ამერიკულ გამოცემა Philadelphia Inquirer-თან ინტერვიუში უკრაინის პრეზიდენტმა, ვოლოდიმერ ზელენსკიმ კიევსა და რუსეთის პრეზიდენტ ვლადიმერ პუტინს შორის მოლაპარაკებების შესაძლო ფორმატზე გააკეთა პროგნოზი, როდის დასრულდება ომი და განმარტა, თუ როგორ არის, მისი აზრით, უკრაინის გამარჯვების ხედვა.
რუსეთზე დასავლური იარაღის დარტყმის შესახებ
Philadelphia Inquirer-ის მიმომხილველ ტრუდი რუბინთან საუბარში ზელენსკიმ თქვა, რომ აშშ-ის პრეზიდენტის, ჯო ბაიდენის დიდი ხნის გადაწყვეტილებაა, რომ უკრაინას მიეცეს შესაძლებლობა დაარტყას რუსული ტექნიკის კონცენტრაციას რუსეთ-უკრაინის საზღვარზე. „ეს (ბაიდენის ავტორიზაცია) წყვეტს ტაქტიკურ საკითხებს, ეს არ არის სტრატეგიული იარაღი. ჩვენ არ შეგვიძლია ტაქტიკური იარაღით ბრძოლა სტრატეგიული პრობლემების წინააღმდეგ, როგორიცაა KAB-ები და მათი თვითმფრინავები“, - აღნიშნა ზელენსკიმ.
რუსეთის მართვადი (ასევე უწოდებენ სლაიდურ) ბომბებს ეფექტური წინააღმდეგობისთვის, უკრაინის შეიარაღებულ ძალებს სჭირდებათ არა იმდენად მოწინავე საჰაერო თავდაცვის სისტემები, როგორიცაა პატრიოტი, არამედ ATACMS გაფართოებული მოქმედების რაკეტები, თქვა პრეზიდენტმა. „პატრიოტი ვერ იბრძვის კაბინეტების წინააღმდეგ“, - განმარტა ზელენსკიმ და ხაზგასმით აღნიშნა, რომ უკრაინას არ აქვს საკმარისი პატრიოტის რაკეტები.
ზელენსკიმ გაიხსენა, რომ მხოლოდ გასული კვირის განმავლობაში რუსეთმა უკრაინის წინააღმდეგ 800-ზე მეტი სასრიალო ბომბი გამოიყენა. უკრაინის პრეზიდენტი უბიძგებს თეთრ სახლს, დაუშვას უფრო დიდი მანძილის ამერიკული რაკეტების გამოყენება რუსული ხაზების მიღმა აეროდრომების დასარტყმელად.
„ჩვენ უნდა ვეძიოთ შორ მანძილზე გადაწყვეტილებები აეროდრომების წინააღმდეგ, სადაც სამხედრო თვითმფრინავებია განლაგებული, რომლებსაც რუსეთი იყენებს KAB-ების გამოსაყენებლად. ATACMS, რომელსაც შეუძლია 300 კილომეტრის დარტყმა, დღეს ალბათ დაგვეხმარება. „ხაზგასმით მინდა აღვნიშნო - დღეს“, - აღნიშნა ზელენსკიმ და დასძინა: „მაგრამ უკვე არის აეროდრომები, რომლებიც უფრო დიდ მანძილზეა განლაგებული, სადაც ისინი იყენებენ დიდ რაკეტებს. ანუ, დღეს ჩვენ უნდა მივცეთ შესაძლებლობა, რომ ATACMS უფრო ღრმად გამოვიყენოთ რუსეთის ფედერაციაში“.
მისი თქმით, ყველაზე მეტად დონეცკისა და ხარკოვის რეგიონები ზარალდებიან რუსული საფრენი საბრძოლო მასალისგან.
შესაძლებელია თუ არა რუსეთთან მოლაპარაკება?
ამ ინტერვიუში ვოლოდიმერ ზელენსკიმ თითქმის პირველად აღიარა რუსეთის პრეზიდენტ ვლადიმერ პუტინთან მოლაპარაკებების შესაძლებლობა. მანამდე მან არაერთხელ ისაუბრა ასეთი მოლაპარაკებების შეუძლებლობაზე. ზელენსკის თქმით, რუსეთის ლიდერთან მოლაპარაკების ერთადერთი ვარიანტი შუამავლების გამოყენებაა, როგორც ეს იყო შავი ზღვის მარცვლეულის დერეფნის განხილვისა და შექმნისას.
„ეს მოდელი პირველად გამოიყენეს მარცვლეულის დერეფნის მაგალითზე, როდესაც უკრაინა მოლაპარაკებას აწარმოებდა არა რუსეთთან, არამედ გაეროსთან და თურქეთთან. მათ, თავის მხრივ, აიღეს პასუხისმგებლობა ჩვენთან მოლაპარაკებაზე და შემდეგ რუსეთის ფედერაციასთან შესაბამისი ხელშეკრულების გაფორმებაზე. ასე მუშაობდა: ორი სარკისებური შეთანხმება გაეროსა და თურქეთს შორის“, - განმარტა ზელენსკიმ.
მისი თქმით, მსგავსი სქემა შეიძლება გამოყენებულ იქნას მოლაპარაკებებში „ტერიტორიული მთლიანობის, ენერგიისა და ნავიგაციის თავისუფლების საკითხებზე“. პრეზიდენტის აზრით, სხვადასხვა კონტინენტის ქვეყნებს შეუძლიათ შუამავლების როლი შეასრულონ. „ჩვენი პარტნიორები არიან არა მხოლოდ ევროპა და აშშ, არამედ მრავალი კონტინენტიდან, მათ შორის აზიიდან, წყნარი ოკეანედან, ასევე აფრიკიდან და ლათინური ამერიკიდან. როცა არიან წარმომადგენლები, რომლებიც ამა თუ იმ კრიზისის გამოსავალს ამზადებენ და მაშინ ეს დოკუმენტი, თუ ის აკმაყოფილებს უკრაინას, რუსეთის ფედერაციის წარმომადგენლებმა უნდა განიხილონ. ჯერჯერობით მხოლოდ ეს მოდელი გვაქვს“, - აღნიშნა ზელენსკიმ.
რა განსხვავებაა უკრაინის გამარჯვების ხედვაზე დასავლეთსა და უკრაინაში?
Philadelphia Inquirer-ის მიმომხილველმა ტრუდი რუბინმა ჰკითხა ზელენსკის, მართლა სჯეროდა თუ არა აშშ-ის პრეზიდენტის ჯო ბაიდენს, რომ უკრაინა გაიმარჯვებდა. უკრაინის ლიდერმა უპასუხა, რომ ამაში დარწმუნებულია, თუმცა დასძინა, რომ უკრაინაში და დასავლეთში გამარჯვება სხვანაირად ესმით. „დასავლეთისთვის მთავარი გამარჯვება არის ის, რომ უკრაინამ ოკუპაცია თავიდან აიცილოს“, - განმარტა ზელენსკიმ. მისი აზრით, დასავლეთს ეშინია დაჟინებით მოითხოვოს და ხელი შეუწყოს უკრაინის სრულ გამარჯვებას, რუსეთში სტაბილურობის შიშით, მისი დამარცხების შემთხვევაში.
„ყველას ეშინია იმის, თუ რა მოუვა რუსეთს პუტინის გარეშე. ყველას ეშინია, შეიძლება ასე დარჩეს და კიდევ უფრო უარესი არ გახდეს“, - განმარტა პრეზიდენტმა და ხაზი გაუსვა, რომ არ იზიარებს დასავლეთის მსგავს შიშებს. „მადლობელი ვართ, რომ დაკავების საშუალება არ მოგვცეს, მაგრამ საჭიროა კმაყოფილება, სამართლიანობა. როგორ უნდა ჩავხედოთ ყველა ამ ადამიანს თვალებში, რომლებმაც დაკარგეს საყვარელი ადამიანები, თუ ამ კმაყოფილებას არ მივიღებთ?“ - განაცხადა ზელენსკიმ.
მან ასევე განმარტა, თუ როგორ ესმის უკრაინის ნამდვილი გამარჯვება. „პირველი ნაწილი არის უკრაინის და ყველაფრის უკრაინის სრული განადგურების თავიდან აცილება... სანამ ომი არ დამთავრდება, ვერ ვიტყვით, რომ დავიცვათ ჩვენი დამოუკიდებლობა. მნიშვნელოვანია მომავალი თაობის უსაფრთხოების მიღწევა, რათა ისინი მომავალში აგრესიისგან დავიცვათ“.
ზელენსკიმ ხაზგასმით აღნიშნა, რომ თუ უკრაინა არ გახდება ევროკავშირისა და ნატოს წევრი, რუსული აგრესია განახლდება და ეს „დიდი რისკი“ იქნება. „ჩვენ უნდა ვიყოთ ევროკავშირში - ეს არის ეკონომიკური უსაფრთხოება. ნატოში უნდა ვიყოთ და თუ ეს არ გვექნება, ეს ჩვენთვის დიდ რისკებს ნიშნავს... მტერი დაბრუნდება. როგორ დაბრუნდება? პუტინის პიროვნებაში - არა პუტინი, სხვა კრემლი, ოცი წლის შემდეგ, ორმოცი, ორმოცდაათი - არ ვიცი. ჩვენ გვჭირდება უკრაინის კოლექტიური დაცვა“, - აღნიშნა ზელენსკიმ.
რამდენ ხანს გაგრძელდება ომი?
ტრუდი რუბინის კითხვაზე, რამდენ ხანს გაგრძელდება ომი, ზელენსკიმ აღნიშნა, რომ ომი მაინც დასრულდება. უკრაინამ პირველი ნაბიჯი უკვე გადადგა ივნისში შვეიცარიაში გამართული სამშვიდობო სამიტით.
„ჩვენ ვეცდებით ყველაფერი გავაკეთოთ, რომ ეს დოკუმენტი რუსეთის წარმომადგენლების მაგიდაზე დაიდოს. ასევე, სხვადასხვა ძლევამოსილი ქვეყანა ცდილობდეს სამართლიანად დაასრულოს ეს ომი - რა თქმა უნდა, სხვადასხვა ფორმატებში და დიალოგებში“, - განაცხადა ზელენსკიმ.
მან დასძინა, რომ ომი ყველასთვის სრულად არ დასრულდება - ეს არ კეთდება სწრაფად.
„მაგრამ შეიძლება მომზადდეს დოკუმენტი, სადაც ზოგიერთი საკითხი გადაწყდება არა ტყვიებით, არამედ დიალოგით ამა თუ იმ ფორმატში“, - დასძინა ზელენსკიმ.
მან ასევე არ დააკონკრეტა დრო, მისი აზრით, კიდევ რამდენ ხანს გაგრძელდება ეს ომი, თუმცა, მისი თქმით, მან ზუსტად იცის, რა უნდა გააკეთოს წელს. „ჩვენ უნდა გავაკეთოთ დოკუმენტი, ყველაფერი უნდა გავაკეთოთ იმისთვის, რომ წელს მეორე სამიტი ჩავატაროთ. უნდა გავუძლოთ. ჩვენ მაქსიმალურად უნდა დავასუსტოთ მტერი, რათა მოლაპარაკებების მომენტისთვის ის არ იყოს იმავე ტალღის სიგრძეზე“, - განაცხადა უკრაინის ლიდერმა.