მიხეილ სააკაშვილის წინააღმდეგ სისხლის სამართლებრივი დევნის დაწყებას უცხოეთიდან უკვე მოჰყვა პირველი გამოხმაურებები, პრინციპში, ეს მოსალოდნელიც იყო და არის კიდეც, თუმცა გააჩნია, რა დონის განცხადებებს ვიხილავთ. როგორც საპარლამენტო უმრავლსობის წევრის ლევან ბერძენიშვილის განცხადებებიდან ირკვევა, დასავლეთის უარეს რეაქციასაც ელოდებოდა, თუმცა დღეს მიჩნევს, რომ საქართველო ამ გამოცდასაც ჩააბარებს და დემოკრატიის შემდეგ კლასში გადავა.
როგორც ლევან ბერძენიშვილი აცხადებდა, გამოძიების შემთხვევაში მიხეილ სააკაშვილის დანაშაული აუცილებლად გამოიკვეთება, მაგრამ ქვეყანამ უნდა გააკეთოს არჩევანი ევროკავშირსა და სააკაშვილზე შურისძიებას შორის. ამავე დროს, ლევან ბერძენიშვილი ამბობდა, რომ დღეს სააკაშვილის რეიტინგი საქართველოს რეიტინგზე მაღალია და მის დაპატიმრებას მსოფლიო არ მოიწონებდა.
„ახლა დემოკრატიის მე–2 კლასში ვართ. სააკაშვილის არდაჭერა გადაგვახტუნებს მეოთხეში, ხოლო დაჭერით ისევ ნულოვან ჯგუფში აღმოვჩნდებით“,- აცხადებდა ბერძენიშვილი.
რა პოზიციაზეა დღეს საპარლამენტო უმრავლესობის დეპუტატი და როგორ აფასებს მიხეილ სააკაშვილის წინააღმდეგ სისხლის სამართლის საქმის აღძვრას, რა მოლოდინები აქვს დემოკრატიის წინსვლის თვალსზრისით, ამ თემებზე ლევან ბერძენიშვილი გვესაუბრება.
ბატონო ლევან, უკვე გამოჩნდა პირველი მწვავე განცხადებები უცხოელი პოლიტიკოსების მხრიდან, თქვენთვის ეს ალბათ, მოსალოდნელი იყო?
- რა თქმა უნდა, ასეთი განცხადებები მოსალოდნელი იყო, მაგრამ ამავე დროს, ყველას შგვიძლია ვუთხრათ, რომ საქართველოში სასამართლო სისტემა არის დამოუკიდებელი და ასეთი დამოუკიდებელი ის არასოდეს ყოფილა. ამიტომ ყველას ვურჩევთ, დაელოდონ სასამართლოს გადაწყვეტილებას.
ადამიანი უდანაშაულოა არა იმიტომ, რომ კონგრესმენები იცავენ, არამედ იმიტომ, რომ სასამართლოს არ უთქვამს მისი დამნაშავეობის შესახებ. თუ საქართველოს სასამართლო იტყვის, რომ მიხეილ სააკაშვილი დამნაშავეა, ბატონ კონგრესმენებს მოუწევთ ამის გათვალისწინება და ამ გადაწყვეტილების პატივისცემა.
ვიცით, რომ მიხეილ სააკაშვილს ჰყავს მეგობრები, რომლებიც მას გულშემატკივრობენ, ამაში გასაკვირი არაფერია. არც ის არის გასაკვირი, რომ სასამართლომ მისი მეგობრების აზრი არ გაითვალისწინოს. სარკოზიზეც უთხრეს ფრანგებს, თავი გაანებეთო, მაგრამ მათ არ გაანებეს. ასე რომ, ამ გადაწყვეტილებაზე, როგორც ჩანს, ეს ვერ მოახდენს გავლენას.
თვითონ სააკაშვილი და ნაციონალები ამბობენ, რომ ეს არის ივანიშვილისა და რუსეთის დაკვეთა. ლოგიკურად, რაში შეიძლება აწყობდეს რუსეთს სააკაშვილზე სისხლის სამართლებრივი დევნის დაწყება?
- მათ ჩაიდინეს დანაშაული, თქვენ მეუბნებით, დამნაშავეები რას ამბობენ - ვინც ამას ამბობს, იმ ხალხს ედება ბრალი, მარტო სააკაშვილს კი არა! ძალიან ბევრ ვინმეს, „ნაციონალური მოძრაობიდან“ ბრალი ედება, რომ 2007 წლის 7 ნოემბერს დაარღვიეს ადამიანის უფლებები. საუბარია რამდენიმე ათეულ ათას ადამიანზე, დახურეს ტელევიზია, გამოაცხადეს საგანგებო მდგომარეობა - ეს ყველაფერი დანაშაულებია.
ახლა მიყვებით, რომ ეს ხალხი უკმაყოფილოა და მაპატიეთ, ეს სერიოზული კითხვა არაა - დამნაშავე მხარის აზრი არ არის ყველაზე უფრო გასათვალისწინებელი, მე - არ გავითვალისწინებდი. პროკურატურამ უნდა გაითვალისწინოს ჩვენებები და არა ემოციები - „მიშა მაგარია“, „თავი გაანებე“ და ა.შ.
ჩვენ დიდი ხანია, ვიცით, რაც მოხდა მაგ დღეს, მათ შორის არის საგანგებო მდგომარეობის გამოცხადება, რასაც მაშინდელი საპარლამენტო უმრავლესობიდან ყველამ მისცა ხმა. ყველა მონაწილეობდა ამ არაადამიანურ საქციელში - გაამართლეს მიხეილ სააკაშვილი, რომ არმია გამოიყვანა საკუთარი ხალხის წინააღმდეგ და ახლა მათი აზრებით არ ვიხელმძღვანელებთ, ალბათ.
თუმცა ცოტა ხნის წინ თქვენ მისი დაკავების წინააღმდეგი იყავით, როდესაც აცხადებდით, სსსკაშვილის რეიტინგი საქართველოს რეიტინგზე მაღალია და ამიტომ არ უნდა დავიჭიროთო...
- დაკავება და საქმე სხვადასხვა რამაა. მე არ ვარ მომხრე მასობრივი დაპატიმრებების და სხვა, მაგრამ საქმე უნდა გამოვიძიოთ. მაშინ ვამბობდი, რომ შეგიძლიათ, წინასწარ გამოუცხადოთ ამნისტია, მაგრამ ყველა დანაშაული უნდა ვიპოვოთ და გამოვიძიოთ.
უდანაშაულოდ ნამდვილად ვერ გამოაცხადებ სააკაშვილს და ჩემი აზრი სულ არ უნდა გაითვალისწინონ - მე დაინტერესებული მხარე ვარ, მიხეილ სააკაშვილმა რუსეთის აგენტად გამომაცხადა. დღეს რომ მე მოვითხოვო მისი დასჯა, იტყვიან პირადი მოტივი ამოძრავებსო. ვენაცვალე პროკურატურას, რომ არ მომისმინა მე და გააკეთა ისე, როგორც მას მიაჩნია სწორად.
თქვენ ამბობდით, რომ ახლა დემოკრატიის მეორე კლასში ვართ, სააკაშვილის არდაჭერა გადაგვახტუნებდა მეოთხეში, ხოლო დაჭერით ისევ ნულოვან ჯგუფში აღმოვჩნდებითო. ახლა, როდესაც მის წინააღმდეგ სამართლებრივი დევნა დაიწყო, როგორ ფიქრობთ, დემოკრატიის რომელ კლასში მოვხვდებით?
- ვერ გეტყვით, იმიტომ, რომ ახლა მთავარია, რაც იტყვის სასამართლო. ჩემი აზრი არ იქნება მნიშვნელოვანი. თუ სასამართლო იტყვის, რომ დამნაშავეა და დასჯის, რამენაირად გადავალთ შემდეგ კლასში, არ იქნება პრობლემა. უბრალოდ, თუ ეს არ დამტკიცდა, ტყუილად წაუყენეს ბრალი და სასამართლოზე გაირკვა, რომ არ ვართ მართალი, საქართველოში დემოკრატიას საფრთხე ემუქრება - ეს მართალია.
მაგრამ, მე დარწმუნებული ვარ, რომ კარგად აწონ-დაწონა პროკურატურამ და ისე მიმართა ამ გზას. რაც შეეხება იმას, რომ ამის გამო საქართვლოს ნატოში არ მიიღებენ და ევროკავშირში გზას დაუკეტავენ და სხვა, ეს რა თქმა უნდა, უსაფუძვლო ლაპარაკია.
კიდევ ერთხელ ვამბობ, 2008 წელს, იანვარში მე გამოვედი სტრასბურგში ევროსაბჭოს აუდიტორიის წინაშე და ვთქვი, რომ მიხეილ სააკაშვილმა რაც ჩაიდინა 2007 წელს, ქართველი ხალხი არ აპატიებს. ძალიან გთხოვთ, როდესაც ჩემს ძველ გამონათქვამებზე ლაპარაკობთ, ესეც ნახოთ - ეს უპატიებელი დანაშაული იყო.
რა თქმა უნდა, გვახსოვს ესეც და ისიც, როგორ გამოგაცხადათ საკაშვილმა რუსეთის აგენტად...
- თუ საქართველოს ეყოფოდა მოთმინება და ამას გვერდს აუვლიდა, ერთი იყო, მაგრამ ახლა ხომ გეუბნებით, ყველაფერი არის უკვე სასამართლოს ხელში. საქართველოს სასამართლო არის დამოუკიდებელი, კუბლაშვილი არის დამოუკიდებელი, ის არ არის ივანიშვილის მიერ მართული, ივანიშვილი არ არის რუსი ოლიგარქი, ეს ყველაფერი არის ტყუილი.
ივანიშვილი თავის დროზე ეხმარებოდა მიხეილ სააკაშვილს, მეც ვეხმარებოდი მიხეილ სააკაშვილს, ყველას საკუთარი წვლილი გვაქვს თავის დროზე შეტანილი. ახლა გახდა რუსი ოლიგარქი და სააკაშვილის მინისტრებს ხელფასს რომ უხდიდა, წლების განმავლობაში, მაშინ პატრიოტი იყო? - ეს ხომ უსამართლო ლაპარაკია. ამას ის კაცი რომ იტყვის, ვისაც ივანიშვილისგან ხელფასი აქვს აღებული, უხერხულია, მაგრამ „გაჭირვება მაჩვენე, გაქცევას გიჩვენებო“, ახლა ასეა „ნაციონალური მოძრაობის“ საქმე...
ნაციონალების ასეთი განცხადებები ვისთვისაა განკუთვნილი? სასამართლოს გადაწყვეტილებაზე ზემოქმედებას, რა თქმა უნდა, არ ვგულისხმობ, მაგრამ საზოგადოებრივ აზრზე რამდენად მოახდენს ზეგავლენას?
- საზოგადოებრივი აზრი სააკშვილის მიმართ როგორია, ჩვენ ვიცით არჩევნების შედეგების მიხედვით. საქართველო სააკაშვილის მიმართ მკვეთრად უარყოფითად არის განწყობილი. თუ ამაზეა ლაპარაკი, ამას ვერაფერი ვერ შეცვლის. მაგრამ მთელი საქართველოც რომ ჩაეხუტოს ახლა სააკაშვილს და „მიშა მაგარია“ იმღეროს, სასამართლო მაინც მიიღებს იმ გადაწყვეტილებას, რომელიც გამომდინარეობს იმ მტკიცებულებებიდან, რაც წარმოდგენილია - 2007 წლის ნოემბერში ჩადენილია მძიმე დანაშაულთა მთელი წყება.
თუ ეს დადასტურდა და დამტკიცდა, იურიდიულად თუ გაფორმდა, საზოგადოებრივი აზრი მთელ მსოფლიოში ჩამოყალიბდება სასამართლო გადაწყვეტილების მიხედვით. ჩვენ შევძლებთ, მთელ მსოფლიოს ავუხსნათ, რა და როგორ მოხდა. გასაგებია, რომ არ იქნება იოლი ამოცანა, როდესაც კაცი „დემოკრატიის შუქურად“ არის გამოცხადებული, ძალიან ძნელია ზოგისთვის, არ დაუხუჭოს თვალი. ფაქტობრივად, იმ წერილში წერია, დამნაშავეა, მაგრამ დაუხუჭეთ თვალიო. დაუხუჭავს თუ არა თვალს, ეს არა ჩვენი, არამედ საასამართლოს გადასაწყვეტია.
თქვენ თქვით, რომ თუ ამას საქართველო აარიდებდა თავს, იქნებოდა სხვა - რატომ უნდა აერიდებინა თავი, კოაბიტაციის გამო, თუ არ იყავით დარწმუნებული, რამდენად მყარ მტკიცებულებებს შეაგროვებდა პროკურატურა? რატომ აკეთებდით ასეთ განცხადებებს?
- ალ კაპონე იყო დამნაშავე, ყველამ იცოდა, მაგრამ ვერ გროვდებოდა მასალები. თუ საქართველო ვერ დააგროვებდა მასალებს, მაშინ ამ საქმის აღძვრას ჩვენ არ ვურჩევდით. მაგრამ თუ დაგროვილია იმდენი მასალები, რომ ადასტურებს იმას, რაც ჩვენ ისედაც ვიცით, ანუ თუ იურიდიულადაც კარგად ჩანს და იკვეთება დანაშაული, მაშინ საქართველო ამ რისკზე წავა, მიუსჯის და არც არაფერს არ დაკარგავს დემოკრატიის განვითარების თვალსაზრისით. პირიქით, გადადგამს ნაბიჯს წინ.
მაგრამ ისეთ შემთხვევაში, როგორც ადრე ხდებოდა, იმ დროს, როდესაც ამ ინტერვიუებს ვაძლევდი, პროკურატურა ერთს ამბობდა, სასამართლო - მეორეს და ა.შ. მაგ დროს რისკის გაწევა, რა თქმა უნდა, ძალზე საშიში იქნებოდა.
აქ ყველაფერი დამოკიდებულია იმაზე, როგორ არის მომზადებული ეს საქმე. მე დარწმუნებული ვარ, მათ შეუძლიათ ათობით ათასი ადამიანი დაკითხონ ჩემი ჩათვლით - ნამდვილად გამოიკეთება სააკაშვილის დანაშაული, ძალიან მძიმე დანაშაული.
ყველაფერს რომ თავი დავანებოთ, ჩემთან ხომ დამნაშავეა? მე თუ რუსეთის აგენტი ვიყავი და მან არ დამიჭირა, ეს ხომ ნიშნავს რომ ისიც რუსეთის აგენტია და შეკრულია ჩემთან?- თუ არ ვიყავი და გამომაცხადა, იმის მაგივრად ადამიანის უფლებები დაეცვა, ადამიანებზე თავდასხმა დაიწყო. ჩემთან რომ ასე მოიქცა, პარლამენტის წევრთან, წარმოიდგინეთ, დაუცველ მოქალაქეებს როგორ მოექცა...
7 ნოემბრის დილას, ყვითლიანები რომ მოვიდნენ, ჩემი და დათო უსუფაშვილის თვაწინ ჩააგდეს მანქანაში გოგა ხაინდრავა, ამის შემდეგ დაიწყო მასობრივი დარბევები მთელ ქალაქში - რამდენი წელიც არ უნდა გასულიყო, ეს მაინც გამოძიებული იქნებოდა. „იმედი“ რომ დახურა, ორსულ ქალებს, ჟურნალისტებს, ცემა-ტყეპა რომ გაუმართა, იმდენი ადამიანის ჯანმრთელობა და რეპუტაცია რომ შეიწირა; კობა დავითაშვილს რომ კლავდნენ - პარლამენტის წინ „მოკლული“ კაცი გორში რომ აღმოჩნდა და ნათესავმა რომ უშველა - ეს ყველაფერი როგორ დაავიწყდებოდა ხალხს?
მე არ დამავიწყდა. ვინც ჩაიდინა და ვინც ფილმი გადაიღო „ნოემბრიდან ნოემბრამდე“, იმის აზრებს რომ მეუბნებით, ასე არ ჰგონიათო... ნიკა გვარამიაც ნაკლები დამნაშავე არაა - ეს უბრალოდ, მორალურად დამნაშვეა, ის - კრიმინალია. რა თქმა უნდა, გვარამია იბრძოლებს იმისათვის, რომ მიხეილ სააკაშვილი მართალი იყო და რუსული გადატრიალება ხდებოდა. აბა რას იტყვის, დამნაშავე ვიყავი და პატიოსან ხალხს ცილს ვწამებდიო? მაგისი ვაჟკაცობა „ნაციონალურ მოძრაობას“ არ აქვს.
„ნაციონალურ მოძრაობას“ ჰქონდა შანსი, ეღიარებინა შეცდომები, მოეხადა ბოდიში. მან ჩათვალა, რომ უნდა გადავიდეს შეტევაზე და ბოდიშის ნაცვლად რუსეთის აგენტებს გვეძახიან დღესაც. მაპატიეთ და უხერხულია გივი თარგამაძისგან თავის დაცვა...
თქვენ თქვით, რომ სასამართლო, კუბლაშვილი დამოუკიდებელია. ვიცით, რომ დამოუკიდებელია ივანიშვილისა და ხელისუფლებისაგან, მაგრამ რამდენად დამოუკიდებელია ნაციონალებისგან?
- გინდაც „ნაციონალური მოძრაობის“ საიდუმლო წევრი იყოს, მაინც მოუწევს იმ ბრალდებებზე პასუხის გაცემა. ჩვენ ვენდობით სასამართლოს, ისეთს, როგორიც არის, ისეთს, რომელიც გადახრილია სადღაც, ვიღაცისკენ, მაინც ვენდობი, რადგან დარწმუნებული ვარ, თუ არის საკმარისი მტკიცებულებები (და უნდა იყოს, ეს ისეთი საქმეა), შესაბამისი შედეგი დადგება. როგორც კი აღმკვეთ ღონისძიებას შეუფარდებენ დაუსწრებლად, იმწუთას გაირკვევა, სად და როგორ დადგება სასამართლო.
თუ დადასტურდა სასამართლოში სააკაშვილის ბრალეულობა, ასეთ შემთხვევაში საქართველოს იმიჯს რა ელის? - თქვენც აღნიშნეთ, რომ სააკაშვილი „დემოკრატის შუქურად“ ჰყავდათ აღიარებული...
- საქართველოს ხელისუფლებას ექნება დამატებითი თავისტკივილი და სამუშაო უცხოეთში, რომ განმარტოს თავისი მოქმედებები. ეს არ იქნება იოლი, იქნება ძალიან ძნელი, მაგრამ მოგვიწევს მუშაობა. მათ შორის, იმ მასალების წარდგენა, რის საფუძველზეც ეს მოხდა.
ამიტომაც არიან მოწვეული ძალიან ცნობილი პროკურორები მთელი მსოფლიოდან, ამიტომაც ჩამოდის კიდევ სხვა ხალხი. ჩვენ ფართო მასშტაბით წარვადგენთ მასალებს მსოფლიოს წინაშე - დე, ყველა მიხვდეს, რომ აქ პოლიტიკური დევნა კი არა, პატიოსანი გამოძიება ხდება.
ჩემს წრეში არ ვიცნობ ადამიანს, ვისაც ჰგონია, რომ 2007 წელს სააკაშვილი სწორად მოქმედებდა. თვითონაც აღიარა, რომ სწორად არ მოიქცა და სწორედ ამიტომ გადადგა. მას მიაჩნია, რომ ეს გადადგომა საკმარისია. სააკშვილი გადადგა და ერთი კაბინეტიდან მეორეში გადაჯდა, თითქოს სხვა დანიშნა, სინამდვილეში მაშინაც თვითონ მართავდა ქვეყანას და 45 დღეში ისევ გახდა პრეზიდენტი. ეს არ არის ადეკვატური სასჯელი იმისა, რაც ჩაიდინა. ამიტომ ამას ნუ დაგვამადლიან, ესეც თვითონ არ გაუკეთებიათ, უკარნახეს. ვიცით ვინ უკარნახა და რომელ კაბინეტში რა დაიგეგმა - გადადგომასაც არ აპირებდა.
ამის შემდეგ მან გააყალბა არჩევნები, შემდეგ საგანგებო მდგომარეობა რომ გამოაცხადა, მთელი მსოფლიო დაესია და მოახსნევინეს, უთხრეს, რომ არც სახელმწიფო გადატრიალება არ ყოფილა და არც რუსეთი იყო შუაში.
ყველაზე საინტერესო კი ის არის, რომ ეს თითქოს, სახელმწიფო გადატრიალება არ გამოძიებულა, საქმე გადატრიალების შესახებ არ გახსნილა და მე, მაგალითად ე.წ. რუსეთის აგენტი, დაკითხულიც არ ვყოფილვარ. ასევე, კოკო გამსახურდია, გოგა ხაინდრავა, შალვა ნათელაშვილი, ოთხნი გამოგვაცხადეს მაშინ აგენტებად.
მიხეილ სააკაშვილს მე ერთი მოქალაქე, ჩემს წილს, რაც მე მომაყენა ტკივილი და ზიანი, თუ ვიპოვი ჩემს თავში ძალას, ვაპატიებ, მაგრამ რაც ქართველ ხალხს და ქართულ სახელმწიფოს გაუკეთა, საქართველო ვერ აპატიებდა. რამდენიც გინდა იმდენი ადვოკატი ჰყავდეს და მეც რომ მეკისრა მისი ადვოკატირება, ვერაფერი ვერ უშველიდა.
ახლა იკვეთება სრულიად ახალი გარემოებები, არაფერი არ მიკვირს, მიხეილ სააკაშვილისგან მოსმენილი მაქვს, როგორ დაბობმავდა ჩემს მშობლიური ქალაქ ბათუმს, ასეთი მანიაკისგან არაფერი არ მიკვირს. ვიცით, როგორ გეგმავდა 7 ნოემბერს - ვენაცვალე საქართველოს, 4-ში თათბირი ჩაატარა ვანო მერაბიშვილმა და 5-ში მთელმა საქართველომ ვიცოდით, ვინ რა თქვა იმ თათბირზე - ახალი არაფერი არ არის.
ანუ ეს ნაბიჯი გამართლებულია?
- ჩემი აზრით, მასალები თუ ისეა აწყობილი იურიდიულად, როგორც საჭიროა, საქართველოს არანაირი რისკი იმიჯის შერყევის, არ ემუქრება. თუ მოვახერხებთ ამ საქმის სასამართლოს მეშვეობით გადაწყვეტას, დემოკრატია საქართველოში გაძლიერდება და არ დასუსტდება. თუ ამას ვერ მოვახერხებთ, დიახ არსებობს საფრთხე, რომ ჩვენ დავრჩეთ დემოკრატიის რომელიღაც კლასში.