არ უნდა მოხდეს, თითქოს რაღაც კოსმიურ ძალაზეა ლაპარაკი, რომელსაც ვერც ხალხი მოუვლის და ვერც ამერიკა და ამიტომ, შევეჩვიოთ იმას, რომ 30-40 წელი ერთი და იგივე ძალამ უნდა მართოს ეს ქვეყანა. რა დავარქვა ამას, არ ვიცი. არ მინდა, ისე გამოვიდეს, რომ საზოგადოებას ვუპირისპირდები და ვაკრიტიკებ, როდესაც ხალხი ასეთ დღეშია. არაბულ მოსახლეობაზე უარეს დრეში ჩვენი ხალხი არ არის, მაგრამ ორგანიზებული პროტესტი უნდა ისწავლოს.
პურსო კი დარწმუნებულია, რომ რაღაც მსგავსი შეიძლება მოხდეს“ „თავს მოვალედ ვთვლი, გავაკეთო ყველაფერი იმისთვის, რომ საქართველოში არ განმეორდეს ეგვიპტე. ყველაფერს გავაკეთებ, რომ ქართველმა ხალხმა სისხლისღვრა აიცილოს“, - აღნიშნავს პურსო. თქვენი შეფასებით, ასეთი მოლოდინი გადაჭარბებულია?
- ხელისუფლება ისე იქცევა, თითქოს საომარ მდგომარეობაშია, თუმცა მოწინააღმდეგე ასე არ იქვევა. იმ შემთხვევბაში, თუ ხელისუფლებამ დაინახა, რომ რეალურად ვერ იგებს არჩევნებს, რაღაც პროვიკაცია შეიძლება მოხდეს.
ახლახანს ამერიკულ ფირმა „გრინბერგს“ საზოგადოებრივი აზრის გამოკითხვა დაუკვეთეს, იმისათვის, რომ ნამდვილი სურათი დაედოთ. არ ვიცი, ეს რამდენად ნამდვილია, მაგრამ შედეგების მიხედვით 31% მხარს უჭერს ბიძინა ივანიშვილს და 50-ზე მეტი „ნაციონალურ მოძრაობას“, ამ გამოკითხვითაც „ნაციონალურ მოძრაობას“ ცუდი შედეგი არ აქვს, ასეთ პირობებში პანიკაში და შეწუხებულნი იმით, რომ არჩევნებს წააგებენ, ესენი არ უნდა იყვნენ.
აბა რა ხდება?
- ისიც კი ვერ წარმოუდგენიათ და ვერ იტანენ იმ აზრს, რომ პარლამენტში ვიღაცას ძალაუფლება უნდა გაუყონ და ვიღაცას აზრი ჰკითხონ, ვიდრე გადაწყვეტილებას მიიღებენ. ეს მათთვის აუტანელია, ამიტომაც მიდიან ყველაფერზე, რომ ყველას მარგინალიზაცია მოახდინონ და ვისი მარგინალიზაციაც არ გამოსდით, მაქსიმალური ზიანი მიაყენონ.
როდესაც ხელისუფლებას დიდი ხანია, „საგანგებო მდგომარეობა“ აქვს გამოცხადებული, საეჭვოა მხოლოდ ძალაუფლების გაყოფის ეშინოდეს. როგორ ფიქრობთ, ხომ არ ცდილობს ამით არა მხოლოდ ძალაუფლება შეინარჩუნოს, არამედ თავი აარიდოს გარკვეულ პასუხისმგებლობებსაც, ან ჩადენილი აქვთ ბევრი ისეთი რამ, რისი გახმაურებისაც ეშინიათ, მაგალითად, ბევრს ლაპარაკობენ ელიტარულ კორუფციაზე და ა.შ.
- რა თქმა უნდა, ასეთი მომენტები არის, მაგრამ ამის გარდა, მათ მოუწევთ გარკვეულ მოვლენებზე პასუხისმგებლობის აღება. მაგალითად, 2008 წლის მოვლენებზე. კი ამბობენ, ჩვენი ბრალი არ არისო, მაგრამ რეალური პასუხისმგებლობა ვის უნდა დაეკისროს ასე უნიჭოდ ჩატარებული სპეცოპერაციის გამო, რასაც კატასტროფა მოჰყვა შემდეგ? ამდენ დევნილზე, ამდენ მსხვერპლზე ოდესმე ვინმემ ხომ უნდა აგოს პასუხი...
ამის გარდა, ქვეყანაში არ არსებობს რეალური მექანიზმი, რომლითაც საბიუჯეტო სახსრების ხარჯვა გაკონტროლდებოდა, მითხარით რომელიმე უწყება რომელსაც ამაზე ხელი მიუწვედება, ამ მხრივ მათ სრული თავისუფლება აქვთ და როდესაც პარლამენტში ძალაუფლება გაყოფილი ექნებათ, ასე უკვე აღარ გამოუვათ...
მართლაც ძალიან ბევრი აქვს ამ ხელისუფლებას დასაკარგი, მაგრამ მინდა ჩაგეკითხოთ, რამდენად საფუძვლიანი გეჩვენებათ პურსოს შეშფოთება, როდესაც ის სისხლისღვრის თავიდან აცილებაზე საუბრობს?
- არ მინდა რაღაც საშინელი წინასწარმეტყველებები გავაკეთო, მაგრამ იმ შემთხვევაში თუ ხელისუფლება დაინახავს, რომ კარგავს პარლამენტში ბერკეტებს, შეიძლება წავიდეს ექსტრემალური სცენარის განხორციელებაზე.. თუ ვერ დაინახა ასეთი საფრთხე, მაშინ არ წავა.
რა შეიძლება იყოს ეს ექსტრემალური სცენარი, რამდენადაც ცნობილია, ამ ეტაპზე რუსეთთან ომი გამორიცხულია..
-რა თქმა უნდა, გამორიცხულია, რუსეთი ამისათვის მომზადებულია, ომზე არ წავა და არ ჩაერევა ამ საქმეში.
ბიძინა ივანიშვილი და კოალიცია „ქართული ოცნებაც“ იარაღით არ დაუპირისპირდება „ნაციონალურ მოძრაობას“ - ესეც გამორიცხულია, რა სახის ესკალაციაზე შეიძლება იყოს ლაპარაკი, მიშა საკუთარ თავს გამოუცხადებს ომს? ვინ იქნება მეორე მხარე, მისივე პროვოკატორები?
- შეიძლება მოხდეს დესტაბილიზაცია, რომელსაც გაურკვეველი ჯგუფები მოაწყობენ, მაგრამ არ მგონია, ამან ფართომასშტაბიანი ფორმა მიიღოს, რადგან ასეთ შემთხვევაში უკვე ვეღარ დაიმალება, ეს ვისი გამოწვეულია.
პურსო ამბობს იმასაც, რომ მან ქართველი ემიგრანტებისგან მიიო ღია წერილი, სადაც ისინი ამერიკელ ხალხს დახმარებას სთხოვენ, საკმაოსდ ემოციური მომენტია მითუმეტეს, რომ ჩვენი ხელისუფლებამ ემიგრანტებს არჩევნებში მონაწილეობის საშუალებას არ აძლევს, როგორ ფიქრობთ, მსგავს განცხადებებს შეიძლება თუ არა მოჰყვეს რაიმე რეაქცია აშშ-ს ხელისუფლების მხრიდან?
- ხელისუფლებამ ემიგრანტებში და დიასპორებში საკმაოდ გაირთულა საქმე, ყველაფრის მიუხედავად, ისინი მაინც ხელისუფლების მხარდამჭერებად მოიაზრებოდნენ, ახლა კი იმის გამო, რომ მათ უხეშად დაურღვიეს საარჩევნო უფლებები, უკვე ხელისუფლების წინააღმდეგ არიან განწყობილნი.
რაც შეეხება ამერიკას, ის მაქსიმალურად შეეცდება, არც ერთ მხარეს არ დაუჭიროს მხარი, ვინაიდან თუ რაღაც გართულდა, მოხდა პროვოკაცია და დესტაბილიზაცია, ვინმემ რომ არ თქვას, ამ დესტაბილიზაციას ამერიკის მთავრობის მიერ გაკეთებულმა რომელიმე განცხადებამ შეუწყო ხელიო. თუმცა, ამერიკაში არსაებობს სრულიად ჩამოყალიბებული მოსაზრება და დამოკიდებულება იმ ყველაფრის მიმართ რაც დღეს საქართველოში ხდება.