ვატიკანის უახლესი მონაცემებით, მსოფლიოში 1,4 მილიარდზე მეტი ადამიანი კათოლიციზმს აღიარებს. ეს გასაკვირიც არაა, მაგალითად, რომის პაპის ფრანცისკეს 2024 წლის აზიის ტურნეს დროს ხალხის არმია დახვდა - აღმოსავლეთ ტიმორის მოსახლეობის თითქმის ნახევარი ღია ცის ქვეშ გამართულ მესას დაესწრო. ასეთი დიდი რაოდენობის ხალხის მოზიდვის და ენთუზიაზმის წარმოქმნის უნარი მხოლოდ ერთის მაჩვენებელია - რომის პაპისა და კათოლიკური ეკლესიის გავლენა მსოფლიოზე. რომის პაპი ხელმძღვანელობს არა მხოლოდ კათოლიკეებს, არამედ ვატიკანის ქალაქს და მის მმართველ ორგანოს, წმინდა საყდარს. საერთაშორისო სამართლის მიხედვით, წმინდა საყდარი ითვლება სუვერენულ ერთეულად. ანუ, ის არის საერთაშორისო ურთიერთობების ოფიციალური მონაწილე და აქვს სრული დიპლომატიური ურთიერთობა 184 ქვეყანასთან, ასევე ევროკავშირთან. პაპი, როგორც სახელმწიფოს და მთავრობის მეთაური, მსოფლიოს ერთ-ერთ ყველაზე გავლენიან სულიერ ლიდერად ითვლება.

წმინდა საყდარს აქვს მუდმივი დამკვირვებლის სტატუსი გაეროში. მიუხედავად იმისა, რომ მას არ აქვს ხმის მიცემის უფლება, მას შეუძლია დაესწროს შეხვედრებს და გამოიყენოს თავისი გავლენა დისკუსიების ფორმირებისთვის. მაგალითად, 2024 წელს წმინდა საყდარმა დაბლოკა ქალთა უფლებების განხილვა გაეროს კლიმატის სამიტზე გეი და ტრანსგენდერი ადამიანების შესახებ დაპირისპირების შემდეგ. ვატიკანი, საუდის არაბეთი, რუსეთი, ირანი და ეგვიპტე შეშფოთებულნი იყვნენ იმით, რომ ტექსტი შესაძლოა მოიცავდეს ტრანსგენდერ ქალებს და მოითხოვეს, რომ გეების მითითებები ამოეღოთ.

პაპის ეფექტური დიპლომატიის კიდევ ერთი მაგალითი იყო 2014 წლის შეთანხმება შეერთებულ შტატებსა და კუბას შორის. მაშინდელმა პრეზიდენტებმა, ბარაკ ობამამ და რაულ კასტრომ საჯაროდ მადლობა გადაუხადეს პაპ ფრანცისკეს დახმარებისთვის. პაპმა წერილები მისწერა ორივეს და გამართა საიდუმლო სამიტი ვატიკანში.

„ეკლესიის წვლილი დემოკრატიის განვითარებაში ბოლო 25 წლის განმავლობაში არის მისი უდიდესი მიღწევა“, - ამბობს პროფესორი დევიდ ჰოლენბახი აშშ-ს ჯორჯთაუნის უნივერსიტეტის რელიგიის, მშვიდობისა და მსოფლიო ურთიერთობების ცენტრიდან.

1960-იან წლებში ვატიკანის მეორე საბჭომ, რომელმაც მიმოიხილა მისი ძირითადი სწავლებები და მისი საქმიანობის მიმართულება, აიძულა ეკლესია მიეღო ადამიანის უფლებები და რელიგიური თავისუფლება, რაც პროფესორ ჰოლენბახის თქმით, „მთავარი გარღვევა იყო“.

პროფესორ ჰოლენბახის თქმით, რომის პაპ იოანე პავლე II-ის მოღვაწეობამ ხელი შეუწყო დემოკრატიის ჩამოყალიბებას პოლონეთში.

თუმცა, ეკლესიის გავლენა ევროპაში იკლებს. ბევრი ამტკიცებს, რომ მისი კონსერვატიული პოზიცია სოციალურ საკითხებზე, როგორიცაა გეების უფლებები, კონტრაცეფცია და აბორტი, არ შეესაბამება თანამედროვეობას. რომის პაპმა ფრანცისკემ უარი უთხრა ქალებს გარკვეული ლიდერული თანამდებობების დაკავებაზე. მიუხედავად იმისა, რომ კათოლიკური ეკლესია რჩება მნიშვნელოვან ძალად ლათინურ ამერიკაში, ძალაუფლება, რომელსაც იგი ოდესღაც ფლობდა, შემცირდა. ეკლესიამ ოდესღაც ჩამოაყალიბა და დანერგა აბორტის შემზღუდავი კანონები მთელს რეგიონში, მაგრამ ბოლო 20 წლის განმავლობაში ურუგვაიმ, მექსიკამ, არგენტინამ და კოლუმბიამ აბორტი უფრო ხელმისაწვდომი გახადა, კათოლიკური სწავლების უგულებელყოფით.

ზოგიერთი ანალიტიკოსი ვარაუდობს, კათოლიციზმი ხუთ წელიწადში შეწყვეტს ლიდერობას. ამის მიზეზი კი არის ის, რომ სასულიერო პირები სექსუალური ძალადობში გამოავლინეს.

უკვე ისმის კითხვა თუ ვინ გახდება ახალ პაპი. მაისში ვატიკანში კონკლავი შეიკრიბება - 100-ზე მეტი კარდინალი გადაწყვეტს ვინ გახდება შემდეგი პაპი. თეორიულად, რომის კათოლიკურ ეკლესიაში მონათლული ნებისმიერი მამაკაცი შეიძლება გახდეს პაპი. თუმცა, 1378 წლიდან მხოლოდ კარდინალები ირჩევენ პონტიფებად (და კარდინალებს, თავის მხრივ, ირჩევს ამჟამინდელი პაპი). ასევე, პაპი არ უნდა იყოს ძალიან ახალგაზრდა და არც მოხუცი. ბოლო 200 წლის განმავლობაში, მხოლოდ ოთხი პაპი იყო 60 წლამდე ასაკის მათი არჩევის დროს, ხოლო მე-20 და 21-ე საუკუნეებში პონტიფიკოსის საშუალო ასაკი (კიდევ ერთხელ, არჩევის დროს) იყო 67,5 წელი.

პიეტრო პაროლინი, 70 წლის, იტალია

ერთ-ერთი მთავარი ფავორიტი კარდინალი პიეტრო პაროლინია. ის ჩრდილოეთ იტალიიდანაა. 2013 წლიდან ის ვატიკანის სახელმწიფო მდივნის პოსტს იკავებდა. ამ თანამდებობაზე ის ცდილობდა ვატიკანის ურთიერთობების დამყარებას ვიეტნამთან და ჩინეთთან. კარდინალ პაროლინის სახელი 2021 წელს 350 მილიონი ევროს მითვისების საქმესთან დაკავშირებითაც იყო ნახსენები, მაგრამ კარდინალისთვის ბრალი არ წაუყენებიათ. 

მატეო ზუპი, 69 წლის, იტალია

კიდევ ერთი იტალიელი, რომელიც მოიხსენიება, როგორც მომავალ პაპად, არის ბოლონიის არქიეპისკოპოსი მატეო ზუპი. ის ლიბერალურია ერთსქესიანთა ურთიერთობებისა და ზოგადად ლგბტქ+ თემის მიმართ და მხარს უჭერს პატიმართა უფლებებსა და სიკვდილით დასჯის წინააღმდეგია. 2022 წელს აირჩიეს იტალიის ეპისკოპოსთა კონფერენციის პრეზიდენტად.

პიერბატისტა პიცაბალა, 60 წლის, იტალია

პიერბატისტა პიცაბალა რის ყველაზე ახალგაზრდა კარდინალი მათ შორის, ვისზეც მედია ფსონს დებს. ის მხოლოდ 2023 წელს გახდა კარდინალი. მის სასარგებლოდ მეტყველებს მისი გამოცდილება ახლო აღმოსავლეთში: 2020 წლიდან პიცაბალა იერუსალიმის ლათინური პატრიარქის პოსტს იკავებდა. როდესაც ჰამასი თავს დაესხა ისრაელს, პიცაბალამ თავი მძევლად შესთავაზა გატაცებული ბავშვების სანაცვლოდ.

პიტერ ერდო, 72 წლის, უნგრეთი

ბუდაპეშტის არქიეპისკოპოსი პიტერ ერდო ეკლესიის კონსერვატიული ფრთიდან პაპის ყველაზე პერსპექტიულ კანდიდატად ითვლება.

ის ეწინააღმდეგება ერთნაირსქესიანთა ქორწინებას და განქორწინებული და ხელახლა დაქორწინებული კათოლიკეების ზიარებაზე დაშვებას.

ამბობენ, რომ უნგრელი კარდინალი პრემიერ-მინისტრ ვიქტორ ორბანის მხარდამჭერია. როდესაც 2015 წელს რომის პაპმა ფრანცისკემ ევროპის კათოლიკე მღვდლებს მოუწოდა, მიეღოთ ლტოლვილები, ერდომ თქვა, რომ ეს „ადამიანთა ვაჭრობის“ მსგავსი იქნებოდა. ერდო ორჯერ აირჩიეს ევროპის ეპისკოპოსთა კონფერენციების საბჭოს პრეზიდენტად, 2005 და 2011 წლებში. სწორედ ევროპელი კარდინალები შეადგენენ უმრავლესობას კონკლავში, რომლებიც აირჩევენ ახალ პაპს. ერდო საეკლესიო სამართლის ექსპერტია და ფლობს რამდენიმე ენას, მათ შორის რუსულს.

ლუის ანტონიო ტეგლე, 67 წლის, ფილიპინები

ლუის ანტონიო ტეგლეს უწოდებენ „აზიურ ფრანცისკეს“ და შეიძლება გახდეს პირველი პაპი სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიიდან - ისევე როგორც ფრანცისკე გახდა პირველი პონტიფიკოსი ლათინური ამერიკიდან. ტეგლე ერთ-ერთი კანდიდატი იყო ჯერ კიდევ 2013 წელს (როდესაც პაპი ფრანცისკე აირჩიეს), მაგრამ მაშინ ის ძალიან ახალგაზრდა იყო, ახლა კი 67 წლისაა.

პიტერ თურქსონი, 76 წლის, განა

პირველი კარდინალი განადან, პიტერ თურქსონი, ეკუთვნის რომის კათოლიკური ეკლესიის პროგრესულ ფრთას. ის იყო სამართლიანობისა და მშვიდობის პაპის საბჭოს პრეზიდენტი, ორგანო, რომელიც ხელს უწყობს სოციალურ სამართლიანობას, ადამიანის უფლებებსა და მშვიდობას. ამ როლში თურქსონი, სხვა საკითხებთან ერთად, დავოსის ეკონომიკურ ფორუმს დაესწრო და ისაუბრა კლიმატის კრიზისზე.

წყარო: https://www.bbc.com/russian/articles/c9w8xp0xrp8o

წყარო: https://www.bbc.com/russian/articles/c5yl3dmnme5o