"მეხუთე კოლონაზე მომრავლებულ პრორუსულ ორგანიზაციებზე გახშირებული საუბრების გამო, ღია წყაროებით მოვიძიე ის ორგანიზაციები, რომლებიც ამა თუ იმ პარამეტრით თუ დაშვებებით შეიძლება ამ კატეგორიაში მოხვდნენ. იატაკქვეშა პრორუსულ ორგანიზაციებზე ინფორმაცია არ მაქვს, მაგრამ ლეგალურად მოქმედნი და ხილვადი, სულ ექვსია. ამას ემატება პირობითად პრორუსული 10-12 მეტნაკლებად აქტიური ინდივიდი ინტელექტუალური წრეებიდან“, - აცხადებს დამოუკიდებელი ექსპერტი ზაალ ანჯაფარიძე.

მისი თქმით, რუსეთი დაინტერესებულია საქართველოში მოახდინოს მისი მომხრე ძალების კონსოლიდირება, ეს კონსოლიდირება კი მისივე განცხადებით, ვერ მოხერხდება ფინანსური დახმარების გარეშე.

For.ge. ზაალ ანჯაფარიძეს ესაუბრა

როგორც დამოუკიდებელი ექსპერტი, როგორ შეფასებთ ქვეყანაში მიმდინარე პოლიტიკურ პროცესებს და იმ საფრთხეებს, რომელიც ქვეყანას რუსეთის მხრიდან ელოდება?

ზაალ ანჯაფარიძე: მას შემდეგ რაც საქართველომ დამოუკიდებლობა მოიპოვა, საქართველოსთან მიმართებაში ეს საფრთხეები ყოველთვის არსებობდა, რადგან რუსეთი ამ დამოუკიდებლობას ვერ ეგუებოდა. ეს საფრთხეები გაიზარდა 2008 წლის აგვისტოს ომის შემდეგ - მას შემდეგ, რაც რუსეთმა მოახდინა ჩვენი ტერიტორიების ოკუპაცია და თავისი სამხედრო ძალით დაბრუნდა საქართელოში და დღეს ჩვენი დედაქალაქიდან 40 კილომეტრის მოშორებით დგას. გარდა ამისა, არის საფრთხე, რომ ხელახლა განახლდეს რუსეთის მხრიდან საქართველოს მიმართ დექსტრუქციული ქმედებები, რუსეთის შორსმიმავალი სტრატეგიული მიზნებიდან გამომდინარე.

რა არის ეს მისი შორსმიმავალი სტრატეგიული გეგმები?

- გავლენის სფეროების აღდგენა პოსტსაბჭოურ სივრცეზე. მოგეხსენებათ „ევრაზული კავშირის“ და „საბაჟო კავშირის“ აღდგენის იდეა უკვე დეკლარირებულია. რუსეთი სხვადასხვა მეთოდებით ცდილობს ამ კავშირში პოსტსაბჭოთა ქვეყნების გაერთიანებას. ასევე, რუსეთის სტრატეგიულ ინტერესებში შედის ამიერკავკასიაში მის ერთადერთ მოკავშირესთან სასომხეთთან პირდაპირი სახმელეთო გზის გაჭრა. აქიდან გამოდინარე, იზრდება იმის ალბათობა, რომ ამის გაკეთებას შეეცადოს საქართველოს გავლით.

რუსეთი გრძნობს, რომ პოსტსაბჭოტა სივრცე მას ნელ-ნელა ეცლება ხელიდან. მიმდინარეობს გავლენების სფეროებისთვის ბრძოლა და ეს დღეს დადასტურდა უკრაინის მაგალითით. აქედან გამომდინარე, ის ყველანაირად შეეცდება ამ პროცესს ხელი შეუშალოს. ვიცით რა მისი მოქმედების მეთოდები, იზრდება იმის ალბათობა, რომ მან მიმართოს ხისტ მეთოდებს, მათ შორის სამხედრო ძალების გამოყენებით. ჩვენი ქვეყანა კი არის მისი მოქმედების ერთ-ერთი სამიზნე.

ეს არის გარე საფრთხეები, მაგრამ რაც შეეხება შიდა საფრთხეებს, ვფიქრობ, რომ უკვე თვალნათელია ქვეყანაში არსებული მძიმე სოციალურ ეკონომიკური ფონი, მთელი რიგი მოუგვარებელი პრობლემები, არსებული დაძაბულობა ძირითად პოლიტიკურ მოთამაშეებს შორის. ამას ემატება ის ღირებულებითი კონფლიქტი საზოგადების სხვადასხვა დაჯგუფებებს შორის, რომლის მოწმეებიც ჩვენ ახლახან გავხდით სწორედ ანტიდისკრიმინაციული კანონის განხილვის პროცესში. ამ ღირებულებითმა და მსოფლმხედველობრივმა კონფლიქტმა შეიძლება გარკვეული ჯგუფების ზემოქმედებით სახიფათო სახე მიიღოს და დაპირისპირებაში გადაიზარდოს.

ადამიანები, რომლებიც ეწინააღმდეგებოდნენ ამ კანონპროექტის მიღებას, მათ შორის ბიზნესმენი ლევან ვასაძე აცხადებდა, რომ თუ კი ანტიდისკრიმინაციული კანონი იქნებოდა მიღებული, ეს ძალიან მძიმე შემდეგებს გამოიწვევდა საქართველოს ხელისუფლებისთვის. როგორ ფიქრობთ, კანონპროექტის განხილვა გაცილებით ადრე რომ დაწყებულიყო, გახდებოდა ეს ასეთი დაპირისპირების და დაძაბულობის საბაბი?

- გეთანხმებით თქვენს შეფასებაში. როდესაც ასეთი სენსიტიური თემაზე შემოდის საკანონმდებლო ინიციატივა იმის გათვალისწინებით, რომ ჩვენი საზოგადოება ძირითადად ტრადიციონალისტური საზოგადეობაა, რა თქმა უნდა, ხელისუფლების პასუხისმგებლობა იყო, რომ ამ კანონზე განხილვა დაეწყო გაცილებით ადრე, მოეხდინა ყველა დაინტერესებული მხარის ჩართვა და მათი ინფორმირება.

ბოლოს და ბოლოს, საზოგადოებრივი მაუწყებლის ეთერით შეიძლებოდა მომხდარიყო საკითხის ფართოდ განხილვა. ვფიქრობ, რომ ამ მხრივ ხელისუფლებამ შეცდომა დაუშვა და შედეგად მიიღო ის, რომ ადამიანები, რომლებიც საერთოდ არ არიან გაცნობიერებული ამ კანონის აღქმის მნიშვნელობაზე, ისინი უნებლიედ აღმოჩნდნენ ამ კანონის მოწინააღმედეგეთა რიგებში.

მეორე საფრთხე გახლავთ ის, რომ რუსეთი რომელიც ახლა ცდილობს საკუთარი თავი წარმოაჩინოს მსოფლიოში კონსერვატიულ-ტრადიციული ღირებეულების ერთადერთ დამცველად, შეეცდება, რომ საქართველოში მოახდინოს ამ ძალების კონსოლიდირება, იმ ერთიანი დროში ქვეშ, რომ მიდის ბრძოლა ტრადიციული და ჩვენი ეროვნული ფასეულობის დაცვისათვის. შესაძლოა ამის ნიადაგზე შეეცადოს საზოგადოებაში დაპირისპირების მორიგი ტალღის ინიცირებას. არ გამოვრიცხავ, რომ მას ასეთი განზრახვა და გეგმები ჰქონდეს. მითუმეტეს ხედავს, რომ ამისთვის საკმაოდ ნაყოფიერი ნიადაგია.

ძალიან დიდი ხანია ქვეყანაში ლაპარაკი მიდის მეხუთე კოლონაზე და ამაზე ღიად საუბრობენ როგორც ხელისუფლების წარმომადგენლები, ასევე ექსპერტები. მათ შორის თქვენც. თქვენ აღნიშნეთ, რომ ღია წყაროებით მოვიძიეთ ის ორგანიზაციები, რომლებიც ამა თუ იმ პარამეტრით შეიძლება ამ კატეგორიაში მოხვდნენ. ვინ არიან ეს ადამიანები?

- როდესაც ჩვენ ვსაუბრობთ პრორუსული ორიენტაციის ორგანიზაციების მომრავლებაზე, ჩვენს პოლიტიკოსებს ახასიათებს ასეთი მანკიერი თვისება, რომ ამბობენ მრვალს, მაგრამ არ აკონკრეტებენ რას მოიცავს ეს მრავალი. ყოველ შემთხვევაში მე დავიტერესდი ამ საკითხით და ჩემთვის ხელმისაწვდომ საჯარო სივრცეში მოვიძიე ინფორმაცია იმ ორგანიზაციებზე, რომლებიც მეტ-ნაკლებად ინტესიურად და რეგულარულად აფიქსიერებენ თავიანთ პრორუსულ დღის წესრიგს და აპალოგიას უწევენ რუსეთთან დაახლოების იდეას, აქვთ მუდმივი კონტაქტები სხვადასხვა რუსულ ორგანიზაციებთან. დადიან მოსკოვში საქართველოს თემათიკაზე გამართულ ღონისძიებაზე, ან მასპინძლობენ რუს ექსპერტებს, აწყობენ სხვადასხვა ტიპის ფორუმებს. ხდება იმ იდეების კულტივაცია, რომ საქართველოს არაფერს არ მოუტანს ევროპული ინტეგრაცია და მან უმჯობესია იფიქროს რუსეთთან ურთიერთობის დარეგულირებაზე და მასთან დაახლოებაზე. ანუ, ასეთი ტიპის ორგანიზაციები საქრთველოში არის სულ 5 თუ 6.

შეგიძლიათ დაასახელოთ, რომელია ეს ორგანიზაციები?

- თავს შევიკავებ მათი დასახელებისგან. ჩვენ ვიცით მათი სახელი და გვარები, ისინი ფიგურირებენ რუსულ გამოცემებში. როდესაც პრეტენზია გვაქვს დემოკრატიულ საზოგადოებაზე, ჩვენ უნდა შევეგუოთ იმას, რომ ვიღაცას ექნება საკუთარი მოსაზრება საგარეო პოლიტიკურ ორიენტაციაზე. თუ ეს ორგანიზაციები კანონს და კონსტიტუციას არ არღვევენ მათ უნდა ჰქონდეთ საკუთარი მოსაზრების გამოხატვის უფლება. არავის არ აქვს უფლება მათ ეს აუკრძალოს, თუ მათი საქმიანობა კონფლიქტში არ მოდის კანონთან.

საჯარო განცხადებები რომ „ევრაზიული კავშირი“ ეს არის ქვეყნის მომავალი, იგივე რუსეთის სახელმწოფო სათათბიროს დეპუტატების ჩამოყვანა, მიხეილ ხუბუტიას გახშირებული ვიზიტები და შეხვედრები, განცხადებები და გზავნილები, რომელსაც რუსეთი იქ მოღვაწე ქართველების სახელით აკეთებს, რამდენად ჯდება პოლიტიკურ ჩარჩოში?

- მათ ძალიან კარგად იციან, რომ თუ უნდათ საქართველოში გააგრძელონ ფუნქციონირება, ისინი არც ერთი წუთით და მილიმეტრით არ უნდა გასცდნენ კანონის ჩარჩოებს, ამიტომაც ყველაფერს აკეთებენ სწორედ ისე, რომ ვერავინ ვერ მოედავოს მათ კანონის დარღვევაში. როდესაც სჭირდებათ დემოსტრაციის გამართვა, იღებენ მერიისგან ნებართვას. მათ კარგად იციან, რომ თუ ისინი დაარღვევნ კანონს და კონსტიტუციას, მათ წინააღმდეგ გატარდება შესაბამისი ზომები.

რაც შეეხება იმას, როგორ შეიძლება შეფასდეს მათი საქმიანობა, აქ უფრო ზნეობრივ კატეგორიაზეა სააუბარი. გარდა იმ პირებისა ვინც თქვენ მოიხსენიეთ, ქართულ-რუსულ ფორუმებში მონაწილეობენ ჩვენ ექსპერტები და მეცნიერები, რომლებსაც ვერანაიარად ვერ დავწამებთ პრორუსულ ორიენტაციას. სამეცნიერო კონტაქტები და აზრთა გაცვლა-გამოცვლა, ეს პირიქით ხეშემწყობიც არის, რომ ორ ქვეყანას შორის ურთიერთობა არ დაიძაბოს.

მაგრამ, რაც შეეხება ძირგამომთხრელ საქმიანობას, იგივე რეფერენდუმის შესახებ განცხადებას, მათ შეუძლიათ რაც უნდათ ის თქვან, მაგრამ სახელმწიფოს გადასაწყვეტია ჩაატარებს თუ არა რეფერენდუმს. რომც ჩატარდეს რეფერენდუმი, არ მგონია, რომ საქართველოს მოსახლეობის უმრავლესობამ ხმა მისცეს საქართველოს დაბრუნებას იქ, საიდანაც გამოსვლაში ჩვენ მსხვერპლი გავიღეთ.

„ევრაზიული კავშირის“ მიერ ორგანიზებული ღონისძიებების პარალელურად, რუსეთიდან ჩამოდის თენგიზ კიტოვანი, რომელმაც სამოქალაქო საზოგადოების დაფუძნებაზე გააკეთა განცხადება...

- დავსვათ კითხვა ასე - კიტოვანს ქართულ საზოგადოებაში სოციალური საყრდენი გააჩნია? რა თქმა უნდა, - არა. თუკი ადამიანს საზოგადოებაში არ აქვს სოციალური საყრდენი, არ აქვს იმიჯი, დაკარგული აქვს ნდობა, მას არაფერი შეუძლია. კოტოვანისადმი საზოგადოების აბსოლუტურ უმრავლესობას ცალსახად აქვს ნეგატიური დამოკიდებულება. მისი სახით ბუას შექმნას და თეორიების აგორება არ მგონია, რომ გამართლებული იყოს.

როდესაც საუბარია მეხუთე კოლონაზე და მათ აქტიურობაზე, აქვე საუბრობენ ამ ორგანიზაციების საეჭვო და არალეგალურ დაფინანსებაზე. არსებობს ინფორმაცია, რომ რუსეთში მცხოვრები ბიზნესმენები და ამ შემთხვევაში საუბარია მიხეილ ხუბუტიაზე, რომელიც დაახლოებული პირია რუსეთის პრეზიდენტთან, აფინანსებს არასამთავრობო ორგანიზაციებს და ასევე გარკვეულ მედია-საშუალებას. ხუბუტიას ამ შემთხვევაში კეთილი განძრახვა ამოძრავებს, თუ ამას გარკვეული პოლიტიკური მიზეზი აქვს, რომ ისინი შემდეგ გახდნენ რუსეთის დასაყრდენი. როგორ ფიქრობთ, ეს არალეგალური დაფინანსების საკითხები უნდა გახდეს თუ არა შესაბამისი ორგანოების დაინტერესების საკითხი?

- თუ საქართველოში შემოდის არალეგალური დაფინასება, ამისთვის არსებობენ შესაბამისი მონიტორინგის სტუქტურები, რომელთა პირდაპირი მოვალეობაა ამის აღკვეთა. ჩვენთან საკმაოდ გამართულად მუშაობს მონიტორინგის სამსახური, რომელიც ფინანსურ მაქინაციებს სწავლობს. წესით, ეს არ უნდა გამოეპაროთ. ეს ფული საიდანღაც ხომ შემოდის, ჩემოდნებით ხომ არ შემოაქვთ? გარკვეული საბანკო გადარიცხვები კეთდება და შემდეგ ამის მონიტორინგი და ადრესატის გარკვევა, ვფიქრობ, რომ სირთულეს არ წარმოადგენს.

რა თქმა უნდა, რუსეთი დაინტერესებულია, რომ საქართველოში მოახდინოს მისი მომხრე ძალების კონსოლიდირება, ეს კონსოლიდირება ვერ მოხერხდება ფინანსური დახმარების გარეშე. რამდენადაც მე ვიცი ეს ფინანსური დახმარება ხორციელდება და შესაბამისად, ის სტრუქტურები, რომლებიც პასუხისმგებელნი არიან ქვეყნის უსაფრთხოებაზე, არ უნდა გამოეპაროთ. მათი მოქმედების მასშტაბებიდან გამომდინარე, არ მგონია, რომ მათ დაფინანსების ადეკვატური საქმეები ჰქონდეთ ჯერ გაკეთებული.

ჩვენ ყველამ ვნახეთ ამ ხნის განმავლობაში რა მცირერიცხოვანი იყო მათი გამოსვლები, მათი დემონსტრაციები, ანუ ფაქტი მოწმობს იმაზე, რომ საზოგადოებაში ფართო დასაყრდენი მათ არ აქვთ ამ ეტაპზე. შეიძლება ჰყავდეთ ფარული მომხრეები, მაგრამ ისინი ვერ ბედავდნენ თავიანთი პოზიციის ღიად დაფიქსირებას. ამიტომაც არის საჭირო, რომ ჩვენთან ტარდებოდეს მიუკერძოებელი სოციალური კვლევები, რომლებიც ნათლად დაგვანახებენ ჩვენი საზოგადოების განწყობის რეალურ სურათს.