სამართლიანობის აღდგენის პროცესი - ახალი ხელისუფლების მთავარი დაპირება საპარლამენტო და საპრეზიდენტო არჩევნების შუალედში რამდენადმე გაფერმკრთალდა, რადგან აღმოჩნდა, რომ განვლილ პერიოდში სამართლიანობის აღდგენაზე მეტად პოლიტიკური მიზანშწონილობის თემა დომინირებდა.

წინ კიდევ ძალზე მნიშვნელოვანი, ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებია, თუმცა ახალი პრემიერ-მინისტრის პირობებში, როგორც ჩანს, პოლიტიკური მიზანშეწონილობის თემა სამართლიანობის აღდგენასთან მიმართებაში უკვე აღარ არის დომინანტი.

როგორ გაგრძელდება ეს პროცესი, ამჯერად უკვე დამოკიდებულია პროკურატურის მუშაობაზე, რა თქმა უნდა, პოლიტიკურ ნებაზეც - ამ ეტაპზე დასაყრდენად შეიძლება მხოლოდ პრემიერ ღარიბაშვილის განცხადებები გამოვიყენოთ, უახლოეს მომავალში კი, ალბათ, პროკურატურის შესაძლებლობებსაც ვიხილავთ.

ღარიბაშვილის განცხადებით, შეფასებები, რაც გიგი უგულავასთან დაკავშირებით მოისმინა ოპონენტებისგან, არის პირდაპირი ზეწოლა სასამართლოზე.

„ჩვენი ერთ-ერთი მთავარი დაპირება იყო ის, რომ სასამართლო გახდებოდა რეალურად დამოუკიდებელი და გათავისუფლდებოდა იმ მონური უღელისგან, რომელიც თავზე ედგა 9 წლის განმავლობაში. ჩვენ ვიცით რა გადაწყვეტილებების მიღება უხდებოდათ მოსამართლეებს იძულებით. ჩვენ ეს ყველაფერი დავამთავრეთ და სასამართლოზე არავითარი ზეწოლა არ არსებობს. იგივე უგულავას საქმეზე პროკურატურა ითხოვდა მის დაკავებას. მოსამართლემ არ დააკმაყოფილა პროკურატურის ეს შუამდგომლობა და შეუფარდა გირაო 50 000 ლარის ოდენობით და უფლებამოსილება შეუჩერა. ანუ, ეს იყო მოსამართლის დამოუკიდებელი გადაწყვეტილება“, - განაცხადა ღარიბაშვილმა.

როგორც ჩანს, არც ხელისუფლება აპირებს დათმობას და არც საპარლამენტო უმცირესობას სურს დათმოს ნაციონალების „უკანასკნელი მოჰიკანი“ ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებამდე და როგორც ვნახეთ, პროტესტის ყველა ფორმასაც მიმართავს.

ვისთვის აღმოჩნდება პოლიტიკურად მომგებიანი ყოფილი მაღალჩინოსნების სისხლის სამართლებრივი დევნის, ამ შემთხვევაში უგულავას საკითხი, ამ თემასათან დაკავშირებით, for.ge-ს კითხვებს ექსპერტი ვახტანგ ძაბირაძე პასუხობს.

ბატონო ვახტანგ, უგულავას ირგვლივ ხმაური, სავარაუდოდ, კიდევ დიდხანს გაგრძელდება. გარკვეულწილად ეს შეიძლება განვიხილოთ როგორც ყოფილი და მოქმედი ხელისუფლების ერთგვარი პოლიტიკური ჭიდილიც. თქვენი შეფასებით, ის, რაც ხდება, რომელი პოლიტიკური ძალისთვის შეიძლება აღმოჩნდეს მომგებიანი ან წამგებიანი, თუ გავითვალისწინებთ რომ ოპოზიცია პოლიტიკურ დევნაზე აპელირებს?

- დავიწყებ იმით, რომ „ნაციონალურმა მოძრაობამ“ ასეთი სტრატეგია აირჩია იმთავითვე - ნებისმიერი საგამოძიებო საქმიანობა, მიმართული მისი ნებისმიერი წევრის მიმართ, მითუმეტეს, ცნობადი სახის, მათი მხრიდან კვალიფიცირდება როგორც არა სამართლებრივი, არამედ პოლიტიკური დევნა.

ასე რომ, „ნაციონალური მოძრაობა“ აგრძელებს თავისი სტრატეგიის რეალიზებას და ამჯერადაც არ ღალატობს საკუთარ პრინციპებს და თვლის, რომ გიგი უგულავას წინააღმდეგ მიდის პოლიტიკური დევნა, რადგან ახლოვდება ადგილობრივი არჩევნები და უგულავამ კენჭი რომ არ იყაროს მერის თანამდებობაზე, ამიტომაც დაიწყო პროცესის ესკალაცია.

რაც შეეხება „ქართულ ოცნებას“ რომ არც უნდოდეს, უკვე იძულებულია რაღაც რეალური ნაბიჯები გადადგას და პროცესი ცოტა გაააქტიუროს გამომდინარე იქიდან, რომ საპრეზიდენტო არჩევნების წინა პერიოდში, კიდევ ერთხელ დაადასტურა, სამართლიანობის აღდგენა მათი ერთ-ერთი ძირითადი დაპირება იყო ამომრჩევლისათვის და ეს პროცესი გაგრძელდება.

ამასთანავე განაცხადეს, რომ დამთავრდება კოაბიტაცია და დაიწყება ახალი პროცესი, ახალი პოლიტიკური ერა ქვეყნის ცხოვრებაში.

უნდა დავაზუსტო, რომ კოაბიტაციის დასრულებაში, მარგველაშვილი გულისხმობდა ცოტა სხვა რამეს - მან დააზუსტა, რომ აღარ იქნებოდა ვეტოები კანონებზე და ა.შ. მაგრამ საქართველოს მოსახლეობა გულისხმობს სხვა რამეს და ეს არის უპირველეს ყოვლისა სამართლებრივი დევნა იმ პირებზე, რომლებიც „ნაციონალური მოძრაობის“ ელიტას წარმოადგენენ და რომლებიც ეჭვმიტანილნი არიან საზოგადოების თვალში (ვინმემ რომ მკითხოს, რეალურადაც) სისხლის სამართლის დანაშაულში.

ასე რომ, ამ შემთხვევაშიც თუ ლაპარაკი არის პოლიტიკურ მიზანშეწონილობაზე - რატომ ახლა და არა ცოტა გვიან, მგონია, რომ ორივე პოლიტიკურმა ძალამ სწორი ნაბიჯები გადადგა იმ სტრატეგიის მიხედვით, რაც მათ აქვთ შემუშავებული.

რაც შეეხება სამართლებრივ მხარეს, უგულავას მიმართ სისხლის სამართლებრიბვი დევნა ახლა არ დაწყებულა და არც თუ დიდი ხნის წინ გვახსოვს, სასამართლომ წინასწარი დაკავებიდან ისე გაათავისუფლა, გირაოს გადახდაც კი არ დააკისრა. დღეს სიტუაცია გარკვეულწილად შეცვლილია, მას გირაო დააკისრეს და უფლებამოსილებაც შეუჩერეს. შეიძლება ვივარაუდოთ, რომ საგამოძიებო უწყებებმა უფრო ძლიერი მტკიცებულებების მოძიებაც შეძლეს?

- რაც შეეხება წინასწარ პატიმრობას, როდესაც სასამართლო ამ საკითხს განიხილავს, არ აქვს მნიშვნელობა რა ხარისხის მტკიცებულებებზეა საუბარი. პროცესი გამოძიების დასრულების შემდეგ დაიწყება, როდესაც სასამართლოს გადაეცემა გამოძიების მიერ მოკვლეული ფაქტები. ამ დროს იხილება ამ პირის თავისუფლებაში ყოფნა ზიანს მოუტანს თუ არა გამოძიებას, ხომ არ მოახდენს გავლენას მოწმეებზე, არ მოახდენს დოკუმენტაციის ფალსიფიცირებას და ა.შ. როგორც ჩანს, სასამართლომ მაშინაც და დღესაც ჩათვალა, რომ უგულავა იქნება თუ არა წინასწარ პატიმრობაში, ეს გამოძიების პროცესზე არ იმოქმედებს - თუმცა ამჯერად გირაოდ 50 ათასი ლარის გადახდა დააკისრეს.

რაც შეეხება მეორე ნაწილს, უფლებამოსილების შეჩერებას, როგორც ჩანს, ამ შემთხვევაში იხელმძღვანელეს იმით, რომ დანაშაული სწორედ უკავშირდება მის ყოფნას მერის თანამდებობაზე. კანონთან რამდენად შესაბამისობაშია ამას, ალბათ, გაასაჩივრებენ უგულავას ადვოკატები და პასუხს სააპელაციო ან საკონსტიტუციო სასამართლო გვეტყვის.

რაც შეეხება პროკურატურის მუშაობას, მის შესაფასებლად, ალბათ, დროა საჭირო, მგონია, რომ ძალიან მალე, რამდენიმე თვეში გაირკვევა დღევანდელი პროკურორი რელურად მიჰყვება სამართლიანობის აღდგენის პროცესს თუ ისევ დროის გაჭიმვა და ყველაფრის გადავადება ხდება. მაინც მგონია, რომ თავის დროზე, კბილაშვილის პროკურორობის დროს პროცესები ისე არ წარიმართა რასაც ველოდით და ეს უფრო პოლიტიკური გადაწყვეტილება მგონია, ვიდრე სამართლებრივი.

თუმცა, არის მეორე მხარეც - ბრალდებები, რასთან დაკავშირებითაც ლაპარაკია, იგივე ჟვანიას საქმე ან გირგვლიანის, იმდენი დროა გასული, რომ მათი თავიდან გამოძიება ალბათ უფრო მეტ დროს მოითხოვს, ვიდრე როდესაც ცხელ კვალზე ხდება დანაშაულის გახსნა. ვნახოთ, რა იქნება, ახალი პროკურორის და პროკურატურის შეფასება ჯერ ნაადრევია.

თუ პოლიტიკური მიზანშეწონილობის თემას დავუბრუნდებით, მოახლოებული ადგილობრივი არჩევნების ფონზე უგულავას პროცესის გააქტიურებით ვინ რა შეიძლება მიიღოს, წინასაარჩევნო რეიტინგზე ეს როგორ აისახება?

- როდესაც ამ თემის პოლიტიკურ ანალიზს ვაკეთებ-ხოლმე, ამ შემთხვევაში, ქართული საზოგადოების განწყობა არ მაქვს მხედველობაში, რადგან საქართველოს მოსახლეობის აბსოლუტური უმრავლესობა დარწმუნმებულია, რომ წინა ხელისუფლება ჩართული იყო ელიტურ კორუფციაში, მონოპოლიების მფარველობაში და ა.შ.

საქართველოს მოსახლეობას, იმ ხალხს, ვინც ამ ქვეყანაში ცხოვრობდა, მაგრამ არ იყო ნაციონალურ ფრთას მიკერებული, ახსნა-განმარტება და მტკიცება იმისა, ეს ხალხი არის თუ არა დამნაშვე, არ სჭირდება.

პირიქითაა საქმე, საზოგადოების დიდი ნაწილი ნამდვილად არ დაიჯერებს, რომ მერაბიშვილი, ადეიშვილი უგულავა და ა.შ. არიან უდანაშაულოები. მათი უდანაშაულობის დამტკიცება და ამის მიღება ბევრად უფრო რთული იქნება ჩვენი საზოგადოებისთვის, ვიდრე საწინააღმდეგოსი.

აქედან გამომდინარე, როდესაც მოახლოებულ არჩევნებზეა ლაპარაკი, ამ თემების გააქტიურება ხელისუფლებისთვის არ იქნება მაინც და მაინც წამგებიანი.

სიმართლე გითხრათ, ვერც იმას ვხედავ, რომ ნაციონალებისთვისაც კატასტროფას ნიშნავს ეს, პოლიტიკური რეიტინგის თვალსაზრისით, რადგან ნელ-ნელა მოხდა დაკრისტალება - დღეს „ნაციონალურ მოძრაობას“ ჰყავს რაღაც N რაოდენობის მხარდამჭერი, რომელიც რაღაც მიზეზების გამო ყოველთვის მისი მხარდამჭერი იქნება, რაც არ უნდა თქვას ხელისუფლებამ და რა განაჩენიც არ უნდა გამოიტანოს სასამართლომ. ამიტომ, როდესაც პოლიტიკურ მიზანშეწონილობაზე ვსაუბრობ, ყოველთვის მხედველობაში მაქვს ხოლმე დასავლეთის რეაქციები. ვფიქრობ, ახლა ისეთი სიტუაციაა განსხვავებით ერთი წლის წინანდელი ვითარებისგან, რომ თუ პროკურატურა წესიერად იმუშავებს და რეალურად დადებს ფაქტებსა და ძიების მასალებს, პოლიტიკურად, ხელისუფლებისთვის ყოფილი ხელისუფლების მაღალჩინოსნების სამართლებრივი დევნა არ უნდა იყოს წამგებიანი.

რაც შეეხება დასავლეთს, როდესაც უგულავასთან დაკავშირებით კეთდება განცხადებები ისინი ძირითადად აპელირებენ მისთვის უფლებამოსილების შეჩერების ფაქტზე, მაგალითად, ამასწინათ ევროკავშირის ელჩი, ფილიპ დიმიტროვი აცხადებდა, რომ მსგავსი პროცესები ქვეყნის იმიჯზე ახდენს ზეგავლენას და როდესაც არჩეული მერზეა საუბარი, უმჯობესი იქნებოდა კონსტიტუცია მისი იმპიჩმენტის პროცედურას ითვალისწინებდეს...

- ბატონმა დიმიტროვმა უნდა იცოდეს, რომ დღევანდელი ხელისუფლება იმ კანონმდებლობით მოქმედებს, რომელიც შექმნა ყოფილმა ხელისუფლებამ. ვეთანხმები, რომ ზუსტად უნდა იყოს გაწერილი და ასახული კანონმდებლობაში მთელი ეს პროცედურა, მაგრამ თუ არ არის, ამას ამ ხელისუფლებას ვერ დააბრალებ. როდესაც ლაპარაკია არჩევითი პირის უფლებამოსილების შეწყვეტაზე, მართლაც, იმპიჩმენტის პროცედურა, ან რაღაც ისეთი მექანიზმი უნდა არსებობდეს, რომელიც საჭიროების შემთხვევაში, მისი შეცვლის ან პასუხისგებაში მიცემის საშუალებას მოგვცემს.

თუ კანონმდებლობაში ასეთი სიცარიელეა, მაშინ, ამ საკითხს სასამართლო გადაწყვეტს და ვფიქრობ, საკონსტიტუციო სასამართლოსგან ამ საკითხზე პასუხს მივიღებთ. იმედი მაქვს, ნაციონალები ენერგიას არ დაიშურებენ ეს საკითხი გაააქტიურონ.

სხვა მხრივ, ევროპაც და აშშ-ს ელჩიც იმას ამბობენ, რომ უნდა იყოს კანონიერება აღდგენილი და სამართლიანობა დაცული, რაშიც მათ ნამდვილად ვეთანხმები. ხელისუფლებამ უნდა დადოს რეალური და წონადი არგუმენტები ამ თანამდებობის პირთა წინააღმდეგ. ეს უკვე შედის არა დასავლეთის, არამედ საქართველოს ინტერესებში.

თუ სამარლადამცავი სტრუქტურა ვერ ახერხებს დაუმტკიცოს ბრალი, გამოდის, რომ ცუდად მუშაობს, არ შეუძლია მუშაობა, მაშინ უმჯობესია, აღიაროს ეს და ის ხალხი გაათავისუფლოს, მაგრამ მგონია, რომ პროკურატურა შეძლებს და ამ ამოცანას თავს გაართმევს.