„რა უსუსურად გამოიყურებოდა დღეს ხელისუფლების პოზიციები! გადახედეთ ყველა სატელევიზიო არხს! ვერც-ერთ არხზე ვერ უწევენ მეტ-ნაკლებად მომგებიან ოპონირებას. თითქმის, არც ერთი საზოგადოებრივად ცნობილი სახე მათ გვერდით ვერ თუ არ დგას ამ საერთო კაკაფონიაში. გააგრძელეთ ასე! რჩევა თქვენ არ გჭირდებათ, აზრის გაზიარება და პროფესიონალები! თქვენი თავი თუ არ გეცოდებათ, ხალხმა რა დააშავა, „ნაციონალების“ რევანშისთვის ასე ნაბიჯ-ნაბიჯ რომ ამზადებთ ნიადაგს?!“, - ასე ეხმაურება სოციალური ქსელით გენერალური პროკურორის გარშემო განვითარებულ მოვლენებს, ექსპერტი ხათუნა ლაგაზიძე, რომლის განცხადებით, მორალური და გამართლებული იქნებოდა ქეყანას ჰყავდეს ისეთი მთავარი პროკურორი, რომლის მიმართაც არ იქნებოდა ისეთი კითხვები, როგორიც მის მიერ ბრალდებულების თუ მსჯავრდებულებულების მიმართ. მისივე თქმით, აქ დგება საკუთრვი პოლიტიკური გუნდის იმიჯის საკითხი და როგორც თავად ამბობს, ენანება საქართველოს ახალგაზრდა ხელისუფლება იმ იმიჯისთვის, რომელიც შეიძლება მას მიეკეროს ამ ხმაურიანი საქმის შემდგომ.

ამ ხმაურიან საქმის დეტალებზე და მიზეზებზე For.ge. ხათუნა ლაგაზიძეს ესაუბრა.

რითი ხსნით იმ კრიტიკულ პოზიციას, რომელსაც ბოლო პერიოდში აფიქსირებთ ხელისუფლების მიმართ?

ხათუნა ლაგაზიძე: ეს არის ცალსახა გულშემატკივრის პოზიცია. არავისთვის დასამალი არაა, რომ ბიძინა ივანიშვილის ხელისუფლებაში მოსვლამ ჩემი და ჩემნაირი ასიათასობით ქართული ოჯახი განადაგურებას გადაარჩინა. მე ვიცი რა იყო „ნაციონალური მოძრაობის“ მმართველობის წლები ჩემი ოჯახისთვის. მას შემდეგ, რაც პატარა მეყოლა, მთელი 5 წელი ვფიქრობდი ერთ რამეზე, - მე ძალიან პატარას გარდამეცვალა მშობლები, 5 წლიდან ბებია და დეიდა მზრდიდა და დიდი ალათობა იყო, რომ ჩემი შვილიც იგივე მდგომარეობაში აღმოჩენილიყო. ყოველთვის ვიდექით იმ საფრთხის წინაშე, რომ შესაძლო იყო, მე და ჩემი ქმარი ან მოვეკალით, ან სამუდამოდ ციხეში გავეშვითი განსახვავებული პოლიტიკური შეხედულების ან იმის გამო, რომ ძალიან მაღალ ჩინოსან ნაციონალებს ჩემი ოჯახის ბიზნესის მიმართ ჰქონდათ ინტერესი, პირდაპირ რომ ვთქვათ წართმევა უნდოდათ.

ამის გამო, ჩვენ ყოველდღიური საფრთხის წინაშე ვიდექით და ყოველ დილას ვფიქრობდი - ჩვენ რომ რამე მოგვსლოდა, ჩვენი პატარა ვისთვის უნდა დაგვეტოვებინა. ასე ემოციურად და ასე დეტალურად მე ამ თემაზე არასოდეს მომიყოლია, ახლა ვლაპარაკობ თქვენთან პირველად ამის შესახებ, ჩემთვის ძალიან მძიმეა ამაზე საუაბრი. ამიტომაც, ჩემთვის ძალიან მნიშვნელოვანი იყო, რომ ის ხელისუფლება, რომელიც დატოვა ბიძინა ივანიშვილმა, ყოფილიყო წარმატებული. ამიტომ, ნებისმიერი შეცდომა, რომელსაც ეს ხელისუფლება უშვებს, ჩემთვის ძალიან მტკივნეულია და არა მარტო ჩემთვის, საქართველოს მოსახლეობის ძალიან დიდი ნაწილი ამ ხელისუფლებას უკავშირებდა ძალიან დიდ იმედებს.

ნამდვილად არ მინდოდა, რომ ამ ხელისუფლების მოსვლიდან წელიწადნახევრის შემდეგ და არც მეგონა, რომ მომიწევდა ასეთი კრიტიკული ტონით გამოსვლა. თუმცა, ვფიქრობ, რომ დღეს ეს არის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი იმისათვის, რომ ხელისუფლება დავაზღვიოთ იმ ტიპის შეცდომებისგან, როგორი შეცდომების კასკადად იქცა „ნაცინონალური მოძრაობის“ მმართველობის 9 წელი. ამიტომ, ჩემს მოვალეობად ვთვლი და ყველასი, ვისაც აქტიური პოზიცია უკავია სამოქალაქო საზოგადეობაში, რომ თავისი შეხედულებები და მოსაზრებები იმ ნაბიჯებთან დაკავშირებით, რომელსაც ბოლო პერიოდში დგამს ხელისუფლება, ღიად დააფოქსიროს, რათა დავაზღვიოთ ხელისუფლება წარსულის შეცდომებისგან. „ნაციონალური მოძრაობის“ პირადი ტრაგედია, რაც ქვეყნის ტრაგედიად იქცა, გახლდათ ის, რომ არ ჰყავდათ იმ ტიპის ოპოზიცია, რომელიც მას ასეთ კრიტიკულ მომენტში მოქაჩავდა და შეცდომებისგან დააზღვევდა.

თქვენ თვლით, რომ დღევანდელი ხელისუფლება ამ სასიშროების წინაშე დგას?

- რა თქმა უნდა, მასაც არ ჰყავს ისეთი მორალურად ძლიერი და ასევე პოპულარული ოპოზიცია, რომელიც ხალხის მასობრივი მხარდაჭერით ისარგებლებდა და რომელიც ამ ხელისუფლებას აიძულებდა, რომ მისთვის ანგარიში გაეწია.

თუმცა ამ მხრივ ძალიან აქტიურია „ნაციონალური მოძრაობა“...

- მიუხედავად იმისა, რომ „ნაციონალური მოძრაობა“ ძალიან აქტიურია, მაგრამ სწორედ იმის გამო, რომ მას საზოგადოებაში არ აქვს მორალური მხარდაჭერა, ვერ გამოდგება იმ ოპოზიციად, რომელმაც შეძლება რეალური ოპონირება გაუწიოს ნებისმიერ ხელისუფლებას. ამიტომ, დღეს დღის წესრიგში დგას ახალი ოპოზიციური ძალის ფორმირება, ალბათ, უფრო საზოგადოებრივი მოძრაობის, რომლის მიზანი იქნება ხელისუფლება დააზღვიოს შეცდომებისგან და ეს ქვეყანა აარიდოს მორიგ კატაკლიზმებს.

როდესაც საუბრობთ ხელისუფლების შეცდომებზე, კონკრეტულად რა საკითხებს გულისხმობთ, სად დაუშვა ხელისუფლებამ შეცდომა?

- დავიწყოთ ცოტა შორიდან, როდესაც ბიძინა ივანიშვილის წასვლის შემდეგ დაიწყო აღმასრულებელი ხელისუფლების ხელახალი დაკომპლექტება. თავისთავად ეს იწვევდა, სულ მცირე, გაოცებას და პროტესტს. რელაურად, ბევრი ფიგურა ახალ ხელისუფლებაში ნათესაობის, მეგობრობის, ნაცნობობის და ნათელ-მირონობის პრინციპზე დაინიშნა, რამაც უკანა პლანზე გადაწია ახალი ხელისუფლების პროფესიონალებით შევსება. ჩატარდა პარტია „ქართული ოცნების“ ყრილობა და არც-ერთი ახალი სახე ამ პარტიაში ვერ ვიხილეთ, ისევე როგორც ხელისუფლებაში.

ფაქტობრივად, ერთი პიროვნების, თუ ერთი ოჯახის გარშემო შერჩეული ხალხი მოვიდა სათავეში, რომელთა პროფესიული გზა უცნობია. თავისთავად, ხელისუფლების დაკომპლექტების ამ ტიპის მიდგომები კარგს არაფერს მოიტანს. ჩანს შიში იმისა, რომ ხელისუფლებას, ან ახალი სახეების ეშინია, ან კიდევ მთალად უარესი, იმდენად არიან საკუთარ განუმეორებლობაში დარწმუნებულნი, მიიჩნევენ, რომ სხვისი აზრის, მათ შორის პროფესიონალების მოსმენაც და გათვალისწინაბაც, არაფერში სჭირდებათ და ეს სჩანს ყველგან.

რომ დავაკონკრეტოთ, რაში გამოიხატება, რომ ხელისუფლებას არ უნდა პროფესიონალების მოსმენა და მათი აზრის გათვალისწინაბაც?

- მე არ მაქვს არანაირი ურთიერთობა ამ ხელისუფლებასთან. მე რაზეც ვსაუბრობ, ეს არის გარედან მაყურებლის პოზიცია. შიგნით რა პროცესებია და რა ხდება, ამაზე ინფორმაცია მე არ მაქვს. თუმცა, ის, რაც გარედან ჩანს, საკმარისია იმ დასკვნებისთვის რაზეც ახლა ვსაუბრობ. ბიძინა ივანიშვილის ხელისუფლებაში ყოფნის დროს სამოქალაქო საზოგადოებას ჰქონდა იმისი განცდა, რომ მას ხვდებოდნენ და მის აზრს ისმენდნენ, ეს იყო გარღვევა „ნაციონალური მოძრაობის“ მმართველობის შემდეგ, როდესაც თუნდაც, კრიტიკული, მაგრამ ხელისუფლების აზრის მოსმენის საშუალება ჩვენ გვქონდა არა მხოლოდ ტელევიზიის ეკრანიდან და რჩეული ჟურნალისტების მეშვეობით, არამედ პირდაპირ და უშუალო კონტაქტისას, თუნდაც ექსპერტულ საზოგადოებას, რომლის ქილიკი ბოლო დროს მოდად იქცა.

პირდაპირ ვსვამ კითხვას - ძალიან მაინტერესებს, დღევანდელი ხელისუფლების კვალიფიკაცია გაცილებით მაღალია იმ ექსპერტულ საზოგადოებაზე, რომელიც მათი ქილიკის საგანი გახდა? ძალიან ეჭვი მეპარება, რომ დღევანდელი ხელისუფლების კვალიფიკაცია რაიმე თვალსაზრისით და რომელიმე მიმართულებით გაცილებით მაღალი იყოს, ვიდრე გარეთ დარჩენილი ექსპერტული ცოდნა. ეს არის ჩემი პრინციპული პოზიცია და არა მხოლოდ ჩემი.

კონკრეტულად, ვინ აქცია ქილიკის საგნად ექსპეტული პოზიცები?

- ხელისუფლების პოზიცია იყო ასეთი, რამაც შედგომ მიიღო იგნორირების სახე. აქ იმაზე არაა საუბარი ვინმე ვინმეს შეხვდება და მოისმენს თუ არა. აქ საუბარია იმაზე, რომ როდესაც ხელისუფლება უშვებს ამდენ შეცდომებს შიდა პოლიტიკაში და როდესაც ჩვენ წინ გველოდება უმძიმესი წელი საგარეო პოლიტიკური და უსაფრთხოების კუთხით, ვერ ვხედავთ ვერანაირ მწყობრ ნაბიჯებს, ვერანაირ ტაქტიკას, ვერანაირ გაწერილ სტრატეგიას და ასეთ შემთხვევაში, ხელისუფლება სრულ იგნორირებას უკეთებს საღ აზრს, გნებავთ კრიტიკულს, ეს არაფერ კარგზე არ მიუთითებს.

უფრო კონკრეტული რომ ვიყო, დავიწყებ კადრების შერჩევის პრინციპით, რაც პირევლი შეცდომაა და რამაც გამოიწვია შემდეგ დანარჩენი შეცდომები. იგივე მერაბიშვილის თემა, რომელიც ამტკიცებს, რომ გაიყვანეს საკნიდან და მასზე ზეწოლა ხორციელდებოდა. შემდეგ გაჩნდა ვერსია, რომ მერაბიშვილმა თავად გაუკეთა ამას ინსპირირება. თავად სთხოვა ხელისუფლებას, რომ ჩვენებას მოგცემთ ოღონდ საკნიდან გამიყვანეთო. თუ კი ინსპირირება გაუკეთა და ამაზე ხელისუფელება წამოეგო, მთლად უარესი მისთვის, ორი შეცდომა და დანაშაული ჩაუდენია. თან გაბრიყვდა და თან, ეს კანონიერად არ გააფორმა. კანონიერად გაფორმებულიყო მისი გაყვანა და დაკითხვა, რამე დაშავდებოდა?! შემდეგ იყო დიპლომის თემა და საოცარი კომენტარი პროკურატურის პრეს-სამსახურის. ამას მოჰყვა უგულავასთვის უფლებამოსილების შეწყვეტა, რაც უკვე სასამართლოს პრეროგატივაა.

თუმცა „ნაციონალური მოძრაობა“ თვლის, რომ აღმასრულებელი ხელისუფლების ზეწოლა განხორციელდა მოსამართლეზე. სასამართლოს ეს გადაწყვეტილება პირდაპირ შეიძლება მივაწეროთ ზეწოლას?

- პირდაპირ ვერ მივაწერთ იმას, რომ აქ აღმასრულებელი ხელისუფლების ზეწოლა განხორციელდა და იმიტომ დააყენა ასეთი განაჩენი სასამართლომ. აქ მე ჩემი პოზიცია მაქვს, იქნებადა და სულ არ განხორციელებულა აღმარულებელი ხელისუფლების ზეწოლა და იმ ქალმა, რომელმაც 14 წლის ბავშვს (ვგულისხმობ გვანცა ყუფარაძეს), 10 წლიანი, თითქმის, სასიკვდილო განაჩენი ისე გამოუტანა, რომ ხელი არ აუკანკალდა, ამ ადამინს ყველაფერი შეუძლია გააკეთოს. ანუ, ყველაფერზე ხელის მომწერმა ქალმა გააკეთა ის, რომ ეს გამხდარიყო ასეთი პოლიტიკური სკანდალის საბაბი, გამოვრიცხავთ ამას? რატომ გამორიცხავთ, რომ ეს გაკეთებულიყო სწორედ იმიტომ, რომ ამას მოჰყოლოდა მართლაც საერთაშორისო რეზონანსი. მოგეხსენებათ, რომ აშშ-ის ელჩს საქართველოს ახალ ხელისუფლების მიმართ უარყოფითი დამოკიდებულება არ გამოუხატავს და რიჩარდ ნორლანდმა გიგი უგულავას გადაყენებაზე წუხილი გამოთქვა.

მე არაფერს ვამტკიცებ, მაგრამ როცა ამტკიცებენ, რომ ხელისუფლების ზეწოლა განხორციელდაო, ამ ვერსიას რატომ გამორიცხავენ? არ შეიძლებოდა, რომ ამ ქალს ისევ იმის გამო, რომ მასზე უამრავი კომპრომატები ექნება „ნაციონალურ მოძრაობას“ შემონახული, ეს გაეკეთებინა? რატომაც არ შეიძლება, თუმცა კიდევ ვამბობ, რომ ამის მტკიცება შეუძლებელია. როგორც ვერსიად ესეც უნდა განვიხილოთ. ნებისმიერ შემთხვევაში, ამ ქალის ბრალეულობით მოხდა თუ არა, ფაქტია, რომ ხელისუფლება დარტყმის ობიექტად იქცა.

რა ვერ მოახერხა ხელისუფლებამ იმისათვის, რომ ამ სიტუაციიდან ღირსეულად გამოსულიყო?

- ცალსახად წააგეს ყველა სატელევიზიო სივრცე და რაც მთავარია გამოჩნდა ხელისუფლების პოლიტიკის კიდევ ერთი შეცდომა. არავინ საზოგადოებრივად ცნობილმა სახეებიდან მათი პოზიცია არავინ ან ვერავინ დაიცვა.

ეს მიანიშნებს იმას, რომ ხელისუფლება დისტანცირდება საზოგადოებსგან?

- რა თქმა უნდა, არაფერს ვამბობ იმაზე, რომ ხელისუფლების შიგნით მიდის გარკვეული გადანაწილებები. გავაკეთე კიდევაც ასეთი შედარება, რომ დღევანდელი სიტუაცია გარკვეულწილად მაგონებსმოქალაქეთა კავშირის წიაღში, რომ ჟვანია-სააკაშვილის ფრთამ ცალკე გამოყოფა დაიწყო. იგივე მდგომარეობაა დღესაც. ფაქტობრივად „რესპუბლიკური პარტიის“ გარშემოა შემოკრებილი მთელი სამოქალაქო საზოგადოება. აღმასრულებელი ხელისუფლება და ახალი პრემიერი კი ცალკე კუნძულზე დგას. მე არ ვამბობ, რომ რესპუბლიკელები იმავეს აპირებენ, რაც თავის დროზე ჟვანია-სააკაშვილმა გააკეთეს, მაგრამ ფაქტია საინტერესო. როგორ არ აფიქრებს ეს სიტუაცია აღმასრულებელ ხელისუფლებას?! ყველაფერს რომ თავი დავანებოთ, იმ ადამაინების გარეშე არიან დარჩენილები, ვინც შეიძლება მათ საზოგადოებრივი მხარდაჭერა მოუპოვონ.

არ ვიცი რითია გამოწვეული ეს ჩაკეტილობის პრობლემა, ან რა ძალა შეიძლება მათ ასეთი აღმოაჩნდეთ, რომელიც ამ უზარმაზარი ძალის კომპენსაციას გააკეთებს, როგორიც არის საზოგადოების მხარდაჭერა და მათ შორის, საზოგადოებაში აქტიური ძალების მხარდაჭერა. მე ვერ ვხდები რის იმედად არის დღევანდელი ხელისუფლება. უფრო მეტსაც ვიტყვი, ის, რაც ხდება დღეს, ძალიან ცუდად მოქმედებს თავად ბიძინა ივანიშვილის იმიჯზეც. როცა ხელისუფლება მისი მოღვაწეობის პირველივე თვეში ამის თქმის საფუძველს გვაძლევს, ეს ნიშნავს, რომ ივანიშვილის იმედები ვერ გაუმართლდა.

გამოუცდელობის პრობლემაა?

- გამოუცდელობის და არაპროფესიონალიზმის და იმისი, რომ არავინ არ სჭირდებათ საკუთარ რიგებში საკუთარო ოჯახის მიერ დალობირებული პერსონების გარდა. არ მინდა კიდევ უფრო გავშალო ეს თემა. კიდევ ერთხელ ვუსვამ ხაზს, რომ მე არ მემეტება ეს ხელისუფლება. ვფიქრობ, ეს იმ ტიპის შეცდომებია, რომლის გამოსწორება შეიძლება. იგივე გენერალურ პროკუროზე ჩვენი პატივსცემული ხელსიუფლება ამბობს, რომ ხანდაზმულობის გამო, გაქარწყლებულია ეს საქმეო. მოდით, მაშინ, ასე დავსვათ შეკითხვა - უკრაინის პრეზიდენტი სამჯერ არის ნასამართლევი, მაშინ რა მოხდა თუ ჩვენი გენერალური პროკურორი ერთხელ იქნება ნასამართლევი?! უკრაინამ სამჯერ ნასამართლევი კაცი აირჩია პრეზიდენტად და რა გზას ადგას დღეს უკრაინა? გვინდა ჩვენ ეს გზა?

მართლაც გაოგნებული ვარ, პირდაპირ ვაცხადებ - ეს არის უკრაინული გზა, რომელიც დღეს რუსეთისკენ მიდის, ხოლო ჩვენ საით მივდივართ, ეს კიდევ ერთხელ დაადასტუროს ხელისუფლებამ. რომელი ევროპული ქვეყანა გააკეთებდა ამას, რასაც დღეს ჩვენ ვაკეთებთ? აქ არ დგას მარტო გერმანიის საკითხი, აქ დგას დიპლომის თემაც და მე თუ რამეს ვამბობ, როგორი კრიტიკული მოსასმენიც არ უნდა იყოს, ვამბობ იმიტომ, რომ ისინი გაითვალისწინებენ საზოგადოების კრიტიკულ პოზიციას.

ამ საზოგადოებას ერთადერთი რამ უნდა, რომ ქვენაში არ აირიოს სიტუაცა, ქვეყანა გადარჩეს კატაკლიზმებს და დღევანდელი ხელისუფლება არ წავიდეს წინამორბედი ხელისუფლების განვლილი გზით. რასაც მე სოციალური ქსელით თვალს ვადევნებ, ძალიან კრიტიკული აზრი ისმის ამ ბოლო დღეების განმავლობაში, მათ შორის, ძალიან სერიოზული მხარდამჭერების მხრიდანაც. ძალიან არ მინდა, რომ ხელისუფლება დაძლიოს ცდუნებამ და დაიწყოს ამ ხალხთან ანგარიშსწორება. იმავე გზით მოისურვოს ამ ხალხის გაჩუმება, რა გზითაც აჩუმებდა „ნაციონალური მოძრაობა“.

გენერალური პროკურორის წინააღმდეგ ასეთი გალაშქრება, ხომ არ ფიქრობთ, რომ უკავშირდება იგივე, იმ გახმაურებული და რეზონანსული საქმეების გამოძიებას, რაზეც პასუხს ითხოვდა წინა პროკურორისგან საზოგადოება?

- რა თქმა უნდა, ამას არ გამოვრიცხავ, მაგრამ იმისთვის, რომ იგივე პროკურატურამ და ხელისუფლებამ დაიბრუნოს საზოგადოების ის ნდობა, რაც ჰქონა ამ რეზონანსულ საქმეებამდე, მას გაცილებით მეტი ძალისხმევა დასჭირდება. მაშინ იმ ადამაინების პასუხისმგებლობის საკითხი დაისვას, ვინც ეს მისი დიპლომთან თუ უდიპლომობასთან დაკავშირებული საკითხები გააჟღერა და ცილი დასწამა და თუ ცილისწამებასთან გვაქვს საქმე, დაუსჯელი არც ერთი არ უნდა დარჩეს. დამოუკიდებელი ჟურნალისტური გამოძიება უნდა ჩატარდეს და დადასტურდეს რომელი მხარეა მართალი. მე კიდევ ერთხელ ვამბობ, რომ ეს არანაკლებ მნიშვნელოვანი საკითხია.

რა უნდა გააკეთოს ირაკლი ღარიბაშვილის მთავრობამ იმისათვის, რომ არ გაიმეოროს წინამორბედის შეცდომები?

- რაც მთავარია, შეცდომების აღიარების არ უნდა შეეშინდეს. ეს არის ყველაზე მნიშვნელოვანი, რადგან შეცდომების აღიარება მარტო ძლიერს შეუძლია. თუ ისინი ძლიერები არიან, მაშინ უნდა აღიარონ შეცდომები და მითუმეტეს, საკადრო შეცდომები ყველას შეიძლება მოუვიდეს და არაფერი ტრაგიკული ამაში არაა. ამათ თუ ჰგონიათ, რომ საკადრო ცვლილებას თუ განახორციელებენ, ეს ნიშნავს, რომ მათ დაუთმეს საზოგადოებას და შემდეგ ეს საზოგადოება მათ თავზე დააჯდებათ, ცდებიან.

დაახლოებით ვხვდები მათ რა არგუმენტები აქვთ, როცა პრინციპულად აწვებიან პირველ ჩვენებას. ზუსტად იგივე არგუმენტები ჰქონდათ ნაციონალებს - ეს თუ დავუთმეთ საზოგადოებას, დამთავრებულია, მერე თავზე დაგვაჯდებიანო. იგივე გზით ხომ არ უნდა იარონ? საზოგადოებამ მოიყვანა ისინი და საზოგადოების აზრი უნდა გაითვალისწინონ. ძლიერი ხელისუფლების ნიშანია, როდესაც საკადრო თუ სხვა ტიპის შეცდომებს აღიარებენ და შემდეგ ამ შეცდომებს ასწორებენ. პირდაპირ გეუბნებით, საკუთარ შეცდომებზე თუ არ ისწავლეს კარგს არაფერს ველი, არც საზოგადოებისთვის და არც ქვეყნისთვის.