2024 წლიდან ფიზიკური პირებისთვის უძრავი ქონების გაყიდვისას, გარკვეულ შემთხვევებში, გადასახადის გადახდის დრო დაჩქარდება. ცვლილება „საგადასახადო კოდექსში“ უკვე შევიდა და 2024 წლიდან ამოქმედდება. კერძოდ, თუ მოქალქე ბინას, სახლს, მიწის ნაკვეთს თუ კომერციულ ფართს, მისი შეძენიდან 2 წლის განმავლობაში გაასხვისებს, ქონების გაყიდვის დეკლარირება და შესაბამისად, საშემოსავლო გადასახადის გადახდა, აქამდე არსებული ვადებისგან განსხვავებით, გაცილებით ადრე მოუწევს.
როგორც „კრესტონ ჯორჯიას“ მმართველმა პარტნიორმა დავით პაპიაშვილმა განუცხადა, საგადასახდო კუთხით არაფერი იცვლება, მათ შორის არც გადასახადის ოდენობა. ცვლილება მხოლოდ ადმინისტრირების წესში შედის.
„ამჟამად, არამეწარმე ფიზიკური პირი, როცა ყიდის უძრავ ქონებას, თუ მისი ნამეტი არის დასაბეგრი საშემოსავლო გადასახადით, ის იბეგრება წლიურად და დეკლარაცია ბარდება მომდევნო წლის 1-ლი აპრილისთვის. სწორედ აღნიშნული მიდგომა იცვლება და თუ მოქალაქე უძრავ ქონებას 2024 წლიდან გაყიდის და მოუწევს დაბეგვრა საშემოსავლო გადასახადით, მომდევნო თვის 15 რიცხვისთვის იქნება ვალდებული, რომ ჩააბაროს დეკლარაცია“, - აღნიშნა „ბიზნესპარტნიორთან“ საუბრისას პაპიაშვილმა.
ცვლილებას რისკიც ახლავს თან, რაც ამ ცვლილებას შეიძლება მოჰყვეს. საქმე ისაა, რომ საქართველოში ბევრია ისეთი ადამიანი, რომლებიც უძრავი ქონების ყიდვა-გაყიდვით ცხოვრობს, ამიტომ მათთვის ამომწურავი ინფორმაციის მიწოდება მთავარი გამოწვევაა.
„ეს კანონი რომ ამოქმედდეს 2024 წლიდან, გაყიდოს ფიზიკურმა პირმა ბინა და მოუწიოს საშემოსავლო გადასახადის გადახდა, ძალიან ბევრ ფიზიკურ პირს გამორჩება და დაავიწყდება დეკლარაციის ჩაბარება. თან, მით უმეტეს, ვსაუბრობთ არა მომდევნო წლის პირველ აპრილზე, არამედ, მომდევნო თვის 15 რიცხვზე. შესაბამისად, რამდენად მარტივად გადავალთ ამ ახალ რეგულაციაზე ძნელი სათქმელია. ეს დამოკიდებულია შემოსავლების სამსახურის საინფორმაციო კამპანიაზე და გადამხდელთა ინფორმირებულობის დონეზე იმიტომ, რომ აქ ჩვენ არ ვლაპარაკობთ ბიზნესზე, რომ შემდეგ მოვთხოვოთ პასუხი იმაზე, რომ რაღაც კანონი არ იცოდა, საუბარია ჩვენი ქვეყნის რიგით მოქალაქეებზე“, - განმარტა „კრესტონ ჯორჯიას“ მმართველმა პარტნიორმა.
შეგახსენებთ, თუ მოქალაქე ბინას, სახლს, მიწის ნაკვეთს თუ კომერციულ ფართს, მისი შეძენიდან 2 წლის შემდეგ გაყიდის, ის დაბეგვრას აღარ ექვემდებარება, თუმცა თუ 2 წელი არ არის გასული, ქონების ტიპის გათვალისწინებით, ნამეტი შემოსავალი 5%-ით ან 20%-ით იბეგრება.
არადა ბოლო პერიოდში სწორედ უძრავი ქონების ბაზარი არის მკვეთრად გააქტიურებული. რამდენიმეეტაპიანი ნახტომი რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყებიდანვე აღინიშნა და ჯერ კიდევ გრძელდება. მიუხედავად იმისა, რომ ბოლო თვეებში ტრანზაქციები შემცირებულია, ბინებისა და სახლების ღირებულება არ იკლებს.
სტატისტიკური მონაცემების მიხედვით, 2023 წლის სექტემბერში 548 ახალი ბინა გაიყიდა, რაც 13%-ით ნაკლებია აგვისტოსთან შედარებით. წლიურ ჭრილში კი 8%-იანი კლება დაფიქსირდა. ძველი ბინების შემთხვევაში, გაყიდვების რაოდენობამ 2,451 შეადგინა და წინა თვესთან შედარებით 8%-ით შემცირდა. წლიურ ჭრილში კი 18%-იანი კლება დაფიქსირდა.
„თიბისი კაპიტალის“ უძრავი ქონების მიმოხილვის მიხედვით, იქიდან გამომდინარე, რომ თვიურ ჭრილში ახალი ბინების გაყიდვებმა უფრო მეტად იკლო, მათი წილი მთლიან გაყიდვებში 18%-მდე შემცირდა. საშუალო გასაყიდი ფასი წლიურად გაიზარდა როგორც ახალი (+18%), ისე ძველი (+21%) ბინების შემთხვევაში.
თვიურ ჭრილში, გასაყიდი ფასი ფაქტობრივად უცვლელი დარჩა ახალი (+1%) და ძველი (+0.4%) ბინებისთვის. 2023 წლის სექტემბერში 50-დან 75 კვ.მ-მდე ფართობის ბინების გაყიდვების წილმა ტრანზაქციებში 43% დაიკავა (+3 პპ, თ/თ). 125- კვ.მ-ზე მეტი ფართის მქონე ბინების წილმა 5% შეადგინა. მაღალი (>1,500 §/კვ.მ) საფასო სეგმენტის წილმა მთლიან ტრანზაქციებში 16% შეადგინა, რაც 7 პროცენტული პუნქტით აღემატება წინა წლის იმავე პერიოდის მაჩვენებელს.