აშშ-ის პრეზიდენტმა, დონალდ ტრამპმა თავისი პირველი ოფიციალური უცხოური ვიზიტი კვლავ ახლო აღმოსავლეთში განახორციელა. ვიზიტამდე, ომანის შუამავლობით, შეერთებულ შტატებსა და „ანსარ ალაჰს“ (ჰუსიტი ამბოხებულები) შორის ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ შეთანხმება გაფორმდა. შეთანხმების თანახმად, ჰუსიტები არ დაესხმებიან თავს ბაბ ალ-მანდაბის სრუტეში გამავალ ამერიკულ გემებს.

დონალდ ტრამპმა ხაზგასმით აღნიშნა, რომ მან შეწყვიტა ამბოხებულების წინააღმდეგ დარტყმები: „ჰუსიტებმა, სულ მცირე, გვითხრეს, რომ აღარ სურთ ბრძოლა. მათ არ სურთ ბრძოლა. ჩვენ ამას პატივს ვცემთ“.

ასევე, ამ ვიზიტის წინა დღეს, რეგიონში დესტრუქციულ საქმიანობაში ჩართული PKK-ს ტერორისტულმა დაჯგუფებამ განიარაღება და დაშლა გადაწყვიტა. ISIS-ის ტერორისტული დაჯგუფებაც თითქმის ნეიტრალიზებულია.

ტრამპის ახლო აღმოსავლეთში ვიზიტამდე, სტამბოლში რუსეთისა და უკრაინის პრეზიდენტების, ვლადიმერ პუტინისა და ვოლოდიმირ ზელენსკის, სამიტია მოსალოდნელი. თეთრმა სახლმა განაცხადა, რომ თუ რუსეთის სახელმწიფოს მეთაური სამიტზე დასასწრებად თურქეთს ეწვევა, დონალდ ტრამპიც იქ ჩავა. ამიტომ, აშშ-ის ლიდერის ვიზიტი შეიძლება განვიხილოთ, როგორც ვიზიტი რეგიონში, რომელიც განახლდება ან აღდგება.

თეთრი სახლის პრეზიდენტმა განაცხადა, რომ ამ ტურნეს ფარგლებში ისრაელს არ ეწვევა. საუდის არაბეთში, ყატარსა და არაბთა გაერთიანებულ საემიროებში ვიზიტის დროს მან უფრო მეტად ეკონომიკურ და სავაჭრო ურთიერთობებზე გაამახვილა ყურადღება. თუმცა, არსებობს პოლიტიკური მიზნებიც. მიუხედავად იმისა, რომ დონალდ ტრამპმა საჯაროდ განაცხადა, რომ მას სურს საუდის არაბეთსა და ისრაელს შორის ურთიერთობების ნორმალიზება, თეთრმა სახლმა აღიარა, რომ ამ ეტაპზე ეს შეუძლებელი იქნება. ამის ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი ღაზაში მიმდინარე ომია.

ცოტა ხნის წინ, ისრაელის პრემიერ-მინისტრმა, ბენიამინ ნეთანიაჰუმ განაცხადა, რომ ისინი ღაზას სექტორზე ფართომასშტაბიან შეტევას დაიწყებენ. ამიტომ, ვაჭრობის სფეროში თანამშრომლობის საკითხები უფრო აქტუალური გახდა.

საუდის არაბეთის პრინცმა, მოჰამედ ბინ სალმანმა, განაცხადა, რომ მომდევნო ოთხი წლის განმავლობაში აშშ-ის ეკონომიკაში 600 მილიარდ დოლარს ჩადებს. საუდის არაბეთში ხელმოწერილი გარიგებები მოიცავს მინიმუმ 100 მილიარდი დოლარის ღირებულების სამხედრო იარაღის გაყიდვას, ასევე ენერგეტიკისა და სამთო მოპოვების სექტორებში მსხვილ კონტრაქტებს.

ტრამპმა ახლო აღმოსავლეთის რეგიონის ახალ ხედვაზე ისაუბრა: „ჩვენ მზად ვართ დავეხმაროთ ლიბანს. ათასი წლის შემდეგ პირველად, მსოფლიოს შეუძლია ამ რეგიონს შეხედოს არა როგორც ქაოსის, კონფლიქტის, ომისა და სიკვდილის ადგილს, არამედ როგორც შესაძლებლობებისა და იმედის მიწას“.

რიადში გამოსვლის დასასრულს მან თქვა, რომ შეერთებულმა შტატებმა „ოქროს ხანა“ დაიწყო: „ახლო აღმოსავლეთსაც შეუძლია ჩვენთან ერთად „ოქროს ხანის“ დაწყება“.

ყატარმა გამოაცხადა 200-300 მილიარდი დოლარის ინვესტიციების განხორციელება შეერთებულ შტატებში ან ამერიკულ კომპანიებთან კონტრაქტების დადება, მათ შორის Boeing-ისგან კომერციული თვითმფრინავების შეძენის გარიგება და 2 მილიარდი დოლარის ღირებულების MQ-9 Reaper დრონების შეძენის გარიგება.

არაბთა გაერთიანებულმა საემიროებმა ასევე გამოაცხადა გეგმები, რომ მომდევნო ათწლეულის განმავლობაში შეერთებულ შტატებში 1.4 ტრილიონი დოლარის ინვესტირებას გეგმავს.

აშშ-ის სახელმწიფო მეთაური ასევე შეხვდა სირიის პრეზიდენტს, რაც პირველად მოხდა ბოლო 25 წლის განმავლობაში. მან მოუწოდა გარდამავალ ლიდერს, აჰმედ ალ-შარაას, შეუერთდეს „იბრაჰიმის შეთანხმებას“.

დონალდ ტრამპმა იმედი გამოთქვა, რომ ისრაელთან ურთიერთობები ნორმალიზდება. მან მოუწოდა სირიის პრეზიდენტს, მიჰყვეს მსგავს მაგალითს და ნორმალიზდეს ურთიერთობები ისრაელთან, ასევე, სირიიდან დეპორტაცია მოახდინოს ყველა უცხოელი ტერორისტის, მათ შორის პალესტინელებისაც.

აშშ-ის პრეზიდენტმა სირიისთვის დაწესებული სანქციების მოხსნის გადაწყვეტილება გამოაცხადა. ასევე, ერ-რიადში გაიმართა ოთხმხრივი ვიდეოკონფერენცია (აშშ-ის, საუდის არაბეთის, აშშ-ისა და სირიის ლიდერები), რომელშიც მონაწილეობა მიიღო თურქეთის პრეზიდენტმა რეჯეფ თაიფ ერდოღანმა.

თურქეთის პრეზიდენტმა აღნიშნა, რომ დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება სირიის წინააღმდეგ სანქციების მოხსნის შესახებ ისტორიული მნიშვნელობისაა: „სირიის ახალი მთავრობა თანამშრომლობს რეგიონის ქვეყნებთან და არ წარმოადგენს საფრთხეს მეზობლებისთვის“.

ერდოღანმა ხაზგასმით აღნიშნა, რომ თურქეთი გააგრძელებს სირიის მხარდაჭერას ტერორისტული ორგანიზაციების, განსაკუთრებით კი „ისლამური სახელმწიფოს“ წინააღმდეგ ბრძოლაში.

ერ-რიადში აშშ-სა და სპარსეთის ყურის თანამშრომლობის საბჭოს სამიტი დაიწყო. სპარსეთის ყურის არაბული სახელმწიფოების სამიტი ასევე საუდის არაბეთის დედაქალაქში გაიმართა. დონალდ ტრამპის გარდა, სამიტს ესწრებოდნენ საუდის არაბეთის მემკვიდრე პრინცი მოჰამედ ბინ სალმან ალ საუდი, კატარის ემირი შეიხ თამიმ ბინ ჰამად ალ ტანი, ბაჰრეინის მეფე ჰამად ბინ ისა ალ ხალიფა, ქუვეითის ემირი შეიხ მაშალ ალ აჰმედ ალ ჯაბერ ალ საბაჰი, აბუ-დაბის მემკვიდრე პრინცი და არაბთა გაერთიანებული საამიროების პრეზიდენტის, შეიხ ხალიდ ბინ მოჰამედ ალ ნაჰიანის უფროსი ვაჟი და ომანის ვიცე-პრემიერი შეიხ ასად ბინ ტარიკ ალ საიდი.

შეხვედრის მონაწილეებმა განიხილეს გლობალური და რეგიონული საკითხები, მათ შორის რუსეთ-უკრაინის კონფლიქტი, ღაზას სექტორში, ლიბანში, სუდანსა და იემენში არსებული ვითარება, ასევე აშშ-სა და სპარსეთის ყურის ქვეყნებს შორის ეკონომიკური თანამშრომლობა.

ახლო აღმოსავლეთში თეთრი სახლის ელჩის დასკვნა შემდეგნაირად შეიძლება შევაჯამოთ:

- დონალდ ტრამპმა გამოაცხადა აშშ-ის ახალი მიზანი ახლო აღმოსავლეთთან დაკავშირებით;

- ისრაელის უსაფრთხოება რეგიონში მოქმედი სახელმწიფოების მთავარი მიზანია;

- გამოაცხადა მხარდაჭერა სირიის დროებითი მთავრობის მიმართ;

- სპარსეთის ყურის არაბულმა ქვეყნებმა აჩვენეს, რომ შეერთებული შტატები რეგიონში მოკავშირეა. რადგან ბოლო წლებში ჩინეთი ცდილობს ამ რეგიონში შეერთებულ შტატებთან პარტნიორობას. ამ ვიზიტით არაბულმა ქვეყნებმა და თეთრმა სახლმა გამოთქვეს ორმხრივი თანამშრომლობის განვითარებისადმი ერთგულება;

- აშშ-მ გაზარდა არაბული ქვეყნების ლიდერების გავლენა სპარსეთის ყურეში, საერთაშორისო საზოგადოებაში კონფლიქტის გამომწვევი ძირითადი კონფლიქტების განხილვით;

- ამას ადასტურებს ის ფაქტიც, რომ აშშ-ირანის შეხვედრები ომანში გაიმართა და ოფიციალური მასკატის შუამავლობით განხორციელდა. ტრამპმა მსოფლიოს ახლო აღმოსავლეთი მსოფლიოს კულტურულ, პოლიტიკურ, ეკონომიკურ და კომერციულ ცენტრად წარმოადგინა;

- რეჯეფ თაიფ ერდოღანის მოლაპარაკებებსა და დისკუსიებში ჩართვით, დონალდ ტრამპმა აჩვენა, რომ თურქეთი ასევე მხარს უჭერს შეერთებულ შტატებს და მის როლს სირიასთან დაკავშირებული პრობლემების მოგვარებაში;

- დონალდ ტრამპმა კიდევ ერთხელ აჩვენა, რომ რეგიონის ნახშირწყალბადის რესურსები, უსაფრთხოება, ინვესტიციები, ასევე სავაჭრო ურთიერთობები აშშ-სთვის პრიორიტეტულია.

დონალდ ტრამპმა წინამორბედების ტრადიცია დაარღვია და პრეზიდენტად არჩევის შემდეგ პირველი ვიზიტით საუდის არაბეთში იმყოფებოდა. რადგან აშშ-ის პრეზიდენტები, როგორც წესი, პირველ ვიზიტებს ან კანადაში ან მექსიკაში ახორციელებდნენ. ამჯერად მან ეს ნაბიჯი გადადგა. ამით მან აჩვენა საუდის არაბეთის სამეფოს მნიშვნელობა მისი ქვეყნისთვის.

აღსანიშნავია, რომ დონალდ ტრამპი საუდის არაბეთს 2017 წლის 20-21 მაისს, ხოლო ისრაელს 22-23 მაისს ეწვია. იმავე წლის 21 მაისს, ერ-რიადში არაბულ-ისლამურ-ამერიკული სამიტი გაიმართა. სამიტს ასევე ესწრებოდა აზერბაიჯანის პრეზიდენტი ილჰამ ალიევი.

წყარო: https://report.az/analitika/trampin-yaxin-serq-seferi-abs-nin-deyismeyen-maragi-hedefi/