„თბილისის მერს ბევრად მაღალი ლეგიტიმაცია სჭირდება“

„თბილისის მერს ბევრად მაღალი ლეგიტიმაცია სჭირდება“

ხელისუფლებას პოლიტიკურ ამნეზიაში ადანაშაულებენ. საქმე ისაა, რომ საპარლამენტო უმრავლესობის ინიციატივით, თვითმმართველი ქალაქების მერის არჩევისას ბარიერი 30-დან 40%-მდე უნდა გაიზარდოს. საპარლამენტო თუ არასაპარლამენტო ოპოზიცია კი ფიქრობს, რომ ბარიერი უფრო მაღალი უნდა იყოს, რადგან ჯერ კიდევ მაშინ, როცა კოალიციაში შემავალი პარტიები ოპოზიციაში იყვნენ, ისინი თავად მოითხოვდნენ ბარიერის 50%-მდე გაზრდას, რასაც იმჟამად ხელისუფლებაში მყოფი ნაცმოძრაობა არ თანხმდებოდა.

დღეს კი უკვე ღიად საუბრობენ, რომ „ქართულ ოცნებას“ თვითმმართველობის არჩევნებში 40%-იანი ბარიერის დაწესება დავით ნარმანიასთვის სჭირდება, რადგან დედაქალაქის მერად მისი კანდიდატურის შემთხვევაში, შესაძლოა, თბილისელთა სოლიდური რაოდენობა არ გამოცხადდეს არჩევნებზე.

უმრავლესობის წევრი გია ვოლსკი ფიქრობს, რომ 40% საკმაოდ მაღალი ბარიერია და, სავარაუდოდ, ისინი ამ პოზიციაზე შეჯერდებიან კიდეც.

საპარლამენტო უმრავლესობის წარმომადგენელი ვიქტორ დოლიძე მერის არჩევისთვის აუცილებელი ბარიერის გაზრდის მნიშვნელობაზე საუბრობს. მისი განცხადებით, ამით თვითმმართველობის ორგანოების ლეგიტიმაცია გაიზრდება და დოგმა არ არის, რომ  მაინცდამაინც 40 პროცენტი იყოს დაწესებული.

საპარლამენტო უმრავლესობის კიდევ ერთი წარმომადგენელი ზაქარია ქუცნაშვილიც მერის არჩევისთვის 50-პროცენტიანი ბარიერის მომხრეა. მისი აზრით, რა თქმა უნდა, 40 პროცენტი 30 პროცენტზე მაღალია, მაგრამ იგი ვერც 50-პროცენტიან ბარიერში ხედავს ტრაგედიას.

„ქართული დასის“ ლიდერი ჯონდი ბაღათურია აცხადებს, რომ თავის დროზე დედაქალაქის მერის არჩევნებზე 50 %-იანი ბარიერის დაწესებას 'ქართულ დასთან' ერთად „ქართული ოცნებაც“ მხარს უჭერდა, რადგან ნებისმიერი ტიპის არჩევნებში აუცილებლად ნახევარზე მეტმა უნდა აირჩიოს ადამიანი მერად, პრეზიდენტად თუ გამგებლად. თუმცა ბაღათურია წუხს, რომ „ქართულმა ოცნებამ“ პირადი შიშებით ნარმანიას მეტი ვერავინ გაიყვანა თბილისში.

არასაპარლამენტო ოპოზიციის წარმომადგენელი, „ქრისტიან-დემოკრატიული მოძრაობის" ერთ-ერთი ლიდერი ლევან ვეფხვაძე ხელისუფლებისგან თვითმმართველ ქალაქებში მერის არჩევნებში 50%-იანი ბარიერის შემოღებას ითხოვს და ამასთან დაკავშირებით, კოალიციაში შემავალ პარტიებს 2010 წლის ინიციატივებს ახსენებს.

„ახლა თუ გაზომეს მერებისა და გამგებლების პოსტზე საკუთარი კანდიდატების შესაძლებლობები და გადაწყვიტეს იმის მიხედვით, თუ სად როგორი სიტუაციაა, ბარიერები დააწესონ, ეს არასწორია,“ - აცხადებს ლევან ვეფხვაძე.

პოლიტოლოგი ნიკა ჩიტაძე არ გამორიცხავს, რომ თბილისში მუნიციპალურ არჩევნებში კიდევ უფრო ნაკლები ადამიანი მივიდეს, ვიდრე საპრეზიდენტო არჩევნებისას. გარდა ამისა, მისი თქმით, თბილისის მოსახლეობის დიდ ნაწილს ნარმანიას არათბილისური წარმომავლობა აღელვებს, ამიტომ „ოცნებაში“ შიშობენ, რომ მათმა კანდიდატურამ შესაძლოა, ვერ გადალახოს 50%-იანი ბარიერი.

უკვე ცნობილია, რომ საქართველოს 12-ივე თვითმმართველი ქალაქის მერი, სავარაუდოდ, 40 %-იანი ბარიერით აირჩევა. ამის შესახებ პრემიერ-მინისტრ ირაკლი ღარიბაშვილსა და მმართველი გუნდის წევრებს შორის გამართული შეხვედრის შემდეგ გახდა ცნობილი. თუმცა როგორი უნდა იყოს ქალაქის მერის არჩევის ბარიერი - 40 თუ 50 პროცენტი?!

საზოგადოებრივი კომუნიკაციების მართვის სპეციალისტი არჩილ გამზარდია For.ge-სთან საუბრისას იმ სამწუხარო ტენდენციაზე საუბრობს, რასაც ნაცმოძრაობის შემდეგ  დღევანდელი ხელისუფლებაც იმეორებს და ცდილობს, სისტემები პიროვნებებს მოარგოს.

„ამიტომაც ჩნდება მერის არჩევნების საკითხში მოსაზრება, თითქოს ხელისუფლება ცდილობს, თავის კანდიდატურაზე მოარგოს საარჩევნო ბარიერი. ჩვენ ვნახეთ, რომ ხელისუფლებამ საპრეზიდენტო არჩევნებში გაიმარჯვა, მაგრამ აქტივობა და მხარდაჭერის მაჩვენებელი ძალიან დაბალი იყო. ასევე, დიდი შანსია, ხელისუფლების კანდიდატურა დამარცხდეს მერის არჩევნებში. ბარიერი უნდა იყოს ბევრად უფრო მაღალი, რომ არჩეული პირი იყოს მნიშვნელოვანი ლეგიტიმაციის მქონე და არა-“უბრალოდ არჩეული“. ხელისუფლება თითქოს ცდილობს, აი, ჩვენ 30 %-დან 40 %-მდე ავწიეთ ბარიერი, მაგრამ დარგობრივი სპეციალისტების აზრით, ფარსია ბარიერის 10 %-ით აწევა, რადგან მერს უნდა ჰქონდეს უფრო მაღალი ხარისხის ლეგიტიმაცია. ამიტომ უფრო თამაშს წააგავს, როცა 30-დან 40 %-მდე ასწიეს ბარიერი. თუმცა პრობლემა არის არა თავად ამ პროცენტის მაჩვენებელში, არამედ დამოკიდებულებაში. ნარმანიაზე მორგებული საარჩევნო სისტემა არ არის სწორი პოლიტიკა, თორემ შეიძლება, აქ გარკვეული ვაჭრობა დაწყებულიყო პოლიტიკურ პარტიებთან, მათ შორის, არასაპარლამენტო პოლიტიკურ პარტიებთანაც და საკითხი მიჩუმათებულიყო, მაგრამ ეს ტენდენცია რომ მეორდება, საგანგაშოა,“ - აცხადებს არჩილ გამზარდია.

 მისი აზრით, თბილისის მერი მნიშვნელოვანი ფიგურაა. ამიტომ მას ბევრად მაღალი ლეგიტიმაცია სჭირდება. აქ საუბარია ან 51 %-ზე, ან 50 პლუს ერთი ხმა, ანუ თბილისის მერი მოსახლეობის ნახევარზე მეტმა უნდა აირჩიოს.

რაც შეეხება დავით ნარმანიას კანდიდატურის შემთხვევაში, არჩევნებზე გამოცხადების სავარაუდო მაჩვენებელს, არჩილ გამზარდია განმარტავს, რომ თბილისელი იქნება თუ ნებისმიერი სხვა, არჩევნებზე მისი მისვლა თუ არმისვლა დაკავშირებული იქნება არა მერობის კანდიდატის წარმომავლობასა ან დაბადების ადგილთან, არამედ იმასთან, თუ ამ პოლიტიკურ ვითარებაში რამდენად ჩათვლიან საჭიროდ არჩევნებში მისვლას. უფრო მეტიც, თბილისელობის საკითხი არ იდგა მარგველაშვილის შემთხვევაში, მაგრამ საზოგადოების უმრავლესობა, ორი მესამედი არჩევნებზე მაინც არ მივიდა. ამდენად, ეს კანდიდატურებს კი არ უკავშირდება, არამედ-პოლიტიკურ პროცესებთან საზოგადოების დამოკიდებულებას გამოხატავს. თუ საზოგადოება თვითმმართველობის არჩევნებზე არ მივა, ეს იმიტომ მოხდება, რომ ამ პოლიტიკური რეალობის მიმართ გახდება გულგრილი, მიუხედავად იმისა, ხელისუფლების მხარეს იქნება თუ ოპოზიციის. ე.ი. თავისი არმისვლით ისინი ზოგადად პოლიტიკურ რეალობას გამოუცხადებენ პროტესტს.

„თბილისი საქართველოს დედაქალაქია, ამიტომ მერობის უფლება აქვს ჩვენი ქვეყნის ნებისმიერ მოქალაქეს. თბილისელობა რთული თემაა, ეს პირობითია, ადამიანი სადაც ცხოვრობს, იმ ქალაქის, სოფლის, დაბის ნაწილია. შეგვიძლია, თეორიულად ისიც დავუშვათ, დავით ნარმანია სპეციალურად ხომ არ არის წარმოდგენილი საიმისოდ, რომ, თუ ის დამარცხდება, ეს დააბრალონ მის წარმომავლობას, ამით საზოგადოებრივი დიფერენცირება მოაწყონ და ეს გაამართლონ მისი არათბილისელობით?! ან კიდევ, იმის გათვალისწინებით, რომ ნარმანია წარმომავლობით სამეგრელოდანაა, ხომ არ სურთ, ხელოვნურად რაიმე დაშორება შექმნან ნარმანიას, როგორც ინსტრუმენტის,  გამოყენებით საზოგადოების ნაწილს შორის?! თუ ეს ასეა, მაშინ საგანგაშო მდგომარეობაში ვყოფილვართ,“ - აღნიშნა არჩილ გამზარდიამ.

თვითმმართველობის საკითხებში ექსპერტ სანდრო სვანიშვილისთვის საარჩევნო ბარიერად 40%-ის დაწესება გაუგებარია.

„40 %-იანი ბარიერი არც იქით არის, არც აქეთ და რას ნიშნავს, არ ვიცი. რატომ 40% და არა, ვთქვათ, 30% ან კიდევ 35 %? ეს ლოგიკაში ვერ ჯდება. თორემ არჩევნები ჩატარდება და, ვინც უმეტესობას მიიღებს (მათ შორის, ამ კანონის მიხედვით, არანაკლებ 40 % უნდა მიიღოს), ის ჩაითვლება მერად. უკეთესი იქნებოდა, ან საერთოდ მოხსნილიყო უმრავლესობის პრინციპი, ან ყოფილიყო, როგორც იყო - 50%-ს პლუს ერთი“, - აცხადებს სანდრო სვანიშვილი ჩვენთან საუბარში და არ მალავს, რომ ლოგიკური იქნებოდა 50%-იანი ბარიერის დაწესება.  

რაც შეეხება უშუალოდ დავით ნარმანიას კანდიდატურას, იგი ფიქრობს, რომ არჩევნებზე ადამიანების მისვლა უკავშირდება იმ ფაქტს, თუ რამდენად აქტიურად არის ჩართული მოსახლეობა ამ საკითხებში და რამდენად ანიჭებს მნიშვნელობას მერის კანდიდატურას. ამდენად, კონკრეტული პირის სახელთან და გვართან ამ თემის მიბმა მთლად მართებული არ იქნება.