„რუსეთი შეეცდება მომავალი 2016 წლის არჩევნებისთვის პოლიტიკურ წრეებს შორის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი განხილვის თემა გახდეს საქართველოს ევრაზიულ კავშირთან დაახლოება“, - აცხადებს პრეზიდენტის ყოფილი მრჩეველი საგარეო ურთიერთობათა საკითხებში, ვანო მაჭავარიანი, რომელის განცხადებით, ამ თვალსაზრისით გადამწვყეტი იქნება 2015 წელი.

რა ბერკეტებს გამოიყენებს რუსეთი იმისთვის, რომ ევრაზიული კავშირის თემა გახადოს სერიოზული განხილვის საგანი და რა კავშირი აქვს კარასინის განცხადებას NDI-ის კვლევასთან? ამ საკითხებთან დაკავშირებით for.ge ვანო მაჭავარიანს ესაუბრა.

ზურაბ აბაშიძე არ ადასტურებს გრიგორი კარასინის განცხდებას, რომ ორივე ქვეყნის ხელმძღვანელების დავალებით, აბაშიძესთან ერთად მაღალი დონის შეხვედრების მოსამზადებლად მუშაობს. აბაშიძე ამბობს, რომ საუბარია ფორმატის გაფართოებაზე. ბატონო ვანო, რამდენად ლოგიკურად მიგაჩნიათ, არაფორმალური ფორმატის გაფართოება?

- კარასინი-აბაშიძის ფორმატმა ამოწურა თავისი მანდატი. ახლა არის მცდელობა, ხელოვნურად გაიწელოს და შენარჩუნდეს ფორმატი, რომელიც გასცდა ამ ორი პირის დიალოგს და ეხება თემებს, რომელიც საჭიროებს უფრო სერიოზულ საექსპერტო თუ სახელმწიფო მიდგომებს. ამ ფორმატმა რეალურად ვერ შეძლო იმაზე წინ წასვლა, რისი შესაძლებლობაც იყო ორ პირს შორის პრივატული საუბრებისას. როგორც აღმოჩდა და როგორც ამას რუსული მხარე ადასტურებს, მთელი რიგი საკითხები, რომელიც სცილდებოდა ეკონომიკურ თუ ფინანსურ თემეს, პერიოდულად განიხილებოდა.

ამის შესახებ ძალიან სერიზოული შეშფოთება გამოითქვა როგორც პოლიტიკურ, ასევე საექსპეტრო წრეებში. ასევე, გახსოვთ პრეზიდენტის განცხადება, როდესაც პირდაპირ იქნა მინიშნებული, რომ კონკრეტულად უნდა განისაზღვროს კარასინი-აბაშიძის ფორმატი იმისათვის, რომ არ მოხდეს შემდგომში მსგავსი მოულოდნელობები თუ უხერხულობები იმასთან დაკავშირებით, რაც დღესაც სახეზე გვაქვს, როდესაც კარასინი ამბობს ერთს, აბაშიძე - მეორეს.

თავისთავად, ცუდი არაფერი არ არის იმაში, თუკი ორი ქვეყნის პირველი პირების შეხვედრა მზადდება, მაგრამ რატომ მალავს ამას ქართული მხარე და ამ შემთხვევაში ზურაბ აბაშიძე?

- აქ განსაკუთრებულად ახალი და სკანდალური არაფერი არ არის. ცალსახად, რაზედაც კარასინი საუბრობს, ეს არის ნიადაგის შემზადება და იმ თემატიკის ჩამოყალიბება, რომელზედაც უნდა ისაუბროს ორმა მხარემ. იქნება ეს ექსპერტების, სახელმწიფო წარმომადგენლების, თუ პირველი პირების დონეზე. ეს არის თემა, რომელიც სცილდება აბაშიძე-კარასინის კომპეტენციის საზღვრებს. აქ უნდა უნდა ჩაერთოს ის ფორმალური მექანიზმი, რომელიც შემუშავებულია მესამე მხარის, შევიცარიის ხელშეწყობით. თემები, რომელზედაც ორი ქვეყნის პირველი პირები ისაუბრებენ, შესაძლოა იყოს ის თემები, რომელზეც ორი მხარე ვერ თანხმდება.

მაგრამ ამ საუბრის შემდეგ, შესაძლებელია, რომ გარკვეული შედეგი დადგეს?

- რა თქმა უნდა, ამ საუბარს გარკვეული შედეგი არ ექნება, რადგან ორივე მხარე თავის პოზიციაზე დარჩება. რუსეთი ამბობს, რომ მე საქართველოში და რეგიონში შევქმნი ახალ რეალობას და ვაღიარებ ამ ახალ რეალობას, რომლესაც საქართველო არ აღიარებს, მაგრამ თუ შეეცდებიან ამ თემის გვერდზე გადადებას და ისაუბრებენ როგორც მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციის წევრი ქვეყნები, ასევე ქვეყნები, რომლებსაც დადებული აქვთ ორმხრივი ხელშეკრულება სავაჭრო ეკონომიკურ ურთიერთობებზე, რა თქმა უნდა, ეს თემები შესაძლებელია განხილული იქნას პირველ პირებს შორის. მაგრამ, ამ შემთხვევაში რუსული მხარე უფრო მოზადებული იქნება, ვიდრე ქართული მხარე. რუსულ მხარეს აქვს მთელი რიგი თემები, რომელიც რამდენიმე ათეული წლებია დღის წესრიგში აქვთ.

რაც შეეხება პირველი პირების შეხვედრას, აბაშიძეს საქართველოს პრეზიდენტისგან მიცემული არ აქვს უფლებამოსილება, რომ მისი სახელით ისაუბროს. რადგანაც ის არის პრემიერის წარმომადგენელი, სწორედ ამით ახისნება აბაშიძის განცხადება, რომ პირველი პირების შეხვედრაზე მოსამზადებელი სამუშაო არ მიმდინარეობს?

- მე არ მსმენია, რომ რეგულარული კონსულტაციები ჰქონდა აბაშიძეს პრეზიდენტ მარგველაშვილთან. ამის შესახებ თავად პრეზიდენტმაც ისაუბრა და თქვა, რომ ჯობია კომუნიკაცია იყოსო. შესაბამისად, მსგავსი ტიპის თემები, რომელიც უნდა იქნას განხილული, საერთოდ არც კი განიხილება თვითონ ქვეყნის შიგნით, რომ რუსულ მხარესთან ერთიანი პოზიციით წარსდგნენ, როგორც სახელმწიფოს მეთაური, ასევე მთავრობა.

შესაბამისად, ამ ორ განცხდებასთან დაკავშირებით არის ბევრი კითხვა, რომელიც უფრო მეტ გაუგებრობას ბადებს, ვიდრე სიცხადეს.

თვითონ ფორმატმა ამოწურა თავისი შესაძლებლობები და ეძებს ახალ დანიშნულებას. რეალურად, ეს ახალი დანიშნულება სცილდება ბაშიძე-კარასინის არაფორამლურ საუბარს და უნდა მიიღოს ფორმალური ხასიათი, რომელიც გულისხმობს მესამე მხარის, შვეიცარიის მხარის მეშვეობოთ ეკონომიკურ-ფინანსურ თუ სავაჭრო თემებზე ინსტიტუციურ მოლაპარაკებებს, თუ ამას საჭიროდ ჩათვლის რუსული და ქართული მხარე.

აქვე საინტერესოა NDI-ის კვლევის ის ნაწილი, რომლის მიხედვით 31% თვლის, რომ ვრაზიულ კავშირში გაწევრიანება მისაღებია, მოსახლეობის ეს განწყობა რისი მაჩვენებელია?

- ცალსახად ეს იმის მაჩვენებელა, რომ ევრაზიული კავშირი შემოვიდა ქართულ პოლიტიკურ თუ საზოგადოებრივ სივრცეში. 31% პროცენტი ცალსახად ასახავს მოსახლეობის იმ განწყობას, რომლებსაც მიაჩნიათ, რომ ევრაზულ კავშირთან ურთერთობით უფრო მეტ სარგებელს ნახულობენ. თუ ამ ერთი წლის განმავლობაში ეს თემა იქნება აქტუალური, რა თქმა უნდა, გამოჩნდებიან პოლიტიკური ძალები, რომელსაც რუსული მხარე მაქსიმალურად შეუწყობს ხელს პროპაგანდით, დაფინანსებით, კონკრეტული პროექტებით, კონკრეტულ პოლიტიკურ პარტიებთან კონტაქტების დამყარებით, დღის წესრიგის ჩამოყალიბებით.

რუსეთმა რაც სცადა უკრაინაში, ამაზე მუშაობს მოლდოვაში და მათ შორის სხვა პოსტსაბჭოთა ქვეყნებშიც ძალიან აქტიურ პროპაგანდას აწარმოებენ. რა თქმა უნდა, არც საქართველო არ არის ამისგან დაცული და ამას თვალი უნდა გავუსწოროთ. რუსეთის პოლიტიკა მიმართულია იმაზე, რომ მაქსიმალურად, შიდა რესუსრსებით მოიძიოს ის მხარდაჭერა ევრაზიული კავშირისა, რომელიც მათთვის არის ახალი რუსული სამყარო და, რომელშიც გაერთიანებული უნდა იყვნენ ყოფილი საბჭოთა რესპუბლიკები. საქართველო გამომდინარე მისი ადგილმდებარეობიდან, მათთვის პრინციპულად მნიშვნელოვანია. ეს თემები აქტუალური იქნება 2016 წლის არჩევნებამდე და არჩევნების დროსაც. კონკრეტული პოლიტიკური ძალები, არსებული თუ ახლად შექმნილები შეეცდებიან მაქსიმალურად იმუშაონ და გარკვეული ადგილები მოიპოვონ პარლამენტში.

კარასინის განცხადება შესაძლებელია, რომ პირდაპირ კავშირში იყოს NDI-ის კვლევასთან?

- რა თქმა უნდა პირდაპირ კავშირშია. რუსეთი ძალიან კარგად ფლობს ინფორმარციას თუ რა განწყობები არის საქართველოში, იმ რთულ ეკონომიკური თუ ფინანსური კრიზისიდან გამომდინარე, რომელიც არსებობს. რუსეთი შეეცდება ამას გეოპოლიტიკური და პოლიტიკური დატვირთვა მისცეს, იმისათვის, რომ მომავალი 2016 წლის არჩევნებისთვის პოლიტიკურ წრეებს შორის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი განხილვის თემა გახდეს საქართველოს ევრაზიულ კავშირთან დაახლოება. რა გამოვა, ეს ცალკე საკითხია.

როგორ ფიქრობთ, შეძლებს მთავრობა და კოალიცია ამ თემის გარშემო დისკუსიის გამართვას და კონკრეტული პოლიტიკური ძალების ჩართვას?

- ამ თვალსაზრისით გადამწყვეტი იქნება 2015 წელი, რომ რეალურად დავინახოთ რა ფინანსურ, პოლიტიკურ, ეკონომიკურ თუ სამხედრო ბერკეტებს გამოიყენებს რუსეთი იმისთვის, რომ ეს თემა, რასაც ჰქვია ევრაზიული კავშირი, გახადოს ძალიან სერიოზული განხილვის საგანი. ჩემი აზრით, კარასინის განცხადებაც პირველი ნიშანია იმისა, რომ საქართველომ რუსეთთან უნდა ისაუბროს ევრაზიულ კავშირთან დაახლოებაზე და თუ ურთიერთობის გაღრმავებაზე ევრაზიული კავშირის წევრ ქვეყნებთან, როგორიც არის სომხეთი, ბელორუსია, რუსეთი და ყაზახეთი, რომ საქართველომ ივაჭროს ამ ქვეყნებთან და მაქსიმალურად შეეცადონ არ დაარღვიონ ის ფორმატები, რომელიც ევრაზიული კავშირის მიერ არის განსაზღვრული. ამით ნაბიჯ-ნაბიჯ დააინტერესონ საქართველო ევრაზიულ კავშირთან თანამშრომლობისთვის.