მინისტრს არ იცნობს, თუმცა თვლის, რომ უკეთესი იქნება შს მინისტრი იყოს ან მძიმეწონიანი პოლიტიკური ფიგურა, ან ძალიან მაგარი პოლიციელი. ექსპერტი გია ხუხაშვილი თვლის, რომ ავტორიტეტის გარეშე ისეთი სპეციფიკური სისტემის მართვა, როგორიც შს სამინისტროა, ძალიან ძნელია. მისივე განცხადებით, გამომდინარე სისტემის სპეციფიკურობიდან, საჭიროა შიშის და ავტორიტეტის დათესვა, თუნდაც იმისთვის, რომ არ ხდებოდეს ის, რაც ხდება დღეს, მაგალითად, როცა პატრული თავის შიგნით დაგროვილ აგრესიას აფრქვევს ქუჩაში მდგარ ახალგაზრდაზე, რისი პრეცედენტებიც შეიქმნა ბოლო დღეებში.

For.ge გია ხუხაშვილს ესაუბრა.

ბატონო გია, მიგაჩნიათ, რომ ამ ვითარებიდან ლოგიკური გამოსავალი იქნება შს მინსიტრის განთავისუფლება?

- მინისტრი უნდა იყოს ან ძალიან მძიმეწონიანი პოლიტიკური ფიგურა, ან ძალიან მაგარი პოლიციელი, რომელმაც ნულიდან ყველა ეტაპი გაიარა და გახდა მინისტრი, რომლის ავტორიტეტიც სწორედ ამაზე დგას და ამიტომ აქვთ მის მიმართ რიდი ქვედა დონეებზე. სამწუხაროდ, მოქმედი მინისტრი არც ერთ ამ კრიტერიუმს არ აკმაყოფილებს. არ ვითხოვ ჭიკაიძის განთავისუფლებას. მე ვსაუბრობ რისკებზე, რაც ყოველთვის უნდა იყოს გათვალისწინებული. მეტსაც გეტყვით, პირადად ჭიკაიძეს არ ვიცნობ და სიმართლე გითხრათ პოზიტიურად ვარ მის მიმართ განწყობილი, ბევრი რამის გამო. ეტყობა ადამიანს, რომ მართლაც ცდილობს მაქსიმუმი გააკეთოს, მაგარამ რისკი არის სხვა რამეში.

რა რისკებზე საუბრობთ?

- შსს არის სპეციფიური ორგანო, რომელშიც ყველაფერი დგას ხელმძღვანელის ავტორიტეტზე. როდესაც ამ სისტემიდან განთავისუფლებული იქნა ვანო მერაბიშვილი, რომელსაც უწყებაში (ვთვლი, რომ დაუმსახურებლად), თუმცა ჰქონდა ავოტორიტეტი. მისმა გათავისუფლებამ შსს-ს სისტემაში გამოიწვია რყევები. იქ მივიდა ადამაინი, ბაჩო ახალაია რომელიც სისტემამ არ მიიღი. იმიტომ, რომ მათი გაგებით ის არ წარმოადგენდა ავტორიტეტს. ჭიკაიძე არაა ავტორიტეტი, არც პოლიტიკური წონის გაგებით და არც პოლიციაში განვლილი გზით, რის გამოც შეიძლება პოლიციელს ჰქონდეს მისი რიდი და შიში. თუ პოლიციაში ხელმძღვანელ პირს არ აქვს უპირობო ავტორიტეტი, ეს იწვევს გარკვეულ ნეგატიურ პროცესებს სისტემის შიგნით. მითუმეტეს, რომ ამისთვის ძალიან ბევრი გაკეთდა. ვიღაცეებმა მისი გამონათქვამები სასაცილოდაც კი გახედეს. ეს ყველაფრი მიმართული იყო ამ ავტორიტეტის შერყევისკენ.

სისტემაში მუშოაბენ ადამიანები, რომლებიც თავისი კარიერული სვლით წინ იყვნენ ვიდრე ჭიკაიძე. ჭიკაიძეს არ გაუვლია ყველა ის ნაბიჯი პოლიციაში, რის გამოც მას შეიძლებოდა დაემკვიდრებინა თავისი ავტორიტეტი. არც ისეთი პოლიტიკური ფიგურაა, რომლის იმედი შეიძლება პოლიციელებს ჰქონდეთ. აქედან გამომდინარე, რისკი არსებობს. არ ვამბობ, რომ ასეთი რისკის გამო იქ ყველაფერი დაინგრევა და კატეგორიულად არ ვსაუბრობ, მაგრამ ეს არის გასათვალისწინებელი ფაქტორი, გამომდინარე შსს-ს თანამშრომლების მენტალიტეტიდან, სპეციფიკიდან, ეს რისკები არის და ამაზე ხელისუფლება უნდა დაფიქრდეს. ან იმაზე იფიქროს, როგორ გაამაგროს ჭიკაიძის ავტორიტეტი.

თქვენ ამბობთ, რომ ავტორიტეტის არ არსებობა შეიძლება შიდა დინებების მიზეზი გახდეს, მაგრამ შეძლებს ხელისუფლება შს მინისტრის ავტორიტეტის გამაგრებას?

- პირს, საკუთარი პოლიტიკური წონა უნდა ჰქონოდა, რაც იძლევა ავტორიტეტს. შეიძლებოდა პოლიციაში არც ემუშავა მანამდე, მაგრამ თვითონ უნდა ყოფილიყო პოლიტიკური ფიგურა. ორი ალტერნატივა არსებობს, ჭიკაიძე არც ერთ კრიტერიუმს არ აკმაყოფილებს. ამაშია სწორედ რისკი ჩადებული. ჭიკაიძე არც ისეთი პოლიციელია, რომელმაც შიგნით დაიმკვირდა თავი და არც პოლიტიკური ფიგურა არაა. სხვა კრიტერიუმით შს მინისტრის დანიშვნა ყოველთვის აჩენს გარკვეულ რისკებს. დანარჩენი ხელისუფლებამ უნდა გადაწყვიტოს. საბოლოო ჯამში, პასუხისმგებელი ამა თუ იმ საკადრო გადაწყვეტილებაზე და მიმდინარე პროცესებზე, არის მთავრობა. მათ უნდა მიიღონ გადაწყვეტილება. უნდა ესმოდეთ, რომ ნებისმიერი ნეგატივი, რაც შეიძლება ამა თუ იმ უწყებაში გაჩნდეს, საბოლოო ჯამში აისახება ხელმძღვანელობაზე. სიმართლე გითხრათ, ვგულშემატკივრობ ჭიკაიძეს. არ შეიძლება ადამიანს იმაზე მეტი ტვირთვი აკიდო, ვიდრე მას შეუძლია ზიდოს.

პრემიერი ამბობს, რომ დასაფასებელია ჭიკაიძის მუშაობა, ვინაიდან უკანონო დაკავებების, დაკავებულის წამება და ა.შ. პრაქტიკა აღმოფხვრა შს მინისტრმა. თუმცა, მეორე მხრივ, იმატა მძიმე დანაშაულის ფაქტებმა. სწორედ ამ კითხვას სვამს საზოგადოება - რატომ იმატა მძიმე დანაშაულმა ქვეყანაში? კრიმინოგენური ვითარება არის ის მძიმე ტვირთი, რომლის ზიდვაც უჭირს შს მინისტრს?

- გეთანხმებით და დარწმუნებული ვარ, რომ ყველაფერს აკეთებს თავისი შესაძლებლობის ფარგლებში, რომ ვითარება იყოს სტაბილური, მაგრამ ისიც ფაქტია, რომ ძალიან ბევრი რამ ხდება ისეთი, რაც მისი ავტორიტეტის სისუსტეს ხაზს უსვამს. ამის ბევრი ფაქტი ვნახეთ, არ მინდა ახლა ჩამონათვალი გავაკეთო. ვიზიარებ პრემიერის განცხადებას, რომ უნდა დავუფასოთ ჭიკაიძეს შრომა, მაგრამ უნდა გავითვალისწინოთ ის რისკები, რაც სისტემის შიგნით არის შექმნილი. არ მოვახდენ ვითარების დრამატიზაციას, მაგრამ მე რისკებს ვხედავ სისტემის შიგნით. თუ სისტემის შიგნით ადამიანები თვლიან, რომ მათ არ ჰყავთ მინისტრი, რომელიც ნდობას იმსახურებას, ამას შეიძლება ძალიან ცუდი დინებები მოჰყვეს უკვე ქვედა დონეზე.

არსებობს საშიშროება იმისა, რომ სისტემის შიგნით გარკვეული რყევები დაიწყოს?

- ვფიქრობ, რომ ამის საშიშროება არსებობს და არსებობს ყველა მიმართულებით. როდესაც ასეთ სისტემაში შიში იკარგება, იქ შეიძლება გაჩნდეს კორუფციის კერები, ზედმეტი აგრესიის გამოვლენა, როდესაც არაა შიში, რომ ამის გამო შეიძლება დაისაჯო და ა.შ. არ ვამბობ, რომ ტენდენციის სახე აქვს, მაგრამ რაღაცა შემთხვევები მოვისმინეთ. არა და პატრულის მთავარი მონაპოვარი იყო ზრდილობიანი ურთიერთობა მოქალაქეებთან, ახლა, როდესაც მეტ აგრესიას გამოხატავ ამ ურთიერთობაში, ნიშნავს, რომ ვიღაცეებს არ ეშინიათ, რომ ამის გამო დაისჯებიან.

იმის მიუხედავად, რა საშინელება ხდებოდა ამ ქვეყანაში, პოლიცია პოლიტიკური დევნით იყო დაკავებული, მაშინაც კი პატრული მოქალაქეებთან ურთიერთობაში საკმაოდ დისციპლინირებული იყო. დღეს კი ჩნდება გარკვეული რისკები. ადმინისტრაციულ ვერტიკალში ავტორიტეტის შესუსტების შედეგად, რიგითმა ან საშუალო რანგის ჩინოვნიკებმა, უფრო მეტი თავისუფლება მისცენ თავის თავს.

შს მინისტრს არც პოლიტიკური და არც პირადი დამსახურება არ აქვს ისეთი, რომ იყოს უპირობო ავტორიტეტი. აქ არის რისკი, რომ სისტემაში დაიწყოს გარკვეული რყევები და არასასურველი ტენდენციები. ვფიქრობ, ამაზე ხელისუფლებამ უნდა იფიქროს.

ეჭვი არ მეპარება, ეს ადამიანი 24 საათის განმავლობაში მუშაობს, მაგრამ ეს არ არის საკმარისი იმისთვის, რომ იყო პოლიტიკური ფიგურა. უკეთესი იქნება შს მინისტრი იყოს ან მძიმეწონიანი პოლიტიკური ფიგურა, ან ძალიან მაგარი პოლიციელი. ავტორიტეტის გარეშე ამ სპეციფიკური სისტემის მართვა არის ძალიან ძნელი.

ამ სისტემაში 90 პროცენტი ისევ ძველი კადარებია, რაც თავისთვადა არის პრობლემა. როგორც ფიქრობთ, პოლიციელთა მხრიდან მომატებული აგრესია საზოგადოების მიმართ, არის თუ არა მათი მხრიდან საბოტაჟის მცდელობა?

- შეთქმულების თეორიის განვითრება არ მინდა, მაგრამ საბოტაჟს ნამდვილად ვერ გამოვრიცხავ და ეს არც უნდა გაგვიკვირდეს. არ მინდა შორს წავიდე და ვილაპარაკო, რომ შიგნით პოლიტიკური პროცესი მიდის, მაგრამ საბოტაჟის შემთხვევებს ნამდვილად ვერ გამოვრიცხავ. იმიტომ, რომ ეს ხალხი არ შეცვლილა. ხელისუფლების შეცვლა არ ნიშნავს, რომ ადამიანის ფილოსოფიური მდგომარეობა გამოიცვალა. ბევრი პოლიციელისთვის დღეს ვანო მერაბიშვილი გმირად რჩება და ეს რისკიც გასათვალისწინებელია. ამ რისკის გადალახვა შეიძლება ახალი ავტორიტეტის გაჩენით.

ახალი ავტორიტეტის გაჩენა ნიშნავს, რომ ჭიკაიძე უნდა გადადეს?

- ეს არის პოლიტიკური გადაწყვეტილება. სიმართლე გითხრათ, თავიდანვე არ გავიმეტებდი ჭიკაიძეს ამ თანამდებობისთვის. ეს დანიშვნა მოხდა მას შემდეგ, რაც მე უკვე დისტანცირებული ვიყავი ხელისუფლებისგან. რა მოტივები ამოძრავებდა მაშინ ხელისუფლებას, ჩემთვის ძნელი სათქმელია. შეიძლება ობიექტური მიზეზიც იყო. ვცდილობ რეალაური სურათი აღვწერო. არგუმენტები, რაზეც მე ვსაუბრობ მისაღებია, ვურჩევ, რომ გაითვალისწინონ და დაფიქრდნენ იმ შედეგებზე, რაც შეიძლება რაღაცა პერიოდის შემდეგ მივიღოთ. მეტსაც გეტყვით, მინდა, რომ ვცდებოდე ამ ლოგიკაში, მაგრამ ძალიან მცირე შანსია იმისა, რომ ვცდებოდე.

ჩემი აზრით, ამ შემთხვევაში ჭიკაიძისთვის უფრო სასარგებლო იქნებოდა სხვა სტატუსში მუშაობა, ვიდრე ეს შს მინისტრია. ძალიან სერიოზული რისკებია წამოსული, რომლის აწევა მას გაუჭირდება. ამით ძალიან კარგად სარგებლობს „ნაციონალური მოძრაობა“. მათ ინტერესებშია, რომ საკადრო გადაწყვეტილება არ იყოს მიღებული. მართალია ითხოვენ მის განთავისუფლებას, მაგრამ სინამდვილეში მათი სურვილია, რომ მსგავსი გადაწყვეტილება არ იყოს მიღებული. წონადი ფიგურა, რომელიც შიგნიდან ბოლომდე გააკონტროლებს შს სამინისტროს „ნაცინალურ მოძრაობას“ არ აწყობს.

ამ ვითარებაში რამდენად დროული იქნება საკადრო ცვლილება აღმასრულებელ ხელისუფლებაში?

- პრემიერ-მინისტრს უნდა ესმოდეს ერთი მარტივი რამ - ეს არის მისი კაბინეტი და ის აგებს პასუხს ნებისმერ მის წარდგენილ მინისტრზე. გარკვეული პერიოდი კიდევ აქვს იმისათვის, რომ საბოლოოდ დაალაგოს ის გუნდი, რომელთანაც მუშაობს. მთლიანად გენერალურმა მენეჯერმა უნდა დაალაგოს საბოლოო კონფიგურაცია ისე, რომ სახელმწიფოებრივი ამოცანები იყოს შესრულებული და არა პირადი. მან უნდა მიიღოს გადაწყვეტილება, რადგან მას მოსთხოვენ საბოლოო ჯამში პასუხს ყველაფერზე.