„ნაციონალები“ ჩვენს ჯარისკაცებს აშინებენ, თითქოს მათ ჰააგის ტრიბუნალი ელით, მაგრამ ასეთი ფაქტები აგვისტოს ომის დროს რომელიმე ჩვენი ჯარისკაცის მიერ ჩადენილი რომ ყოფილიყო, რუსეთი აქამდე თავს წაგვჭამდა, ეს გამომზიურებული იქნებოდა და ყველას გვეცოდინებოდა, ვერავინ დამალავდა ამას“, - აცხადებს For.ge-სთან საუბარში ანალიტიკოსი დავით ზარდიაშვილი.

დავით ზარდიაშვილი: არ ვიცი, რა იქნება ამ არჩევნების შემდგომ, მაგრამ ბანაკებად რომ დავიყოთ და ეს განწყობა გადაედოს ჯარს, ასეთი პროცესები რითი თავდება ხოლმე, ყველამ კარგად ვიცით. ღმერთმა დაგვიფაროს ამის განმეორებისგან, ვინც ასეთ რამეს აკეთებს, მას პასუხი უნდა მოეთხოვოს. ჩვენს სამართალში პასუხისმგებლობა არ არის ამისთვის გათვალისწინებული, რადგან ის ადამიანები არ არიან მოქმედი სამხედრო მოსამსახურეები და მათ კანონი არ უკრძალავს პოლიტიკაში ჩარევას, მაგრამ, როცა ეს კეთდება ფორმიანი ადამიანების სახელით ზაზა დამენიას საფლავზე და ამ მიმართვის ობიექტი რეალურად არის ჯარი, სწორედ ჯარს მოუწოდებენ გათიშვისკენ, დაყოფისკენ, ეს ძალიან საშიშია.

ეს უშუალოდ ამ ხელისუფლებისთვის არ არის საშიში, რადგან ხელისუფლება ვიღას აინტერესებს, თუ იქამდე მივედით, რომ ჯარი შუაზე გაიყო და ერთმანეთს ასეთი ბრალდებები წაუყენეს იარაღიანმა ხალხმა, დაიწყეს ერთმანეთის ლანძღვა-გინება.

ეს ნიშნავს სამოქალაქო დაპირისპირების გაღვივების მცდელობას და 90-იან წლებში დაბრუნებას?

- იმიტომ არის ჯარი დეპოლიტიზირებული, რომ პოლიტიკაში არ უნდა ერეოდეს. ამაში სამოქალაქო დაპირისპირების გაღვივების მცდელობას ნამდვილად ვხედავ. სამხედრო შეიარაღებულ ძალებში ეს კატასტროფულ შედეგებს გამოიწვევს. „ნაციონალები“ პირდაპირ აღვივებენ სალომეფობიას, მარტო სალომეს არა, არამედ „ქართული ოცნების“ წინააღმდეგ ფობიას აღვივებენ. ეს არის პირდაპირი ზიზღის, შეურიგებლობის ქადაგება და ამას ახდენენ იმ ადამიანების მეშვეობით, ვისაც ხელში იარაღი უჭირავს და ვინც უნდა ემსახურებოდეს საქართველოს სუვერენიტეტისა და დამოუკიდებლობის დაცვას.

თქვენ აცხადებთ, რომ სახელმწიფოს ამის აღსაკვეთად ბერკეტები არ აქვს, მაშინ როგორ უნდა გამოვრიცხოთ, რომ ასეთი განწყობა დომინოს პრინციპით არ გადაედოს ჯარსაც, სადაც ყოფილ სამხედროსაც აქვს თავისი წონა და, საერთოდ, ყოფილი მეომრის მცნებაც არ არსებობს. მეომარი ხომ ყოველთვის მეომარია.

- კანონში არანაირი ნორმა არ არის, რაც ყოფილ სამხედრო მოსამსახურეებს მსგავს რამეს აუკრძალავს, მაგრამ აქ უნდა ჩანდეს სამოქალაქო საზოგადოების, სამოქალაქო აქტივისტების პოზიცია, არასამთავრობო ორგანიზაციების შეფასება, მათი პოზიცია უნდა იყოს ძალიან მკაფიო და მათ უნდა დაგმონ ასეთი მოქმედება. „რუსთავი 2“-ის პოზიცია გასაგებია, ის პირდაპირ მიმართულია, ძირი გამოუთხაროს ხელისუფლებას, არა მხოლოდ ხელისუფლებას, არამედ ქვეყანას.

თუ ფლობთ ინფორმაციას, რეალურად რა განწყობაა ჯარში?

- არა მგონია, რადიკალურად გამოხატულ ასეთ პოზიციას ვინმე იზიარებდეს. აგვისტოს ომთან დაკავშირებით აზრთა სხვადასხვაობა არ უკავშირდება საქართველოს ინტერესებს, იქედან გამომდინარე, რომ აბსოლუტურად ყველა, ვინც პირდაპირ არ არის რუსეთის აგენტი, ვთანხმდებით, რომ რუსეთმა განახორციელა სამხედრო აგრესია, მოახდინა ჩვენი ტერიტორიების ოკუპაცია, წაგვგლიჯა ტერიტორიები. რაც არ უნდა ჩაედინა მიხეილ სააკაშვილს და როგორი მძიმე დანაშაულიც არ უნდა ყოფილიყო 7 აგვისტოს სამხედრო ოპერაციის წამოწყება (რასაც გარდაუვლად მოყვებოდა რუსეთის სამხედრო შემოჭრა, რაც მან ძალიან კარგად იცოდა), ბუნებრივია, ეს რუსეთს არავითარ შემთხვევაში არ ამართლებს. უბრალოდ, ახლა ასეთი ვითარებაა, თუ სააკაშვილი ტყუის, მაშასადამე, რუსეთია მართალი, ან პირიქით, თუ რუსეთი მართალია, მაშინ სააკაშვილი ცრუობს. სწორედ ეს არის სამართლებრივი უვიცობა, სიბნელე და ვინც ასე ფიქრობს და ასეთ ლოგიკას გვთავაზობს, ის თვალს იბრმავებს. უბედურება ის არის, რომ იმ პერიოდში, ანუ აგვისტოს ომის დროს ერთდროულად სააკაშვილსაც ვებრძოდით და რუსეთსაც, რადგან ისინი ერთ საქმეს აკეთებდნენ.

ჯარში ეს კარგად ესმით, გენერლების კლუბს დასკვნა მომზადებული აქვს, თუ რამდენად სამარცხვინო იყო აგვისტოს ომში კონკრეტული პირების საქციელი. ჰააგაში კონკრეტულად ამ ომის სამხედრო ასპექტს იძიებენ და ეს არ ნიშნავს, რომ ჯარისკაცებს, ან სამხედრო მოსამსახურეებს, ვინც სისხლი დაღვარა და თავი გაწირა ამ ომში, რაიმე დაემუქროს. უცნაურ ინტერპრეტაციას აკეთებენ, თითქოს მათ ჰააგის ტრიბუნალზე გაიყვანენ და დაიჭერენ. ეს აბსურდია.

მაგრამ კონკრეტული სამხედრო დანაშაულებისთვის სამხედროების გასამართლება თეა წულუკიანმაც არ გამორიცხა.

- არ გამორიცხა იმ შემთხვევაში, თუ დადასტურდება საერთაშორისო კონვენციების დარღვევა და დანაშაულის ჩადენა. აქ საუბარია ისეთ დანაშაულზე, რომელიც ომის კანონებითაც კი დასჯადია. ანუ არაადამიანური მოპყრობა, კაცობრიობის წინააღმდეგ ჩადენილი დანაშაული. ასეთი ფაქტი აგვისტოს ომის დროს რომელიმე ჩვენი ჯარისკაცის მიერ ჩადენილი რომ ყოფილიყო, რუსეთი აქამდე თავს წაგვჭამდა, ეს გამომზიურებული იქნებოდა და ყველას გვეცოდინებოდა, ვერავინ დამალავდა ამას. მე ასეთი რამ არც გამიგია, არც წამიკითხავს და არც ეჭვი მაქვს, რომ ასეთი რამ რომელიმე ჩვენმა ჯარისკაცმა ჩაიდინა.

რასაკვირველია, საუბრობენ კასეტური ბომბების გამოყენებაზე, რაც, სხვათა შორის, „ნაციონალებმა“ თავადვე აღიარეს, ევროსაბჭოს 1633-ე ცნობილ რეზოლუციაში, რომელსაც მხარი დაუჭირეს, მაგრამ ამას სჭირდება დადასტურება. კონკრეტული ფაქტები არც ვიცი, რომ ეს მართლა მოხდა და ქართულმა მხარემ კასეტური ბომბები გამოიყენა. ამაზე შეიძლება ვინმეს პასუხი მოეთხოვოს.

ალბათ, აქ სამხედრო ხელმძღვანელობასა და პოლიტიკოსებამდე მიდის საქმე და არა უბრალო სამხედროებამდე?

- ეს არ ვიცი, ეს უკვე ძალიან სერიოზული ბრალდება იქნება, თუ სააკაშვილს დაბრალდება. ამაზე გამოძიება არც მიმდინარეობს. ანუ ვინც დაიწყო ომი, რასაც ახლა სალომეს ედავებიან, ამ საკითხის შესახებ საერთოდ არ მიმდინარეობს მსჯელობა ჰააგის ტრიბუნალზე, არც საერთაშორისო მართლმსაჯულების გაეროს სასამართლოში. დავა აბსოლუტურად სხვა რამეს ეხება, ის, რასაც იძიებს ჰააგა, ეს არის ომის დანაშაულები, დაახლოებით ის ფაქტი, რომ გორში თურმე ჩამოვარდა ისკანდერი, რომლის გამოყენებაც ძალიან მძიმე დანაშაულია ომის დროსაც კი. ასეთი იარაღის გამოყენება, რომელიც კასეტური ბომბებითაა დატენილი, ცხადია, მძიმე დანაშაულია. გახსოვთ, ალბათ, იმ პერიოდში ჰოლანდიელი ჟურნალისტიც დაიღუპა, ადამიანები დაიჭრნენ.

მთელი უბედურება იყო, რომ მშვიდობიან მოსახლეობაში ჩამოვარდა კასეტური ბომბი. თანაც, არავითარი სამხედრო მიზნით ეს არ ყოფილა გამოყენებული, ეს დანაშაული იყო. სწორედ ამ ტიპის საქმეებს იძიებს ჰააგა. გარდა ამისა, აქ არის მხეცობის, ვანდალიზმის ფაქტები ჩვენი მშვიდობიანი მოსახლეობის წინააღმდეგ. არის უამრავი მკვლელობა, რასაც მშვიდობიანი მოქალაქეები შეეწირნენ, გაუპატიურების, არაადამიანური მოპყრობის ფაქტები, ჩვენი ჯარისკაცების წამების ფაქტები, გიორგი ანწუხელიძის მაგალითი და სხვა.

საქართველომ დაიწყო ომი თუ რუსეთმა, ეს უკვე შეფასებულია. ჩვენი შიდა სასამართლო თუ მიიღებს გადაწყვეტილებას და სააკაშვილს ვინმე ბრალს წაუყენებს სახელმწიფო ღალატში, ეს უკვე საქართველოს იურისდიქციის გადასაწყვეტი იქნება და არა ჰააგის იურისდიქციის გადასაწყვეტი. ცხადია, ვერც დადასტურდება და არც დადასტურდება, რომ იმ მასშტაბის არაადამიანურობა იყო აგვისტოს ომის დროს ჩადენილი, რაც ვთქვათ, ჰიტლერმა ჩაიდინა თავის დროზე. ამაზე არც მიმდინარეობს მსჯელობა.

საინტერესოა, რატომ უკავშირებენ ჰააგის სასამართლოს სალომე ზურაბიშვილის განცხადებებს. ესეც პოლიტიკური მიზნით კეთდება, ანუ ერთადერთი მიზნით, რომ სალომე ზურაბიშვილისთვის მიწებებული მოღალატის იარლიყი როგორმე გაამართლონ. მერე ეს განწყობა გადაიტანონ ჯარში და დაპირისპირება გამოიწვიონ საზოგადოებაში. ეს არის მათი მიზანი - ხალხის გაბოროტება, ერთმანეთის გადაკიდება, სწორედ ამით აღწევენ მიზანს.

თქვენ მიიჩნევთ, რომ ამ პროცესში სამოქალაქო საზოგადოების როლი აქტიური უნდა იყოს, რათა სამოქალაქო დაპირისპირება არ დავუშვათ, მაგრამ, როგორც წესი, არასამთავრობოები ასეთ სენსიტიურ თემებს არ იმჩნევენ.

- სამოქალაქო საზოგადოების როლი სწორედ ეს არის, რომ ადეკვატურად დაინახონ პროცესები. ირაკლი კობახიძემ რომ მიმართა მათ, ფაშისტები ხომ არა ხართო, როცა გვარამიას განცხადებას გამოეხმაურა, ახლაც იგივე ხდება. ავტორიტეტულმა, საერთაშორისოდ მხარდაჭერილმა საერთაშორისო ორგანიზაციამ, როგორიცაა, მაგალითად, „საერთაშორისო გამჭვირვალობა“, ან „ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია“, ვისაც თავი მოაქვს, რომ სამოქალაქო აქტივისტები არიან, როგორ შეიძლება ასეთი საშიში განცხადებები, რასაც ყოფილი სამხედროები აკეთებენ, რეაქციის გარეშე დატოვონ? ამიტომ ვამბობ, რომ ამ ეტაპზევე, სანამ საქმე გართულდება, უნდა გამოვიდნენ ავტორიტეტული ადამიანები, მათ შორის, ყოფილი სამხედროები და ყველაფერს თავისი სახელი დაარქვან.

სხვათა შორის, ამის რამდენიმე მცდელობა იყო. სამხედრო ფორმიანი ადამიანი არ შეიძლება აკეთებდეს ასეთი ტიპის განცხადებას. თანაც, ამას აკეთებდეს შეიარაღებული ძალების სახელით. ისინი თავიანთ პირად აზრს ხომ არ ამბობენ? ისინი ისე წარმოაჩენენ ვითარებას, თითქოს ეს არის ქართველი ვეტერანების, ან ქართული მოქმედი ჯარის პოზიცია, რაც აბსურდია. მივიჩნევ, რომ დისციპლინარულ დევნას უნდა დაექვემდებაროს ასეთი განცხადებისთვის ყველა სამხედრო პირი, ვინც ამას გაბედავს.