შოვში, სტიქიის ზონაში განვითარებული პროცესების შემდეგ, დაიწყო დისკუსია დეზინფორმაციის შესახებ კანონის მიღებასთან დაკავშირებით. მმართველ გუნდში ამ ეტაპზე არ განიხილება ეს საკითხი, თუმცა უნდა ითქვას, რომ როგორც FARA-ს კანონი, ასევე დეზინოფრმაციის შესახებ კანონი მოქმედებს დასავლეთის ქვეყნებში და მათ შორის აშშ-ში. დადგება თუ ეს საკითი საშემოდგომო სესიაზე, უცნობია, თუმცა ცნობილია, რომ ხელისუფლების შეცვლიდან 12 წლის შემდეგ „ხალხის ძალის“ წევრი სოზარ სუბარი მიმართავს საქართველოს პარლამენტს, რომ დაიწყოს „ნაციონალური მოძრაობის“ დანაშაულებრივი საქმიანობის შესწავლის და მისი გასამართლების პროცესი. ანალიტიკოსი ვახტანგ ძაბირაძე ფიქრობს, რომ პროცესი არათუ დაგვიანებულია, არამედ პიარის ნაწილია.

for.ge ვახტანგ ძაბირაძეს ესაუბრა.

სოზარ სუბარი გამოდის ინიციატივით, რომ საქართველოს პარლამენტმა დაიწყოს „ნაციონალური მოძრაობის“ დანაშაულებრივი საქმიანობის შესწავლა. ახლა, როდესაც ვხედავთ მწვავე დაპირისპირებას ხელისუფლებასა და ოპოზიციას შორის, კიდევ უფრო გააქტიურდა ეს თემა და ანალიტიკოსების ნაწილი ამბობს, რომ ხელისუფლებამ, რომლის ხელშიც არის უამრავი მტკიცებულება ამ ძალის დანაშულის შესახებ, გამოიყენოს და აკრძალოს ამ პოლიტიკური ჯგუფის პოლიტიკური საქმიანობა ქვეყანაში. ისინი თვლიან, რომ სანამ პოლიტიკაში იქნება ეს პოლიტიკური ძალა, არ იქნება სტაბილურობა. როგორ ფიქრობთ, რამდენად შესაძლებელია ამის ბოლომდე მიყვანა და პროცესი დაგვიანებული ხომ არაა?

ვახტანგ ძაბირაძე: არა თუ დაგვიანებულია, არამედ ეს არის პიარის ერთ-ერთი შემადგენელი ნაწილი. „ქართული ოცნებისა“ და „ნაციონალური მოძრაობის“ მიერ მომავლ არჩევნებამდე მუდმივად იქნება მცდელობა იმისა, რომ მედია სივრცეში მუდამ იდგეს საკითხი - „ქართული ოცნება“, თუ „ნაციონალური მოძრაობა“. აი, ამ დაპირისპირებით „ქართული ოცნება“ ცდილობს „ნაციონალური მოძრაობა“ წარმოაჩინოს მთავარ პარტნიორად იმისთვის, რომ არ გაჩნდეს მესამე ძალა და ამით შეინარჩუნოს ძალაუფლება.

თუ მხოლოდ ორი მოთამაშე დარჩება, ასეთ შემთხვევაში „ქართული ოცნება“ ძალაუფლებას შეინარჩუნებს. ეს არის მარტივი სვლა და ამიტომ სუბარი აკეთებს ასეთ განცხადებებს. ჯერ ერთი, გამოძიების დაწყებამდე უნდა შეიქმნას კომისია, რომელმაც უნდა დაადასტუროს ათასი რამ და ა.შ. ამიტომ, ცოტა დაგვიანებული კი არა, ფაქტობრივად, გამორიცხულია ნაცების გასამართლება. არავინ სერიოზულად არ მიიღებს იმას, თითქოს ახლა გაახსენდა „ქართულ ოცნებას“, რომ „ნაციონალური მოძრაობა“ არის დამნაშავე.

რაც შეეხება არასტაბილურ მდგომარეობას - არასტაბილურ გარემოს ქმნის ორივე, როგორც „ნაციონალური მოძრაობა“, ასევე „ქართული ოცნება“. მარტო „ნაციონალურ მოძრაობას“ არაფერი არ შეუძლია, რამე რომ შეეძლოს და მათ შორის არასტაბილური გარემოს შემქნა, აქამდე შექმნიდა. ამ 9 წლის განმავლობაში რამდენჯერ ჰქონდათ მცდელობა მასობრივი აქციების დაწყების, პროტესტის და ა.შ. ვერც ერთხელ ვერაფერი ვერ გააკეთეს, რადგან იმაზე მეტი მხარდაჭერა არ აქვს, რაც აქვს და ეს არის ამომრჩეველთა დაახლოებით 1/3.

თუმცა, ეს არის დესტრუქციაზე ორიენტირებული 1/3...

- დესტუქციაზე ორიენტირებულია ორივე. იმიტომ, რომ არ გაჩნდეს მესამე ძალა, რომელიც ხიფათს შეუქმნის ერთსაც და მეორესაც. სოზარ სუბარის მხრიდან, რომელიც ხელისუფლების წარმომადგენელი და უმრავლესობის წევრია, ეს განცხადება დესტრუქციული არ არის? თუ ასე ძალიან უნდოდათ, შეექმნათ კომისია და დაეწყოთ შესწვალა „ნაციონალური მოძრაობის“ საქმიანობის. 10 წელი გავიდა და რა უბედურებაა... თან, მარტო შესწავლა რომ იყოს კიდევ არაფერი, აკრძალვას ითხოვენ. თამაშია, პიარია და მეტი არაფერი.

გამორიცხავთ, რომ მართლა დაისვას პარლამენტის წინაშე ეს საკითხი და ამას მიეცეს გაგრძელება?

- არაფერს გამოვრიცხავ, ესეც პიარის შემადგენელი იქნება, ოღონდ იქამდე არ მივა, რომ აიკრძალოს. შეიძლება მთელი წელი იტრიალოს და სწორედ იმიტომ, რომ არ გაჩნდეს მესამე ძალა. თუ წვრილი პარტიები მიხვდებიან რა თამაშს თამაშობს ეს ორი პოლიტიკური ძალა, ამ სქემიდან ამოვარდებიან და დამთავრდება ეს თამაში. თუ ვერ მიხვდებიან და აყვებიან ამ თამაშში, მიიღებენ იმ შედეგს, რაც აწყობს „ქართულ ოცნებას“. არაა აქ დიდი სიბრძნე და რაღაცა საიდუმლოება ჩადებული. ძალიან მარტივია ყველაფერი.

ამ ფონზე, თუკი დაიწყო ხელისუფლებამ „ნაციონალური მოძრაობის“ დანაშაულებრივი საქმიანობის შესწავლა და მოითხოვა მისი აკრძალვა, იგივე ამ წვრილ-წვრილი პარტიებიდან შესაძლებელია შეიქმას ახალი პოლიტიკური ძალა, თუ არსებობს შესაძლებლობა, რომ ახალი ძალა შემოვიდეს, რამაც შესაძლებელია დისკომფორტი შეუქმნას ხელისუფლებას? არის ინფორმაცია, რომ პოლიტიკურ ველზე შემოდის ანალიტიკოსთა ჯგუფი ირაკლი გოგავას, სოსო მანჯავიძის და ხათუნა ხოფერიას სახით...

- გამორიცხვით არაფერს არ გამოვრიცხავ. უამრავი ჯგუფი გაჩნდება, რომელიც მოისურვებს მესამე სექტორში ფეხი მოიკიდოს, მაგრამ რამდენად შეძლებენ, ეს არის მთავარი. ესეც ერთ-ერთი სქემაა „ქართული ოცნების“ მხრიდან, რომ შემოყაროს ბევრი პატარ-პატარა პარტიები, რომლებიც მესამე სექტორიდან რაღაცა ხმებს წაიღებენ. დღეს, „ქართული ოცნების“ მთავარი ამოცანაა, არ დაუშვას მესამე პოლიტიკური ჯგუფის შემოსვლა, რომელსაც ექნება 5%-იანი ბარიერის გადალახვის საშუალება. აი, ეს არის უმთავრესი ამოცანა. წვრილი პარტიები შესაძლოა გაკეთდეს, რომლებიც 0,5% მიიღებენ, მაგრამ ჯამურად რაღაცა რაოდენობას აიღებენ. რა თქმა უნდა, ლაპარაკი იმაზე, რომ 5%-იან ბარიერს გადალახავენ გამორიცხულია, მაგრამ რაღაცა პროცენტს აიღებენ, რომ მესამე სექტორის ხმები როგორმე გაფანტონ და სხვა უფრო მსხვილ ჯგუფს არ მიეცეს 5%-იანი ბარიერის გადალახვის საშუალება. რაც მეტი პარტია იქნება, მით უფრო გადანაწილდება ეს ხმები.

არსებული ინფორმაციით, ქართულ პოლიტიკაში, შესაძლოა, ახალი მილიარდერი, ყაზახეთში მოღვაწე მიხეილ ლომთაძე ვიხილოთ. არსებული ინფორმაციით, დაწყებული აქვს პოლიტიკური კონსულტაციები, მაგრამ მედიასთან არ კონტაქტობს. რამდენად უშვებთ კიდევ ერთი მილიარდერის შემოსვლას იმ ფონზე, როდესაც პრინციპში ქართული ოპოზიციური ველი არის გაკოტრებული, ოპოზიცია ისევ ქუჩაზე ამყარებს პოლიტიკურ იმედებს, არც ხელისუფლება აქვს მყარი პოზიციები?

- მილიარდერებიც, რომ პოლიტიკურად გაკოტრებული არიან! ფული თუ იქნება, ხალხიც მოიძებნება იმისთვის, რომ პარტია შეიქმნას, მაგრამ იმისათვის, რომ ამ პარტიამ 5%-იანი ბარიერი გადალახოს, ფული საკმარისი არ არის. ლომთაძის ინტერესები შეიძლება გასაგები იყოს, საქართველო არის სატრანზიტო გზა. მოტივი, რომ შექმნას პოლიტიკური ჯგუფი, რომელიც მასზე იმუშავეს და მით უმეტეს სატრანზიტო დერეფნის გათვალისწინებით, ბუნებრივი ინტერესია.

გვარები, რომელიც თქვენ ჩამოთვალეთ, ასეთი ხალხი საქართველოში ძალიან ბევრია, ოღონდ მათი პოლიტიკური კაპიტალი ძალიან მწირია. ადრე იყო ასეთი ვინმე გულუა, ივანიშვილის გამოჩენამდე გვითხრა, რომ აპირებდა ქართულ პოლიტიკაში შემოსავლას, მაგრამ დაიკარგა. ასეთი ბევრი გამოჩნდება. ველოდები, რომ ვიქტორ ყიფიანი პარტიას შექმნის. ასე რომ, მარტო მილიარდერის ფული საკმარისი არ არის.

2012 წლის გამოცდილებითაც?

- ივანიშვილს მარტო ფული კი არ ჰქონდა, ქარიზმა ჰქონდა კიდევ ვეებერთელა. მან თავისი პოლიტიკური პიროვნების შექმნას 20 წლის განმავლობაში 3-მილიარდნახევარი დოლარი დაახარჯა, ლეგენდა იყო. ადამიანი ქველმოქმედი - არაფერი არ უნოდა და დაიჯერა ხალხმა. მართლაც ბევრი დახარჯა და საბოლოო ჯამში მივიღეთ ის, რაც მივიღეთ. ახლა, ახალი მილიარდერის გამოჩენა შედეგს ვერ მოიტანს. იმიტომ, რომ 2012 წელს მარტო მილიარდებს კი არ დაუჯერა ხალხმა, აი, იმ შექმნილ ქარიზმას დაუჯერა, რომელიც ივანიშვილს ჰქონდა. ახალი მილიარდერი შექმნის პარტიას, მაგრამ მერე რა? მეც რომ მოვინდომო, შევქმნი პარტიას, მაგრამ მე ფულს ვერ დავხარჯავ, ის დახარჯავს და ამიტომ დიდი სიამოვნებით მივლენ მასთან და შეიძლება ბევრიც დაახარჯინონ.

ვიქტორ ყიფიანმა შეიძლება დაიკავოს მესამე პოლიტიკური ველი? ცხადია, რომ ამომრჩეველი ითხოვს ახალ ძალას, მაგრამ იქნება ეს ყიფიანი, რომელსაც საზოგადებასთან არ აქვს კომუნიკაცია?

- არ მგონია, მაგრამ მცდელობა შეიძლება იყოს. არ მგონია იმიტომ, რომ რასაც ვადევნებ თვალს, პრეტენზია უფრო აკადემიურობაზე აქვს, ვიდრე პოლიტიკოსობაზე. ვერ გეტყვით, არ ვიცი. დიდი ალბათობით, მარტო ყიფიანი ვერ შეძლებს 5%-იანი ბარიერის დაძლევას. ქარიზმა არც მას არ აქვს, მოსახლეობის 001% თუ გაიხსენებს. ჟურნალისტურ წრეებშიც არ ჩანს. უბრალოდ აკეთებს მოთელვას და ემზადება პოლიტიკაში შემოსასვლელად, მაგრამ გადადგამს ამ ნაბიჯს თუ არა, არ ვიცი.

მას არ აქვს ქარიზმა. მან შეიძლება იმუშაოს მესამე სექტორის ინტელექტუალურ ნაწილზე, ისიც გარკვეული მიმართულებებით. მარტო სტატიების ბეჭვდა არაფრის მომცემი არ არის პოლიტიკური თვალსაზრისით. მეცნიერული თვალსაზრისით არ ვაპირებ განხილვას, მაგრამ ერთი ნამდვილად არის, გამოკვეთილი პროდასავლური ხაზი გასდევს ყველა მის გამოქვეყნებულ სტატიას.

ოპოზიციური პოლიტიკური ლიდერი საქართველოში არ არის. ამიტომ, აქ როცა გაერთიანებაზეა ლაპარაკი, ბევრი პრობლემა აქვს ოპოზიციას, მან ლიდერიც უნდა შექმნას და პროგრამაც, რომელიც ამომრჩეველს მიიზიდავს. ეს ორივე რთული საკითხია. ასევე ყავლგასული და ნაკლებრეიტინგული პოლიტიკური ლიდერებიც კულისებში გადამალოს. დიდი პრობლემებია, მარტივი ეს საკითხი არ არის, მაგრამ თუ მართლაც ლაპარაკი არის ქვეყნის ჭაობიდან ამოყვანაზე, ამის გაკეთება შესაძლებელია. თუ, ესეც პიარის თემაა, დარჩება ისე, როგორც არის.