პოლონეთის საპრეზიდენტო არჩევნებში კონსერვატორმა კანდიდატმა, კაროლ ნავროცკიმ გაიმარჯვა. მისი პლატფორმა დონალდ ტრამპის ლოზუნგებს იმეორებს. ევროკავშირის ლიბერალური საზოგადოება გლოვობს და მმართველი სამოქალაქო პლატფორმა ახალ სახელმწიფოს მეთაურთან დაპირისპირებას ელის.

ტრამპის მომხრე და კიევის ნატოში გაწევრიანების წინააღმდეგი

„ჩვენ გავიმარჯვებთ და გადავარჩენთ პოლონეთს“, - დაჰპირდა კონსერვატორი კანდიდატი კაროლ ნავროცკი ამომრჩეველს. მეორე ტურს მან ხმების 50,89% მიიღო და ლიბერალ რაფალ ტრჟასკოვსკის გაუსწრო, რომელმაც 49,11% მიიღო.

ნავროცკი, არჩევნებში უპარტიო კანდიდატად იყრიდა კენჭს, თუმცა ღიად იცავდა „კანონისა და სამართლიანობის“ (PiS) პარტიის ხაზს და პრემიერ-მინისტრ დონალდ ტუსკის მთავრობას პოლონეთისთვის საზიანო პოლიტიკის გატარებაში ადანაშაულებდა. ის ამტკიცებდა, რომ ვარშავამ აშშ-ის პრეზიდენტ დონალდ ტრამპს უნდა დაუჭიროს მხარი. პოლიტიკოსი მუდმივად იყო გახვეული სკანდალებში, მაგრამ უცნაურია, რომ მათ მისი პოპულარობა არ შეუმცირებიათ. მას უძრავი ქონების თაღლითობაში ადანაშაულებდნენ. ყველაზე გახმაურებული ამბავი ეხებოდა იმას, თუ როგორ გაგზავნა მან პენსიონერი მოხუცებულთა თავშესაფარში, ბინის სანაცვლოდ. მედიაში ასევე ცოტა ხნის წინ გავრცელდა ინფორმაცია იმის შესახებ, თუ როგორ გაატარა დრო ბალტიის ზღვის სანაპიროზე მდებარე მდიდრულ სასტუმროში მეძავებთან ერთად. ნავროცკიმ უარყო ეს ბრალდებები და პირობა დადო, რომ უჩივლებდა ამ სტატიების გამომქვეყნებელ გამოცემებს.

ურთიერთობები კიევთან

მეორე ტურში ამომრჩეველთა აქტივობამ რეკორდული 72% შეადგინა. ერთი თვის წინ, რაფალ ტრზასკოვსკი, როგორც ჩანს, რბოლის ფავორიტი იყო, თუმცა არა უდავო ფავორიტი. თუმცა, პირველი ტურის შემდეგ, მესამე ადგილზე გასულმა ულტრამემარჯვენე კანდიდატმა, სლავომირ მიენტსენმა, რომელიც ასევე მოითხოვს უკრაინაში ჯარების არ გაგზავნას და ჩრდილოატლანტიკურ ბლოკში მისი შესვლის წინააღმდეგ წასვლას, მხარი დაუჭირა ჩამორჩენილ ნავროცკის.

მენცენმა შესთავაზა, რომ ტრჟასკოვსკის და ნავროცკის ხელი მოეწერათ დეკლარაციისთვის, რომელიც, სხვა საკითხებთან ერთად, უარყოფდა კიევის ნატოში გაწევრიანების მხარდაჭერას. ნავროცკი დაეთანხმა და განაცხადა, რომ წინააღმდეგ შემთხვევაში „მთელი ალიანსი ომის მდგომარეობაში აღმოჩნდებოდა რუსეთის ფედერაციასთან“.

პოლონეთი უკრაინის მთავარ მოკავშირედ ითვლება. 2022 წლის თებერვლიდან ქვეყანამ უკრაინელი ლტოლვილების დიდი ნაწილი მიიღო და კიევისთვის დასავლური იარაღის მიწოდების მთავარ ცენტრად იქცა. გარდა ამისა, რესპუბლიკა კიევის ათ უმსხვილეს სამხედრო დონორს შორისაა.

კიელის მსოფლიო ეკონომიკის ინსტიტუტის მონაცემებით, პოლონეთმა მეზობელ სახელმწიფოს სამხედრო მიზნებისთვის 3.7 მილიარდი ევრო გამოუყო. გარდა ამისა, ვარშავა მუდმივად უჭერდა მხარს მოსკოვზე ზეწოლის გაძლიერებას და კიევის დახმარების გაგრძელებას. იანვარში პოლონეთმა ევროპის საბჭოს თავმჯდომარეობა მიირო და ერთ-ერთ მთავარ მიზნად უკრაინის ევროპული ინტეგრაცია გამოცხადდა. თუმცა, მეორე ტურის შედეგები ანტიუკრაინელი ამომრჩევლების ხმებმა განსაზღვრა. CBOS-ის (Centrum Badania Opinii Społecznej) სოციოლოგიური ცენტრის მიერ ჩატარებული საზოგადოებრივი აზრის ბოლოდროინდელი გამოკითხვების თანახმად, პოლონელების მხოლოდ 50% უჭერს მხარს უკრაინელი ლტოლვილების მიღებას, თუმცა ორი წლის წინ ეს მაჩვენებელი 31%-ით მეტი იყო.

უკრაინის საკითხი ნავროცკისა და ტრჟასკოვსკის შორის საარჩევნო დებატების დროს ყველაზე აქტუალური თემა გახდა.

ნავროცკიმ პირობა დადო, რომ „ყველაფერს გააკეთებს უკრაინის სამხედრო მხარდასაჭერად“, ამასთანავე ხაზგასმით აღნიშნა, რომ არ დაუშვებს პოლონეთის „უკრაინული საქონლის მეორად ბაზარად გადაქცევას“.

ნავროცკის გამარჯვების მიუხედავად, პოლონეთის საგარეო პოლიტიკაში სერიოზული ტრანსფორმაცია არ მოხდება. ვარშავა ნებისმიერ შემთხვევაში კიევის მთავარ მოკავშირედ დარჩება ევროპაში და ნავროცკი არ აპირებს უკრაინისთვის სამხედრო დახმარებაზე უარის თქმას.

რას ნიშნავს კონსერვატორების გამარჯვება?

სინამდვილეში, კაროლ ნავროცკის გამარჯვება ნიშნავს, რომ ქვეყანაში ამჟამინდელი ორმაგი ხელისუფლება გაგრძელდება და პრემიერ-მინისტრი დონალდ ტუსკი ვერ შეძლებს მის მიერ დაგეგმილი რეფორმების დასრულებას. არ არის გამორიცხული, რომ კაროლ ნავროცკი შესაძლოა კიდევ უფრო კონფრონტაციული და რადიკალური აღმოჩნდეს, ვიდრე ანდრეი დუდაა, რომელიც თანამდებობას ტოვებს.

IMEMO RAS-ის უფროსმა მკვლევარმა დიმიტრი ოფიცეროვ-ბელსკიმ TRT-სთან ინტერვიუში აღნიშნა, რომ პოლონეთში პრეზიდენტს არ აქვს ფართო უფლებამოსილებები და მათი განხორციელების რესურსები.

„თუმცა, პრეზიდენტის პოზიცია შეიძლება კრიტიკულად მნიშვნელოვანი იყოს საკითხების უმეტესობის გადაჭრისას. მას შეუძლია გავლენა მოახდინოს საგარეო პოლიტიკის საკითხებზე ელჩების დამტკიცებისა და დანიშვნის გზით, თავისუფალია თავად აწარმოოს მოლაპარაკებების პროცესი, შეუძლია ვეტო დაადოს პარლამენტის გადაწყვეტილებებს და ა.შ. და თუ პრეზიდენტი მზად არის შეტაკებებისთვის, პრემიერ-მინისტრთან და მოქმედ მთავრობასთან დავისთვის, მაშინ მის პოზიციას აღარ შეიძლება ეწოდოს ძალიან სუსტი. მაგრამ ამავე დროს, მას არ აქვს რესურსები, როგორც ასეთი, საგარეო და საშინაო პოლიტიკის განსახორციელებლად“, - განმარტა პოლიტოლოგმა.

წყარო: https://trt.global/russian/article/7784371c4d0e