აშშ-ის პრეზიდენტმა, დონალდ ტრამპმა პირველი ნაბიჯი გადადგა რუს კოლეგას ვლადიმერ პუტინს ესაუბრა. ორ ლიდერს საათნახევრიანი სატელეფონო საუბარი ჰქონდა. მთავარი სასაუბრო თემა რუსეთ-უკრაინის ომი იყო.
გარდა ამისა, მათ განიხილეს ისეთ საკითხებზე, როგორიცაა ირანის ბირთვული პროგრამა, სიტუაცია ახლო აღმოსავლეთში, ენერგეტიკა, ხელოვნური ინტელექტი და დოლარის გავლენა მსოფლიოზე.
ასევე გავრცელდა ინფორმაცია, რომ დონალდ ტრამპი და ვლადიმერ პუტინი საუდის არაბეთში შეხვდებიან ერთმანეთს. რუსეთის პრეზიდენტმა კი ამერიკელი კოლეგა მოსკოვში მიიწვია.
დონალდ ტრამპმა სატელეფონო ზარს უწოდა „ვრცელი და ძალიან პროდუქტიული“. მისი თქმით, მიღწეულია შეთანხმება რუსეთსა და უკრაინას შორის ომში ადამიანთა დაღუპვის შეჩერების მნიშვნელობაზე: „ჩვენ შევთანხმდით, რომ შესაბამისმა გუნდმა სასწრაფოდ უნდა დაიწყოს მოლაპარაკებები“.
დონალდ ტრამპმა თქვა, რომ მათ შეუძლიათ ომის დასრულება: „სინამდვილეში, იმედი მაქვს, რომ ეს არის ურთიერთობის დასაწყისი, სადაც ჩვენ შეგვიძლია დავასრულოთ ომი“.
აშშ-ს პრეზიდენტმა ხაზგასმით აღნიშნა, რომ სახელმწიფო მდივანი მარკო რუბიო, ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტოს დირექტორი ჯონ რეტკლიფი, ეროვნული უსაფრთხოების მრჩეველი მაიკლ უოლცი და ელჩი სპეციალური საკითხებში სტივ ვიტკოფი უძღვებიან მოლაპარაკებებს რუსეთის წარმომადგენლებთან. კრემლმა განაცხადა, რომ ტრამპი და პუტინი ასევე შეთანხმდნენ პირადი კონტაქტის გაგრძელებაზე.
ამის შემდეგ, აშშ-ის პრეზიდენტს სატელეფონო საუბარი ჰქონდა უკრაინის პრეზიდენტ ვოლოდიმირ ზელენსკისთან. მხარეებმა აზრები გაცვალეს ომისა და მშვიდობის საკითხებზე. მოლაპარაკებებთან დაკავშირებით ზელენსკიმ განაცხადა: „არავის უნდა მშვიდობა ისე, როგორც უკრაინას. ჩვენ ვიკვლევთ მომავალ ნაბიჯებს შეერთებულ შტატებთან ერთად რუსეთის აგრესიის შესაჩერებლად. „პრეზიდენტმა ტრამპმა თქვა: „მოდით დავასრულოთ სამუშაო“.
მისი თქმით, მხარეებმა განიხილეს უკრაინის ტექნოლოგიური შესაძლებლობები - უპილოტო საფრენი აპარატები და სხვა მოწინავე ინდუსტრიები.
ზელენსკიმ განაცხადა, რომ კიევმა მიიღო „პარტნიორობის შეთანხმების“ პირველი პროექტი შეერთებული შტატებისგან.
დონალდ ტრამპის თქმით კი,შეერთებულ შტატებს სურს 500 მილიარდი დოლარის წიაღისეული, განსაკუთრებით ლითიუმის მაღაროები, უკრაინის სამხედრო დახმარების სანაცვლოდ.
ამ საკითხთან დაკავშირებით უკრაინის პრეზიდენტმა აღნიშნა: „ვისაუბრეთ წიაღისეულზე... ვიცი, რომ ჩვენს გუნდს გადაეცა ჩვენი ქვეყნების პარტნიორობის მიმდინარე დოკუმენტის პირველი პროექტი. ძალიან მინდა, რომ ჩვენმა გუნდმა იმუშაოს ამ დოკუმენტზე. დოკუმენტი დღეს მივიღეთ. ჩვენ ყველაფერს გავაკეთებთ იმისთვის, რომ ჩვენი გუნდები შეთანხმდნენ და ხელი მოაწერონ ამ დოკუმენტს რაც შეიძლება სწრაფად“.
მთავარი კითხვაა: უზრუნველყოფს თუ არა უკრაინის ტერიტორიულ მთლიანობას მოლაპარაკებები, დისკუსიები, შეთანხმებები და დოკუმენტების ხელმოწერა?
დონალდ ტრამპმა თქვა, რომ 2014 წლის საზღვრებში დაბრუნება ნაკლებად სავარაუდოა და უკრაინამ დაიბრუნოს რუსეთის მიერ მიტაცებული ტერიტორიები.
მან ასევე მხარი დაუჭირა უკრაინის ნატოში გაწევრიანებაზე უარის თქმის იდეას, რადგან ალიანსში გაწევრიანება შეუძლებელია. ტრამპმა ჟურნალისტების შეკითხვას დაუჭერს თუ არა აშშ მხარს ვოლოდიმირ ზელენსკის იდეას, ომის დასრულება უკრაინის ტერიტორიის ნაწილის დაკარგვის ფასად, უპასუხა: „მან თავისი ნაწილი უნდა შეასრულოს“.
აშშ-ის პრეზიდენტმა ასევე აღნიშნა, რომ უკრაინამ მათზე დახარჯული თანხები აშშ-ში უნდა დაუბრუნოს.
აღსანიშნავია, რომ როდესაც ლიდერები ტელეფონზე საუბრობდნენ, უკვე ომის 1086-ე დღე იყო. უკრაინის შეიარაღებული ძალების გენერალური შტაბის მონაცემებით, იმ დღეს 1250 რუსი სამხედრო მოსამსახურე დაიღუპა. ამით მათი ჯამური მსხვერპლი 854280-ს აღწევს.
უკრაინაზე სატელეფონო საუბრის ნაწილიდან შეიძლება დავასკვნათ, რომ დისკუსია შესაძლოა იყოს ცეცხლის შეწყვეტის და არა სამშვიდობო შეთანხმების მიღწევაზე. ტრამპმა ამ თემაზე პირდაპირ არ უპასუხა ჟურნალისტების შეკითხვებს. ტრამპ-პუტინის საუბრის უკრაინის ნაწილის მთავარი თემა სიკვდილის პრევენცია იყო, სხვა დეტალები არ სახელდება. საკითხის მეორე მხარე არის ის, რომ გრძელდება მოლაპარაკებები უკრაინის ლითიუმის, ურანის, ტიტანის და სხვა მინერალების შეერთებულ შტატებისთვის მიყიდვის თაობაზე და კიევი დათანხმდა ასეთ გარიგებას.
სავარაუდოა, რომ უკრაინას მოუწევს მშვიდობისთვის ტერიტორიის დაკარგვას შეეგუოს. ან, შეიძლება ვივარაუდოთ, რომ ზოგიერთ სფეროში კონფლიქტი გაყინული იქნება და პრობლემები მოლაპარაკების გზით მოგვარდება. ყირიმის ნახევარკუნძულის მომავალი ასე მალე არ დადგინდება. შეერთებულ შტატებთან ხელმოწერილი შეთანხმება სასარგებლო წიაღისეულის საბადოებზე უკრაინის უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად, შეიძლება ჩაითვალოს ამ მოლაპარაკებების ყველაზე რეალურ შედეგად.
ასეთი შეთანხმება იყო 1994 წლის 5 დეკემბერს უნგრეთის დედაქალაქ ბუდაპეშტში შეერთებული შტატების, რუსეთის, დიდი ბრიტანეთის და რუსეთის მიერ ხელმოწერილ მემორანდუმს უკრაინის უსაფრთხოებისა და ტერიტორიული მთლიანობის უზრუნველყოფის შესახებ. ამ მოვლენიდან თითქმის 20 წლის შემდეგ უკრაინის ტერიტორიული მთლიანობის დარღვევა დაიწყო. 2022 წლის 24 თებერვალს რუსეთი ღიად შეიჭრა ამ ქვეყნის ტერიტორიაზე.
აქედან გამომდინარე, საეჭვოა, რომ უახლოეს მომავალში ტრამპ-პუტინისა და ტრამპ-ზელენსკის სატელეფონო ზარები, უკრაინას ტერიტორიულ მთლიანობასა და უსაფრთხოებას სარგებელს მოუტანს. აშშ-ის პრეზიდენტის სატელეფონო ზარი ასევე შეიძლება ჩაითვალოს როგორც „ყინულის დნობა“ ვაშინგტონსა და მოსკოვს შორის.
ეს საუბარი ასევე შეიძლება ჩაითვალოს სუფთა ჰაერად ევროკავშირის წევრებისთვის. იმის გამო, რომ ბოლო პერიოდში ევროკავშირის ქვეყნების ლიდერებს, კრემლის ლიდერთან კონტაქტი თითქმის არ ჰქონიათ. სატელეფონო საუბარი ასევე შეიძლება ჩაითვალოს მათი უსაფრთხოების იმედად. ღაზას სექტორში, ლიბანსა და სირიაში განვითარებული მოვლენების შემდეგ, ეს ასევე შეიძლება ჩაითვალოს კონფლიქტის გლობალურ დონეზე მოგვარების მცდელობად.
რუსეთმა უკრაინას ჯო ბაიდენის პრეზიდენტობის დროს შეუტია. ამიტომ, ტრამპს უფრო ბედნიერად მიიჩნევენ ამ ომის თავიდან ასაცილებლად.
ეს ამერიკის შეერთებულ შტატებს სიტუაციის ბატონ-პატრონად აქცევს. ამიტომ, სატელეფონო ზარმა შეერთებულ შტატებს საშუალება მისცა კიდევ ერთხელ დაედასტურებინა თავისი ლიდერობა. ახლო აღმოსავლეთისა და უკრაინის საკითხები მისი თანხმობით წყდება. იმიტომ რომ დოლარი, ენერგიის წყაროები და სატრანსპორტო მარშრუტები ძირითადად შეერთებული შტატების კურთხევით რეალიზდება. ახლა ტრამპის ჯერია. ის, რისი გაკეთებაც ბაიდენმა ვერ შეძლო ომთან დაკავშირებით, ის დაიწყებს სატელეფონო ზარებითა და მოლაპარაკებებით. როგორც ჩანს, სწორედ ეს არის „Make America Great Again“ (ტრამპის კამპანიის სლოგანი).
წყარო: https://report.az/analitika/trampin-putin-ve-zelenski-ile-telefon-sohbeti-kime-fayda-verecek/
