"სოლიდარობა უკანონო პატიმრებს" ხელმძღვანელი ეკა ბესელია აცხადებს, რომ სააკაშვილთან ბრძოლა პოსტსააკაშვილისეული პერიოდის  აღდგენას სულაც არ ნიშნავს. ამდენად, იგი ყველაფერს გააკეთებს, რომ ძალაუფლების უზურპაციაში ხელი შეუშალოს იმ ადამიანებს, ვინც ერთხელ უკვე იყო ხელისუფლებაში და ხალხისთვის არაფერი გაუკეთებია.  

21 მაისიa... თქვენი აზრით, რისთვის ემზადება ხელისუფლება და ოპოზიცია?

- ალბათ, ხელისუფლება სხვა ტიპის რევანშისტული ნაბიჯებისთვის ემზადება. ამიტომ 21 მაისის საპროტესტო აქცია ძალიან ფრთხილად უნდა გაანალიზდეს. ამ სიტუაციაში ხალხის მასშტაბი განმსაზღვრელი იქნება. შესაბამისად, თუ ხალხი გამოვა და პროცესს მხარდაჭერა ექნება, ასეთ შემთხვევაში, სააკაშვილი და მისი გარემოცვა ძალის გამოყენებას ვერ გაბედავს. ხოლო, თუ ნაკლები აქტიურობა იქნება, მე ვფიქრობ, სახიფათო აღმოჩნდება.

თუ ცოტა ხალხი გამოვა, შესაძლოა, საპროტესტო აქცია მომდევნო დღეებში აღარ გაგრძელდეს?  

-  არ ვიცი, როგორი  გეგმა აქვს აღმასრულებელ საბჭოს, მაგრამ ფაქტია, რომ 21 მაისის გეგმის ავტორებმა ძალიან კარგად იციან, უკან დახევა ახლა შეუძლებელია და ეს არ შეიძლება ერდღიანი აქცია იყოს. საზოგადოების აქტიურობას ველოდები მაშინ, როდესაც ისინი რეალურად დაინახავენ, რომ ცვლილებების პროცესები იწყება. სამწუხაროდ, უნდა გავითვალისწინოთ, რომ ხალხი შეშინებული და იმედგაცრუებულია, მათ მოტივაცია სჭირდება.

ხელისუფლება აღლუმისთვის ემზადება, რაც შიდა და გარე მოწინააღმდეგეებისთვის ერგვარად ძალის დემონსტრირებაა. ალბათ წინაასააღლუმო რეპეტიციაც ამაზე იყო გათვლილი. დაპირისპირების პროვოცირებას ხომ არ გამოიწვევს აღლუმი?

- ამის დიდი საფრთხეა.  ხელისუფლების მხრიდან ასეთი მზადების პროცესი და სამხედრო ძალის მანევრირება ნიშნავს, რომ ეს ერთგვარი გაფრთხილებაა ხალხისთვის და როგორც ჩანს, კულმინაცია იქნება 26 მაისი.

რა გარანტიაა, რომ 21 მაისს ხალხი გამოვა? აქამდეც არაერთი მიტინგი გამართულა, თუმცა საზოგადოების რაოდენობა ამ მიტინგებზე ყოველდღიურად მცირდებოდა.

- დღეს ამ პროცესს ყველაზე მეტად ხალხის მასშტაბი  და მხარდაჭერა სჭირდება. თუმცა იმ დაპირისპირებამ, რომელიც ბოლო პერიოდში ოპოზოციურ ფლანგს შორის არსებობდა, მნიშვნელოვნად შეასუსტა მოსახლეობის აქტიურობა. განსაკუთრებით, შესუსტებულია საზოგადოების კრიტიკულად განწყობილი ნაწილის აქტიურობა, რადგან ქუჩაში არა მხოლოდ ოპოზიციურად განწყობილი საზოგადოების ნაწილი გამოდის, არამედ ვისაც ბრძოლის უნარი აქვს და აქტიურია. როდესაც ამ აქტიური ნაწილის პოლარიზება და სხვადასხვა მიმართულებით გადანაწილება ხდება, ბუნებრივია, ასუსტებს ერთობის ძალას. ამიტომ ამ ყველაფერმა იმოქმედა. ზოგიერთები „ქართული პარტიის“ მხარდამჭერნი არიან, ზოგიერთნი- „დემოკრატიული მოძრაობის“, „სახალხო კრების“ და ა.შ. ამასთან, საზოგადოებაზე უარყოფითად აისახა ის იმედგაცრუება, რომელიც 25 ნოემბერთან დაკავშირებით არსებობდა, როცა სახალხო კრება შეიკრიბა. მართალი გითხრათ, 21 მაისისა და მისი შემდგომი პერიოდის შესახებ ამ დღეებში ძალიან ფრთხილ  კომენტარს ვაკეთებ. არ მინდა, ჩემი განცხადება მცირედით მაინც ნიჰილიზმის გამაძლიერებელი აღმოჩნდეს. ბუნებით ძალიან ოპტიმისტი ვარ, ამიტომ  ვფიქრობ, ყოველთვის, ყველა სიტუაცაში პოზიტიური უნდა დაინახო. იმედი მაქვს, ჩვენი საზოგადოების აქტიური ნაწილი ქუჩაში ისევ გამოვა, დანარჩენი ნეიტრალურად განწყობილი ნაწილი კი, რომელიც უფრო ინდეფერენტულია, დაელოდება, როგორ განვითარდება მოვლენები და მერე გამოვა. ასე ხდებოდა 25-შიც, როცა გაცილებით მეტი ადამიანი გამოვიდა, მაგრამ მეორე ნაწილი შინ ელოდებოდა, რა მოხდებოდა, მოჰყვებოდა თუ არა აქციას გაგრძელება. თუ 21 მაისის სტრატეგია სწორად დაიგეგმება და აქცია აბსოლუტურად ზუსტი და შესატყვისი ქმედებით გაგრძელდება, ბუნებრივია, მომიტინგეთა მასშტაბი გაიზრდება. ხოლო, თუ ხალხი დაინახავს, რომ ეს ისევ ძველებური მიტინგი და აქციაა და მას გაგრძელების პერსპექტივა არ აქვს, ბუნებრივია, მხარდაჭერა შესუსტდება. აქ ძალიან დიდ მნიშვნელობა ექნება ერთობას, რადგან ქუჩაში გამოსულ საზოგადოებას ნაკლებად აინტერესებს ლევანისა და ნინოს კონფლიქტი, ან ირაკლისა და ნინოს კონფლიქტი. ხალხს აინტერესებს, არა პარტიებს შორის რა ტიპის განწყობაა, არამედ ის, თუ ვინ არის მზად, რომ ამ პროცესში ჩაერთოს.

მოსალოდნელია, „ქართული პარტია“ და „სახალხო კრება“ გაერთიანდეს?

- ერთობა ძალიან პირობითი მოცემულობაა, რომელიც კონკრეტულ სიტუაციაში კონკრეტული საკითხის ირგვლივ სოლიდარობას ნიშნავს. ერთობის აუცილებლობა დღეს ყველამ უნდა დაინახოს. როცა ქუჩაში საპროტესტო აქციები იწყება და ამ პროცესს რევოლუციურ პროცესს არქმევ, მას ვერცერთი კონკრეტული ძალა ვერ მოახდენს, თუ მას არა აქვს დიდი მხარდაჭერა. მხარდაჭერა სჭირდება არა მარტო ხალხს რაოდენობის თვალსაზრისით, არამედ პოლიტიკური ერთობის თვალსაზრისით. ამიტომ, თუ ვინმე ფიქრობს, რომ ის მარტო შეძლებს ამ პროცესის განხორციელებას, ეს შეუძლებელია.

ამ ეტაპზე აქტუალურია დასავლეთის ფაქტორი. გრძნობთ, რომ ამ ოპოზიციურ ძალებს დასავლეთის მხარდაჭერა აქვთ? მით უმეტეს, იმ განცხადებების ფონზე, რაც ამერიკის საელჩოსთან გაკეთდა „ქართული პარტიის“ მიერ.

- მხარდაჭერის ის ხარისხი, რომელიც დღეს საგარეო ფაქტორის თვალსაზრისით, რევოლუციური პროცესებისადმი არსებობს, საკმარისი არ არის. ფაქტია, რომ დასავლეთს სააკაშვილზე ხელი  აქვს ჩაქნეული. ისიც ფაქტია, რომ მას უყურებენ, როგორც წარსულის პოლიტიკოსს, მაგრამ დასავლეთის განწყობა შემდეგია - მათ სურთ, ხელისუფლების ცვლა მშვიდობიანად მოხდეს. ამიტომაც მხარს უჭერენ საარჩევნო პროცესის შეცვლას, რათა არ იყოს დიდი რყევები, რომლებიც არა მარტო საქართველოს შიგნით, არამედ რეგიონში სტაბილიზაციის თვალსაზრისით,  საფრთხის შემცველია. ამიტომაც  დღეს ძალიან მაღალი პოლიტიკური რანგის ფიგურების მხრიდან განცხადებები იმასთან დაკავშირებით კეთდება, რომ საარჩევნო გარემო უნდა შეიცვალოს. რევოლუცია არავისთვის სასურველი ფორმა არ არის. მაგრამ, თუ ეს გარდაუვალი აუცილებობა იქნება, როგორც შეცნობილი თავისუფლება, ბუნებრივია, ამ გარდაუვალ რეალობას ყველა თვალს გაუსწორებს. თუმცა, როდესაც ქვეყნის გარეთ არ არის დიდი მხარდაჭერა, შიდა ფაქტორიც პირობითია და ჯერ კიდევ ერთობას ვერ ვხედავთ, ძალიან ძნელია, ამას გულდამშვიდებით უყურო. ამიტომ, ვერ  ვიტყვი, რომ  გამარჯვებისთვის ყველა წინაპირობა გვაქვს. თუმცა იმედი მაქვს, ბოლო დღეებში მაინც ან იმ დღეს რაციონალურ გადაწყვეტილებას მიიღებენ. მე არ ვარ ამ აქციის ორგანიზატორი და არც გეგმა ვიცი, მაგრამ ხალხის იმ ნაწილის მხარდამჭერი ვიქნები, რომელიც ქუჩაში გამოვა.

სახალხო კრება დეტალებს არ ახმაურებს, მათი შიდა სამზარეულო დახურულია, თქვენი აზრით, რა რესურსებს უნდა ეფუძნებოდეს მათი ოპტიმიზმი? „ქართულმა აკადემიამ“ ეჭვიც გამოთქვა, რომ იქნებ 21 მაისის ორგანიზატორებს ლოენგრინის მსგავსი მითიური გმირები რეზერვში ჰყავთ გადამალული?

- ხალხს აქვს უფლება, იცოდეს რა პროცესის თანამონაწილეა და როგორია მისი როლი. თუ ჩვენ ვამბობთ, რომ ეს არის საერთო სახალხო გამოსვლა და არის ხალხის პროცესი, მაშინ საზოგადოებას საიდუმლო გეგმით არ უნდა ველაპარაკოთ. უფრო მეტი სიცხადე უნდა შევიდეს, თუნდაც მოთხოვნების თვალსაზრისით, თუნდაც აქციის ხანგრძლივობასთან დაკავშირებით. ვფიქრობ, იმ დღეს მაინც, 21-ში მოხდება ხალხთან მოთათბირება და პოლიტიკური გადაწყვეტილება არ ასცდება სახალხო განწყობას. თუ თანხვედრა მოხდება, რისი პრობლემაც ყოველთვის იყო, პროცესი სწორად წარიმართება და ინიციატივას ხალხი აიღებს. რევოლუციას ხალხი აწყობს და არა- პოლიტიკური ძალა. ხოლო, თუ პოლიტიკური ძალა რევოლუციას აწყობს, ეს სახელმწიფო გადატრიალებაა.

ანუ ხელისუფლების დამხობის მოწოდება დასჯადი საქციელი არ არის?

- ხელისუფლების დამხობის მოწოდება იმ შემთხვევაში არ არის დასჯადი საქციელი, როდესაც ხალხია რევოლუციის ავტორი და მონაწილე. საზოგადოებას უფლება აქვს, ხელისუფლებას უკან წაართვას თავისი მანდატი. მაგრამ ეს არ ვრცელდება ერთ ან ორ პოლიტიკურ ძალაზე. ამიტომ ხალხზე უნდა გაკეთდეს გათვლა და პროცესმა ერთხელ მაინც მიიღოს სახალხოობის ხასიათი. ვნახოთ, გამოჩნდება, რა იქნება. ახლა ნაკლებად გავაკეთებდი ისეთ პროგნოზს, რომელიც მეტისმეტად დამაიმედებელი იქნება და არც ნიჰილისტური მინდა გამოვიდეს. უბრალოდ, მიმაჩნია, როდესაც საკუთარი უფლებებისა და რეჟიმის წინააღმდეგ ბრძოლის პროცესი იწყება, ადამიანი აქტიური უნდა იყოს. ჩემს თავს ვალდებულად ვთვლი, იმ ხალხს შორის ვიდგე, ვინც ქუჩაში საკუთარი უფლებებისთვის საბრძოლველად გამოდის.

დავუშვათ,  ამ ძალებმა გაიმარჯვეს, ვინ უნდა მოვიდეს ხელისუფლებაში- ბურჯანაძე თუ ოქრუაშვილი?

- გუშინწინ ეროვნული თანხმობის დარბაზის შექმნის ინიციატივით გამოვედი, რათა არცერთმა პოლიტიკურმა ძალამ, განსაკუთრებით ვინც რევანშისტულია და ვინც ძალაუფლების დაბრუნებისთვის იბრძვის, ძალაუფლების უზურპაცია არ მოახდინოს და თავი კანონზე მაღლა არ დააყენოს. ამის გამაწონასწორებელი, დამაბალანსებელი და მაკონტროლებელი სწორედ ეროვნული თანხმობის დარბაზი უნდა იყოს. ისეთი ტიპის ერთობაა აუცილებელი, რომელიც პოლიტიკური ინტერესისგან თავისუფალია და მხოლოდ ის ინტერესი აქვს, ქვეყანაში არსებობდეს ხალხის რჩეული ხელისუფლება.

გაიზიარებენ თქვენს აზრს?

- იმედი მაქვს, ვინმე მაინც რაციონალურად შეხედავს ამ წინადადებას. ზოგიერთს თუ ჰგონია, რომ ქუჩის რევოლუციიდან პირდაპირ პრეზიდენტის ტახტზე დაჯდება, ძალიან შემცდარა. სააკაშვილს იმიტომ არ ვებრძვით, რომ პოსტსააკაშვილისეული პერიოდი აღვადგინოთ და  ხელისუფლებაში მყოფი ადამიანები ისევ დაბრუნდნენ. ჩვენ ვნახეთ, როგორები იყვნენ ხელისუფლებაში ყოფნის დროს ის ადამიანები, ვინც დღეს ოპოზიციაში არიან. ვფიქრობ, ძალიან დიდი სიფრთხილეა საჭირო, რადგან ის კი არ არის მთავარი, ოპოზიციაში როგორ იქცევი, არამედ ხელისუფლებაში როცა იყავი, როგორ მოღვაწეობდი და როგორ იცავდი ხალხის ინტერესებსა და სამართლიანობას. ეს არის მთავარი, ამიტომ ჩემთვის სისტემური ცვლილებაა მთავარი. სააკაშვილი წავა, მაგრამ ჩვენ სისტემა უნდა შევცვალოთ. თუ იგივე სისტემა დარჩა და იმავე ხალხმა მართა ქვეყანა, ვინც მხოლოდ საკუთარ ძალაუფლებაზე ფიქრობს, ამას არათუ ხელს არ შევუწყობ, ბუნებრივია, ამის წინააღმდეგი ვიქნები.

ფიქრობთ, რომ სააკაშვილს 21 მაისს დაგეგმილი საპროტესტო აქცია აშინებს? თუ ეს მორიგი სანახაობა, ოპოზიციის კიდევ ერთი მცდელობაა, რომელსაც ის გადააგორებს? მით უფრო, რომ თავის დროზე მსგავს აქციებთან დაკავშირებით სააკაშვილმა აზრი გამოთქვა, რომ ამ „გაფარჩაკებული“ ოპოზიციის ნაცვლად თავად რომ ყოფილიყო, უფრო სწრაფად დაამხობდა ხელისუფლებას.

- გულწრფელად გითხრათ, მე მაინც მგონია, სააკაშვილს ეშინია, რადგან ის გრძნობს, რომ თავის ძალაუფლებაზე მყარად ვერ დგას. მან იცის, რომ მისი ძალა ეყრდნობა პოლიციასა და პროპაგანდისტულ საშუალებებს. შესაძლებელია, ამ ეტაპზე მას იმ მასშტაბის შიში არ აქვს, რაც  ცოტა უფრო ადრე ჰქონდა. მის საპირწონედ ის ჯერ ვერ გრძნობს ისეთ ძლიერ ძალას. თუმცა იმედი მაქვს, რომ დაინახავს. ყოველ შემთხვევაში, სააკაშვილი მშვიდად არ არის, ამიტომაც ასე უკონტროლოდ იქცევა. ფაქტია, რომ მისი ყალბი სიმშვიდე და მოჩვენებითი თვითდაჯერებულობა, ასევე, მორიგი ფატალური შეცდომის დაშვების წინაპირობა იქნება.

ძალას გამოიყენებს?

- დიახ, ძალას გამოიყენებს, როგორც კი დაიწყება რომელიმე შენობებთან ხალხის შესვლის მცდელობა. ალბათ ქუჩაში  ძალის გამოყენებას მოერიდება, მიმართავს 9 აპრილის სტრატეგიას, მიუშვებს პროცესებს და დაელოდება, ხალხი რა ნაბიჯებს გადადგამს. 

ანუ დაიმარტოხელებენ ადამიანებს და იქ გაუსწორდებიან?

- დიახ, იგივე სტრატეგია ექნება სააკაშვილს. ამიტომ სწორედ ამაზე უნდა გათვალოს სახალხო კრებამ, რომ ამ სტრატეგიას ადექვატური ნაბიჯები დაუპირისპიროს.

როგორ ფიქრობთ, „ქართულმა პარტიამ“  დასავლეთისკენ მიმართული გზა ჩაკეტა, როცა ამერიკის საელჩოსთან საპროტესტო აქცია გამართა?

- აშშ-ის საელჩოსთან გამართული აქცია მცდარ პოლიტიკურ სვლად შევაფასე. ბუნებრივია, ჩვენ გვჭირდება პარტნიორების არა მტრულად განწყობა, არამედ მტრულად განწყობილი პარტნიორების მეგობრებად გადაქცევა. ეს არის პოლიტიკოსის ხელოვნება და შორსმხედველობა, დისტანციაზე გათვლა სჭირდება პოლიტიკოსს. სწორედ ამიტომ არ ჰქონდა იმ აქციას დიდი მხარდაჭერა. დღეს თეთრი სახლის განცხადებები და პოზიცია ბევრად უფრო მკვეთრია, ვიდრე მანამდე. ამიტომ ამ პროცესს  წახალისება სჭირდება და არა- ხელის შეშლა. ეს არ იყო რაციონალური გადაწყვეტილება. იმედი მაქვს, მათ პარტიაში კოლექტურად მიიღებენ გადაწყვეტილებებს და არა ერთპიროვნულად. მაშინ, როდესაც პარტიის ხელმძღვანელი ვიყავი, ოქრუაშვილი ასე ერთპიროვნულად არ იღებდა ხოლმე გადაწყვეტილებებს და პირდაპირი კოორდინაცია არსებობდა.

„ქართულ პარტიაში“ ამ შეცდომას მიხვდნენ?

- იმედია, გააცნობიერებენ, რომ ეს არ იყო სწორი ნაბიჯი. ახლა შეცდომების დაშვების დრო არ არის. ხალხთან თითის ქნევით ლაპარაკს თავი უნდა დავანებოთ. მე მგონი, შეცდომების გაანალიზება ნიშნავს, რომ იგივე შეცდომა აღარ დაუშვა.  

პარიზში მყოფი ირაკლი ოქრუაშვილი მიიჩნევს, რომ მხოლოდ მისი პარტიაა  ამ პროცესების წარმმართველი და მათ ძალუძთ ხელისუფლების დამხობა.

- ხელისუფლების დამხობა ერთ ადამიანს არ შეუძლია, ეს მხოლოდ ხალხის პრეროგატივაა.

და ბოლოს, ადვოკატების შიმშილობის აქციას როგორ შეაფასებთ?

- ადვოკატების შიმშილობის აქცია ერთ-ერთი ყველაზე შემზარავი ფორმაა. ეს ნიშნავს, რომ ქვეყანაში ადამიანის უფლებების დამცველები თავად დაუცველნი არიან. ისინი იძულებულნი გახადეს, პროტესტის ყველაზე უკიდურესი ფორმისთვის მიემართათ. თავის მხრივ, როცა პოლიცია აქციის დაშლას იწყებს, ეს ნიშნავს, რომ იგი ძალის დემონსტრირებას არ ერიდება და მისთვის გამოხატვის თავისუფლება კონსტიტუციურად დაცული უფლება არაა, არ ცნობს ასეთი ტიპის უფლებას. ალბათ საერთაშორისო საზოგადოებას ამაზე რეაგირება ექნება. ასევე, კონტაქტები მაქვს ევროსაბჭოსთან, ევროკავშირთან და მათ ამ ინფორმაციას გავუგზავნი.